ထိုင်း အစားအစာ ပြည်ပတင်ပို့မှု ၅ % တိုးတက်မည်ခန့်မှန်း
ရုရှား ယူကရိန်းပဋိပက္ခနှင့် နိုင်ငံအများအပြားတို့တွင် အစားအစာ မလုံလောက်မှုအပေါ် စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ယခုနှစ်အတွက် ထိုင်းအစားအစာပြည်ပတင်ပို့မှုအနေဖြင့် ပထမသုံးလပတ်တွင် ၂၆ % တိုးတက်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုနှစ်တစ်နှစ်လုံးအတွက် ၅% တိုးတက်မည်ဟု ထိုင်းအစားအစာ ပြည်ပတင်ပို့သူများကမျှော်မှန်းထားကြကြောင်း၊ ထိုင်းအစားအစာထုတ်လုပ်သူများအသင်းဂုဏ်ထူး ဆောင်ဥက္ကဋ္ဌက ရုရှား ယူကရိန်းပဋိပက္ခကြောင့် နိုင်ငံအများအပြားတို့အနေဖြင့်အစားအစာဖူလုံရေး နှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများတိုးပွားလာကာ အစားအစာတင်သွင်းသူများအနေဖြင့်လည်း အစား အစာပြတ်လပ်မှုမရှိစေရေးအတွက် အရှိန်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ရုရှား ယူကရိန်းပဋိပက္ခမှ အကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့ပြီး ပထမသုံးလပတ်တွင်ထိုင်းဘတ်ငွေ(၃၂၄) ဘီလီယံ အထိတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုင်းဘတ်ငွေအားနည်းခြင်းကလည်းအဓိကမောင်းနှင်အားတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ အများဆုံးတင်ပို့နိုင်ခဲ့သည့် ထုတ်ကုန်(၁၀)မျိုးတွင် အပင်နှင့်တိရစ္ဆာန်များမှ အဆီနှင့်စားသုံးနိုင်သောဆီ များ၊ သကြား၊ တင်လဲရည်၊ အစေ့အဆံများ၊ ပြောင်း၊ အသားများနှင့် အခြားစားသုံးနိုင်သောတိရစ္ဆာန် အစိတ်အပိုင်းများ၊ရေဘဝဲ၊အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်၊အစားအစာများ၊ ဆန်၊ငါးနှင့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များ ပါဝင်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် Zero Covid Policy အရ အဓိကနယ်စပ်စစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် လတ်ဆတ်၊ အေးခဲနှင့် အခြောက်ခံထားသော သစ်သီးဝလံများမှလွဲ၍ အစား အစာထုတ်ကုန်အများစုမှာ ပထမသုံးလပတ်တွင် တိုးတက်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘန်ကောက်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
စီးပွားရေးစင်္ကြန်သစ်များအတွက် အခွင့်အရေးများပေးရန်ပြင်ဆင်လျှက်ရှိ
ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် စီးပွားရေးစင်္ကြန်(၄)ခုတို့တွင် ထုတ်ကုန်များ၏တန်ဖိုးကို မြှင့်တင်သွား ရန်နှင့်လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် BCG စီးပွားရေးဟုခေါ်သည့်Bio၊ Circular နှင့် Green Economy လုပ်ငန်းများ၊ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနှင့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာများ၊ R & D စသည့် လုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအား အမြင့်ဆုံးမက်လုံးများပေး၍ကမ်းလှမ်းသွားရန် စီစဉ်ထား ရာ အဆိုပါမက်လုံးအသစ်များကို ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ဉီးဆောင်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင်မကြာမီဆုံးဖြတ်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ဝန်ကြီးချုပ်ဦးဆောင်သည့်အထူးစီးပွားရေး ဇုန်မူဝါဒကော်မတီက မေလ(၅)ရက်နေ့တွင် အထူးစီးပွားရေးဇုန်(၄)ခုကိုအတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး အဓိက အားဖြင့် အရှေ့ပိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြန်နှင့်ဆင်တူဖြစ်စေရန်ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ ဒေသတွင်းစီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများသို့ ဝင်ငွေနှင့်ပတ်သက်၍ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုကိုဖြန့်ဝေပေးရန်ဖြစ် ကြောင်း၊ အဆိုပါဇုန်အသစ်(၄)ခုဖြစ်သည့် မြောက်ပိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြန်တွင် Digital ဗဟိုအချက် အခြာအဖြစ်မြှင့်တင်ရန် သတင်းဆက်သွယ်ရေး ကွန်ယက်ချိတ်ဆက်မှု၊ Smart City စီမံကိန်းနှင့် အော်ဂဲနစ်အစားအစာတို့အတွက် အခြေခံအဆောက်အဉီများကို ထောက်ပံ့ပေးရန်တို့အား အထူး အာရုံစိုက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြန်တွင် ဇီဝစီးပွားရေးနှင့် ၎င်း၏ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်အတွက် ထုတ်လုပ်မှုအခြေစိုက်စခန်းဖြစ်လာရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ အနောက်ပိုင်း ဗဟိုစီးပွားရေးစင်္ကြန်တွင် အော်ဂဲနစ်အစားအစာထုတ်လုပ်ရေး အခြေစိုက်စခန်း ဖြစ် လာစေရန်နှင့် Smart လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးမျှော်မှန်းထားပြီး အရှေ့ပိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြန်၊ မြန်မာ စသည်တို့နှင့် ကွန်ယက်ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်သွားကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ထား ကြောင်း၊ တောင်ပိုင်းစီးပွားရေးစင်္ကြန်တွင် မြေယာ၊ ရေကြောင်း၊ စွမ်းအင်၊ဒီဂျစ်တယ်နှင့်လူ့စွမ်းအား စသည့်နယ်ပယ်(၅)ခုတွင် ချိတ်ဆက်မြှင့်တင်သွားရန်ရည်ရွယ်ပြီး လယ်ယာကဏ္ဍ၊ ဇီဝ-ဓါတုနှင့်ဇီဝ စီးပွားရေးနှင့် ကျန်းမာရေးခရီးသွားလုပ်ငန်းတို့တွင် နည်းပညာနှင့် R & D တို့အတွက် အခြေခံ အဆောက်အဦ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုထောက်ပံ့ကူညီရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘန်ကောက်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များမြင့်တက်လာ
ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းများ စံချိန်တင်မြင့်တက်လာခြင်း၊ စွမ်းအင်နှင့်ဓါတ်မြေဩဇာ ကုန် ကျစရိတ်များမြင့်တက်လာခြင်းနှင့်ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းပဋိပက္ခတို့ကြောင့် နိုင်ငံအချို့သည်အစားအစာ တင်ပို့မှုကန့်သတ်ချက်များကို စတင်စေခဲ့ကြောင်း၊ မေလလယ်အထိ နိုင်ငံတကာ စားနပ်ရိက္ခာမူဝါဒ သုတေသနအဖွဲ့အစည်း(IFPRI)သည် အစားအစာနှင့်ဓါတ်မြေဩဇာထုတ်ကုန်များပေါ် တင်ပို့မှု ကန့် သတ်ပြုလုပ်ထားသည့်နိုင်ငံပေါင်း ၂၃ နိုင်ငံကိုမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များ သည် ပို့ကုန်များကို ရပ်တန့်ရန်(သို့)ရပ်တန့်ရန်ရည်ရွယ်သောမူဝါဒများဖြစ်ကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာ တင်ပို့မှုကန့်သတ်ချက်များသည် ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းများကို လျှော့ချရန်နှင့် ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံမှုကို မြှင့်တင်ရန်ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ ပို့ကုန်ကန့်သတ်ရေးမူဝါဒများတွင် ပို့ကုန်ခွန် ကောက်ခံခြင်း၊ ပို့ကုန်လိုင်စင်ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ခြင်းနှင့် ပို့ကုန်တားမြစ်ခြင်းတို့ပါဝင်ကြောင်း၊ ပို့ကုန် ကန့်သတ်ခြင်းကို တစ်နိုင်ငံတည်းဆောင်ရွက်ပါက အချို့သောအခြေအနေများတွင် ပြည်တွင်း ဈေးနှုန်းများကိုလျှော့ချရန် အလားအလာရှိသော်လည်း နိုင်ငံအများအပြားက ကန့်သတ်ချက်ကို ကျင့်သုံးလာသည်နှင့်အမျှဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှု၊ထိတ်လန့်တကြားဝယ်ယူမှု၊ရှားပါးမှုနှင့်သိုလှောင်မှုတို့ ဖြစ်နိုင်ချေပိုများလာနိုင်ကြောင်း၊ ယနေ့အထိ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှုအကြီးဆုံး အစားအစာတင်ပို့မှုကန့်သတ်ချက်များမှာ အင်ဒိုနီးရှားက စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုကို တားမြစ်ထားခြင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဂျုံတင်ပို့မှုထိန်းချုပ်ထားခြင်းနှင့် ရုရှားက အစေ့အဆံ၊ဆီထွက်သီးနှံများနှင့် သကြား တင်ပို့မှုကိုကန့်သတ်ထားခြင်းနှင့် ကာဇက်စတန် က ဂျုံနှင့်ဂျုံမှုန့်ကိုခွဲတမ်းဖြင့် တင်ပို့စေခြင်းတို့ဖြစ် ကြောင်း၊ ဩစတြေးလျ သည် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ် သီးနှံစိုက်ပျိုးရာသီအတွက် အပြုသဘောဆောင် သော အလားအလာကောင်းများရှိနေရာ ဩစတြေးလျ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များသည် ပို့ကုန်ကန့်သတ် ချက်များကြောင့် ဖန်တီးထားသောထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာကွာဟချက်အချို့ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည့် အနေအထားသို့ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် မသေချာမရေရာမှုများ တိုးတက်လာနေ ချိန်တွင် ဩစတြေးလျ၏အရည်အသွေးမြင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များကို ယုံကြည်စိတ်ချရ သောကုန်ပစ္စည်းများထောက်ပံ့သူဖြစ်ရေး ဂုဏ်သတင်းက အထူးအရေးကြီးကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ကင်ဘာရာမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီမူဝါဒပြောင်းလဲပြန်
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံစက်မှုဝန်ကြီးဌာနက ဟင်းချက်ဆီလက်ကားရောင်းဈေးအတွက် အစိုးရက ထောက်ပံ့ကြေးပေးသည့်အစီအစဉ် ရုပ်သိမ်းခြင်းကို ဇွန်လ (၇)ရက်နေ့မှစ၍သက်ရောက်သည်ဟု ကြေညာခဲ့ကြောင်း၊စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်သူများက အဓိကကျသည့် စားသောက်ကုန်ဖြစ်သော ဟင်း ချက်ဆီကို ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးထက်လျော့နည်းနေသော အစိုးရပြဌာန်းသည့်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချ ပေးရသည့်အတွက် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်သူများကို အစိုးရက ထောက်ပံ့ကြေးပေးအပ်နေသော အစီ အစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီကြမ်း Crude Palm Oil (CPO) ဈေးနှုန်း များ မြင့်တက်နေသည့်အလျောက် အင်ဒိုနီးရှား ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီသန့်ဈေးနှုန်းက တစ်လီတာ လျှင် ရူပီးယား ၂၀၀၀၀ ပေါက်ဈေး ဖြစ်နေချိန်တွင် အစိုးရသတ်မှတ်သည့်ဈေးနှုန်း တစ်လီတာ လျှင် ရူပီးယား ၁၄၀၀၀ (၀.၉၆ ဒေါ်လာ)ဖြင့် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်သူများက ဈေးကွက်ကို ပေးသွင်း ကြရကြောင်း၊ နစ်နာသည့်ဈေးနှုန်းကွာဟချက်ကို အစိုးရထံတွင်လျှောက်ထားပြီး ထောက်ပံ့ကြေး ရယူသည့်အစီအစဉ်ကိုရုပ်သိမ်းလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထောက်ပံ့ကြေးကို စားအုန်းဆီထောက်ပံ့ရေး ရန်ပုံငွေဌာန (Palm Oil Support Fund Agency)က ထုတ်ပေးနေရာ အဆိုပါထောက်ပံ့ကြေး ပေး သည့်အစီအစဉ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊မေလ(၃၁)ရက်တွင် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ကြောင်း၊ထောက်ပံ့ကြေးအစီအစဉ်ကို လက်ကား ဟင်းချက်ဆီ ပြည်သူ့အစီအစဉ် Bulk cooking oil public program အစီအစဉ်ဖြင့် အစားထိုးလိုက်ကြောင်း၊ ၎င်းအစီအစဉ်က အများဆုံးဈေးနှုန်းများနှင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်အတွက် ဟင်းချက်ဆီထုတ်လုပ်ရန် စားအုန်းဆီကြမ်းခွဲတမ်းများကိုလည်း ချမှတ်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၊စိုက်ပျိုးစက်မှုဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က အစိုးရသတ်မှတ်ဈေးနှုန်းဖြင့် မပျက်မကွက် ရောင်းချရသည့်အတွက် နစ်နာရခြင်းများကို ငွေကြေးအစား ပြည်ပပို့ကုန် ခွဲတမ်းယူမည်လားဟု ကုမ္ပဏီ(၆၁)ခုအားမေးမြန်းခဲ့ရာ (၃၅) ခုက ပြည်ပတင်ပို့ရန် ခွဲတမ်းရယူလိုသည်ဟု ဖြေကြားခဲ့ကြ ကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီ( ၆၁ )ခုတွင် ( ၅) ခုသာထောက်ပံ့ကြေးထုတ်ယူခဲ့သော်လည်း ကျန်ကုမ္ပဏီများက လိုအပ်သောစာရွက်စာတမ်းများတင်ပြရန် ပျက်ကွက်နေကြကြောင်း၊ မူဝါဒအသစ်အကြိုကာလ၌ အစိုးရက ဟင်းချက်ဆီလက်ကားဈေးနှုန်းကို အများဆုံးဈေးနှုန်း တစ်ကီလိုလျှင် ရူပီးယား ၁၅၅၀၀ သတ်မှတ်ထားပြီး ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးက တစ်ကီလိုလျှင် ၁၆၆၂၀ ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှရရှိသည့်သတင်း)
သစ်သီးတင်ကားများအား ဇွန်လ(၁ )ရက်နေ့မှ စတင်၍ စစ်ဆေးမှုများဖြေလျှော့ပေး
မြန်မာတရုတ်နယ်စပ်ဝမ်တိန်ဘက်မှ တရုတ်ပြည်မထဲသို့ထွက်ခွာမည့် သစ်သီးတင်ကားများ အား၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ဇွန်လ(၁)ရက်နေ့မှစ၍ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ စစ်ဆေးမှုများ ဖြေလျှော့ပေးခဲ့သည်ဟု မူဆယ်ကုန်စည်ဒိုင်အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ဆင်ဟွာသတင်းသို့ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်က သစ်သီးကား များကို နေရာ ၅ ခုခန့်၌ဆေးဖြန်းပြီး ယခု နေရာ ၂ ခု ခန့်၌သာဆေးဖြန်းရပြီး ဆေးဖြန်းဂိတ်များ လျှော့ပေးသော်လည်း လက်ရှိတွင် ယာဉ်မောင်းများကို အစားထိုးဖြင့်သာသွားရကြောင်း၊ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ ယခင်ကစာရွက်စာတမ်း ၄ မျိုးခန့်လိုသော်လည်းယခု ၂ မျိုးခန့်သာယူရ သဖြင့်သစ်သီးတင်ကားများနှင့်ပတ်သက်၍ဖြေလျှော့မှုများစွာဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆေးဖြန်းသည့် ဖြေလျှော့မှုများပေးသဖြင့်သစ်သီးများညှိုးနွမ်းမှုနည်းပါးသွားပြီးအသီးကားများအဆင်ပြေလာသကဲ့သို့ သစ်သီးကားများအချိန်ကြာရှည်စောင့်ဆိုင်းရခြင်းမလိုအပ်တော့သဖြင့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ဇွန်လ(၁)ရက်နေ့မတိုင်ခင်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကပိုမိုအကျိုးရှိလာကာမြန်မာတရုတ်နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်သောကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၌ နေ့စဉ်ကုန်တင်ယာဉ် အစီး(၄၀)ခန့်အဝင်အထွက်ရှိပြီးလက်ရှိတွင် မြန်မာ့ သရက်သီးများ တင်ပို့မှုများနေသည်ဟု အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-Myanmar Food Guide မှရရှိသည့်သတင်း)