မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာ တန်ချိန် (5) သိန်းခန့်သာ ရှိပြီး ပြည်တွင်းစားသုံးဆီသုံးစွဲမှုသည် တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် (12) သိန်းခန့် ရှိသဖြင့် ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုအား လုံလောက်အောင် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိသေးသည့်အတွက် လိုအပ်ချက်အရ ပြည်ပမှ နှစ်စဉ် ပဲပုတ်ဆီ၊ နေကြာဆီ၊ စားအုန်းဆီ အစရှိသည့် ဆီများအား တင်သွင်းလျက်ရှိရာ စားအုန်းဆီသည် ပမာဏအများဆုံးဖြစ်ပြီး တန်ချိန်(7)သိန်းခန့်ရှိပါသည်။
ပြည်တွင်း၌ ထွက်ရှိသော မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ ပဲပုတ်ဆီအစရှိသည့် သီးနှံများမှ ရရှိသော စားသုံးဆီများသည် ကျန်းမာရေးအရ ပိုမိုကောင်းမွန်သော်လည်း စျေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုကြောင့် အခြေခံလူတန်းစား ပြည်သူများအနေဖြင့် စျေးနှုန်းသက်သာသည့် စားအုန်းဆီကို အဓိကအမှီပြု စားသုံးနေရပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏အခြေခံလူတန်းစားများ သုံးစွဲနေသောစားအုန်းဆီကို တင်သွင်းရာတွင်လည်း ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး အရည်အသွေးပြည့်မီသည့် စားအုန်းဆီများအား သတ်မှတ်ထားသော စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်အညီ တင်သွင်းခွင့်ပြုပေးလျက်ရှိပါသည်။
ပြည်ပမှ တင်သွင်းခွင့်ပြုရာတွင် Could Point 8 ၊ Iodine Value 58% အဆင့်ရှိသော စားအုန်းဆီများကိုသာ တင်သွင်းခွင့်ပြုပေးလျက်ရှိပါသည်။ စားသုံးသူပြည်သူများ ဘေးန္တရာယ် ကင်းရှင်းစေရေး၊ အရည်အသွေး ပြည့်ဝမှန်ကန်စေရေးတို့အတွက် စားအုန်းဆီ တင်သွင်းသိုလှောင် ဖြန့်ဖြူးခြင်း လုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီကို စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (32/ 2020) ဖြင့် ဖွဲ့စည်း၍ အရည်အသွေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည့်မီမှု ရှိ/မရှိ ကို စိစစ်ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုအနေဖြင့် 2011-2012 ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ချိန်(3)သိန်းခန့်သာ တင်သွင်း နေရာမှ နှစ်စဉ်တင်သွင်းမှုတိုးတက်လာပြီး 2014-2015 ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ချိန်(6.5)သိန်းခန့်၊ 2018-2019 ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ချိန်(7.4)သိန်း၊ 2019-202၀ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တန်ချိန် (7.7) သိန်းနှင့် 2020-2021 ဘဏ္ဍာနှစ် အောက်တိုဘာလမှ ဖေဖော်ဝါရီလ အထိ (၅) လတာ ကာလအတွင်း တန်ချိန် (3.1) သိန်းကျော် တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း စိစစ်တွေ့ရှိရပါသည်။
တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် စားအုံးဆီတင်သွင်းမှုများပြားလာသဖြင့် သွင်းကုန်အစားထိုးနိုင်ရန်နှင့် ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမြင့်မားလာစေရေးအတွက် 2015 ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားပို့ကုန်မဟာဗျူဟာ 2015-2019 (National Export Strategy) ၏ ဦးစားပေးကဏ္ဍများအနက် ထုတ်ကုန်တိုးမြှင့်ရေးကဏ္ဍမှာ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းထုတ်ကုန်များအနက် ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံမှာ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။
ဆီထွက်သီးနှံများ ပိုမိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဆီစက်များ အဆင့်မြင့်တည်ဆောက်လာနိုင်သည်နှင့်အမျှ စံချိန်မီဘေးကင်းသည့်ဆီများ စားသုံးနိုင်ခြင်း၊ ကျန်းမာသန်စွမ်း ဉာဏ်ရည်မြင့်မားသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များရရှိနိုင်ခြင်း၊ အရည်အသွေးမီ မွေးမြူရေးအစာ ရရှိနိုင်ခြင်းနှင့် ပြည်တွင်းအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ တိုးတက်လာနိုင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို့ နိုင်ငံခြားငွေသုံးစွဲမှု ခြိုးခြံချွေတာရာလည်း ရောက်မည်ဖြစ်ပါသည်။
ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်း COVID-19 သက်ရောက်နေသည့်ကာလအတွင်း စားအုန်းဆီ အဓိကထုတ် လုပ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် Malaysian Plan Oil Board (MPOB) စာရင်းများအရ 2019 ခုနှစ် စားအုန်းဆီလက်ကျန်သည် မက်ထရစ်တန် (2) သန်းခန့် ရှိခဲ့ပြီး 2021 ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် မက်ထရစ်တန် (1.2) သန်းခန့်သာ ကျန်ရှိနေသည်ဟု ကြားသိရပြီး လက်ကျန်အရေအတွက် လျော့နည်းနေသည့်အပြင် စားအုန်းဆီအဓိက တင်ပို့သည့်နိုင်ငံများ၏ COVID-19 ကပ်ရောဂါနှင့် ရာသီဥတုအခြေအနေ အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်သဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ ထိခိုက်ခြင်း၊ ဝယ်လိုအား မြင့်မားလာခြင်း၊ ၎င်းတို့နိုင်ငံအတွင်း စားအုန်းဆီစျေးကွက်တည်ငြိမ်စေရေးတို့ကို ရှေ့ရှု၍ စားအုန်းဆီ ပြည်ပတင်ပို့မှုကို အခွန် (8) ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့် ကောက်ခံခဲ့ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။
ယင်း၏ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် စားအုန်းဆီ CIF စျေးနှုန်းများသည် 2020 ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အနည်းဆုံး USD 600 မှ အများဆုံး USD 675 ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရာမှ 2020 ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် အနည်းဆုံး USD 885 မှ အများဆုံး USD 1010 ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ယခုလက်ရှိ 2021 ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အနည်းဆုံး USD 980 မှ အများဆုံး USD 1090 ထိ ပြည်ပဝယ်ရင်းစျေးမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းထားအပေါ် တည်မှီ၍ စားအုန်းဆီအရင်းစျေးမှာလည်း တစ်ပိဿာလျှင် 2020 ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် 1509 ကျပ်မှ 1683 ကျပ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရာမှ 2020 ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် အနည်းဆုံး 2097 ကျပ်မှ အများဆုံး 2401 ကျပ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ယခုလက်ရှိ 2021 ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် 2395 ကျပ်မှ 2785 ကျပ်ထိ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၌ လူတစ်ဉီးလျှင် တစ်နှစ်ဆီစားသုံးမှုအား ၇.၃၅ ပိဿာ (၁၂ ကီလိုဂရမ်)၊ ၆ ပိဿာ (၉.၇၉၇ ကီလိုဂရမ်)၊ ၈.၂၁ ပိဿာ (၁၃.၄၀ ကီလိုဂရမ်) စသဖြင့် ဖော်ပြနေကြသော်လည်း Science Alert မှ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဆီစားသုံးမှုများသည့် နိုင်ငံပေါင်း (၁၉) နိုင်ငံအပေါ်အခြေခံ၍ တွက်ချက် ခဲ့သည့် စာရင်းဇယားများအရ လူတစ်ဉီး ဆီစားသုံးမှုသည် ၆.၃၇ ပိဿာ (၁၀.၄၀ ကီလိုဂရမ်) ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ပြည်ပမှ စားအုန်းဆီများကို တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ပမာဏ ပိုမိုတင်သွင်းနေရခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လက်ငင်းမြင်သာသော အကျိုးဆက်အနေဖြင့် စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ အရည်အသွေး နိမ့်ကျခဲ့ပြီး အမျိုးသားကျန်းမာရေး ထိခိုက်ကာ ကျန်းမာသန်စွမ်းသော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန် အားနည်းနေခဲ့ရပါသည်။ ရေရှည်သွယ်ဝိုက်သော အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ဆီထွက်သီးနှံနှင့် စားသုံးဆီ ကွင်းဆက်တစ်ခုလုံး ပြတ် တောက်သွားပြီး နိုင်ငံ၏ အဓိကကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်သော တိရစ္ဆာန်အစာထုတ်လုပ်မှု မရှိသလောက် နည်းပါးသွားသည့်အတွက် ပြည်ပမှ ပဲဖတ်၊ နှမ်းဖတ်များ တင်သွင်းရသောကြောင့် အသား၊ ငါး၊ ပုစွန်များ စျေးနှုန်းမြင့်တက်လာနေခဲ့ရာ ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အသား၊ ငါး၊ ပုစွန် စျေးနှုန်း အမြင့်ဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်နေသည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။
ယခုကဲ့သို့ စားအုန်းဆီစျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသည့်အချိန်တွင် စားအုန်းဆီအစား ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်သည့် ပဲပုတ်ဆီအား စားသုံးရေးအတွက်လည်းကောင်း၊ ကျန်းမာသန်စွမ်းသော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ မိမိတို့မိသားစုများ၏ ဝင်ငွေအားခြိုးခြံချွေတာခြင်းအတွက်လည်းကောင်း ပြည်ပမှ အမြောက်အများတင်သွင်းနေသည့် စားအုန်းဆီအား လျော့ချသုံးစွဲသင့်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။
DomesticTrade