“ပြင်ဦးလွင်မြို့၏မက်မန်းစိုက်ပျိုးမှုနှင့်စျေးကွက်အခြေအနေ”

         ပြင်ဦးလွင်မြို့သည် တောင်ပေါမြို့ဖြစ်ပြီး ရာသီဥတုအနေဖြင့် အေးမြသောကြောင့် မြို့နေတောင်သူအများစုမှာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံနှင့်ပန်းမာလ်၊နှစ်ရှည်သီးနှံများအား အဓိကထားစိုက်ပျိုးပြီး အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ပြုလုပ်လျက်ရှိပါသည် ။ ၄င်းသီးနှံများအနက်မှ မက်မန် စိုက်ပျိုးမှုအား ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်တွင်(၉၅၃)ဧကစိုက်ပျိုးထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။အဓိကစိုက်ပျိုးသောကျေးရွာများမှာ ပန်းဦးတောင်၊ ကုန်ကော်၊ ဆင်ဖြူအင်း၊ အင်းထိပ်၊ ညောင်ကုန်း၊ မျှော့တော တို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးထွက်ရှိပြီး ကျန်ကျေးရွာများတွင်လည်း စိုက်ပျိုးထွက်ရှိလျှက်ရှိပါသည်။ မက်မန်းပင်များကို ဇူလိုင်၊သြဂုတ်လများတွင်စတင်စိုက်ပျိုးပြီး မေ၊ဇွန်လများတွင်း အသီးခူးဆွတ်ကြပါသည်။ မက်မန်းပင်များမှာ ပင်လယ်ရေမြက်နှာပြင်အထက် ပေ(၃၀၀၀)ကျော်ပြီးအေး၍ စွတ်စိုသောရာသီဥတုတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်သောအပင်အမျိုးအစား ဖြစ်ပါသည်။မက်မန်းပင်သည် မက်မွန်၊တရုတ် ဆီးသီး၊ချယ်ရီပင်များနှင့် မျိုးရင်းတူအုပ်စုဝင်ဖြစ်ပါသည်။မက်မန်းစိုက်ပျိုးစနစ်မှာ ပင်ခြား၊တန်းခြား (၂၀’×၂၀’)စိုက်ပျိုးပြီး(၁)ဧကလျှင် အပင်ရေ(၁၉၄)ပင်စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရာတွင် ရေစီးဝင်မှု ကောင်းအောင်ပြုလုပ်ရပြီး စိုက်ပျိုးမြေအမျိုးအစားမှာလည်း မြေကျစ်မဖြစ်သင့်ပါ ။ မက်မန်းပင် သက်တမ်း(၂)နှစ်သားကျော်လျှင် အသီးစတင်ခူးဆွတ်နိုင်ပြီး အသီးမသီးမီကာလတွင် အပင်ကို လိုအပ်သလိုပုံသွင်းပေးရပါသည်။လေဝင်/လေထွက်ကောင်းရန်နှင့် နေရောင်ခြည်ကောင်းစွာရရှိရန် ဆောင်ရွက်ရပါသည်။မက်မန်းပင်၏အဓိကလိုအပ်သောသွင်းအားစုများမှာ ယူရီးယား၊တီစူပါ၊ပိုတက် မြေသြဇာတို့ဖြစ်ကြောင်း၊ အပင်ကြီးထွားဆဲကာလတွင် ရေလုံလောက်စွာရရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ၊ အသီးထွက်ရှိမှုပေါ်မူတည်ပြီး ရေလိုအပ်မှုအနည်းအများရှိကြောင်း၊ သန်စွမ်းသောအဖူးအပွင့်များမှ အသီးသီးလေ့ရှိပြီး ၄င်းကိုင်းများမှာ တုတ်ခိုင်သောကိုင်းများဖြစ်ပြီး အသီးမှာကိုင်း၏ ထိပ်ဖျားနေရာများတွင် သီးလေ့ရှိပါသည်။ မက်မန်းပင်အရွယ်ရောက်ပြီး အသီးခူးဆွတ်နိုင်သော အပင်တစ်ပင်၏ အထွက်နှုန်းမှာ(၀.၅၀)တင်းမှ(၁.၅၀)တင်းအထိထွက်ရှိပြီး မက်မန်း(၁)ဧကလျှင်ပျမ်းမျှတင်း(၂၄၀)ခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ မက်မန်းစိုက်မည်ဆိုလျှင် (၁)ဧကကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် လုပ်သားခ၊သွင်းအားစု အပါအဝင်(၁၅)သိန်းခန့်ကုန်ကျနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။အပင်သက်တမ်းကြာရှည်စွာသီးနိုင်ရန်နှင့် အသီးအရွယ်အစားကောင်းမွန်စေရန် ဓါတုဆေးဖြန်းပေးရကြောင်း၊ ပိုးမွှားအနေဖြင့် ကျိုင်းများ၊ ဘောက်ဖတ်များကျရောက်တက်ပြီး ၄င်းပိုးမွှားများကျရောက်လျှင် အပင်ပုခြင်း၊အသီးနှင့်ပင်စည်တွင် ချိုင့်ခြင်း၊ပုပ်ခြင်းများဖြစ်တက်ပါသည်။ မက်မန်းကို သီးစားမျိုးနှင့် ဆားရည်စိမ်မျိုးဟူ၍ အကြမ်းအားဖြင့်ခွဲခြားနိုင်ပြီး သီးစားမျိုးတွင်အညိုရောင်ရှိ၍ အလုံးကြီးပြီး လတ်လတ်ဆက်ဆက်စားသုံးနိုင်ပါသည်။ ဆားရည်စိမ်မျိုးတွင် အညို၊အနီ၊အဝါဟူ၍ခွဲခြားထားရှိပြီး ဆားရည်စိမ်မျိုးမှ မက်မန်းဝိုင်၊ မက်မန်းဆားရည်စိမ်၊မက်မန်းတော်ဖီစသည်များ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည် ။ ယခင်နှစ်များတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ကာလမက်မန်းသီးထွက်ပေါ်ချိန်တွင် မက်မန်းအစိမ်းသီး (၁)တင်းလျှင်(၄၅၀၀-၆၀၀၀)ကျပ်စျေးနှုန်းရှိပြီးမက်မန်းဆားစိမ်(၁)တင်းလျှင်(၁၂၀၀၀-၁၃၀၀၀)စျေးရှိပါသည်။ယခုလက်ရှိကိုဗစ်-၁၉ပြေလျော့ ကာလတွင်မက်မန်းသီးစိမ်းမထွက်ပေါ်သေးသော်လည်းယခင်လက်ကျန် မက်မန်းဆားစိမ် စျေးနှုန်း မှာ(၁၆၀၀၀-၁၆၅၀၀)ကျပ်အထိရှိနေခြင်းကြောင့်မေလတွင် စတင်ထွက်ပေါ်မည့် မက်မန်းသီးစိမ်း စျေးနှုန်းမှာ (၁)တင်းလျှင်(၅၀၀၀-၈၀၀၀)ကျပ် စျေးအထိရှိနိုင်ကြောင်း မက်မန်းပွဲရုံလုပ်ငန်းရှင်ထံမှ သိရှိရပါသည်။ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်တွင် မက်မန်းယို၊ မက်မန်းပေါင်း၊ မက်မန်းတော်ဖီ၊ မက်မန်းဝိုင် ထုတ်လုပ်သည့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ဦးရေ(၃၇)ဦးရှိပြီး မက်မန်းအသင်းအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းရှင်များသည် မိမိ၏ကုန်ပစ္စည်းအမှတ်တံဆိပ်များအား တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ထားရှိကာ(FDA) ၏စစ်ဆေးမှုထောက်ခံချက်ရယူပြီး ပြည်တွင်းစျေးကွက်နှင့် ပြည်ပသို့ နယ်စပ်ဂိတ်များမှတစ်ဆင့် တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။