ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

      မလေးရှားနိုင်ငံအစိုးရသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ နောက်ထပ် ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀၀ ကို ရောင်းချ ပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်ဟု မလေးရှား လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီး Datuk Seri Mohamad Sabu က ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း The Sun မလေးရှားသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ၂ ရက်တာ အလုပ်သဘော ခရီးရောက်ရှိနေသော အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာ ဝန်ကြီး Dr S. Jaishankar မှ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် Datuk Seri Anwar Ibrahim ထံ လာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့အပြီး ၂၇-၃-၂၀၂၄ နေ့၌ သတင်းထုတ်ပြန်ရာတွင် စားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီး Mohamad က မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁၇၀၀၀၀ တင်ပို့ရောင်းချပေးရန် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ခွင့်ပြုထားရှိမှုအပေါ် ကျေးဇူးတင်ဝမ်းမြောက်ပါကြောင်း၊ နောက်ထပ် ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀၀ ရောင်းချပေးရန် အတွက်လည်း သံတမန်ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် အိန္ဒိယအစိုးရထံသို့ တရားဝင်စာ ပေးပို့တောင်းဆိုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းတွင်လည်း ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ၁၀၀၀၀၀ ကို အစိုးရချင်း ညှိနှိုင်းမှုအစီအစဉ်ဖြင့် ရောင်းချပေးရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ တရားဝင်စာပေးပို့ မေတ္တာရပ်ခံထားရှိကြောင်း၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာ ကဏ္ဍတွင် မလေးရှားနှင့် အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများစွာရှိကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းနယ်ပယ်တွင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကောင်းခိုင်မာစွာ ဆက် လက်ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်းဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

      နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု သင်္ကေတအဖြစ် ယခင်နှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန်ဖြူ တန်ချိန် ၁၇၀၀၀၀ အား မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် အိန္ဒိယ အစိုးရက ခွင့်ပြုထားခဲ့သည်။     မလေးရှား လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီး Datuk Seri Mohamad Sabu ၏ ပြောကြားချက်အရ မလေးရှားနှင့် အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံအကြား လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၌ ကုန်သွယ်မှုမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ကာလအတွင်း တန်ဖိုးအားဖြင့် မလေးရှားရင်းဂစ် ငွေ ၁၉.၄၂ ဘီလီယံရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Sun, 27 March 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီထွက်ကုန်များ တင်ပို့မှုမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတို့တွင် ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး ပြည်ပရောင်းချခွင့် ခွဲတမ်းများနှင့် ပြည်တွင်းသုံးစွဲခွင့် ခွဲတမ်းများအား စည်းနှောင်ချိတ်ဆက်ထားသည့် အခြေအနေများကြောင့် ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီ လျော့နည်းနိုင်မှုအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာကြောင်း The Jakarta Post သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြပါသည်။

     ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားသည် ဇန်နဝါရီလတွင် စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၁.၈၉ သန်းနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် တန်ချိန် ၁.၀၁ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်များအတွင်း တင်ပို့မှုနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက လစဉ်ပျမ်းမျှအဆင့်ထက် လျော့နည်းခဲ့ကြောင်း၊  စားအုန်းဆီဝယ်လိုအားသည် ပဲပုပ်ဆီနှင့် မုန်ညင်းဆီ ကဲ့သို့သော ပြိုင်ဘက်စားသုံးဆီများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက စျေးနှုန်းအရ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း နိမ့်ကျသည့် အခြေအနေကြောင့် စားအုန်းဆီကဏ္ဍအတွက် ထိခိုက်နစ်နာမှုရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ တင်သွင်းသည့်နိုင်ငံများသည် အခြားစားသုံးဆီအမျိုးအစား များကို ပိုမိုရွေးချယ်လာကြကြောင်းဖြင့် အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အကြီးတန်း အရာရှိ Mr. Bambang Wisnubroto က အပတ်စဉ် ဈေးနှုန်းဖောင်းပွမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး တစ်ရပ်၌ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

       ပြည်ပတင်ပို့မှု လျော့နည်းလာခြင်းက အစိုးရ၏ စျေးနှုန်းသက်သာသော ဟင်းချက်ဆီ ရောင်းချပေးမှု အစီအစဉ်သို့ မဖြစ်မနေ ရောင်းချပေးရမည့် စားအုန်းဆီပမာကို ကျဆင်းစေသဖြင့် ဝင်ငွေနိမ့်ကျသော အင်ဒိုနီးရှားစားသုံးသူများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ Mr. Bambang နှင့် သမ္မတရုံးမှ အရာရှိတစ်ဦးတို့က အဆိုပါအစည်းအဝေး၌ သတိပေးပြောဆိုခဲ့ကြပါသည်။

       အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်တင်ပို့သည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် အစိုးရ၏ ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီစျေးကွက်အတွက် ရောင်းချပေးရန် တာဝန်ရှိခြင်း (Domestic Market Obligation - DMO) အစီအစဉ်သို့ ဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ရောင်းချပေးမည့် ပမာဏအပေါ် အခြေခံ၍ ပြည်ပသို့ စားအုန်းဆီတင်ပို့ခွင့် ခွဲတမ်းများကို ခွဲဝေရရှိခြင်းဖြစ်သည်။ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင် သည် DMO အစီအစဉ်သို့ ပေးသွင်းသည့်ခွဲတမ်း၏ ၄ ဆ အထိကို တင်ပို့ခွင့်ရရှိကြောင်း၊  အစိုးရ သည် DMO အစီအစဉ်သို့ လစဉ် စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၃ သိန်း ရောင်းချပေးစေရေး ဦးတည် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

      စားအုန်းဆီ ကုမ္ပဏီများသည် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကာလ ၂ လခွဲခန့်နှင့် ညီမျှသော ပို့ကုန်ခွဲတမ်း တန်ချိန် ၅.၅၈ သန်းခန့်ကို တင်ပို့ရန် ကျန်ရှိနေကြောင်း  ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အချက် အလက်များအရ သိရသည်။ ပို့ကုန်ခွဲတမ်း လိုအပ်ချက နည်းပါးလျက် တင်ပို့မှုလျော့နည်းလာခြင်းကြောင့် DMO အတွက် ရောင်းချ‌ပေးရမည့် စားအုန်းဆီ ပမာဏသည်လည်း လိုက်ပါလျော့ကျဖွယ် ရှိပါသည်။

      အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီ စျေးကွက်အတွက် ရောင်းချပေးရန် တာဝန်ရှိခြင်း (DMO) ဟူသည့် စားအုန်းဆီခွဲတမ်းကို ပို့ကုန်ခွဲတမ်းနှင့် ချိတ်ဆက်မည့်အစား ထုတ်လုပ်မှုအပိုင်းနှင့် ပြောင်းလဲချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်ရန် အစိုးရအစည်းအဝေးတွင် အဆိုပြု ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သမ္မတရုံး၏ အမှုဆောင်အရာရှိ Mr. Edy Priyono က ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိ ပါသည်။

Source: The Jakarta Post, March 25, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၌ မဲခေါင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် စိုက်ပျိုးထားသော သရက်သီးများသည် စူပါမားကတ်များနှင့် ပို့ကုန်ဈေးကွက်များတွင် ဝယ်လိုအားများသည့်အပြင် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ရောင်းလိုအားနည်းပါးလာသည့်အတွက် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

       ဗီယက်နမ်သရက်သီးဈေးနှုန်းများသည် ယခင်နှစ်ကထက် ၂၀% ဈေးတက်ခဲ့ပြီး သုံးရောင် ခြယ်သရက်သီးတစ်ကီလိုလျှင် ဗီယက်နမ်‌ဒေါင် ၁၅၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၀.၆) နှင့် Hoa Loc သရက်သီး တစ်ကီလိုလျှင် ဗီယက်နမ်ဒေါင် ၃၀၀၀၀ မှ ၃၃၀၀၀ အထိရှိကြောင်း An Giang ပြည်နယ်ရှိ သရက်စိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ Hoang က ပြောကြားခဲ့သည်။

     ထူးခြား၍ ပူပြင်းသည့် ရာသီဥတုကြောင့် သရက်ခြံ တစ်ဟက်တာ၏ သရက်သီး အထွက် နှုန်းသည် ယခင်ထက် ယခုနှစ်အထွက်နှုန်းမှာ ၃၀% လျော့နည်းသော်လည်း စိုက်ပျိုးသူများ အတွက် အမြတ်ငွေ ဗီယက်နမ်ဒေါင် သန်း ၈၀ မှ သန်း ၁၂၀ အထိ ဝင်ငွေရရှိနေကြောင်း သိရှိ ရသည်။

    အဝါရောင်ရှိသော Cat Chu ဟု အမည်ခေါ်ဆိုသည့် သရက်သီးများအား ဗီယက်နမ်ရှိ စူပါမားကတ်များနှင့် အမေရိကန်နှင့် နယူးဇီလန်ကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် နှစ်သက်သဘောကျကြောင်း Dong Thap ပြည်နယ်မှ လယ်သမားတစ်ဦးဖြစ်သူ Thang က ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါ သရက်သီး အမျိုးအစားသည် သေးငယ်၍ချိုပြီး အခြားသရက်သီး အမျိုးအစားများကဲ့သို့ အမျှင် မပါသည့်အတွက် စားသုံးသူများအကြားတွင် လူကြိုက်များသော သရက်သီးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရ သည်။

    သီးနှံများသည် ရိုးရာဈေးများတွင် ရောင်းချခြင်းထက် စူပါမားကက်များတွင် ဈေးပိုမို ရရှိ သောကြောင့် ယခုနှစ်၏ မတ်လမှ ဇွန်လအထိ သီးနှံများသည် အမြတ်အစွန်းများစွာ ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပျမ်းမျှအားဖြင့် သစ်သီးဝလံအသင်း အဖွဲ့ဝင်များသည် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ဗီယက်နမ် ဒေါင် ၂၀၀၀ မှ ၄၀၀၀ ကြား အမြတ်ငွေ ရရှိခဲ့ကြောင်း သရက်သီးစိုက်ပျိုးသော အိမ်ထောင်စု ၆၀၀ ရှိသည့် An Giang ပြည်နယ်ရှိ သစ်သီးဝလံအသင်း (GAP Cho Moi Fruit Cooperative) မှ ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ Tran Quang Truong An က ပြောကြားခဲ့သည်။

    ယခုနှစ်တွင် တန်းမြင့်သရက်သီးများ၏ စျေးနှုန်းများမှာ မြင့်တက်လျက်ရှိပြီး ဈေးငြိမ်လျက်ရှိသဖြင့် ပြည်ပတင်ပို့ခြင်းအပြင် ပြည်တွင်းရှိ စူပါမားကတ်များတွင်လည်း အရောင်းမြှင့်တင်လျက် ရှိကြောင်း၊ ယင်းသရက်သီးများသည် ဆိုင်ငယ်များတွင်ကဲ့သို့ ဈေးနှုန်း မတည်ငြိမ်မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ သရက်သီးများအား မတ်လအစောပိုင်းတွင် စတင်ရောင်းချခဲ့ပြီး အချို့သော စူပါ မားကတ်များတွင် ဝယ်လိုအား များပြားလျက်ရှိကြောင်း Tran Quang Truong An က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

    ဗီယက်နမ်သရက်သီးများသည် ဈေးသက်သာသောကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ တို့မှ တင်သွင်းသည့် သရက်သီးများထက် ဝယ်လိုအား မြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း၊ Central Retail Group မှ ဆက်သွယ်ရေးဒါရိုက်တာ Nguyen Thi Bich Van က ပြည်တွင်း၌ ရောင်းချသော သရက်သီးများသည် အမေရိကန်နှင့် သြစတြေးလျတို့မှ တင်သွင်းရန် သတ်မှတ်ထားသော အရည် အသွေးစံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

     ဝယ်လိုအားမြှင့်တင်ရန်အတွက် Central Retail Group ပိုင်ဆိုင်သော စူပါမားကတ်များ တွင် သရက်သီးများအား ၄၀% အထိ လျှော့စျေးများ ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ အချို့ဆိုင်များသည် တစ်ရက်လျှင် သရက်သီး တစ်တန်အထိ ရောင်းချရကြောင်း သိရှိရသည်။

    မတ်လကုန်မှစ၍ သရက်သီးရာသီရောက်သည့်အချိန်တွင် စူပါမားကက်များမှ အသီးအနှံ များကို ပိုမိုဝယ်ယူကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ An Giang ပြည်နယ်၊ စက်မှုနှင့်ကုန်သွယ်မှုဌာနမှ ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး Nguyen Thanh Huan က An Giang ပြည်နယ်အနေဖြင့်  ယင်းပြည်နယ်ထွက် သရက်သီးများကို စျေးကွက်သို့ ပိုမိုတင်ပို့ပြီး ပြည်တွင်းစူပါမားကတ်ဆိုင်ခွဲများ အများအပြားသို့ ရောင်းချရန် ကြိုးစားနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

    မကြာသေးမီက ပထမဆုံးအကြိမ်အနေဖြင့် ယင်းပြည်နယ်သည် တောင်ကိုရီးယားသို့ သရက်သီး ၁၃ တန် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း၊ An Giang ပြည်နယ်တွင် သရက်ခြံ ၁၂၀၀၀ ဟက်တာ အပါအဝင် ဥယျာဉ်ခြံမြေ ၁၇၉၀၀ ဟက်တာရှိပြီး Cho Moi ခရိုင်တွင် ဟက်တာ ၆၄၀၀ ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: VnExpress International, 25 March 2024

       အိန္ဒိယလယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးသုတေသနအဖွဲ့အစည်း (India Agriculture and Research Institute-IARI) မှ သုတေသီများနှင့် ကုန်သည်များက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဘာစမာတီဆန်မျိုးကွဲများကို ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၌ တရားမဝင်စိုက်ပျိုးနေကြောင်း သတိပေးပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှ မျိုးစေ့ကုမ္ပဏီများက အရောင်းမြှင့်တင်ရေးအတွက် ထုတ်လွှင့်ပြသသည့် YouTube ဗွီဒီယို များတွင် အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်သည့် ဘာစမာတီဆန်မျိုးကွဲများကို ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အချို့ဒေသများဖြစ်ကြသော မူလ်တန်၊ ဘဟာဝါလ်နာဂါနှင့် ဟာဖီဇာဘတ်တို့တွင် စိုက်ပျိုးနေကြပုံကို ပြသခဲ့ကြရာမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ဘာစမာတီဆန်ပို့ကုန်ဈေးကွက်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သည့်အလားအလာရှိသဖြင့် ထိုသို့သတိပေးပြောကြားခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

      အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကုန်စည်နှင့် လယ်ယာထွက်ကုန်တင်ပို့မှုမှာ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ဘာစမာတီဆန်တင်ပို့မှုမှာမူ သိသာစွာမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ယခုဘဏ္ဍာနှစ်တွင် စံချိန်ချိုးနိုင်ဖွယ်ပင် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။ ဗွီဒီယိုတွင် ပြသချက်အရ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် IARI မှအစပျိုးထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် ဘာစမာတီဆန်မျိုးကွဲများကို တရားမဝင်အသုံးပြုနေခြင်းမှာ ကမ္ဘာ့ဘာစမာတီဆန်ဈေးကွက်တွင် သိသာထင်ရှားသောဈေးကွက်ဝေစုကို ပိုင်ဆိုင်ထားသော အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဘာစမာတီဆန်တင်ပို့မှုအလားအလာကို ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်သဖြင့် IARI မှ သုတေသီများက စိုးရိမ်ပူပန်နေကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

    ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ ဘာစမာတီဆန်တင်ပို့မှုမှာ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ဥရောပနှင့်ဗြိတိန် ဈေးကွက်များတွင်မူ ခိုင်မာစွာရပ်တည်နေဆဲဖြစ်ကာ အဓိကအားဖြင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည် စူပါ ဘာစမာတီဆန်မျိုးကွဲကို ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည် IARI ၏ဘာစမာတီဆန် မျိုးကွဲများကို အသုံးပြုလျက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိသော ငွေကြေးအသာစီးရမှုနှင့် ပေါင်းဆန်ထုတ် လုပ်မှု နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ကာ အဓိကဈေးကွက်များတွင် နေရာရယူနိုင်မည်ဖြစ်သော ကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို စိန်ခေါ်မှုပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါအပြောင်းအလဲကြောင့် အဓိကအားဖြင့် ဘာစမာတီပေါင်းဆန်အပေါ် စားသုံးသူများ၏ နှစ်သက်မှုရှိသော အိန္ဒိယက ဦးဆောင်နေရာရယူထားသည့် အနောက်အာရှနိုင်ငံများတွင် ဈေးကွက်ကမောက်ကမ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

     အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အပင်မျိုးကွဲများနှင့် တောင်သူအခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးအက်ဥပဒေ ၂ဝဝ၁ သည် အိန္ဒိယတောင်သူများနှင့် အပင်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများ၏အကျိုးစီးပွားကို အကာအကွယ် ပေးအပ်ထားသော်လည်း ၎င်းဥပဒေ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုမှာ နိုင်ငံဖြတ်ကျော်၍ မျိုးစေ့များအား မူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက် စိုက်ပျိုးသည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရလျက်ရှိနေပါသည်။ လက်ရှိ အခြေ အနေအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ဘာစမာတီဆန်တင်ပို့မှုကို ကာကွယ်နိုင်ရန်နှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဘာစမာတီဆန်မျိုးကွဲများကို ခွင့်ပြုချက်မရရှိဘဲ စိုက်ပျိုးနေမှုကို ဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ်လျက်ရှိနေပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဘာစမာတီဆန်ဈေးကွက်တွင် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကို ဆက်လက်လွှမ်းမိုးထားနိုင်ရန်မှာ ခိုင်မာသောဥပဒေအကာအကွယ်ပေးမှုများနှင့် အသိဉာဏ်ပစ္စည်းမူပိုင်ခွင့်ချိုးဖောက်မှုများအား စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးဆောင်ရွက်မှုတို့ကို အဓိက ထားဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း BNN Breaking သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြခဲ့ပါသည်။

Source: BNN Breaking News, 24 March, 2024

      ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ အစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေတိုးမြှင့်သုံးစွဲမှုအရ ယခုနှစ်တွင် ဆန်မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁၂.၁၂၅ သန်း ခန့်ထွက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း အမေရိကန်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဌာန (USDA) က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

     ဖိလစ်ပိုင်၏ ဆန်ထွက်ရှိနိုင်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ USDA မှ နောက်ဆုံးခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်မှု သည် ၎င်းတို့၏ ယခင်ခန့်မှန်းချက်ဖြစ်သော ဆန်တန်ချိန် ၁၂ သန်းထက် အနည်းငယ် မြင့်မား နေပြီး အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်သည် ဧပြီလမှ မေလအတွင်း အားပျော့လာမည်ဟု ခန့်မှန်း ချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

      ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် ရန်ပုံငွေများဖြည့်ဆည်းလျက် ဆန်စပါးကဏ္ဍကို ဦးစားပေးဆောင် ရွက်နေပြီး လယ်သမားများကလည်း ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် မျိုးစပ်မျိုးစေ့များကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုလာ ကြကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန (DA) ၏ ဆန်စပါးကဏ္ဍဘက်စုံမြှင့်တင်‌ရေး အစီအစဉ် (Masagana Rice Program) အရ ယခုနှစ်တွင် ရန်ပုံငွေ ပီဆို ၃၀.၈ ဘီလီယံကို ကျခံ သုံးစွဲမည်ဖြစ်ပြီး အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် တူညီသော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ရရှိသည့် ပီဆို ၁၅.၈ ဘီလီယံ၏ နှစ်ဆရှိကြောင်းနှင့် အဆိုပါအစီအစဉ်သည် လယ်သမား ၂.၃ သန်းကို ကူညီ ပံ့ပိုးပေးရန် ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း USDA ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

    ဖိလစ်ပိုင် ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့၏ အချက်အလက်များကို ကိုး ကား၍ ဓာတ်မြေသြဇာ ဈေးနှုန်းများသည် ယခင်နှစ်များကထက် ပိုမိုတည်ငြိမ်နေပြီး ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှုအဆင့်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ် စပါးရိတ်သိမ်းမည့် ဧရိယာ သည် ယခင်ကနှင့် တူညီစွာ ဟက်တာ ၄.၈ သန်းခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ လူဦးရေတိုးပွားမှု နှင့်အညီ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ စျေးကွက်တင်ရောင်းချသည့်နှစ်အတွက် ဆန်စားသုံးမှုသည် မက်ထရစ် တန်ချိန် ၁၉.၆ သန်းအထိ တိုးမြင့်လာနိုင်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဂျုံစျေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်နေသော်လည်း ဆန်နှင့်ဂျုံ အဓိကစားသုံးကုန်နှစ်ခု၏ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာခြင်းကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသဖြင့် ပြီးခဲ့ သည့်နှစ်တွင် ဆန်စားသုံးမှုမှ ဂျုံစားသုံးမှုသို့ သိသာစွာ ပြောင်းလဲလာမှု မရှိကြောင်းဖြင့်လည်း USDA က ဖော်ပြထားသည်။

    ပြည်တွင်းရှိ လယ်ယာမြေများမှ စပါးရိတ်သိမ်းမှု နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ဆန်တင်သွင်းမှုသည် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၄.၀ သန်းအထိ ရှိမည်ဟု အစောပိုင်းက ခန့်မှန်းထား ကြပြီး ၎င်းခန့်မှန်းချက်သည် USDA ၏ ယခင်ခန့်မှန်းချက် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃.၉ သန်းထက် ပိုမိုမြင့်မားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဖိလစ်ပိုင်သည် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဆန်တင်သွင်းသည့်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက် လက်တည်ရှိလျက် ၎င်း၏နောက်၌ အင်ဒိုနီးရှား၊ တရုတ်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့က နီးကပ်စွာ ကျန်ရှိ နေမည်ဖြစ်ပါသည်။

    ဖိလစ်ပိုင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဗျူရိုက ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၃.၆ သန်း တင်သွင်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် တန်ချိန် ၃.၈၂ သန်း အောက် ၈.၉၆% ကျဆင်းသွားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အဆိုပါဌာန၏ အဆိုအရ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ အနေဖြင့် တစ်လလျှင် အနည်းဆုံး ဆန်မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃၃၀၀၀၀ ခန့် တင်သွင်းရန် လိုအပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Manila Times, 25 Mar 2024