ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

     ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်၌ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယမှ ရောင်းလိုအားပိုလျှံမှု မြင့်မားနေခြင်းအရ ဆန် ဈေးနှုန်းများသည် ယခုနှစ်တွင် ၇.၉ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းမည်ဟု ဈေးကွက်သုတေသနအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်သော Fitch Solutions ၏ လက်အောက်ရှိ BMI အဖွဲ့က ပြောဆိုခဲ့သည်။

     ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် ချီကာဂိုကုန်စည်ဈေးကွက် (Chicago Board of Trade) စာရင်းဝင် ဆန်ကြမ်းကြိုပွိုင့်ရောင်းဈေးကို ယခင်က ၁ ဟန္ဒြိတ်လျှင် ၁၃.၉ ဒေါ်လာနှုန်း ခန့်မှန်းထားရာမှ ယခု ၁၂.၈ ဒေါ်လာနှုန်းသို့ လျှော့ချခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်၌ ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် သိသာထင်ရှားသော ဖိအားများအောက်၌ ရောက်ရှိနေပြီး ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုမှာ များစွာပိုလျှံမှုရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရ ကြောင်း BMI အဖွဲ့က ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားသည်။

     ယခင်နှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက စက်တင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ၂၀.၉ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းလျက် ၁ ဟန္ဒြိတ်လျှင် ၁၁.၆ ဒေါ်လာနှုန်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လ နောက်ပိုင်း အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။ ယခုနှစ် အစပိုင်းကာလ ဈေးနှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၇.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

     အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဆန်တင်ပို့မှု တားမြစ်ကန့်သတ်ထားသဖြင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက် ကာလအထိ ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်မားမှုရှိခဲ့သော်လည်း မကြာသေးမီလများအတွင်း ဆန်ဈေးကွက် သည် တစိုက်မတ်မတ် အရောင်းအဝယ်ကျဆင်းလာကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဆန်တင်ပို့သူဖြစ် သော အိန္ဒိယ၏ ဆန်ထွက်ရှိမှုသည် ၂၀၂၃-၂၄ သီးနှံရာသီနှစ်၌ တန်ချိန် ၁၃၈ သန်းခန့်ရှိရာမှ ၂၀၂၄-၂၅ ရာသီနှစ်တွင် ၈.၈ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်လျက် တန်ချိန် သန်း ၁၅၀ ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ ၂၀၂၅-၂၆ ခုနှစ်၌ ၀.၅ ရာခိုင်နှုန်းမျှ တိုးတက်လျက် တန်ချိန် ၁၅၁ သန်းခန့်ရှိနိုင်ပြီး ဈေးကွက် အတွင်း ရောင်းလိုအားပိုလျှံမှု ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း၊ ဤအခြေအနေက ဆန်ဈေးနှုန်းများ သည် ယခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတိုင်အောင် ကျဆင်းလျက် ၂၀၂၆ ခုနှစ် ကာလတစ်လျှောက်တွင်လည်း အလားတူ အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း BMI အဖွဲ့က ပြောဆိုထားသည်။

    ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် မုတ်သုံရာသီအားကောင်းမှုအရ အိန္ဒိယ၏ မိုးစပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ တိုးတက်ကောင်းမွန်မည့်အလားအလာရှိပြီး နိုဝင်ဘာလမှစတင်၍ ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံး အတိုင်းအတာအားဖြင့် ဆန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ ၀.၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးတက်နိုင်ပြီး တစ်ချိန်တည်း၌ စားသုံးမှုသည် ၁.၈ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း သိရှိရသည်။

    ကမ္ဘာ့ဆန်ထုတ်လုပ်မှုသည် တန်ချိန် ၅၄၂ သန်းသို့ တိုးတက်မည်ဟု ခန့်မှန်းရပြီး စားသုံးမှု စုစုပေါင်းသည် တန်ချိန် ၅၃၉.၄ သန်းခန့် ရှိနိုင်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ဆန်ပိုလျှံမှုသည် တန်ချိန် ၁၀.၂ သန်းမှ တန်ချိန် ၂.၆ သန်းသို့ ကျဆင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေတိုးပွားလာမှု၊ မြို့ပြလူနေမှု တိုးတက်လာမှုနှင့် မကြာသေးမီက ဆန်ဈေးနှုန်းများကျဆင်းလာမှုတို့အရ ဆန်စားသုံးမှုသည် ထုတ်လုပ်မှုထက် ပိုမိုလာမည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း BMI အဖွဲ့၏ အစီရင်ခံ၌ ဖော်ပြထားသည်။

    သို့ရာတွင် ကာလတို၌ အဓိကဘေးအန္တရာယ်ရှိနိုင်မှုမှာ အားကောင်းသော အိန္ဒိယ မုတ်သုံ ရာသီအခြေအနေသည် စပါးစိုက်ပျိုးမှုကို ထိခိုက်နိုင်ခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာ့ဆန် ထုတ်လုပ်မှုတွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တင်ပို့မှု၌ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ ပါဝင်မှုရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ မိုးစပါး စိုက်ပျိုးမှုအတွက် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန်ကို ပြည့်မီအောင်ရရှိမည်ဟု မျှော်မှန်းထားချိန်၌ အချို့ သော နယ်မြေဒေသများတွင် အလွန်အကျွံ မိုးရွာသွန်းမှုများက ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိမှုအပေါ် ဖိအားရှိ နိုင်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်အတွက် အန္တရာယ်ရှိနိုင်သည့် အခြားအချက်တစ်ရပ်မှာ ပြည်တွင်းထုတ် လုပ်မှု ကျဆင်းချိန်၌သာမက ဈေးနှုန်းများမြင့်မားချိန်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပချိန်တို့တွင် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ်သည့်မူဝါဒ ချမှတ်ကျင့်သုံးခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါ သုတေ သနအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

     BMI အဖွဲ့၏အဆိုအရ ကမ္ဘာ့အဓိကဆန်ထုတ်လုပ်ရာဒေသများတွင် ရာသီဥတု အခြေအနေ ကောင်းမွန်မှု မရှိခြင်းသည် စွန့်စားရမည့် ဘေးအန္တရာယ်တစ်ရပ်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေ ကြောင်း၊ ဝယ်လိုအားအပိုင်းတွင် အာရှ‌ဒေသ၌ ဝင်ငွေဆက်လက်တိုးတက်မှုသည် စားသောက် ကုန်မျိုးစုံ ဖြန့်ခွဲစားသုံးမှုကို တိုးမြင့်လာစေပြီး ကာလတိုတွင် လူတစ်ဦးကျ ဆန်စားသုံးမှုနှုန်းထား အပေါ် ဖိအားပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ကာလရှည်တွင်မူ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်သည် ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ခုနှစ် တိုင်အောင် ဆက်လက်၍ ဆန်ပိုလျှံမှုဖြစ်ပေါ်နေဦးမည်ဟု မျှော်မှန်းနိုင်ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Philippine Daily Inquirer, 16 Sept 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

      ပြည်ပသို့   ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့လျက်ရှိရာ ယခုဘဏ္ဍာနှစ် လေးလတာကာလ အတွင်း   ပြည်ပသို့   ငါးမက်ထရစ်တန် ရှစ်သောင်းကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း ငါးလုပ်ငန်းဦးစီး ဌာနမှ   တာဝန်ရှိသူတစ်ဦး၏ ပြောပြချက်အရ သိရသည်။

    "ယခုဘဏ္ဍာနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်ကနေ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်အထိ  လေးလတာကာလအတွင်း ငါးမက်ထရစ်တန် ၈၁၀၆၄  ဒသမ ၇၂၁ တန်တင်ပို့နိုင်ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၆ ဒသမ ဝ၇၅  သန်း   ရရှိခဲ့ပါတယ် "ဟု ၎င်းကပြောသည်။

          ပြည်ပသို့ငါးတင်ပို့ရာတွင် ယခုဘဏ္ဍာနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်မှ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်အထိ လေးလ တာကာလအတွင်း  ပုံမှန်ကုန်သွယ်မှုအနေဖြင့် ငါးမက်ထရစ်တန် ၄၅၉၃၉  ဒသမ ၅ တန်တင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇  ဒသမ  ဝ၆၇  သန်းရရှိပြီး  နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုအနေဖြင့်   ငါးမက်ထရစ်တန် ၃၅၁၂၅ ဒသမ ၂၂၁ တန်တင်ပို့မှုမှ  အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၉  ဒသမ ၀၀၈  သန်းရရှိသည့် အတွက် ပြည်ပသို့   စုစုပေါင်း ငါးမက်ထရစ်တန် ၈၁၀၆၄ ဒသမ ၇၂၁ တန်တင်ပို့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ၉၆ ဒသမ ၀၇၅  သန်းရရှိကြောင်း  သိရသည်။

          ပြည်တွင်းမှ ပြည်ပသို့ ငါးအပါအဝင် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့လျက်ရှိရာ ယခုဘဏ္ဍာနှစ် လေးလတာ ကာလအတွင်း  ရေထွက်ကုန် မက်ထရစ်တန်   ၁၁၅၉၇၁ ဒသမ  ၂၅၈  တန် တင်ပို့ ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

DOCA(ဧရာဝတီ)

           ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ သြစတြေးလျသံအမတ်ကြီး Derek Yip က နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ တိုးချဲ့ရာတွင် အခွင့်အလမ်းနှင့်စိန်ခေါ်မှုများကို မီးမောင်း ထိုးပြခဲ့ပြီး ကမ္ဘောဒီးယား၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအလားအလာနှင့် ပတ်သက်၍ သြစတြေးလျ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအကြား အသိအမြင်တည်ဆောက်ရန်အရေးကြီးကြောင်း အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။ Hyatt Regency Phnom Penh ၌ ၅-၉-၂၀၂၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ် သည့် အင်တာဗျူးအပြီးတွင် သံအမတ်ကြီး Yip က သြစတြေးလျနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားကြား နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ပြီးခဲ့သည့်ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း သြစတြေးလျဒေါ်လာ ၁.၅ ဘီလီယံခန့် (ဒေါ်လာ ၉၉၀ သန်းခန့်) ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။  စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ချက်များအရ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံတို့ အကြား ကုန်သွယ်မှုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီမှ ဇွန်လအထိ စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၂၈၈.၀၂ သန်းရှိပြီး ယခင်နှစ် အလားတူကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၀.၂၇ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။  နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် အာဆီယံ-သြစတြေးလျ-နယူးဇီလန် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက် (AANZFTA) နှင့် ဒေသဆိုင်ရာ ဘက်စုံစီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု (RCEP) တို့တွင် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများဖြစ်ကြသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဘဏ္ဍရေးနှစ်တွင် သြစတြေးလျနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားကြား ကုန်စည်၊  ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၉၉၀ ခန့်ရှိသည်။  သြစတြေးလျသို့ ကမ္ဘောဒီးယား၏ အဓိက ပို့ကုန်များမှာ ရွှေ၊ အပန်းဖြေခရီး၊ အဝတ်အထည်၊ ဖိနပ်နှင့် ခရီးသွား ကုန်ပစ္စည်းများ ပါဝင်ပြီး သြစတြေးလျမှ ကမ္ဘောဒီးယားသို့ အဓိက တင်သွင်းသည့် သွင်းကုန်များတွင် ပညာရေးဆိုင်ရာအထောက်အကူပြု ပစ္စည်းများ၊ ခရီးသွားပစ္စည်းများ၊ ကျောက်မီးသွေးနှင့် အသားတို့ ဖြစ်သည်။

DOCA (ရန်ကုန်)

        မလေးရှားကားထုတ်လုပ်သူ Proton သည် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးလျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်သည့်စက်ရုံကို စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ လျှပ်စစ်ကားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအရှိန်မြှင့်တင်ရန်အတွက် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရပါ သည်။ ထိုစက်ရုံသည် မလေးရှား၏ အဓိကမော်တော်ကားထုတ်လုပ်ရာအချက်အချာဖြစ်သည့် western Perak state ၏ Automotive High-Tech Valley တွင်တည်ရှိပြီး ကနဦးနှစ်စဉ် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းမှာ ကားအစီးရေ ၂၀၀၀၀ ရှိကာ ၄၅၀၀၀ ထိ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်စီစဉ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။ ပထမဆုံးထုတ်လုပ်မည့်မော်ဒယ်မှာ e.MAS 7 ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏နောက်တွင် e.MAS 5 ကိုထုတ်လုပ်မည်ဟု သိရပါသည်။ Proton ကိုအဓိကအားဖြင့် မလေးရှားလုပ်ငန်းကြီး DRB HICOM ကပိုင်ဆိုင်ပြီး လက်ကျန်ရှယ်ယာ ၄၉.၉ ရာခိုင်နှုန်းကို တရုတ်၏ Zhejiang Geely Holding Group ကပိုင်ဆိုင်ကြောင်း သိရပါသည်။ စက်ရုံဖွင့်ပွဲတွင် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် Anwar Ibrahim က စက်ရုံသစ်သည် မလေးရှားနှင့်တရုတ်ကြား အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရောင်ပြန်ဟပ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး Geely  အား ကားလုပ်ငန်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အရှိန်မြှင့်တင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ဝန်ကြီးက ၎င်းတို့သည် Geely အား ထိုအခွင့်အရေးကို ကားများထုတ်လုပ်ရန်စက်ရုံသာမက လေ့ကျင့်ရေး နှင့်သင်ကြားရေးအတွက် အကောင်းဆုံးစင်တာအဖြစ် တည်ထောင်ရေး အသုံးချရန် အလိုရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ မလေးရှားအစိုးရသည် လျှပ်စစ်ကားများအတွက် ဒေသတွင်း အချက်အချာဖြစ်လာရန် ကြိုးပမ်း လျှက်ရှိပြီး ၂၀၃၀ ခုနှစ်တွင် ကားအသစ်ရောင်းချမှုအားလုံး၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကို hybrid နှင့် လျှပ်စစ်ကားများဖြစ်လာရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA (ရန်ကုန်)

            ဇူလိုင်လတွင် ဗီယက်နမ်၏ အသင့်သုံးစတီးလ်ရောင်းချရမှုမှာ တန်ချိန် ၂.၆ သန်းရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လထက် ၆ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဗီယက်နမ်စတီးလ်အသင်း၏ အဆိုအရ သိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ ပထမ ၇ လတွင် ဗီယက်နမ်သည်အသင့်သုံး စတီးလ်တန်ချိန် ၁၈.၃၂ သန်းကျော်ရောင်းချခဲ့ပြီးဖြစ်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်တူညီသည့်ကာလထက် ၉ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံးစတီးလ်မှာတန်ချိန် ၇.၇ သန်းကျော်ဖြင့် အကြီးမားဆုံးဝေစုကိုပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ဇူလိုင်လ၏စတီးလ်သုံးစွဲမှုတွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသုံးစတီးလ်က အဓိကအခန်း ကဏ္ဍတွင်ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး တန်ချိန် ၁.၀၇ သန်းရောင်းချခဲ့ရကာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA (ရန်ကုန်)