Main menu

ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

Powered by Drupal

၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ စားအုန်းဆီဈေးကွက် ဆက်လက်ခိုင်မာမှုရှိမည်ဟု မလေးရှားဝန်ကြီး ပြောကြား

    မလေးရှားစားအုန်းဆီဈေးကွက်၌ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဝယ်လက်နိုင်ငံများ၏ ဝယ်လိုအား ကောင်းမွန်သည့်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်မည့် ဈေးကွက်အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုဈေးကွက်ဝေစုတွင် အိန္ဒိယသည် ၁၇.၄%၊ တရုတ်သည် ၉.၁% နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ(EU)သည် ၇.၄% ပါဝင်နိုင်ကြောင်းဖြင့် မလေးရှား ဥယျာဉ်ခြံ စိုက်ခင်းနှင့် ကုန်စည်ရေးရာဝန်ကြီး Mr. Datuk Seri Johari Abdul Ghani က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုနှင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများ အလုံးစုံအသက်ဝင်နိုင်မှု သေချာစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဆီလက်ကျန်များ ပိုမိုများလာစေခြင်းဖြင့် ၀ယ်လိုအားကောင်းလာမှုကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေအောင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊  စားအုန်းဆီကြမ်း (CPO) ထုတ်လုပ်မှု မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၈.၅၅ သန်း သာရှိခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၈.၇၅ သန်းအထိ တိုးတက်လာမည်ဟု မလေးရှားစားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့ (MPOB) က ခန့်မှန်းထား ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ထုတ်လုပ်မှုသည် ၁% ခန့် တိုးတက်လာပြီး လုပ်သား စျေးကွက်အခြေအနေနှင့် ဆီအုန်းပင်များ၏ ရင့်ကျက်မှု အခြေအနေများအရ ပြောပလောက်သော ပမာဏအထိ တိုးတက်လာခြင်း မဟုတ်ပါကြောင်း စသည်ဖြင့် ၃၅ ကြိမ်မြောက် စားသုံးဆီ ဈေးနှုန်းအလားအလာဆိုင်ရာ ညီလာခံနှင့် ပြပွဲအခမ်းအနားတွင် ဝန်ကြီး Mr. Johari က မိန့်ခွန်း၌ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

    ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အပြုသဘောဆောင်သော ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်စွာ အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် စားအုန်းဆီကဏ္ဍအပေါ် အပျက်သဘောဆောင်သော တွေးဆ ပြော ဆိုချက်များကို ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ လုပ်ကွက်ငယ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ ကြုံတွေ့ရသည့် အခွင့်အလမ်းများစွာ ဆုံးရှုံးခြင်းပြဿနာ၊ လုပ်သား ရှားပါးမှုပြဿနာနှင့် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှု (အယ်နီညို) စသည့် အဓိကစိန်ခေါ်မှုများကို လျင်မြန်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ရေးမှာ အရေးကြီး ကြောင်း၊  စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းက မလေးရှားနိုင်ငံ အတွက် အခွင့်အလမ်းများစွာကို ပေးအပ်ထားပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် မြင့်မားသော စားအုန်းဆီ အရည်အသွေးကို သတ်မှတ်ပေးနိုင်မည့် အလားအလာရှိကြောင်း Mr. Johari က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   အမှီအခိုကင်းပြီး စုစည်းလုပ်ဆောင်မှုရှိသည့်  လုပ်ငန်းငယ်ပေါင်း ၄၄၇၀၀၀ ကျော်နှင့် အတူ စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းနယ်ပယ် အနေဖြင့် အရည်အသွေးမြင့်ပြီး အထွက်နှုန်းကောင်းသည့် ဆီအုန်း အသီးခိုင်များ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရေးနှင့် စားအုန်းဆီကြမ်းများကို စဉ်ဆက်မပြတ် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး တို့ကို အနာဂတ်ကာလ၌ အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊  အခြေအမြစ်မရှိသည့် စွပ်စွဲမှု များနှင့် အပျက်သဘောဆောင်သည့် ဝေဖန်တိုက်ခိုက်မှုများကို တုန့်ပြန်ရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ်သည့် ဘက်ပေါင်းစုံ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုသည်  အရေးကြီးပါကြောင်း၊ ဆီအုန်း စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူများ၊ ထုတ်လုပ်သူများ၊ သုတေသီများနှင့် ကုန်သည်များသည် မိမိတို့၏ စားအုန်းဆီ လုပ်ငန်းအပေါ် အပျက်သဘောဆောင်သော တိုက်ခိုက်ဝေဖန်မှုကို အတူတကွတိုက်ဖျက်ရန် လိုအပ်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ဝန်ကြီး Mr. Johari က ထပ်မံ ပြောကြားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    တစ်ချိန်တည်းတွင် မလေးရှားစားအုန်းဆီ အသိအမှတ်ပြု‌ရေးကောင်စီ (Malaysian Palm Oil Certification Council-MPOCC) ကို ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော မလေးရှားစားအုန်းဆီ အသိ အမှတ်ပြုရေးအဖွဲ့ (Malaysian Sustainable Palm Oil Certification-MSPO) အဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းက လက်ရှိဖွဲ့စည်းထားသည့် မလေးရှား စားအုန်းဆီကောင်စီ (MPOC) နှင့် မလေးရှားစားအုန်းဆီ အသိအမှတ်ပြု‌ရေးကောင်စီ (MPOCC) တို့ အမည်ရောထွေးမှုကို ရှင်းလင်းနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီး Mr. Johari က ကြေညာခဲ့သည်။

     ၂၀၂၃ ခုနှစ်၌ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မသေချာမရေရာမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း စားအုန်းဆီ ဈေးကွက် ခိုင်မာအားကောင်းမှုရှိခဲ့သည့်အတွက် ခံနိုင်ရည်ရှိမှုကို ပြသနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီ လုပ်ငန်းသည် မလေးရှားစီးပွားရေး၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိ လျက် ယခင်နှစ်တွင် စုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး၌ ၃% ခန့်ပံ့ပိုးပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်း သိသာစွာကျဆင်းနေသော်လည်း စားအုန်းဆီနှင့် စားအုန်းဆီအခြေခံ ထုတ်ကုန်များ တင်ပို့မှုတန်ဖိုးသည် မလေးရှားရင်းဂစ် ၁၀၀ ဘီလီယံကျော်အထိ ပမာဏ တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊  အဓိကစားသုံးသောဒေသများမှ ဝယ်လိုအား များပြားလာခြင်းနှင့် ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်လာခြင်းတို့က ‌စျေးကွက်တစ်ခုလုံး၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပံ့ပိုးပေးကြောင်း  မလေးရှား ဥယျာဉ်ခြံ စိုက်ခင်းနှင့် ကုန်စည်ရေးရာဝန်ကြီး Datuk Seri Johari Abdul Ghani ၏ ပြောကြားချက်များကို ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: The Sun, 5 March 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

မလေးရှား၏ စားအုန်းဆီလက်ကျန် ၇ လအတွင်း အနိမ့်ကျဆုံး အခြေအနေရောက်ရှိ

    ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်တွင် မလေးရှားစားအုန်းဆီ လက်ကျန်အခြေအနေမှာ ယခင်လထက် ၅% ကျဆင်းခဲ့ပြီး ပမာဏအားဖြင့် တန်ချိန် ၁.၉၂ သန်းရှိရာ ၇ လတာ အတွင်း အနိမ့်ဆုံး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ၁၁-၃-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် မလေးရှားစားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့ (MPOB) က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် The Star သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     မလေးရှား၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ စားအုန်းဆီကြမ်းထုတ်လုပ်မှုမှာ ဇန်နဝါရီလ၌ ထုတ်လုပ်ခဲ့မှုအပေါ် ၁၀.၁၈% ကျဆင်းပြီး တန်ချိန် ၁.၂၆ သန်းသာရှိခဲ့ကြောင်း၊ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုမှာလည်း ၂၄.၇၅% ကျဆင်းလျက် တန်ချိန် ၁.၀၂ သန်းသာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

      ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၌ စားအုန်းဆီလက်ကျန် တန်ချိန် ၁.၉၁ သန်း ရှိနိုင်ကြောင်းနှင့် ယခင်လထက် ၅.၇% ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ ထွက်ရှိမှုမှာ တန်ချိန် ၁.၃၂ သန်းနှင့် တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၁.၁၄ သန်း ရှိနိုင်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။  မလေးရှား စားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့၏ စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှု ကိန်းဂဏန်းများနှင့် ရိုက်တာ၏ ဖေဖော်ဝါရီလအတွက် ခန့်မှန်းချက် တန်ချိန်ပမာဏတို့ကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရှိရ ပါသည်-

 

စဉ်

 

အကြောင်း အရာ

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ

အမှန်စာရင်း

ရိုက်တာ ခန့်မှန်းစာရင်း

(က)

ထွက်ရှိမှု

၁၂၅၉၅၇၂

၁၃၁၇၈၉၉

၁၄၀၂၃၅၅

၁၂၅၃၆၆၄

(ခ)

လက်ကျန်များ

၁၉၁၉၂၁၀

၁၉၀၅၀၀၀

၂၀၂၀၁၉၁

၂၁၁၉၈၄၈

(ဂ)

တင်ပို့မှုများ

၁၀၁၅၅၃၇

၁၁၃၆၉၉၄

၁၃၄၉၅၂၃

၁၁၂၇၉၅၃

(ဃ)

တင်သွင်းမှုများ

၃၂၅၅၆

၃၂၅၀၀

၂၉၄၉၄

၅၂၅၀၆

Source: The Star, 11 Mar 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

တရုတ်ဈေးကွက်သို့ ထိုင်းဆန်များ တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ဖွယ်ရှိ

   ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာပြီး အရည်အသွေးမြင့်ဆန်ကို ဦးစားပေးမှုကြောင့် ယခုနှစ်တွင် အထူးသဖြင့် ငချိတ်ဆန်နှင့် ဆန်လုံးညိုတို့အား ဟောင်ကောင်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန်တင်ပို့မှု တိုးလာမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် မျှော်လင့်ထားကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ရှန်ကျင်းပြည်နယ်တွင် ဖြန့်ဖြူးရေးစင်တာတစ်ခု တည်ထောင်လိုကြောင်း သိရှိရသည်။

     ဟောင်ကောင် ဆန်ကုန်သည်များအသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်နေသော China Merchants Godown, Wharf & Transportation ကုမ္ပဏီ၏ အမှုဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ Kenneth Chan နှင့် တွေ့ဆုံမှုအပြီးတွင် ထိုင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Phumtham Wechayachai က ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဝယ်ယူသူအုပ်စု တစ်ခုချင်းစီ၏ လိုအပ်ချက်များနှင့်အညီ အံဝင်ခွင်ကျ ဖြစ်စေသည့် ဆန်အရည်အသွေးများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးလုပ်ငန်း (R&D) မူဝါဒရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် ထိုင်းဆန်သည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စေရန် စံချိန် စံညွှန်းများကို ထိန်းသိမ်းထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

    ယခင်နှစ်၌ ဟောင်ကောင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဆန်တန်ချိန် ၁၅၀၀၀၀ ခန့်တင်သွင်းခဲ့ရာမှ ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၁၈၀၀၀၀ ခန့် ပိုမိုတင်သွင်းရန် မျှော်မှန်းထားပြီး အများစုမှာ ထိုင်း နိုင်ငံမှ စံပယ်ဆန်များဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်လ ၈ ရက်မှ ၉ ရက်အတွင်း Mr. Phumtham သည် ထိုင်း စံပယ်ဆန် တင်သွင်းသူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ရှန်ကျင်းပြည်နယ်တွင် ဖြန့်ဖြူးရေးစင်တာတစ်ခု တည်ထောင်ရန် စိတ်ဝင်စားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

   ထိုင်းစီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် မြေငှားခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရုတ်အစိုးရနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရာတွင် ပံ့ပိုးကူညီရန် အဆင်သင့်ရှိပြီး အစီအစဉ်ချထားသော စီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin နှင့် ထပ်မံဆွေးနွေးရန်လည်း စီစဉ်ထား ကြောင်း၊ ဟောင်ကောင်သည် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ပြီးလျှင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံး ထိုင်းစံပယ်ဆန်တင်ပို့သည့် ဈေးကွက်ဖြစ်ကြောင်း၊  ယခင်နှစ်တွင် ဟောင်ကောင်သည် စုစုပေါင်း ဆန်တန်ချိန် ၂၅၇၂၀၀ တင်သွင်းခဲ့ပြီး ထိုင်းမှ ဆန်တန်ချိန် ၁၄၈၅၀၀ (၅၇.၇%)၊ ဗီယက်နမ်မှ ဆန် တန်ချိန် ၆၀၁၀၀ (၂၃.၄%) နှင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ ဆန်တန်ချိန် ၂၁၂၀၀ (၈.၂%) တို့ အသီးသီး တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

     ထိုင်းဆန်၏ အရည်အသွေးနှင့် စံချိန်စံညွှန်းများကို ယုံကြည်စိတ်ချသောကြောင့် ထိုင်း နိုင်ငံမှ ဆန်များအား ဆက်လက်တင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟောင်ကောင်ဆန်ကုန်သည်များ အသင်းက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။ Mr. Phumtham သည် ဟောင်ကောင်ရှိ စံပယ်ဆန် သိုလှောင်ရုံသို့ သွားရောက်လေ့လာခဲ့ရာ အဆိုပါ သိုလှောင်ရုံသည် စံချိန်စံညွှန်းမြင့်မားပြီး ထိုင်း  ဆန်အရည်အသွေးအား ထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်းရှိသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

   ဆန်တင်သွင်းသူများအနေဖြင့် ဆန်သိုလှောင်ရာတွင် နေရာအကန့်အသတ်နှင့် စိုထိုင်းဆများသောကြောင့် ထိုင်းစံပယ်ဆန်၏ အရည်အသွေးနှင့် အနံ့ကို ထိန်းသိမ်းထားရန် အပူချိန်နှင့် စိုထိုင်းဆထိန်းချုပ်သည့် ဘက်စုံအသုံးပြုနိုင်သော ဆန်ဂိုဒေါင်ကို ငှားရမ်းရမည်ဖြစ်သည်။ ဆန် တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးမှုကို စီမံခန့်ခွဲရန် ဟောင်ကောင်၌ ဟောင်ကောင်ဆန်ကုန်သည်များအသင်းကို ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိအသင်းဝင် စုစုပေါင်း ၅၀ ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

   ဟောင်ကောင်ဆန် တင်သွင်းသူများအသင်းနှင့် ထိုင်းဆန်တင်ပို့သူများအကြား ဆက်ဆံ ရေး ခိုင်မာအားကောင်းစေသော နှစ်စဉ်ကုန်သွယ်မှုမစ်ရှင်များကြောင့် ယင်းအသင်းနှစ်ခုအကြား ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ကြောင်း Mr. Chan က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆန်သည် ဟောင်ကောင်၏ အဓိကအစားအစာဖြစ်ပြီး အရန်ဆန်အဖြစ် စီစဉ်ထားရှိကာ အစိုးရမှသင့်လျော်သော စျေးနှုန်းနှင့် စားသုံးရန် လုံလောက်သော ထောက်ပံ့မှုရရှိစေရန် ဆန်ထိန်းချုပ်ရေးအစီအစဥ်ကို စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ဟောင်ကောင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဆန်တင်သွင်းသူ ၂၃၈ ဦးနှင့် သိုလှောင် ရုံ ၁၄၂ လုံးရှိပြီး ထိုင်းအစိုးရသည် ဝယ်လိုအား ခိုင်မာမှုနှင့်အတူ ဆန်တန်ချိန် ၇.၅ သန်း တင်ပို့ရန် ရည်မှန်းထားသည်။

Source: Bangkok Post, March 13, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ ဆန်တန်ချိန် ၄.၁ သန်းအထိ ပိုမိုတင်သွင်းရဖွယ်ရှိ

         ပြည်တွင်း၌ စပါးရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှု ကြီးမားစွာ လျော့နည်းကျဆင်းဖွယ်ရှိသည့် အခြေအနေတွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်၌ ဆန်အများဆုံး ဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက် လက်တည်ရှိပြီး ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ခန့်မှန်းထားသည့် ပမာဏထက် ပိုမို၍  ဆန်တင်သွင်းရနိုင်ကြောင်း သိရှိရသည်။

       အမေရိကန် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန (USDA) ရှိ ပြည်ပစိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုဌာန က ဖိလစ်ပိုင်အနေဖြင့် ယခုနှစ်တွင် ဆန်မက်ထရစ်တန် ၃.၉ သန်း တင်သွင်းရမည်ဟု ဖေဖော်ဝါရီ လ၌ ခန့်မှန်းထားခဲ့ရာမှ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုမှာ အနည်းငယ်မျှသာ ထွက်ရှိနိုင်သဖြင့် တန် ၂ သိန်း ထပ်မံတိုးမြှင့်ပြီး တန်ချိန် ၄.၁ သန်းအထိ တင်သွင်းရနိုင်ကြောင်း ပြင်ဆင်ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ ၎င်းပမာဏသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တင်သွင်းခဲ့သော ဆန်တန်ချိန် ၃.၆ သန်းအပေါ် ၁၄% ခန့် ပိုမို မည်ဖြစ်သည်။

     အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတို့မှ ၀ယ်လိုအား မြင့်မားခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန် တင်သွင်းမှုသည် မက်ထရစ်တန် ၅၂.၃၈ သန်းမှ ၅၃.၃  သန်းအထိ တိုးလာမည်ဟု USDA ဌာန၏ အစီရင်ခံချက်နှင့် နောက်ဆုံးခန့်မှန်းချက်မှာ ကိုက်ညီလျက်ရှိပါသည်။ ဖိလစ်ပိုင်၏နောက်တွင် အင်ဒိုနီးရှား၊ တရုတ်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ တို့သည် ကမ္ဘာ့ဆန်တင်သွင်းမှု အများဆုံးနိုင်ငံများအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

      ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဗျူရို (Bureau of Plant Industry) ၏ စာရင်းများအရ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ပထမ ၂ လတွင် ဆန်မက်ထရစ်တန် ၇၂၈၂၅၄.၄၉ တန်ကို တင် သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်များ၌နည်းတူ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံထံမှ ၃၉၀၉၉၇.၂၂ တန်ဖြင့် အများဆုံး ဝယ်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

      ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စုစုပေါင်း ဆန်တန်ချိန် ၂၀.၀၆ သန်း ထုတ်လုပ်နိုင် ခဲ့ပြီး ၁.၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် စာရင်းအင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (PSA) ၏ အချက်အလက်များအရ သိရပါသည်။ အဆိုပါ ပမာဏသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၌ စံချိန်တင်ထွက်ရှိသည့် ဆန်မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁၉.၉၆ သန်းကို ကျော်လွန်ခဲ့သည်။ Central Luzon ဒေသသည် ဆန် တန်ချိန် ၃.၆၄ သန်း သို့မဟုတ် ၁၈.၁% ပါဝင်မှုဖြင့် ဆန်စပါးဦးဆောင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ နောက်၌ Cagayan Valley နှင့် Western Visayas ဒေသများသည် ဆန်တန်ချိန် ၃.၀၃ သန်းနှင့် တန်ချိန် ၂.၂၆ သန်း အသီးသီး ထုတ်လုပ်မှုရှိခဲ့ကြသည်။

        PSA ၏ ကိန်းဂဏန်းများကို အခြေခံတွက်ချက်မှုအရ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ဆန်ဖူလုံမှုအဆင့်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ၈၁.၅% ရှိရာမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ ၇၇% သို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနသည် ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ဆန်ဖူလုံမှုကို ၉၇% အထိ ရရှိရန် ရည်မှန်းလျက် ဆန်စပါးလုပ်ငန်းနယ်ပယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Philippine Daily Inquirer, March 11, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဒူဘိုင်းကုန်စည်ပြပွဲ၌ ထိုင်းဆန်များပါဝင်ပြသလျက် ဈေးကွက်မြှင့်တင်

ထိုင်းနိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းရှိ အကြီးဆုံး နိုင်ငံတကာ အစားအစာနှင့် အဖျော်ယမကာ ကုန်စည်ပြပွဲဖြစ်သည့် Gulfood 2024 ပြပွဲ၌ ထိုင်းဆန်အရောင်းမြှင့်တင်သည့်ပွဲကို စီစဉ်ကျင်းပခဲ့ကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၏ ပြော ရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Chai Watcharong က မကြာသေးမီက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါပွဲတွင် ထိုင်းဆန်၏ အရသာ၊ အရည်အသွေးတို့နှင့်ပတ်သက်၍ ဆန်တင်သွင်းသူ များနှင့် ဖြန့်ဖြူးသူများ၏ အကြီးအကျယ် စိတ်ဝင်စားမှုရရှိခဲ့ပြီး ချီးကျူးထောပနာပြုမှုများကို ရရှိခဲ့ ကြောင်း Chai Watcharong မှ ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါအောင်မြင်သော ထိုင်းဆန် အရောင်းမြှင့်တင်မှုသည် ယင်းဒေသရှိ ထိုင်းဆန်ဈေးကွက်ကို ဆက်လက်ထိန်းထားရန်နှင့် ချဲ့ထွင် ရန် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

      အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု(ယူအေအီး)၊ ဒူဘိုင်းမြို့၌ ကျင်းပခဲ့သည့် ကုန်စည်ပြပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံပြခန်း၌ ထိုင်းဆန်ကုန်သည် ၂၄ ဦးတို့မှ အရောင်းမြှင့်တင်ရေးပွဲများ၌ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ထိုင်းဟုန်မာလီဆန် (Thai Hom Mali) အသိအမှတ်ပြု အမှတ်တံဆိပ်ပါဝင်သော ထိုင်းဆန် မျိုးကွဲ မျိုးစုံကို ခင်းကျင်းပြသခဲ့သည်။

      အဆိုပါပြပွဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်ပြသနိုင်ရန်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဦးစီးဌာနမှ စီစဉ်ပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အနေဖြင့် ဆန်နမူနာများကို အရသာမြည်းစမ်းကြည့်ခဲ့ကြသော တင်သွင်း သူများ၊ ဖြန့်ဖြူးသူများနှင့် ပွဲတက်ရောက်သူဧည့်သည် ၁၀၀၀ ကျော်ထံမှ အပြုသဘောဆောင် သော အကြံပြုချက်များကို ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

      အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ အရှေ့တောင်အာရှ၊ အာဖရိကနှင့် ဥရောပတို့မှ တက်ရောက်လာကြ သည့် ဧည့်သည်များသည် အထူးသဖြင့် ထိုင်းဆန်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများ၊ အရည်အသွေး စံချိန် စံညွှန်းများနှင့် ဈေးနှုန်းများကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းဆန်၏ အရသာ၊ အရည်အသွေးနှင့် စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သီးခြားအတည်ပြုချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

       ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် စျေးကွက်သစ်များချဲ့ထွင်ပြီး လက်ရှိဈေးကွက်များကို ထိန်းသိမ်း ထားရန် မူဝါဒဖြင့် ထိုင်းအစိုးရသည် ပို့ကုန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို မြှင့်တင်ရန် မဟာဗျူဟာကို ချ မှတ်ထားကြောင်း Chai Watcharong က ဆက်လက်ပြောကြားထားသည်။ အဆိုပါ မဟာဗျူဟာ သည် ယခုနှစ်အတွင်း ပြည်တွင်း၌သာမက နိုင်ငံတကာတွင်ပါ ကျင်းပခဲ့သည့် ပွဲပေါင်း ၃၀၀ ကျော် မှတစ်ဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အသေးစားနှင့်အငယ်စားလုပ်ငန်းများ၏ ပို့ကုန်များအား တိုးမြှင့်မှုအပေါ် အာရုံစိုက်ပြီး ထိုင်းထုတ်ကုန်အားလုံးအတွက် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးကြောင်း ဝန်ကြီးဌာန ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရသည်။   ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ မြှင့် တင်နိုင်ရေးအတွက် ပြည်နယ်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးရုံးများနှင့် စီးပွားရေးသံမှူးများအကြား ချိတ် ဆက်၍ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

       ထိုင်းကုန်ပစ္စည်းများအတွက် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးပြီး အလားအလာရှိသော စျေးကွက်သစ်များကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ထုတ်ကုန်များအား နိုင်ငံတကာတွင် အောင် မြင်စွာ မြှင့်တင်နိုင်ခဲ့သည့် သက်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီများ၏ တက်ကြွသော အားထုတ်မှုများကို ထိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်မှ ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေးအား တစ်နှစ်ပတ်လုံး ဖော်ဆောင်ရန် လိုလားကြောင်း၊ ဝန်ကြီးချုပ်အနေဖြင့် နိုင်ငံခြားဈေးကွက်ရှိ ထိုင်းထုတ်ကုန်များ၏ အရည်အသွေးနှင့် နာမည်ကောင်းတို့အပေါ် ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း၊ ထိုင်းပို့ကုန်တန်ဖိုး တိုးမြှင့်ရာတွင် အစိုးရ၏ပံ့ပိုးကူညီမှုသည် အရေးပါသောအချက်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိစျေးကွက်များကို ထိန်း သိမ်းရုံသာမက ဖောက်သည်သစ်များထံ ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်ခြင်းဖြင့် တိုင်းပြည်၏စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးပေးခြင်းနှင့် ထိုင်းပြည်သူများအတွက် ဝင်ငွေများ ပံ့ပိုးပေးခြင်း စသည့် အထောက်အကူများ ပေးစွမ်းနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း Chai က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nation Thailand, March 11, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အနောက်ဘင်ဂယ်၌ အထွက်နည်းပါးခြင်းက အိန္ဒိယ၏ ဆန်ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းစေ

      အိန္ဒိယ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် လယ်သမားများဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာနမှ နောက်ဆုံး ထုတ် ပြန်သော သီးနှံအထွက်ပမာဏ ခန့်မှန်းချက်များအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ထိပ်တန်း စပါးစိုက်ပျိုး သည့် အနောက်ဘင်ဂယ်ဒေသသည် ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ် သီးနှံရာသီ (ဇူလိုင်လ-ဇွန်လ) အတွင်း ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှု စတုတ္ထနေရာသို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ နွေစပါးသီးနှံ ထွက်ရှိမှုကို ထည့်သွင်း တွက်ချက်လျှင်ပင် ထုတ်လုပ်မှု အနည်းငယ်တိုးတက်ရုံသာရှိပြီး ထိပ်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိနိုင် မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ တဲလန်ဂါနာပြည်ကမူ နှစ်စဉ် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်လျက် ဥတာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၏ နောက်တွင် ဒုတိယနေရာသို့ တက်လှမ်းလာခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

     စပါးစိုက်ဧရိယာ၊ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် အထွက်နှုန်း ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်များကို လေ့လာ စိစစ်မှုများအရ အနောက်ဘင်ဂယ်ပြည်နယ်တွင် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုမှာ ကျဆင်းလျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ၂ဝ၁၉-၂ဝ ခုနှစ်၌ တစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုတွင် ဆန်တန်ချိန် ၁၅.၈၈ သန်းဖြင့် ၁၃.၃၆% ပါဝင်လျက် ထိပ်ဆုံးအဆင့်၌ ရပ်တည်ခဲ့ရာမှ ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ်တွင်မူ ၉.၃% ပါဝင်မှုဖြင့် ဆန်တန်ချိန် ၁၁.၅၂ သန်းသို့ ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ် သီးနှံရာသီ အတွင်း အနောက်ဘင်ဂယ်ပြည်နယ်၏ မိုးစပါးဧရိယာမှာ ဟက်တာ ၄.ဝ၁ သန်းရှိပြီး နွေရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမည့် ဟက်တာ ၁ သန်း ပါဝင်ပါက စုစုပေါင်းစပါးစိုက်ဧရိယာ ဟက်တာ ၅ သန်းရှိမည်ဖြစ် သည်။ အဆိုပါပြည်နယ်၌ ၂ဝ၁၉-၂ဝ၂ဝ တွင် စပါးစိုက်ဧရိယာ ဟက်တာ ၅.၄၉ သန်းရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    အခြားပြည်နယ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အနောက်ဘင်ဂယ်တွင် ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်သည့် စပါးမျိုးများ စိုက်ပျိုးမှုမှာ နှေးကွေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် ဗဟိုအစိုးရ၏ အရန်ဆန်အတွက် ဝယ်ယူမှုမှာလည်း နည်းပါးကြောင်း၊ တဲလန်ဂါနာ၊ အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ဩဒိသျှနှင့် ချတ္တူဂါ ပြည်နယ် များကဲ့သို့ စိုက်ပျိုးရေပေးဝေနိုင်မည့် ဆည်မြောင်းစနစ်ကိုလည်း တည်ဆောက်ထားမှုမရှိကြောင်း၊ အနောက်တောင် မုတ်သုံလေ တိုက်ခတ်သည့်ကာလ၌ နှစ်စဉ် ပုံမှန်မိုးရေချိန် ၁၃၄.၄၂ စင်တီမီတာ အထိ ရရှိမှုအပေါ် အမှီပြုနေသည့် မိုးကောင်းသောက်လယ်မြေများတွင်သာ စပါးစိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ် ကြောင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောဆိုခဲ့သည်။

    အစိုးရအရင်းအမြစ်များ၏ ပြောကြားချက်များအရ အနောက်ဘင်ဂယ် ပြည်နယ်၌ သာမန် စပါးမျိုးများကို စိုက်ပျိုးမှုနည်းပါးကြောင်း၊ ယေဘုယျအားဖြင့် လယ်သမားများသည် စပါးများကို အစိုးရကသတ်မှတ်သည့် အထောက်အပံ့ပြု အခြေခံရည်ညွှန်းဈေးနှုန်း အောက်၌သာ ရောင်းချရကြောင်းနှင့် ပုံမှန်အားဖြင့် အထွက်နှုန်းနိမ့်ကျသည့် ရနံ့မွှေးပျံ့သော ရှေးရိုးစဉ်လာစပါးမျိုးများကို ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးလာကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    ဆန်တန်ဖိုးမြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်လျက် အိန္ဒိယအစိုးရသည် အနောက်ဘင်ဂယ်ဒေသထွက် ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန် (၅) မျိုးအတွက် အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ဈေးကွက်ရှာဖွေ ခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို ဇန်နဝါရီလတွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၂ဝ၂၂-၂၃ ခုနှစ်၌ အိန္ဒိယ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အရန်ဆန်ဝယ်ယူမှု တန်ချိန် ၅၆.၈၇ သန်းရှိသည့်အနက် အနောက်ဘင်ဂယ် ဒေသမှ ဝယ်ယူမှုမှာ တန်ချိန် ၂.၁၈ သန်း ပါဝင်ခဲ့ပါသည်။

    ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ်အတွက် ခန့်မှန်းချက်များအရ တဲလန်ဂါနာပြည်နယ်သည် ဆန်တန်ချိန် ၁၆.ဝ၃ သန်းထုတ်လုပ်လျက် တစ်နိုင်ငံလုံး ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှု၌ ၁၂.၉၄% ပါဝင်မှုရှိကြောင်း၊  ၂၀၁၉-၂၀ ခုနှစ်တွင်မူ ၎င်းဒေသသည် ၆.၂၅% ဖြင့် ဆဋ္ဌမနေရာသာ ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဥတာပရာဒေ့ရှ် ပြည်နယ်သည် ၂ဝ၂၃-၂၄ ခုနှစ်၌ ဆန်တန်ချိန် ၁၆.၃ သန်းထုတ်လုပ်လျက် ဝေစုအများဆုံး ၁၃.၁၆% ဖြင့် ပထမနေရာကို ရယူထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    ပန်ဂျပ်နှင့် ဟာရီယာနာ ပြည်နယ်များတွင် ရေရှားပါးမှုကြောင့် စပါးသီးနှံမှ အခြားသီးနှံများ သို့ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးရန်  အရေးတကြီး လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များ၌ လယ်သမားများက အခြားသီးနှံများကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးပါက လျော့နည်းမည့် စပါးပမာဏကို ကာမိအောင် တဲလန်ဂါနာ၊ ချတ္တူဂါ၊ ဩဒိသျှနှင့် အနောက်ဘင်ဂယ်ဒေသများ စုပေါင်း၍  စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်‌ဒေသများ၌ အခြားသီးနှံများ ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးမှုကို အပြည့်အဝ လုပ်ဆောင်ချိန်တွင် အနောက်ဘင်ဂယ်ဒေသမှ ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းကျဆင်းခြင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် ကောင်းမွန်သောအလားအလာမဟုတ်သဖြင့် အစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းပြည်နယ်၌ စပါးစိုက်ပျိုးမှုအပေါ် အလေးထားဆောင်ရွက်သွားသင့်ကြောင်း ဖြင့် လယ်ယာစီးပွားရေးရာပညာရှင် SK Singh က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: The Hindu Business Line , March 11, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့နိုင်ရေး အိန္ဒိယရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့ ဆောင်ရွက်မည်

        ကမ္ဘာ့ရော်ဘာဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက်ရှိသော်လည်း အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါပြောင်းလဲမှု ရပ်တန့်နေသဖြင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက် ခိုင်မာအားကောင်းစေရေးအတွက် ပြည်ပတင်ပို့မှုကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရန် အိန္ဒိယတောင်သူများက တောင်းဆိုလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

         နိုင်ငံတကာဈေးကွက်၌ သဘာဝရော်ဘာဈေးနှုန်းများမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီးငွေ ၂၀၀ အထက်သို့ ကျော်လွန်လာခဲ့ရာ အိန္ဒိယပြည်တွင်းရှိ ရော်ဘာအဓိကထုတ်လုပ်ရာဒေသဖြစ်သော Kottayam ဈေးကွက်တွင်လည်း ၁၂-၃-၂၀၂၄ နေ့၌ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၁၇၅ ရူပီးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ သည်။ ပြည်တွင်းရော်ဘာဈေးနှုန်းများကို နိုင်ငံတကာဈေးနှုန်းများနှင့်အညီ လိုက်ပါချိန်ညှိရန် ဖိအားများ သက်ရောက်မှုနှင့်အတူ အိန္ဒိယရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့သည် ပြည်ပသို့ သဘာဝရော်ဘာ တင်ပို့ရေး လှုံ့ဆော်မှုများကို စတင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ၁၅-၃-၂၀၂၄ နေ့တွင် ရော်ဘာ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံပြီး ပြည်တွင်းဈေးကွက် သုံးသပ်ခြင်းနှင့် ရော်ဘာအဆင့်အတန်း အမျိုးအစားအလိုက် ပြည်ပဈေးကွက် တင်ပို့နိုင်မည့် အလားအလာဖော်ထုတ်ခြင်းတို့ကို ဆွေးနွေး ရန် စီစဉ်ထားရှိကြောင်း The New Indian Express သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

       ပြည်တွင်းရော်ဘာဈေးနှုန်းများမှာ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်နှင့်အညီ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုမရှိပဲ ရပ်တန့်နေခြင်းသည် လော့ဆာဘလွှတ်တော်အတွက် ဆန္ဒမဲပေးပွဲများ ကျင်းပမှု မတိုင်မီကာလ၌ အဓိက ဆွေးနွေးအဖြေရှာရမည့် ကိစ္စတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ ရော်ဘာဈေးနှုန်းများ ကို ကြိုးကိုင်ချယ်လှယ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်းရှိ တာယာကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ရော်ဘာပို့ကုန်ဈေးကွက်အတွင်း ဝင်ရောက်မှုမပြုပဲ ရည်ရွယ်ချက်ရှိစွာ ရှောင်ခွာနေကြသည်ဟု တောင်သူများက ထင်မြင်လျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့ခြင်းကသာ အဆိုပါကုမ္ပဏီများအား တာယာထုတ်လုပ်သည့်လုပ်ငန်းအတွက် ပြည်တွင်းမှကုန်ကြမ်းကို အရင်းအမြစ်အဖြစ် ရယူစေရန် တောင်းဆိုနိုင်ပြီး ဈေးနှုန်းများကို မြင့်တက်စေနိုင်မည်ဟု ၎င်းတို့က ရှုမြင်ထားကြသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့၏ မည်သည့်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုမဆို အဆိုပါဒေသတွင်း၌ အရေးပါသည့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုတစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

      ရော်ဘာထုတ်လုပ်သူများ၏ လူမှုရေးအသင်းများ အမျိုးသားအဆင့်ပူးပေါင်းအဖွဲ့ (NCRPS) မှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် ၁၁-၃-၂၀၂၄ နေ့တွင် အိန္ဒိယရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် တွေ့ဆုံလျက် ရော်ဘာတင်ပို့နိုင်ရေး ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံရာ၌ ရော်ဘာတင်ပို့မှုကို အမြဲမပြတ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့အောက်ရှိ ကုမ္ပဏီများနှင့် ရော်ဘာထုတ်လုပ်သည့် လူမှုရေးအသင်းများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်း စီမံချက်တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ထားပြီးဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ရော်ဘာဝယ်ယူရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အထောက်အပံ့များ ပေးအပ်ရန် ၎င်းဘုတ်အဖွဲ့က စဉ်းစားလျက်ရှိကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် အပြုသဘောရလဒ်ထွက်ပေါ်မည်ဟု ရှုမြင် ထားကြောင်းဖြင့် NCRPS မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Babu Joseph က ပြောဆိုခဲ့သည်။

    ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အိန္ဒိယရော်ဘာ၏ ဈေးနှုန်းများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်ဈေးကွက်၌ ဖြစ်ပေါ်သော ဈေးနှုန်းများ၏အောက်သို့ ကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ ရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့၏ အချက်အလက်များအရ ၁၂-၂-၂၀၂၄ နေ့၌ မှိုင်းခံရော်ဘာအဆင့်-၄ (RSS-4) ဈေးနှုန်း သည် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ဘန်‌ကောက်ဈေးကွက်တွင် ၂၁၇.၄၃ ရူပီးနှုန်းခန့်ရှိပြီး အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ ၁၇၅ ရူပီးနှုန်းသာရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ရော်ဘာ အဓိကထုတ်လုပ်တင်ပို့သည့် ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် အိုင်ဗရီကို့စ် နိုင်ငံများတွင် ရောင်းလိုအား ပြတ်လပ်မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာ့ရော်ဘာဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသနိုင်ငံများတွင် ဆောင်းရာသီကာလ ကျရောက်မှုနှင့်အတူ နိုဝင်ဘာ - ဒီဇင်ဘာကာလများအတွင်း ရာသီဥတု ကောင်းမွန်မှုမရှိခြင်းက ရော်ဘာထုတ်လုပ်မှုကို ကျဆင်းစေခဲ့သည်။

 အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့ရန် ဆွဲဆောင်မှုအဖြစ် ပို့ကုန်အပေါ် အခွန်အခများ ပြန်လည်ထုတ်ပေးသည့် အစီအစဉ်အောက်တွင် သင်္ဘောပေါ်အရောက်တင်ပို့မှု FOB တန်ဖိုးအပေါ် ၁.၄% အကျိုးခံစားခွင့်ကို ဗဟိုအစိုးရက ခွင့်ပြုပေးလျက်ရှိသည်။ အိန္ဒိယရော်ဘာဘုတ်အဖွဲ့အနေဖြင့် အိန္ဒိယသဘာဝရော်ဘာ ဟူသော အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့် အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့် ရော်ဘာများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ထုတ်ပေးလျက် ပြည်ပတင်ပို့မှု တိုးမြှင့်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The New Indian Express, 13 Mar 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

 

မြန်မာပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှင့် ဆန်ရောင်းဝယ်မှု MoU ရေးထိုးနိုင်ရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ စီစဉ်

     ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ လိုအပ်ချက်မြင့်မားလျက်ရှိမှုအပေါ် အရန်ရိက္ခာဖြည့်တင်းနိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍထံမှ ဆန်နှင့် အခြားလယ်ယာထွက်ကုန်များ ဝယ်ယူရရှိနိုင်ရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရက စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

     ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် မကြာသေးမီက အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ကျင်းပခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုဂ္ဂလိကစီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်နှင့် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ရန် ပြင်ဆင်ထားရှိသည့် ဆန်ရောင်းဝယ်မှုဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ မူကြမ်းတစ်စောင်ကို မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား၍ သဘောထားမှတ်ချက်ပြုရန် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်များထံ ဖြန့်ဝေခဲ့ကြောင်း ဘင်္ဂလား‌ဒေ့ရှ် The Financial Express သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     မြန်မာနှင့် ကုန်ရောင်းဝယ်မှု သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးရာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာဘက်မှ ဆန်တင်ပို့မှုအပြင် ချင်း၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် ကြက်သွန်နီတို့ကဲ့သို့သော ပြည်တွင်း၌ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက်ရှိသည့် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် ကုန်စည်များကို ထောက်ပံ့ပေးသွင်းစေရန် လိုလားမှုရှိကြောင်း၊ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ ပထမမူကြမ်းအား ပြင်ဆင်သုံးသပ်ပေးနိုင်ရန်အတွက် ယခင်နှစ် အောက်တိုဘာလ၌ မြန်မာဘက်မှ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မွန်းမံပြင်ဆင်ထားသည့် နောက်ထပ်မူကြမ်းကို ပေးပို့လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာနမှ အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

     အဆိုပါနားလည်မှုစာချွန်လွှာကို မကြာမီလက်မှတ်ရေးထိုးမည်ဖြစ်၍ သက်ဆိုင်သည့် ပါဝင်ပတ်သက်သူများထံမှ သဘောထားအမြင်ကို အမြန်ဆုံးစုစည်းရယူရန် ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်း၌ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနတွင် ကျင်းပခဲ့သော အစည်းအဝေးမှ ဆုံးဖြတ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်သူများအနေဖြင့် သဘောထားပြန်ကြားရာတွင်  အဆိုပြုမူကြမ်း၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအပေါ် အလွန်အမင်း ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခြင်းမပြုရန် ပြောကြား ထားကြောင်း၊ သို့မှသာ အချိန်တိုအတွင်း မူကြမ်းကို အပြီးသတ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးမည့် နေ့ရက်ကို သတ်မှတ်နိုင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ ဘက်မှ သက်ဆိုင်သည့် ဝန်ကြီးဌာနနှင့် အင်တာနက်ကွန်ယက်စနစ်ဖြင့် အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ကျင်းပရန်ကိုလည်း ၎င်းအစည်းအဝေး၌ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သတင်းအရင်းအမြစ်များက ပြောဆို သည်။

     ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ထောက်ပံ့ပေးသွင်းလိုသော လယ်ယာထွက်ကုန်များစာရင်းကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး ဌာနနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီးဌာနများထံ သဘောထားအမြင် တောင်းခံထားသည်ဟု ၎င်းဝန်ကြီး ဌာနမှ အရာရှိတစ်ဦးက The Financial Express သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

      ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်မှ အဆိုပါနားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးမည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးကော်ပိုရေးရှင်း (Trading Corporation of Bangladesh - TCB) ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Md Ariful Hassan က မြန်မာနှင့် တရားဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းသည် ၎င်းတို့ ကော်ပိုရေးရှင်းအတွက် လိုအပ်သော လယ်ယာထွက်ကုန်များကို လွယ်ကူစွာနှင့် လျင်မြန်စွာ ရရှိနိုင်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ကုန်စည်များကို ဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့်လည်း ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။

    လက်ရှိကာလ၌ ဝင်ငွေနည်းပါးသူများအနေဖြင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ဖောင်းပွမှုဒဏ်ခံရခြင်းမှ လျော့ပါးသက်သာစေရန်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ကောက်ပဲသီးနှံများနှင့် အချို့သော အခြေခံကုန်စည်များကို အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၁၀ သန်းခန့်သို့ ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့်  ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။

     ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၇ ခုနှစ်အထိ နှစ်စဉ် ဆန်တန်ချိန် ၂၅၀၀၀၀ နှင့် ပေါင်းဆန် တန်ချိန် ၅၀၀၀၀ ကို တင်ပို့ရောင်းချပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အစိုးရချင်း နားလည်မှု စာချွန်လွှာကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ၌ လက်မှတ်ရေးထိုးထားခဲ့သည်။

Source: The Financial Express, 6 March 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

 

 

ဗီယက်နမ်၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဆန်တင်ပို့မှုမှာ လျော့နည်းကျဆင်းဖွယ်ရှိ

    ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဆန်တန်ချိန် ၈.၁ သန်းအထိ စံချိန်တင် တင်ပို့နိုင် ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင်မူ တန်ချိန် ၆.၅ သန်းမှ ၇ သန်း အတွင်းသာ လျော့နည်းတင်ပို့နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ဗီယက်နမ်စားနပ်ရိက္ခာအသင်း၏ အစီရင်ခံစာတစ်စောင်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

   အိန္ဒိယနှင့် ထိုင်းတို့၏နောက်၌ ကမ္ဘာ့တတိယအကြီးဆုံး ဆန်တင်ပို့သူဖြစ်သော ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် အစောပိုင်းကာလများကပင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိစေရေးနှင့် ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံမှုရှိစေရေးတို့ကို  ဖော်ဆောင်မှုနှင့်အတူ ၎င်း၏ဆန်တင်ပို့မှုကဏ္ဍ၌ အရေအတွက်ကို တဖြည်းဖြည်း လျှော့ချလျက် အရည်အသွေးမြင့်မားပြီး ဈေးကောင်းရသည့် ဆန်များတင်ပို့ခြင်းကိုသာ အလေးပေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားသည်။

     မတ်လ ပထမရက်သတ္တပတ်အတွင်း ကျင်းပခဲ့သော နိုင်ငံတကာ ဆန်စပါးညီလာခံတစ်ခုတွင် တင်ပြခဲ့သော အဆိုပါ အစီရင်ခံစာကို ကြည့်ရှုခွင့်ရရှိခဲ့ရာ၌ ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ လလယ် အထိ ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၆၆၃၀၀၀ ရှိပြီး ယခင်နှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၄.၄% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နှစ်လယ်ကာလတိုင် ဖြစ်ပေါ် နိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းချက်များအရ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ မလေးရှား၊ တရုတ်နှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများမှ ဆန်ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     အစိုးရက ရေးဆွဲချမှတ်ထားသည့် ဆန်တင်ပို့မှု မဟာဗျူဟာအရ ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဆန် တင်ပို့မှု တန်ချိန် ၄ သန်းသို့ ရောက်ရှိအောင် နှစ်စဉ်လျှော့ချ တင်ပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတွင် ပိုးသတ်ဆေး ကဲ့သို့သော အပင်ရောဂါပိုးမွှား ကာကွယ်နှိမ်နင်းသည့် ပစ္စည်းများ၏ ဓာတ်ကြွင်းများပါဝင်မှုကို လျှော့ချဖြတ်တောက်မည်ဖြစ်ပြီး အရည်အသွေးမြင့်ဆန်များ ဈေးကွက်ဖြန့်ကျက်တင်ပို့မှုကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံက ယခင်နှစ်တွင် ပြောကြားထားခဲ့သည်။

Source: NASDAQ, 7 March 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဆန်ပေးသွင်းမှု သဘောတူညီချက်ရရှိနိုင်ရေး ဖိလစ်ပိုင် ကြိုးပမ်း

      ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုအပေါ် အယ်နီညိုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်မှု အကျိုးဆက်ကို ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်နေရသည့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနှင့် ဆန်ထောက်ပံ့ပေးသွင်းမှု သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရေးထိုးနိုင်မည့် အလားအလာကို လေ့လာလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

       အကြိမ် ၅၀ မြောက် အာဆီယံ-သြစတြေးလျ အထူးထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်နေစဉ်ကာလအတွင်း ၄-၃-၂၀၂၄ နေ့တွင် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်နှင့် သီးခြားတွေ့ ဆုံရာ၌ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတွင် အထူးသဖြင့် ဆန်ကုန်သွယ်မှု၌ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။

      နှစ်နိုင်ငံအကြား ချုပ်ဆိုထားသည့် အချို့သော နားလည်မှုစာချွန်လွှာများသည် သက်တမ်း ကုန်လွန်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လယ်ယာထွက်ကုန် ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတွင် အထူးသဖြင့် ဆန်စပါး ရောင်းဝယ်မှုကို ပြန်လည်ကြည့်ရှုလျက် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား သို့ နောက်ဆုံးအကြိမ် ရောက်ရှိခဲ့သည့် ခရီးစဉ်အတွင်း ရာသီဥတု ခြောက်သွေ့မှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ မိမိတို့ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ယခုအခါ ခြောက်သွေ့မှုဒဏ်ကို ကြုံတွေ့လာရပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအနေဖြင့် မိမိတို့၏ ထောက်ပံ့ပေးသွင်းသူများကို ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိသော သဘောထားဖြင့် ရှုမြင်မှုရှိပါကြောင်း ဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတမားကို့စ်က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

      သမ္မတမားကို့စ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘောဒီးယားသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး အကြိမ် ၄၀ နှင့် ၄၁ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးများတွင် ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်အနေဖြင့် စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်လျက်ရှိသော်လည်း ရိက္ခာဆန် လုံလောက်မှုရှိစေရေးအတွက်  ပြည်ပမှတင်သွင်းရန် လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊  ကမ္ဘောဒီးယားကဲ့သို့ ဆန်ထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကိုမြှင့်တင်ရန်လည်း လိုအပ်ကြောင်း သမ္မတမားကို့စ်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

       ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့သည် ဆန်ထောက်ပံ့ပေးသွင်းမှုတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရေးအတွက် လေ့လာလုပ်ဆောင်သွားရန် သဘောတူညီခဲ့ကြကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတရုံး၏ ဆက်သွယ်ရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

      အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်သည် ခရိုင်ပေါင်း ၈၀ ၌ သီးနှံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအပေါ် သက်ရောက် ထိခိုက်မှုရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရက ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် ပြောကြားထားသည်။ ဆန်၊ ပြောင်း၊ ဝက်သား၊ သကြားနှင့် အခြားကုန်စည်များ လုံလောက်စွာ ထောက်ပံ့မှု သေချာခိုင်မာစေရေး ဖိလစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက အာမခံထားကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ဆန် ရောင်းလို အားနှင့် ဝယ်လိုအား အလားအလာခန့်မှန်းချက်ကို ကိုးကားလျက် ၉၉ ရက်စာ အရန်ရိက္ခာနှင့် ညီမျှ သော ပျမ်းမျှဆန်တန်ချိန် ၃.၇ သန်းထားရှိမှုနှင့်အတူ နှစ်ကုန်အထိ ဆန်ထောက်ပံ့ပေးသွင်းမှုမှာ တည်ငြိမ်နေမည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတရုံး၏ ဆက်သွယ်ရေးဌာနက ပြောကြားထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Philippine Star, 5 March 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

Pages

Subscribe to RSS - ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ