ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

           မလေးရှားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စုစုပေါင်းရင်းဂစ် ၂၈၅.၂ ဘီလီယံခန့် လက်ခံခဲ့ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သော ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ယခင်နှစ် အစောပိုင်းကာလများနှင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင် ၁၃.၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မြင့်တက်လာပြီး အဆိုပါမြင့်တက်ခြင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံနိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုနှင့် မူဝါဒလမ်းကြောင်းများအပေါ် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို ပြသနေကြောင်း ဝန်ကြီး Tengku Datuk Seri Zafrul Abdul Aziz က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ အများစုသည်နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြစ်ပြီး စင်္ကာပူနိုင်ငံသည် ရင်းဂစ် ၅၂.၇ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖြင့် ထိပ်သီးနိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့အပြင် ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် စုစုပေါင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၏ ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ အတည်ပြုပြီးခဲ့သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံခန့် သည် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများ တွင်ဖြစ်ပြီး ကျန် ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့်သည် ထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍများတွင် ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ကျန်ရှိနေသော ၁ ရာခိုင်နှုန်းကို သတ္ထုတူးဖော်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍများကဲ့သို့ အဓိကစီးပွားရေးကဏ္ဍများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို စီမံကိန်း ၄၈၀၀ တွင် အသုံးပြုမည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းပေါင်း ၁၅၂၀၀၀ ခန့် ဖန်တီးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း (Mida) ၏ ပြောကြားချက်များအရ သိရပါသည်။ Mida သည် စုစုပေါင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရင်းဂစ် ၃၉.၄ ဘီလီယံခန့်ကို ပြုလုပ်ရန်အတွက် ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်လျက်ရှိကြောင်း အဆိုပါအေဂျင်စီ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်ဆိုသူ Datuk Sikh Shamsul Ibrahim Sikh Abdul Majid ကပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Edge Malaysia                                                        

DOCA (ရန်ကုန်)

             တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံလုပ်ငန်းစု Samsung သည် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့လုံး ဆိုင်ရာဝယ်လိုအားမြင့်တက်လာမှုကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်အတွက် နည်းပညာနယ်ပယ်ရှိ လူလုပ်ဉာဏ်ရည်တု (AI) တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို နောက် ၅ နှစ်အတွင်း ပြုလုပ်ရန် စီစဥ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Samsung သည် ကမ္ဘာ့အများဆုံး ချစ်ပ်ဆက်ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး Ai လုပ်ငန်းနှင့် ၎င်းအပေါ်မှီခိုလျက်ရှိသော အဆောက်အဦးများအတွက် အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းများကို ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့လျှပ်ကူးပစ္စည်းစျေးကွက်အတွက် အရေးပါသောနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ Samsung ၏ ၅ နှစ်တာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းတွင် ချစ်ပ်ဆက်လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်အတွက် လျှပ်ကူးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မည့် Pyeongtaek စက်ရုံ ၅ ရုံ တည်ဆောက်မည့် အစီအစဥ်ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ Pyeongtaek စက်ရုံသည် ကမ္ဘာ့လျှပ်ကူး ပစ္စည်းထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံပြည်တွင်းချစ်ပ်ဆက်ဂေဟစနစ်အတွက် အရေးပါသော နည်းဗျူဟာ မြောက်အခန်းကဏ္ဍအဖြစ် ပါဝင်ပါသည်။ Samsung ၏ အဆိုပါ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁၀ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းတွင် Ai နှင့်မသက်ဆိုင်သော အစီအစဥ်များလည်း ပါရှိကြောင်း သိရပါသည်။ Samsung သည် ၎င်း၏ လျှပ်စစ်မော်တော် ကားများနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်မျိုးဆက်သစ်ဘက်ထရီစီမံကိန်းလည်း ပါရှိကြောင်း သိရပါသည်။ Samsung electronics သည် ၎င်း၏အမြတ်ငွေများသည် ယခုနှစ် တတိယပတ် သုံးလကာလအတွင်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းနှင့် အဆိုပါမြင့်တက်မှုသည် AI လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းမှုများကြောင့် ရရှိခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ Ai နှင့်ပတ်သက်သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ကမ္ဘာ့အနှံ့တွင် မြင့်တက်မှုများရှိနေပါသည်။ Samsung ၏ အဆိုပါရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အစိုးရက နောင်လာမည့် ၃ နှစ်အတွင်းတွင် Ai ၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ၃ ဆ မြှင့်တင်မည့်ဟု ကတိကဝတ်ပြုလုပ်မှုအပြီးတွင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံသမ္မတ Lee Jae Myung သည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအား ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး Ai စွမ်းအားနိုင်ငံ ၃ ခုထဲတွင် ပါဝင်အောင် ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source:  The Daily Star                                                              

DOCA (ရန်ကုန်)

           ဗီယက်နမ်နှင့် အီတလီမှထိပ်တန်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟိုချီမင်းမြို့တော်တွင်ကျင်းပသည့်  စီးပွားရေးချင်းချိတ်ဆက်မည့် B2B အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၉ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ-အီတလီစီးပွားရေးဆက်ဆံမှုအဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ထိုအစည်းအဝေးသည် နှစ်နိုင်ငံစလုံးမှလုပ်ငန်းများအား ဗျူဟာမြောက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများရှာဖွေရန်နှင့် အရည်အသွေးမြင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းများအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာစေရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံရှိ အီတလီကုန်သွယ်ရေးအေဂျင်စီ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး Fabio De Cillis ၏ အဆိုအရ ဗီယက်နမ်သည် ကြီးမားသောကြီးထွားမှုအလားအလာနှင့်အတူ အားကောင်းသော ဈေးကွက်အဖြစ်ပေါ်ထွန်းလာပြီး အီတလီလုပ်ငန်းများ၏ နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာတွင် ဦးစားပေးတည်နေရာဖြစ်လာကြောင်း သိရပါသည်။ Cillis က ဗီယက်နမ်-အီတလီစီးပွားရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုသည် လျှင်မြန်စွာတိုးချဲ့ခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် စက်ပစ္စည်းနှင့် စက်အစိတ်အပိုင်း တို့တွင်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပါသည်။ အီတလီသည် စက်ပစ္စည်းအပြည့်အစုံ တင်ပို့ရုံသာမက စက်အစိတ်အပိုင်းများရောင်းချခြင်းတွင် ဗီယက်နမ်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ အစားအစာနှင့် ဖက်ရှင်အစရှိသည့် အစဉ်အလာအားကောင်းသည့်ကဏ္ဍများအပြင် အီတလီသည် ဆေးဝါးနည်းပညာ၊ လေကြောင်းနှင့် AI ကဲ့သို့သောနည်းပညာမြင့်ကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရပါသည်။ B2B ဆွေးနွေးမှုများသည် ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ စက်ပစ္စည်း၊ အစားအစာနည်းပညာ၊ ဆေးဝါးများ၊ အီလတ်ထရောနစ်များ၊ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးများနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတို့ပါဝင်သည့် ဧရိယာများကို အဓိကရည်ရွယ်ကြောင်း သိရပါသည်။ Omnia Technologies Beverage Singapore Pte Ltd ၏ မန်နေးဂျင်း ဒါရိုက်တာ Stefano Romanelli က ဗီယက်နမ်ရှိ အဖျော်ယမကာနှင့် အစားအစာ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းသည် လတ်တလောတွင် အီတလီနည်းပညာကို အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ကုမ္ပဏီသည် အစားအစာပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းမှသည် ဆေးဝါးပြုပြင် ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းနယ်ပယ်သို့ ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုများကို တိုးချဲ့ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံ-အီတလီကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ နီးပါးဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကထက် ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဗီယက်နမ်-အီတလီအပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံနီးပါးဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကထက် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Vietnam Plus                                                                            

DOCA (ရန်ကုန်)

        ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် Bui Thanh Son သည် ငါးလုပ်ငန်းထောက်ပံ့ကူညီမှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့ကုန် သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ထူထောင်ရေး သဘောတူစာချုပ်ကို ပြင်ဆင်သည့် Marrakesh သဘောတူညီ ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အစီအစဉ်ကို အတည်ပြု လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ အဆိုပါ အစီ အစဉ်သည် သဘောတူညီချက်အောက်တွင် ၎င်း၏တာဝန်ဝတ္တရားများကို အပြည့်အဝဖြည့်ဆည်းရန်နှင့် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှုအတွက် ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့သောချဉ်းကပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန် ဗီယက်နမ်အတွက် အရေးကြီးသောအခြေခံတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်၊ ၂၀၂၅ ရက်စွဲပါ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 2496/QD-TTg အရ အဆိုပါအစီအစဉ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် WTO ၏ ၁၂ ကြိမ်မြောက် ဝန်ကြီးများညီလာခံတွင် အတည်ပြုခဲ့ပြီး ငါးအလွန်အကျွံငါးဖမ်းခြင်း သို့မဟုတ် တရားမဝင်၊ တရားမဝင်၊ အစီရင်ခံခြင်းမရှိသော ငါးနှင့်တရားမ၀င်ငါးဖမ်းခြင်းတို့ကို တားမြစ်ထားသည့် သဘောတူညီချက်အောက်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ကတိကဝတ်များကို အပြည့်အဝလိုက်နာကြောင်း သေချာစေရန်ရေးဆွဲထားသည်။ဤ သဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ငါးဖမ်း ကဏ္ဍကို ခေတ်မီ၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး၊ ငါးဖမ်းအသိုင်းအဝိုင်းများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုနှင့် ပင်လယ်သယံဇာတ ကာကွယ်ရေးတို့ကို ဟန်ချက်ညီအောင် အသွင် ပြောင်းရန်အတွက် အရေးကြီးသော တွန်းအားအဖြစ် ဤသဘောတူညီချက်ကို အကောင် အထည် ဖော်ရာတွင်အစိုးရ၏ရပ်တည်ချက်အားအလေးပေးဖော်ပြပါသည်။အစီအစဉ်အရ ဗီယက်နမ်သည် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှုယန္တရားများ၊ စတော့အကဲဖြတ်မှုများ၊ IUU စာရင်းများ၊ ထိန်းသိမ်း ရေးအစီအမံများနှင့် ဖမ်းမိငါးဖမ်းလုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုအစီအစဉ်များဆိုင်ရာ ကနဦးနှင့် နှစ်စဉ်သတိပေးချက်များကို ပြင်ဆင်မည်ဖြစ်သည်။ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များသည် WTO ငါးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ကော်မတီမှ ဆောင်ရွက်သော အကဲဖြတ်ချက်များအပေါ် အစီရင်ခံစာများ၊ စာရွက်စာတမ်းများနှင့်တုံ့ပြန်ချက်များကိုစုစည်းမည်ဖြစ်သည်။ငါးဖမ်း လုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကို အထောက်အကူပြုသည့် မူဝါဒအချို့နှင့် IUU ချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်သော ရေယာဉ်များ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ထောက်ပံ့ငွေများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ IUU ချိုးဖောက်မှုတွင် ပါဝင်သည့် သင်္ဘောများ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ထောက်ပံ့ငွေများနှင့် ပတ်သက်သည့် မူဝါဒများကို အစိုးရက အစားထိုး လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်း ရေးဝန်ကြီးဌာန အား အစိုးရက တာဝန်ပေးအပ်ထားသည်။

တဆက်တည်းတွင်၊ သဘောတူညီချက် အကောင်အထည်ဖော်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ကို တည်ထောင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ စောင့်ကြည့်ခြင်းနှင့် အစီရင်ခံခြင်းအတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလပ်ဖောင်းတစ်ခု တည်ထောင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားကောင်းလာကာ WTO နှင့် မိတ်ဖက်များထံမှ နည်းပညာ အကူအညီများ တောင်းခံမည်ဖြစ်သည်။ ဒေသအာဏာပိုင်များ၊ ရေလုပ်သားများနှင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ဆက်သွယ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့်အတူ သဘောတူညီချက်နှင့် အကောင်အထည်ဖော်ရေးစီမံချက်ကို ဖြန့်ဝေရန်အတွက် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပမည် ဖြစ် သည်။

အကောင်အထည်ဖော်မည့်အချိန်ဇယားနှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၂၅ မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ် တတိယသုံး လပတ်တွင် မူဝါဒပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း၊ အသေးစိတ်အစီအစဉ်ရေးဆွဲခြင်း၊ နည်းပညာဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုပရောဂျက်များအတွက် အဆိုပြုချက်များ၊ အသိပညာပေးခြင်းနှင့် ငါးလုပ်ငန်း ထောက်ပံ့ ကြေးများအတွက် သတင်းအချက်အလက်စောင့်ကြည့်ရေးစနစ်ပုံစံရေးဆွဲခြင်းတို့ကို အဓိကထား ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၆-၂၀၂၇ ခုနှစ်အတွင်း၊ တရားဝင်စာရွက်စာတမ်း များထုတ်ပေး မည်ဖြစ်ပြီး WTO ၏ခွင့်ပြုချက်ရရှိပါက စောင့်ကြည့်ရေးစနစ်၏ ကနဦးလုပ်ဆောင်မှုဖြင့် နည်းပညာ ဆိုင်ရာပံ့ပိုးကူညီမှုစီမံကိန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၇ ခုနှစ်မှစတင်၍ ဗီယက်နမ်သည် အချိန်အခါအလိုက် အစီရင်ခံတင်ပြခြင်းကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားမည်ဖြစ်ပြီး စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်အား ဆက်လက်တိုးတက်စေကာ ငါးလုပ်ငန်းထောက်ပံ့မှုများတွင် နိုင်ငံတကာပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။

စီမံကိန်းအတွက် ရံပုံငွေသည် ဝန်ကြီးဌာနများ၊ ကဏ္ဍများနှင့် ဒေသများသို့ နှစ်စဉ်ခွဲဝေ ပေးသည့်အတိုင်း နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာငွေမှရရှိမည်ဖြစ်ပြီး တရားဝင်ပြင်ပအကူအညီနှင့် ပုဂ္ဂလိက အရင်းအမြစ်များဖြင့် ဖြည့်စွက်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

Source: viet plus                                                             

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)

    ယခုနှစ်အတွင်း အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကန်ဒါဟာဒေသမှ တလည်းသီး တန်ချိန် ၂၂၀၀၀ ခန့်ကို  တင်ပို့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေးညွှန်ကြားရေးမှူး အိုင်မာလ်ဟာကီမီက နိုဝင်ဘာ  ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားသည်။

     ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က   ကန်ဒါဟာပြည်နယ်မှ တလည်းသီးတန်ချိန် ၇၀၀၀ သာ  တင်ပို့ခဲ့ရပြီး ယခုနှစ် တွင် ယနေ့အထိ  တလည်းသီးတန်ချိန်   ၂၁၈၇၀   တင်ပို့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ ယခုနှစ် အတွက် ကန်ဒါဟာဒေသ၏   တလည်းသီးတင်ပို့မှု   အဓိကဈေးကွက်များမှာ မလေး ရှား၊  ရုရှား၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံတို့ဖြစ်ကြောင်း  ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားသည်။

     တလည်းသီး အများဆုံးထွက်ရှိရာဒေသအဖြစ် လူသိများသည့် ကန်ဒါဟာဒေသသည်   အာဖ ဂန်နစ္စတန်၏   ထိပ်တန်းတလည်းသီးထုတ်လုပ်သည့်   ပြည်နယ်များအနက် တစ်ခုဖြစ်သည်။ တလည်းသီး တင်ပို့မှု  တိုးတက်လာခြင်းသည် ဥယျာဉ်သီးနှံထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်လာခြင်း၊   ရိတ် သိမ်းချိန်လွန်ကာလ ထိန်းသိမ်းမှုနည်းစနစ်များ ပိုမိုကောင်းမွန်လာခြင်းနှင့် ပြည်ပ ဝယ်လိုအား နှင့်  ကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေး ပိုမိုခိုင်မာလာခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း  အရာရှိက ဆိုသည်။

    စစ်ပြီးကာလ နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာငွေသို့ နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၅ သန်းခန့် ပံ့ပိုးပေးနေ သည့် တလည်းသီးကို  အာဖဂန်နစ္စတန်၏ အဓိကတင်ပို့ကုန်ပစ္စည်းများအနက် တစ်ခုအဖြစ်  သတ် မှတ်ထားသည်။

    ဒေသခံတောင်သူများ၏ နှစ်စဉ်ဝင်ငွေတိုးပွားစေရန်နှင့် တန်ဖိုးကြီးသစ်သီးတင်ပို့မှု ရေရှည် တည်တံ့စေရန်အတွက် ဒေသအာဏာပိုင်များက တလည်းသီးစိုက်ပျိုးတောင်သူများနှင့် ကုန်သည် များအား    ဆက်လက်ပံ့ပိုးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ 

Source: ဆင်ဟွာ                                                              

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)