ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

၃၂။     ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် စပါးစတင်ရိတ်သိမ်းချိန်ကာလ၌ ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များဘက်မှ ကုန်အဝယ် အမှာစာများ လျှော့ချမှုကြောင့် စပါးဈေးနှုန်းများကျဆင်းပြီး စိုက်ပျိုးသူများအတွက် ငွေကြေးဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ရသည်ဟု ကမ္ဘောဒီးယား လယ်သမားများက အပြစ်တင်ပြောဆိုလျက်ရှိ ကြောင်း Cambodianess အင်တာနက်သတင်းစာမျက်နှာက ဖော်ပြပါသည်။

၃၃။    ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးအသင်းချုပ်၏ မူဝါဒရေးရာကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ Hun Lak က ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၌ နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကာလ မတိုင်မီတွင် ကုန်သည်များသည် အလုပ်အားလပ်ရက် အနားယူလေ့ရှိသဖြင့် ပုံမှန်အားဖြင့် အမှာစာများ ကျဆင်းလေ့ရှိကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်၏ စပါး ဝယ်ယူမှုသည် ယခင်နှစ်ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လျော့နည်းလျက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဈေးကွက်အခြေအနေကို အခြေပြုလျက် ဝယ်ယူသည့်ပမာဏကို အတိုးအလျော့ လုပ်ကိုင်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၃၄။    ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များလက်ဝယ်၌ စပါးသိုလှောင်ထားရှိမှုပိုလျှံနေခြင်းက ကမ္ဘောဒီးယား လယ်သမားများအတွက် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေလျက်ရှိသည်။ Phka Rumduol နှင့် Sen Kro Ob (SKO) တို့ ကဲ့သို့သော ကမ္ဘောဒီးယား၏ မဟာဗျူဟာမြောက် စပါးမျိုးများ၏ ဈေးနှုန်းများ မှာမူ တည်ငြိမ်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ဗီယက်နမ်သို့ အဓိကတင်ပို့ရောင်းချသည့် OM နှင့် ER ကဲ့သို့ သော နိုင်ငံခြားစပါးမျိုးများ၏ ဈေးနှုန်းများမှာ ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များ၏ ဈေးနှုန်းများကို အဆုံး အဖြတ်ပေးမှုအရ သိသာစွာ ကျဆင်းမှုဖြစ်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

၃၅။    ကမ္ဘောဒီးယား စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဆန်စပါးအသင်းချုပ်တို့က တောင်သူများ အနေ ဖြင့် ဆန်စက်များသို့ မြင့်မားသောဈေးနှုန်းဖြင့် စပါးဝယ်ယူရောင်းချမှု သဘောတူစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုနိုင်ရန်နှင့် အထောက်အပံ့များကို ရယူနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံ၏ မဟာဗျူဟာ၌ ပါဝင်လျက်ရှိ သော စပါးမျိုးများအား စိုက်ပျိုးကြရန် ထပ်တလဲလဲ တိုက်တွန်းပြောဆိုလျက်ရှိခဲ့သည်။

၃၆။    ဗီယက်နမ်မှ OM စပါးမျိုးကို ရယူစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သည့် Svay Rieng ပြည်နယ်မှ တောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်သူ Lanh Tha ကမူ အစိုးရကတွန်းအားပေးလျက်ရှိသော စပါးမျိုးများအား စိုက်ပျိုးရန်မှာ ၎င်းတို့အတွက် အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့သော တန်ဖိုးကြီး စပါးမျိုးများအား စိုက်ပျိုးမှုမှာ ရိတ်သိမ်းရရှိရန် အချိန်ကြာမြင့်မှုရှိပြီး OM စပါးမျိုးကဲ့သို့ အထွက်နှုန်း မြင့်မားမှု မရှိကြောင်း၊ Phka Rumduol စပါးမျိုးအား တစ်နှစ်လျှင်တစ်ကြိမ်သာ စိုက်ပျိုးနိုင်မှုရှိပြီး OM စပါးမျိုးမှာမူ တစ်နှစ်တာ ကာလအတွင်း နှစ်ကြိမ်မှသုံးကြိမ်အထိ စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်၌ Phka Rumduol စပါး ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရီယယ်ငွေ ၁၀၂၀ မှ ၁၀၅၀ အတွင်းသာ ဈေးရရှိချိန်တွင် OM စပါး ၁ ကီလိုဂရမ်၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၁၁၂၀ ရီယယ်ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ လယ်သမားများ အနေဖြင့် OM စပါးမျိုးကို ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ပြောဆိုခဲ့သည်။

၃၇။    Takeo ပြည်နယ်မှ အမည်မဖော်လိုသော အခြားလယ်သမားတစ်ဦးကလည်း OM နှင့် ER စပါးမျိုးများသည် အထွက်နှုန်းမြင့်မားမှုရှိပြီး ဗီယက်နမ်ဘက်မှ ဈေးကွက်ဝယ်လိုအားရှိမှုအရ ၎င်း တို့အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

၃၈။    အဆိုပါလယ်သမားများ၏ ပြောဆိုမှုအရ OM နှင့် ER စပါးနှစ်မျိုး၏ ဈေးနှုန်းများသည် ယခင်နှစ်၌ အတက်အကျ သိသာစွာပြောင်းလဲခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင်မူ ၁ ကီလို ဂရမ်လျှင် ၇၀၀ ရီယယ် (၀.၁၇၅ ဒေါ်လာ) မှ ၇၅၀ ရီယယ် (၀.၁၈ ဒေါ်လာ) အကြား ဈေးနှုန်းဖြစ် ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

၃၉။    စပါးဈေးနှုန်း နိမ့်ကျမှုကြောင့် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့် လယ်သမားများ သည် ဈေးနှုန်းများ ထပ်မံ၍ ကျဆင်းမှုမရှိအောင် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ရာဌာနများ က ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆိုလျက်ရှိကြသည်။

၄၀။    ကမ္ဘောဒီးယား စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Im Rachna က ဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလျက်ရှိသည်ကို သိရှိနားလည်ပါကြောင်း၊ သို့သော် တစ်နှစ်တာ ကာလအတွင်း အကြိမ်ကြိမ် စိုက်ပျိုးရိတ်သိမ်းရရှိနိုင်သည့် SKO စပါးမျိုးအား ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးရန် တောင်သူများသို့ ဆက်လက်အကြံပြုလိုကြောင်း၊ အစိုးရက ထောက်ခံအကြံပြုထားသည့် စပါးမျိုး များအား နည်းစနစ်တကျစိုက်ပျိုးပါက ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး မြင့်မား သော အထွက်နှုန်းနှင့် ဈေးနှုန်းများကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် နိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးမျိုးများ အား နိုင်ငံတကာ၌ အမည်ကောင်းရရှိမှု ဂုဏ်သတင်းကိုလည်း မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြော ကြားခဲ့သည်။

၄၁။    ကမ္ဘောဒီးယား၏ Sen Kro Ob 01 စပါးသည် ခြောက်သွေ့ရာသီ၌ စိုက်ပျိုးနိုင်သော ဆန်မွှေး အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ဆန်လုံးသွယ်လျက် နူးညံ့၍ရနံ့မွှေးသော ပရီမီယံဆန်မွှေးနှင့် အလားသဏ္ဌာန် တူကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှောင်းပိုင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၌ ကျင်းပခဲ့သော ပထမအကြိမ် တရုတ်-အာဆီယံ အရည်အသွေးမြင့် အင်ဒီကာဆန်မျိုးများ၏ အရသာအရည်အသွေး သုံးသပ်အကဲဖြတ်ပြိုင်ပွဲတွင် SKO 01 ဆန်သည် ရွှေတံဆိပ်ရရှိခဲ့ပြီး ကမ္ဘောဒီးယား ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်နှစ်ရပ် လုံး၌ ကျော်ကြားမှုရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Canbodianess, 10 Jan 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့) DOCA(Domestic)

၁၈။    မလေးရှားနိုင်ငံ၌ လတ်တလော မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ရိတ်သိမ်းမှုကို ထိခိုက် စေခဲ့သည့်အတွက် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းလျက်ရှိပြီး သိုလှောင်မှုလက်ကျန်မှာလည်း ဒီဇင်ဘာလ၌ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း Reuters သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်ကို ကိုးကား၍ မလေးရှားအခြေစိုက် The Star Online သတင်းဌာနက ၆-၁-၂၀၂၅ နေ့တွင် ရေးသား ဖော်ပြပါသည်။

၁၉။    မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ စားအုန်းဆီလက်ကျန်မှာ တန်ချိန် ၁.၇၆ သန်း ခန့်ရှိပြီး နိုဝင်ဘာလထက် ၄.၄၂ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းဖွယ်ရှိကြောင်း Reuters ကကောက်ယူခဲ့သည့် ကုန်သည် ၁၁ ဦး၊ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူများနှင့် လေ့လာသုံးသပ်သူများ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ သိရ ကြောင်း ဖော်ပြပါရှိပါသည်။

၂၀။     မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မကြာသေးမီက မိုးရွာသွန်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့အပြီးတွင် ကုန်လက်ကျန် နည်းပါးမှုမှာ  ကြိုတင်ခန့်မှန်းတွက်ဆချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည်ဟု ဆီလန်ဂေါအခြေစိုက် Pelindung Bestari ပွဲစားဒိုင်အဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ Mr. Lingam Supramaniam က ပြောကြားခဲ့ သည်။ ကမ္ဘာ့ ဒုတိယအများဆုံး စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်သည့် မ‌လေးရှားနိုင်ငံတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် သီးနှံရိတ်သိမ်းမှုကို ထိခိုက်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအတွက် ထုတ်လုပ်မှုမှာ ကျဆင်းဖွယ်ရှိသည်ဟု မလေးရှား စားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့ကလည်း ဒီဇင်ဘာလ အစောပိုင်းတွင် ခန့်မှန်းထားခဲ့သည်။

၂၁။     ဒီဇင်ဘာလ စားအုန်းဆီကြမ်း အထွက်ပမာဏသည် ၄ လဆက်တိုက် ကျဆင်းမှုအဖြစ် ၈.၅၃ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျလျက် တန်ချိန် ၁.၄၈ သန်းခန့်သာရှိနိုင်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလနောက်ပိုင်း အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်ကြောင်း စစ်တမ်းကောက်ယူရာတွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။

၂၂။     အထူးသဖြင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံတွင် ပဲပုပ်သီးနှံများ ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှု ပိုလျှံများပြားခြင်းကြောင့် စားသုံးဆီဝယ်လိုအားသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ်၌ ပဲပုပ်ဆီသို့  ပြောင်းလဲဝယ်ယူမည့် အလားအလာများရှိကြောင်း၊ ပြိုင်ဘက်စားသုံးဆီများ၏ ဈေးနှုန်းများကျဆင်းမှုက စားအုန်းဆီ ဈေးနှုန်းကို ဆက်လက်ထိန်းကျောင်းလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ရောနှောအသုံးပြုမည့် ဇီဝဒီဇယ်ဆီ (B40) အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ မသေချာမရေရာ ခြင်းကလည်း စားအုန်းဆီဈေးကွက်ကို အားလျော့စေသည့် သက်ရောက်မှုတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဒါရိုက်တာ Mr. Lingam က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၃။     မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စားအုန်းဆီကို အခြေခံသည့် ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုမှာ ၂ လ ဆက်တိုက် ကျဆင်းမှုအဖြစ် ၇.၅၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းလျက် တန်ချိန် ၁.၃၈ သန်းခန့်သာ ရှိနိုင်ကြောင်း စစ်တမ်းတွင် ဖော်ပြသည်။

၂၄။     ကုန်တင်ကုန်ချ စစ်တမ်းကောက်ယူသည့်အဖွဲ့များ၏ အချက်အလက်များက မလေးရှား နိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှု လျော့နည်းနေသည်ကို ဖော်ပြလျက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ လ ထုတ်လုပ်မှုသည် ကြိုတင်မျှော်မှန်းထားသည်ထက် လျော့နည်းခဲ့သဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဒီဇင်ဘာလ ထုတ်လုပ်မှု ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်များကို မြင်တွေ့ရရန် စိတ်အားထက်သန် နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊  ဒီဇင်ဘာလ ထုတ်လုပ်မှုတွင် မထင်မှတ်ထားသည့် ကျဆင်းမှုဖြစ်ပေါ်လာပါက စားအုန်းဆီဈေး ကျဆင်းမှုအပေါ် အပြုသဘောဆောင်သည့် သက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်လာနိုင် ကြောင်း နယူးဒေလီအခြေစိုက်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၅။     မလေးရှားစားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့ (MPOB) အနေဖြင့် လစဉ်ထုတ်ပြန်သည့် စားအုန်းဆီ ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု သိရှိရ ကြောင်း The Star Online သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်ကို တင်ပြအပ်ပါသည်။

Source: The Star Online,   6^th Jan, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့) DOCA(Domestic)

၉။      ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသော ဆန်များ လိုအပ်ချက်ရှိနေသဖြင့် ဆန်ကုန်သည်များ အနေဖြင့် ဆန်ကွဲ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သောဆန်များကို ၎င်းတို့၏ ဆန်တင်သွင်းမှု၌ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင် တင်သွင်းရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ပြောဆိုထားပါသည်။

၁၀။    ဇန်နဝါရီ ၅ ရက်နေ့၌ ထုတ်ပြန်သော ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ ကြေညာချက် တစ်ရပ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးအတွင်းဝန် Francisco P. Tiu Laurel, Jr. က ဆန်ကွဲ ၂၅ မှတ်ဆန်များကို ပိုမိုတင်သွင်းခြင်းဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိ စားသုံးသူများအနေဖြင့် ဈေးနှုန်းသက်သာသည့်ဆန်များကို ပိုမိုဝယ်ယူစားသုံးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၁၁။    ဖိလစ်ပိုင်ဆန်ကုန်သည်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဆန်ကွဲ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သောဆန်ထက် ဈေးနှုန်းပိုမိုမြင့်မားသည့် ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်သည့် ဆန်များကိုသာ တင်သွင်းလေ့ရှိသည်။  ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ ဈေးနှုန်းစောင့်ကြည့်မှု အချက်အလက်များအရ မနီလာမြို့တော် ရှိ ဈေးကွက်များတွင် ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်နေ့၌ ကောင်းမွန်စွာကြိတ်ခွဲထားမှု အဆင့်အတန်းရှိသော ဆန်ဈေးနှုန်းသည် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ပီဆိုငွေ ၄၂ မှ ၅၂ အကြားရှိနေချိန်တွင် သာမန် စက်ကြိတ် အဆင့်ရှိသော ဆန်အား ၃၈ ပီဆိုမှ ၄၀ ပီဆိုအတွင်း ဈေးနှုန်းဖြင့်သာ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

၁၂။     ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနသည် မနီလာမြို့တော် တစ်ဝန်းရှိ ဈေးများတွင် KADIWA ဟု ခေါ်ဆိုသော လူတိုင်းအတွက်ဆန်ရောင်းချမှု အစီအစဉ် (Rice-for-All) အရ ဆန် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ပီဆို ၄၀ နှုန်းဖြင့် အများပြည်သူသို့ ရောင်းချပေးသည့် ဆန်ဆိုင်များကို တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်လျက်ရှိသည်။ လက်ရှိ အချိန်အထိ မြို့တော်နယ်နိမိတ်အတွင်း KADIWA ကုန်စည်ဗဟိုဌာန ၄၀ ကို ဖွင့်လှစ်လျက် အခြေခံလူသုံးကုန်များ၊ အဓိကကုန်စည်များ၊ လူတိုင်းအတွက်ရောင်းချသည့်ဆန်များနှင့် ဝင်ငွေ နည်းပါးသူများအတွက် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၉ ပီဆိုနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးသော ဆန်များကို ပုံမှန် ထောက်ပံ့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် KADIWA ဆန်ဆိုင် ၂၆ ဆိုင်ကို လူစည်ကားရာဈေးများ နှင့် မြို့တွင်းရထားဘူတာရုံများတွင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး စားသုံးသူများသို့ ဆန်များ ရောင်းချပေး လျက်ရှိသည်။

၁၃။    အဆိုပါဦးစီးဌာန အနေဖြင့် ၂၀၂၈ ခုနှစ်အထိ ကာလအတွင်း  KADIWA ကွန်ရက်ကို နေရာ ၁၅၀၀ တိုင်အောင် တိုးချဲ့သွားရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း၊ ယခုနှစ်ကုန်တွင် KADIWA ကုန်စည်ဗဟို ဌာန ၁၇၉ ခုဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ ဆန်ကုန်သည်များနှင့် တင်သွင်းသူများအား ဈေးနှုန်းသင့်တင့်သည့် ဆန်များ ပိုမိုတင်သွင်းနိုင်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်နည်းတူ စပါးစိုက်တောင်သူများကိုလည်း ၎င်းတို့၏ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် အကျိုးအမြတ်တိုးတက်လာစေရေး ဆက်လက်ကူညီ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Business World Online, January 6, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

DOCA(Domestic)

        ဥ‌ရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ ပဲပင်ပေါက်ပြုလုပ်မည့် ပဲတီစိမ်းများတင်ပို့ရာတွင် ၎င်းနိုင်ငံများမှ ကျင့်သုံး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ဥပဒေသတ်မှတ်ချက်များနှင့်ကိုက်ညီစွာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် တင်ပို့ သွားနိုင်ရေး အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများ သို့ ပဲပင်ပေါက်ဖောက်ရန်အတွက် မြန်မာပဲများတင်ပို့နိုင်ရေးလုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့ကို စားသုံးသူ ရေးရာဦးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်လည်းကောင်း၊ သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာနှင့် အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲရေးဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးက အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် လည်း ကောင်း တာဝန်ယူပြီး သက်ဆိုင်ရာဌာနများနှင့် ပုဂ္ဂလိကအသင်းအဖွဲ့များမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင် ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်ပြီး ပဲတီစိမ်း စတင်စိုက်ပျိုးချိန်မှ ထုတ်လုပ်ချိန်အထိ လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့် အား ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

       လုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့၏ ကြီးကြပ်မှုဖြင့် နှစ်စဉ် ဥရောပသမဂ္ဂသို့ ပဲတင်ပို့လိုသည့် ကုမ္ပဏီ များအား အဆိုပြုလွှာများ ဖိတ်ခေါ်၍ အဆိုပြုလွှာတင်သွင်းလာသည့် ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းရှင်များ ပါဝင် သည့် မြန်မာပဲများတင်ပို့သူအစုအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တောင်သူပညာပေးသင်တန်းကြီးကြပ် ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍ သင်တန်းအစီအစဉ် ရေးဆွဲခြင်း၊ စစ်ဆေးရေးမှူးသင်တန်းအစီအစဉ် ရေးဆွဲခြင်း၊ တောင်သူစာရင်းပြုစုခြင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပဲတီစိမ်း စိုက်ပျိုး တောင်သူများအား ကောင်းမွန်သော စိုက်ပျိုးမှုနည်းစနစ်များအတိုင်း စိုက်ပျိုးစေရန် နည်းပညာပေး သင်တန်းများပို့ချခြင်း၊ အဝယ်ဒိုင်(Collector) များ၊ စစ်ဆေးရေးမှူးများအား သင်တန်းပို့ချခြင်း၊ စိုက်ပျိုး ဒေသအလိုက်ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးခြင်း၊ အဝယ်ဒိုင်များနှင့် ပြုပြင်ထုပ်ပိုးသည့် စက်ရုံ (Processor) များ အား ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးခြင်းနှင့် အပင်ပိုးမွှားကင်းရှင်းကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်း တို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

      ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ ပဲပင်ပေါက်ဖောက်ရန်အတွက် ပဲတီစိမ်းများကို နှစ်စဉ်တင်ပို့လျက် ရှိရာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလအထိ စုစုပေါင်းတန်ချိန် ၈၃,၀၇၈ တန် တင်ပို့နိုင် ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်-

DOCA(ITQM)

          ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ဒီဇင်ဘာလတွင် သစ်နှင့်သစ်ထုတ်ကုန်တင်ပို့မှုမှတစ်ဆင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၅၅ ဘီလီယံရရှိခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလကထက် ၆ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကထက် ၁၅.၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးဝန်ကြီးဌာန အောက်ရှိသစ်တောဦးစီးဌာန၏အဆိုအရသိရ ပါသည်။ ဒီဇင်ဘာလတွင် သစ်ထုတ်ကုန်တင်ပို့မှုမှတစ်ဆင့် ခန့်မှန်းအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၁ ဘီလီယံရရှိခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလကထက် ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာလ ကထက် ၁၅.၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ သစ်မဟုတ်သည့်ထုတ်ကုန်များ ပါဝင်သည့် သစ်တောထုတ်ကုန်တင်ပို့မှုစုစုပေါင်းခန့်မှန်းတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆၈ ဘီလီယံရှိကြောင်းသိရပါသည်။ ၂၀၂၄ တစ်နှစ်လုံးအတွက်  ဗီယက်နမ်သည် သစ်တောထွက်ကုန် များတင်ပို့မှုမှတစ်ဆင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇.၃ ဘီလီယံရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကထက်၁၉.၄ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ထိုတန်ဖိုးထဲတွင် သစ်နှင့်သစ်ထုတ်ကုန်တင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆.၃ ဘီလီယံရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ကျန်သည့်ပမာဏမှာ သစ်မဟုတ်သည့် သစ်တောထွက်ကုန်တင်ပို့မှုမှရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။ သစ်သားထိုင်ခုံများတင်ပို့မှုမှာ တင်ပို့သည့်အမျိုးအစားအားလုံးထဲတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၁ ဘီလီယံဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင် ရပ်တည်နေကြောင်းသိရပါသည်။ အခြားတင်ပို့မှုတန်ဖိုးအမေရိကန်‌ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကျော် သည့် အမျိုးအစားများထဲတွင် အိမ်တွင်းနှင့်ထမင်းစားခန်းပရိဘောဂ၊ သစ်သားပြားများ၊ အိပ်ခန်းပရိဘောဂများနှင့် မီးဖိုချောင်ပရိဘောဂများပါဝင်ကြောင်းသိရပါသည်။ အမေရိကန်သည် ဗီယက်နမ်၏သစ်နှင့်သစ်ထုတ်ကုန်တင်ပို့ရာအကြီးမားဆုံးဈေးကွက်ဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်းတင်ပို့မှု ပမာဏ၏ ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်သည် သစ်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ရိတ်သိမ်း ခြင်း၊ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် တင်ပို့ခြင်းတို့တွင် အောင်မြင်မှုများရရှိနေကြောင်း သိရပါသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အသစ်စိုက်ပျိုးသည့်သစ်တောဧရိယာမှာ ခန့်မှန်း ၂၇၀၀၀၀ဟတ်တာရှိကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)