မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ် အသီးသီးရှိ ရေမြေသဘာဝရာသီဥတုပေါ်မူတည်၍ ပြည်တွင်းစားသုံးရန်နှင့် ပြည်ပသို့တင်ပို့ရန် ဆန်၊ စပါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ လယ်ယာကိုင်းကျွန်းသီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံမျိုးစုံ ၊ စားဖိုဆောင်သီးနှံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျိုးစုံ၊ စက်မှုကုန်ကြမ်းသီးနှံ၊ နှစ်ရှည်သီးနှံ၊ သစ်တောထွက်ပစ္စည်းများ အမယ်များစွာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး ဧရာဝတီတိုင်းအတွင်း ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပဈေးကွက်ဝင် သီဟိုဠ်ကိုလည်း စိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ သီဟိုဠ်ကိုမူရင်းဒေသ တောင်အမေရိကတိုက်ရှိ ဘရာဇီးနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် စတင်စိုက်ပျိုး၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများသို့ လည်း ပျံနှံ့စိုက်ပျိုးခဲ့ပါသည်၊၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ သီဟိုဠ်ကျွန်းမှ ဝင်ရောက်လာပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အနည်းအကျဉ်းသာ စိုက်ပျိုးခဲ့သော်လည်း ၎င်းနောက်ပိုင်း ကာလများတွင် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်း၊ တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်း ၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးများမှာလည်း ရေ၊ မြေရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိ၍ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပြီး တိုင်းအတွင်း သီဟိုဠ်စိုက်ဧက ၆၆၅၂၉ ဧက ရှိပြီး အထွက်နှုန်း ပိဿာ ၁၀၀၀၀၀ ဝန်းကျင် အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ၁ဧကလျှင် ၂၃၄ ပိဿာ ခန့် ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်၊၊
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဒေသထွက်ကုန်များတွင်ပြည်ပပို့ကုန် သီဟိုဠ်ဈေးကွက်မှာ ရာသီသီးနှံအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီလကုန်နောက်ဆုံးပတ်မှစတင်၍ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး မတ်လပိုင်းဆိုလျှင် သီဟိုဠ်လှိုင်လှိုင်ပေါ်သည့် အချိန်ဖြစ်ကြောင်း သီဟိုဠ်ရာသီမှာ မိုးမရွာခင်အချိန်အထိ ဈေးကွက်မှာအရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ မေ၊ ဇွန်လများတွင် မိုးဖြိုင်ဖြိုင် ရွာသွန်းပါက ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်မဖြစ်တော့ဘဲ သီဟိုဠ်ရာသီ ပြီးဆုံးသွားကြောင်း ယခင်နှစ်သီဟိုဠ်ကုန်ကြမ်း ၁ ပိဿာ ကျပ် ၅၀၀၀ ဈေးရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် သီဟိုဠ် ၁ပိဿာ ကို ကျပ် ၈၀၀၀/၈၂၀၀ ဈေးရရှိ သည့်အတွက် ယခင်နှစ်ထက် ၁ ပိဿာ ကို ကျပ် ၃၀၀၀/၃၂၀၀ ဈေးပိုမိုရရှိပြီး သီဟိုဠ်တောင်သူများ တွက်ခြေကိုက်လျက်ရှိကြောင်း ပုသိမ်မြို့ပေါ်ရှိ သီဟိုဠ် အဝယ်ဒိုင်မှ သိရသည်၊၊
တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပြည်တွင်း/ပြည်ပဈေးကွက်ဝင် နှစ်ရှည်သီးနှံသီဟိုဠ်ကို ပုသိမ်ခရိုင်၊ ဟင်္သာတခရိုင်နှင့်မြောင်းမြခရိုင်တို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးလျက် လပွတ္တာခရိုင်နှင့် ဖျာပုံခရိုင် တို့တွင်လည်း စိုက်ပျိုးမှုရှိကြောင်းသိရသည်၊၊ ပုသိမ်မြို့နယ်နှင့်သာပေါင်းမြို့နယ်ထွက် သီဟိုဠ်သီဟိုစေ့မှာ အစေ့ကြီး၍ ရေကြည်မြို့နယ် ထွက်သီဟိုဠ်မှာ အလယ်အလတ်ရှိ၍ မြောင်းမြမြို့နယ်ထွက် သီဟိုဠ်စေ့မှာ အစေ့သေးသော်လည်း အထွက်နှုန်းပို၍ ကောင်းမွန်ပြီး သီဟိုဠ် စတင်စိုက်ပျိုးချိန်မှ ခူးဆွတ်ရသည်အထိ (၅)နှစ် စိုက်ပျိုးရပြီး အပင်သက်တမ်း နှစ်(၆၀)ရှိသဖြင့် ရေရှည် အကျိုးအမြတ်ရရှိသည့် နှစ်ရှည်သီးနှံအမျိုးအစားဖြစ်၍ သီဟိုဠ်ခူးဆွတ်ခြင်းကို ဖေဖော်ဝါရီလမှ စတင်ခူးဆွတ်၍ မေလမိုးမရွာခင်အထိ ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ မိုးထိလျှင် သီဟိုဠ်စေ့မှာ မူလအရောင်ပျက်ကာမဲသွားပြီး ဈေးကွက်တွင်လည်း အရောင်းအဝယ်မဖြစ်တော့ကြောင်း သိရသည်။
သီဟိုဠ်ပေါ်ချိန် ပုသိမ်မြို့တွင် အဝယ်ဒိုင် (၁၀)ဒိုင်ခန့် ၊ သာပေါင်းမြို့ပေါ်တွင် (၃)ဒိုင်ခန့်၊ မြောင်းမြမြို့ပေါ် တွင် အဝယ်ဒိုင် (၂)ဒိုင်နှင့် ရေကြည်မြို့ပေါ်တွင် အဝယ်ဒိုင် (၂)ဒိုင် ဖြင့် ဝယ်ယူလျက်ရှိပြီး ဝယ်ယူရရှိသော သီဟိုဠ် ကုန်ကြမ်းများကို ရန်ကုန်မြို့သို့ အဓိကတင်ပို့၍ ပုသိမ်မြို့နှင့် ရေကြည်မြို့တို့တွင် သီဟိုဠ်စေ့ကုန်ချောပြုလုပ်၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်နှင့် Export ဈေးကွက်အဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ စင်ကာပူနိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံများသို့ ရန်ကုန်မှတဆင့် တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ သီဟိုဠ်စေ့ကို တန်ဖိုးမြှင့် စားသောက်ကုန်အဖြစ် ချောကလက်၊ ရေခဲမုန့်၊ ထိုးမုန့်၊ ကိတ်မုန့်အမျိုးမျိုး၊ မုန့်မျိုးစုံ ယိုမျိုးစုံ၊ ဒန်ပေါက်နှင့် ဟိုတယ်စာအဖြစ်နှင့် မုန့်အမျိုးမျိုးတို့တွင် ပါဝင်အသုံးပြုလျက်ရှိပြီး သီဟိုဠ်စေ့တွင် Vitamine-E ပါဝင်သဖြင့် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ဆံပင်၊ အသားအရေလှပသည့် မိတ်ကပ်အကူပစ္စည်းခေါင်းလိမ်းဆီ ထုတ်လုပ်ရာနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် သီဟိုဠ်စေ့အခွံ ကို သင်္ဘောဆေးလုပ်ငန်းတွင် ကုန်ကြမ်းအဖြစ် အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း သီဟိုဠ်စိုက်ပျိုးသော ဧကများစွာရှိပြီး ဆက်စပ်နေရာများတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်း၊ မြေလွတ်မြေရိုင်း များ ရှိနေခြင်း၊ နေရာမရွေးစိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး အထွက်နှုန်းသင့်တင့်ကောင်းမွန်၍ ပြည်တွင်း/ ပြည်ပဈေးကွက် ဝယ်လိုအားရှိသည့်အတွက် ကုန်ကြမ်းအဆင့်မှ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန် အဖြစ် တိုးမြင့်ထုတ်လုပ်၍ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်နှင့် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်ရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှ ပို့ကုန်ကဏ္ဍတိုးမြှင့် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် တိုင်းသီဟိုဠ်အသင်းကို သင်းဖွဲ့စည်းမျဉ်း များ နှင့်အညီ ကျစ်လစ်ခိုင်မာစွာ ဖွဲ့စည်းပြီး ဧရာဝတီကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း နောက်ပိုင်းတွင် UMFCCI အသင်းကြီးနှင့်လည်း ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက် နိုင်ရန်နှင့် One Village One Product ကဲ့သို့ ပို့ကုန်အမယ်သစ်အဖြစ် ပြည်ပဈေးကွက် ပိုမိုထိုးဖောက်နိုင်ရန် တိုင်းဒေသကြီးသီဟိုဠ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း သီဟိုဠ်စိုက်တောင်သူများ၊ ဒေသအာဏာပိုင် သက်ဆိုင်ရာဌာနဆိုင်ရာများပါဝင်၍ သီဟိုဠ်ကဏ္ဍ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပြည်ပပို့ကုန်မြှင့်တင်ရန် အားလုံးဝိုင်းဝန်းပါဝင်ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်၊၊
DOCA(ဧရာဝတီ)