ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ စပါးရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှုမှာ စံချိန်တင်မြင့်မားဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားရှိ သော်လည်း ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်မှုသည် တိုးတက်လျက်ရှိသော ဆန်ဝယ်လိုအားကို ပြည့်မီအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်စွမ်းမရှိသဖြင့် ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၄ သန်းကျော်အထိ တင်သွင်းရဖွယ်ရှိနေပါသည်။
ဖိလစ်ပိုင် စီးပွားရေး၊ စီမံကိန်းနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဦးစီးဌာန (DEPDev) က နောက်ဆုံးထုတ် ပြန်ထားသော ခန့်မှန်းချက်တွင် နိုင်ငံ၏ ဆန်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် ပြည်တွင်းသုံးစွဲရန်လိုအပ်ချက်ကို ပြည့်မီစွာ ဖြည့်ဆည်းနိုင်ခြင်းမရှိပဲ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသဖြင့် ယခုနှစ်၌ ပြည်ပမှ ဆန်တန်ချိန် ၄.၃၇ သန်းခန့်ကို တင်သွင်းရဖွယ်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။
ယခုနောက်ဆုံးခန့်မှန်းခဲ့သည့် ဆန်တင်သွင်းရန် လိုအပ်ချက်သည် အဆိုပါဦးစီးဌာနက ယခင်အကြိမ် ခန့်မှန်းထားသော ဆန်လိုအပ်ချက် တန်ချိန် ၃.၄၅ သန်းထက် လေးပုံတစ်ပုံခန့် ပိုမို လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်ကာလအတွင်း မျှော်မှန်းထားသည့် ပမာဏထက် ပိုမိုလျက် ဆန်များ တင်သွင်းရောက်ရှိခဲ့ခြင်းက ခန့်မှန်းချက်ကို တိုးမြှင့်ပြင်ဆင်မှု ဖြစ်စေခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ယခုနောက်ဆုံးပြင်ဆင်ခဲ့သော ဆန်တင်သွင်းမှုပမာဏ ခန့်မှန်းချက်သည် ယခင်နှစ်၌ တင်သွင်းခဲ့ရသော ဆန်တန်ချိန် ၄.၈ သန်းအောက်သို့ နိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။
DEPDev ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ယခုနှစ် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ဆန်ထွက်ရှိမှုသည် တန်ချိန် ၁၂.၉ သန်းအထိ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ပမာဏသည် ယခင်နှစ် ထုတ်လုပ်မှု ဆန်တန်ချိန် ၁၂.၄၈ သန်းထက် ၃ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပိုမိုမြင့်မားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုတွက်ချက်မှုသည် ပထမ သုံးလပတ်၌ အမှန်တကယ် ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှုနှင့် ပထမနှစ်ဝက်ကာလအတွင်း ဆန်တင်သွင်းခဲ့မှုတို့အပေါ် အခြေခံထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် ၁ နှစ်လုံးအတွက် ဆန်ဝယ်လိုအားမှာ တန်ချိန် ၁၅.၅၄ သန်း ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။
နှစ်အစ စာရင်းဖွင့်လက်ကျန် အပါအဝင် စုစုပေါင်း ဆန်ရောင်းလိုအားပမာဏသည် တန်ချိန် ၁၉.၅၅ သန်းခန့်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ကုန်ဆုံးချိန်၌ နှစ်ပိတ်လက်ကျန် ဆန်တန်ချိန် ၃.၉၂ သန်း ခန့် ကျန်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ ၎င်းနှစ်ပိတ်လက်ကျန် ပမာဏသည် ပြည်တွင်းသုံးစွဲရန် ၃ လ ကျော် ကာလအတွက် လုံလောက်မှုရှိမည်ဖြစ်သည်။
ဆန်တင်သွင်းမှုသည် တတိယသုံးလပတ်၌ တန်ချိန် ၈၃၈၀၀၀ ခန့်နှင့် စတုတ္ထသုံးလပတ်တွင် တန်ချိန် ၁.၁၆ သန်းခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ၁ နှစ်ပတ်လုံးအတွက် လုံလောက်စွာ ထောက်ပံ့ပေးသွင်းနိုင် ရေးတွင် ပြည်ပမှဆန်များတင်သွင်းမှုသည် အရေးပါမှုရှိကြောင်း DEPDev က ဖော်ပြထားသည်။
ဖိလစ်ပိုင် အကောက်ခွန်ဗျူရို၏ အချက်အလက်များအရ ယခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်၌ တင်သွင်း ခဲ့သော ဆန်ပမာဏသည် တန်ချိန် ၂.၃၈ သန်းရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူထက် ၄ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက် လာခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။
DEPDev ဦးစီးဌာနသည် ၎င်း၏ တွက်ချက်မှုများ၌ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ ဒုတိယနှစ် သုံးလပတ်မှ စတုတ္ထ သုံးလပတ်ကာလအထိ စပါးစိုက်ပျိုးထွက်ရှိနိုင်မှု ခန့်မှန်းချက်များကို အသုံးပြု ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုကောင်းမွန်မှုနှင့် အစိုးရ၏ အစဉ်တစိုက် ကူညီထောက်ပံ့ပေးမှုများ အရ ပထမနှစ်ဝက်၌ စပါးအထွက်တိုးတက်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် စုစုပေါင်း စပါးထွက်ရှိမှု သည် တန်ချိန် ၂၀.၄၆ သန်းကို ကျော်လွန်နိုင်မည်ဟု မျှော်မှန်းကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီး ဌာနက အစောပိုင်းကာလတွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။
နိုင်ငံ၏ စပါးထွက်ရှိမှုသည် ယခင်နှစ် ကာလတူ၌ ထွက်ရှိခဲ့သော တန်ချိန် ၈.၅၃ သန်းထက် ၆ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုလျက် ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဇွန်လအထိ ကာလအတွင်း တန်ချိန် ၉.၀၈ သန်းအထိ ရိတ်သိမ်းရရှိခဲ့ပြီး ပထမနှစ်ဝက်ကာလများတစ်လျောက် အမြင့်မားဆုံးထွက်ရှိမှုအဖြစ် စံချိန်တင်နိုင် ခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်စာရင်းအင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြထားသည်။
Source: The Philippine Star, 4 Aug 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)