ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

          စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန (MEF) ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေးနှင့် စီးပွားရေးကော်မတီ (DEBC) သည်  Oakwood Premier Phnom Penh Hotel တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုစောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်ရေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ရန်အတွက် နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတစ်ခုကိုကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။  ဆွေးနွေးပွဲသို့ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများမှ ကိုယ်စားလှယ် ၈၇ဦးတက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ထိုပွဲ၏ ပထမရည်ရွယ်ချက်မှာ ဒစ်ဂျစ်တယ်အခြေခံအဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှုနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်လိုက်လျောညီထွေမှုဖြစ်စေရန် (၂၀၂၁-၂၀၂၅) ၏တိုးတက်မှုကိုအကဲဖြတ်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသောဝန်ကြီးဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများထံမှ အဓိကထည့်သွင်းချက်များကိုစုဆောင်းရန်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယရည်ရွယ်ချက်မှာ DEBC တွင် ၃နှစ်တာလုပ်ဆောင်မှုစီမံချက် (၂၀၂၅-၂၀၂၇) မူကြမ်းကို ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ရန်ဖြစ်သည်။

Source: Khmer Times

DOCA(ရန်ကုန်)

          များစွာသော ထိပ်တန်းနည်းပညာကော်ပိုရေးရှင်းများ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆွဲဆောင်မှုကြောင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် အီလက်ထရောနစ်အစိတ်အပိုင်းထုတ်လုပ်မှုတွင် ပြည်ပတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (FDI) များကိုဆွဲဆောင်ရန် အခွင့်အလမ်းများတွေ့ရှိနေကြောင်းသိရပါသည်။ အီလက်ထရောနစ်စက်မှုလုပ်ငန်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆွဲစောင်နိုင်ခြင်းသည် ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများအား ကမ္ဘာ့ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်တွင်ပါဝင်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်ဟုသိရပါသည်။ နိုင်ငံ၏အီလက်ထရောနစ်စက်မှုလုပ်ငန်းသည် အစိတ်အပိုင်းထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ထုတ်ကုန်တပ်ဆင်ခြင်း အစရှိသည့် များစွာသောဧရိယာများတွင် လွှမ်းခြုံလာခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ အစိတ်အပိုင်းထုတ်လုပ်ခြင်းတွင် စီမံကိန်းအရေအတွက်နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမတည်ငွေမြင့်တက်လာခြင်းသည်  ထိုစျေးကွက်၏ ကြီးမားသောအလားအလာကိုပြသနေကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်တွင် အီလက်ထရောနစ်အစိတ်အပိုင်းထုတ်လုပ်ခြင်း၌ လတ်တလော အမေရိကန်‌ဒေါ်လာ သန်း၁၀၀ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူက ဗီယက်နမ်ကိုရွေးချယ်ရသည့်အကြောင်းအရင်းသည် နိုင်ငံ၏ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်းကျင်တိုးတက်မှုမြင့်တက်လာမှုနှင့် အရည်အသွေးမြင့်သောလုပ်သားထုတို့ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင်ဗီယက်နမ်၏ အီလက်ထရောနစ်လုပ်ငန်းသည် အာရှတွင် ထုတ်လုပ်ရာဗဟိုဖြစ်လာနိုင်ကြောင်းသိရပါသည်။ မိုဘိုင်းဖုန်းစျေးကွက်သည်လည်း Apple ၏အောင်မြင်မှုကြောင့် အထင်ကြီးဖွယ် ကြီးထွားလျက်ရှိပြီး Apple ၏ အဓိကမိတ်ဖက်များဖြစ်သည့် Foxxconn၊ Luxshare၊ GoerTek တို့သည်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတိုးချဲ့လျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။ FDI ဆွဲဆောင်မှုတွင် အောင်မြင်မှုများရရှိနေသော်လည်း ပြည်တွင်းအီလက်ထရောနစ်လုပ်ငန်းသည် FDI လုပ်ငန်းများကို ကြီးမားစွာမှီခိုနေရကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀ဘီလီယံခန့်တန်ဖိုးရှိသော အီလက်ထရောနစ်ထုတ်ကုန်များကို နှစ်စဉ်တင်သွင်းလျက်ရှိပြီး ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများက  ကမ္ဘာ့ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်တွင် ပါဝင်နိုင်စွမ်းမှာ အကန့်အသတ်ရှိနေကြောင်းသိရပါသည်။ ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများ၏ စွမ်းရည်ကိုမြှင့်တင်ရန် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံစက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်‌ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် နည်းပညာပံ့ပိုးခြင်းနှင့် လေ့ကျင့်ခြင်းတို့ပါဝင်သည့် များစွာသော နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု  ပရိုဂရမ်များကို အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။

VietnamPlus

DOCA(ရန်ကုန်)

         ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ စက်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် အားကောင်းသော ပြည်ပတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (FDI) ဝင်ရောက်နှုန်း၊ ကြီးမားသောအခြေခံအဆောက်အအုံစီမံကိန်းများ၊ သင့်လျော်သောစည်းမျဥ်းများကြောင့် သိသာထင်ရှားသော အသွင်ကူးပြောင်းမှုရရှိနေပြီး ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများထံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလှိုင်းများကို ဆွဲဆောင်လျက်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်အိမ်ရာမြေအကြံပေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် Savills Vietnam ၏ စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ John Campbell က ဗီယက်နမ်၏ အားကောင်းသော FDI ဝင်ရောက်နှုန်း၊ ဗျူဟာမြောက်သောတည်နေရာ၊ ယှဥ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိသောကုန်ကျနှုန်း၊ e-commerce ကြီးထွားမှု၊ ကုန်သွယ်ရေးတံခါးဖွင့်ထားမှုနှင့် ကမ္ဘာ့ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်အခန်းကဏ္ဍတို့သည် ၎င်းတို့၏ကုန်သိုလှောင်ခြင်းကဏ္ဍတွင် ရေရှည်ထောက်ပံ့နိုင်စွမ်းနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်တို့တွင် အဓိကကျလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ကျွမ်းကျင်သူ၏အဆိုအရ ပုံသေပိုင်စက်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍ၊ နိုင်ငံတကာခရီးသွားကဏ္ဍနှင့် လက်လီရောင်းချမှုကဏ္ဍတို့ ပြန်လည်နာလံထူလာမှုကြောင့် ၂၀၂၄ တွင် ဗီယက်နမ်၏စီးပွားရေးကြီးထွားမှုသည် ၆.၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွနှုန်း ၄.၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် FDI ၇ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်လာနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်၏ ပထမ၉လတာကာလတွင် တန်ဖိုးမြင့်စက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အီလတ်ထရောနစ်ပစ္စည်းများ၊ မော်တော်ယာဥ်တပ်ဆင်ပစ္စည်းများ၊ ဆီမီးကွန်ဒတ်တာများနှင့် အစိမ်းရောင်နည်းပညာတို့ပါဝင်ကြောင်းသိရပါသည်။ တောင်ကိုရီးယား၊ စင်ကာပူနှင့်ဂျပန်တို့ကဲ့သို့သော နိုင်ငံများထံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် နည်းပညာမြင့်မားပြီး တန်ဖိုးမြင့်သောကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းကို အသွင်ကူးပြောင်းခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ထိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလှိုင်းသစ်များကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ဥရောပ၊ အမေရိကနှင့် အရှေ့တောင်အာရှတို့နှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်းရရှိစေမည့် မြောက်ပိုင်း_တောင်ပိုင်းအဝေးပြေး ကားလမ်း၊ Long Thanh နိုင်ငံတကာလေဆိပ်နှင့်Cai Mep ကဲ့သို့သော ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများ အစရှိသည့် အခြေခံအဆောက်အအုံစီမံကိန်းများတွင် အကြီးအကျယ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအပြင် ဗီယက်နမ်သည် e-commerce နှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကြီးထွားမှုကိုပံ့ပိုးရန် 5G ကွန်ရက်တိုးချဲ့ခြင်းနှင့်‌ ဒေတာစင်တာများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း စသည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ချိတ်ဆက်မှုတို့ကို အဆင့်မြှင့်တင်လျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။

VietnamPlus

DOCA(ရန်ကုန်)

         ကုန်စည်နှင့် အခြားထုတ်ကုန်များစွာအတွက် ပို့ကုန်အခွန်ပြန်အမ်းပေးမှုကိုလျှော့ချမည် သို့မဟုတ် ပယ်ဖျက်မည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သောကြာနေ့တွင် ဖြေကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် သန့်စင်ပြီး ရေနံထွက်ကုန်တချို့၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်သုံးပစ္စည်းများဘတ်ထရီနှင့် သတ္တုမဟုတ်သော တွင်းထွက်ပစ္စည်းတချို့တို့အတွက် ပို့ကုန်အခွန်ပြန်အမ်းနှုန်းကို ၁၃% မှ ၉% အထိလျှော့ချမည်ဖြစ်သည်။ အလူမီနီယမ်နှင့် ကြေးနီထုတ်ကုန်များ၊ ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် ပြုပြင်ထားသောတိရိစ္ဆာန်၊ အပင် သို့မဟုတ် အဏုဇီဝဆီများနှင့် အဆီများအတွက် ပြန်အမ်းငွေကိုလည်းပယ်ဖျက်သွားမည်ဖြစ်သည်။ ကုန်သည်များသည် နိုင်ငံခြား သို့မဟုတ် တရုတ်အလူမီနီယမ်အများအပြားစီးဆင်းမှုကို ဟန့်တားနိုင်မည်ဟုမျှော်လင့်ထားကြသောကြောင့် လန်ဒန်သတ္တုအိတ်ချိန်းတွင် အလူမီနီယမ်ဈေးနှုန်းများခုန်တက်သွားခဲ့သည်။ အဆိုပါသတင်းသည် အပြောင်းအလဲများကြောင့် တရုတ်စားသုံးဆီများကိုပါ အကျုံးဝင်မည်ဟုထင်သောကြောင့် အမေရိကန်ပဲဆီဈေးနှုန်းများ သိသိသာသာမြင့်တက်စေခဲ့သည်။ ဇီဝလောင်စာအတွက်အသုံးပြုရန် တရုတ်နိုင်ငံမှ စားသုံးဆီများ၊ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသို့ တင်ပို့ရောင်းချမှုသည် ပဲဆီကဲ့သို့သော ပြည်တွင်းထုတ်အစားအစာများကို စိန်ခေါ်လျက်ရှိသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အသုံးပြုပြီးသား ဟင်းချက်ဆီတင်ပို့မှုသည် ဓာတုဗေဒနည်းအရ ပြုပြင်ထားသောတိရိစ္ဆာန်၊ အပင် သို့မဟုတ် အဏုဇီဝဆီများနှင့် အဆီအမျိုးအစား၏ အကောက်ခွန်အောက်တွင် ကျရောက်လေ့ရှိပြီး ပို့ကုန်ပြန်အမ်းငွေများကိုလည်း ဖျက်သိမ်းသွားမည်ဖြစ်သည်။

Source : Reuters

DOCA(ရန်ကုန်)

                  တောင်အာရှသည် ဗီယက်နမ်၏အဓိကပို့ကုန်များအတွက် သင့်လျှော်သည့်တည်ငြိမ်မှုရှိသော စားသုံးသူဝယ်လိုအားနှင့် ကျယ်ပြန့်သည့်စျေးကွက်ဖြစ်သော်လည်း ထိုဒေသတွင် ကုန်သွယ်ရေးအလားအလာသည် အပြည့်အဝရောက်ရှိရန်ဆက်လက်ကျန်ရှိနေသေးကြောင်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟိုချီမင်းမြို့တွင် နိုဝင်ဘာလ၁၃ ရက်နေ့ကကျင်းပခဲ့သည့် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွင် ကျွမ်းကျင်သူများကပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ထိုအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို International Integration Support အတွက်ဟိုချီမင်းမြို့တော်စင်တာ (CIIS)၊ စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အာရှ-အာဖရိကစျေးကွက်ဦးစီးဌာနကပူးတွဲကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်သိသာထင်ရှားသော အခွင့်အလမ်းများကိုအသားပေးဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ အာရှ-အာဖရိက စျေးကွက်ဦးစီးဌာန၏ညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ Do Quoc Hung ၏အဆိုအရ နိုင်ငံပေါင်း၈နိုင်ငံနှင့် လူဦးရေ ၂ ဘီလီယံကျော်နှင့် အားကောင်းသောဝယ်လိုအားရှိသော ထိုဒေသသည် ဗီယက်နမ် အတွက် အာမခံချက်ရှိသောစျေးကွက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။ တောင်အာရှသည်စက်ပစ္စည်းများ၊ အီလတ်ထရောနစ်ပစ္စည်းများ၊ ဓာတုပစ္စည်းများ၊‌ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံး ပစ္စည်းများ၊အဝတ်အထည်၊ အထည်အလိမ်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များပါဝင်သည့် ဗီယက်နမ်ပို့ကုန်များအတွက် သိသာထင်ရှားသောအခွင့်အလမ်းများကို ပေးစွမ်းနိုင်သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တင်ပို့မှုမှာအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆.၃ ဘီလီယံသာရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏အာရှ-အာဖရိကသို့ စုစုပေါင်းတင်ပို့မှု၏ ၄% ထက်လျှော့နည်းသောကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏမှာ အလားအလာအောက်တွင်သာ ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအကောက်ခွန်အထွေထွေဦးစီးဌာန၏အချက်အလက်များအရ ယခုနှစ်ပထမ ၁၀ လအတွင်း ဗီယက်နမ်နှင့် တောင်အာရှနိုင်ငံများအကြား အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄.၄ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး၂၀၂၃ခုနှစ်တူညီသည့် ကာလထက် ၆% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ဗီယက်နမ် ကတင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ၉.၃ ဘီလီယံရှိပြီး ၁၂% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။သို့သော်အတွေ့အကြုံအကန့်အသတ်ရှိနေခြင်း၊ စျေးကွက် အတွေ့အကြုံနည်းပါးခြင်း၊ တင်ပို့ရန်အတွက် တင်းကျပ်သောနည်းစနစ်အတားအဆီးများရှိနေခြင်းနှင့် စျေးကွက်တွင်ကာကွယ်ရေး စီမံချက်များမြင့်တက်လာခြင်းတို့ကြောင့် ဗီယက်နမ်လုပ်ငန်းများသည် စျေးကွက်သို့အပြည့်အဝဝင်ဆံ့ခြင်းမရှိသေးကြောင်းသိရပါသည်။ CIIS ၏ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူHuynh Minh Vu ကစျေးကွက်သတင်းအချက်အလက်မလုံလောက်မှု၊ ရှုပ်ထွေးသောစီးပွားရေးဝန်းကျင်နှင့် စီးပွားရေးအလေ့အကျင့်နှင့်ယဉ်ကျေးမှုကွဲပြားခြင်းတို့ကြောင့် ဗီယက်နမ်လုပ်ငန်းများသည်စျေးကွက်စူးစမ်းရှာဖွေရန်တွန့်ဆုတ်နေကြ ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင်တောင်အာရှနိုင်ငံများသည် IT၊ ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်နှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ခြင်းကဏ္ဍတို့တွင် စျေးကွက်များကွဲပြားရှာဖွေလာခြင်းကြောင့် ဗီယက်နမ်လုပ်ငန်းများအတွက် အဝတ်အထည်၊ အထည်အလိပ်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဲ့သို့သော ရိုးရှင်းသောလုပ်ငန်းနယ်ပယ်ကိုကျော်လွန်ကာ အခွင့်အလမ်းများပေါ်ပေါက်လာကြောင်းသိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗီယက်နမ်ကုန်သွယ်ရေးအတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သူ Bui Trung Thuong ကတောင်အာရှသို့အောင်မြင်သောစျေးကွက်လမ်းကြောင်းရရှိရန် စီးပွား‌ရေးလုပ်ငန်းများသည် စျေးကွက်ရှာဖွေမှုကနဦးစတင်ရန်၊ မဟာဗျူဟာများတည်ထောင်ရန်နှင့် ထုတ်ကုန်များကိုအသစ်ပြုပြင်ဖန်တီးရန်လိုအပ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင်ရေရှည်တွင် ဗီယက်နမ်သည် ထိုစျေးကွက်တွင် ဗီယက်နမ်ထုတ်ကုန်များ၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကိုမြှင့်တင်ရန် ၎င်းတို့၏ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးစနစ်နှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစင်္ကြန်ကို ဖွံဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ပြီး သယ်ယူမှုကုန်ကျစရိတ်ကိုလျှောချသင့်ကြောင်း Thuong ကဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

VietnamPlus

DOCA(ရန်ကုန်)