ဟနွိုင်း (VNA) - ပို့ကုန်အရှိန်အဟုန်ကို ထိန်းထားကာ နှစ်စဉ်ပစ်မှတ်ကို မကြာမီရောက်ရှိ စေရန်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ကျွမ်းကျင်အာဏာပိုင်များသည် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှု သဘော တူညီချက်များ၏ အားသာချက်များကို အသုံးချရန်၊ စျေးကွက်ခဲ့ထွင်ရန်၊ ထုတ်လုပ်မှုတွင် အစိမ်း ရောင်နှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင်ကူးပြောင်းမှုကို အရှိန်မြှင့်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မငြိမ်မသက်မှုများ ကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် မြှင့်တင်ရန် တိုက်တွန်းထားသည်။
လျှို့ဝှက်စိန်ခေါ်မှုများ
၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမရှစ်လအတွင်း ဗီယက်နမ်၏ စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၆၀၀ နီးပါးရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁၆.၃% တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ ယင်းတို့ အနက် ပို့ကုန်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀၆ ဘီလီယံရှိပြီး ၁၄ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာ ကာ တစ်နှစ်တာ ရည်မှန်းချက်ကို ကျော်လွန်နေပြီဖြစ်သည်။ ကုန်သွယ်မှုပိုငွေ ကန်ဒေါ်လာ ၁၄ ဘီလီယံ နီးပါးသည် မက်ခရိုစီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုကို အထောက်အကူပြုသည်။
ကုန်သွယ်ရေးပဋိပက္ခများနှင့် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုများသည် နိုင်ငံတကာ ထောက်ပံ့ ရေး ကွင်းဆက်များပေါ်တွင် ကြီးကြီးမားမား ဆက်လက်သက်ရောက်နေသဖြင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး၏ မရေရာမသေချာမှုများကြောင့် ဤရလဒ်များကို အထင်ကြီးလောက်စရာအဖြစ် ကျွမ်းကျင်သူများက ဖော်ပြကြသည်။
အမေရိကန်သည် အဓိက ပို့ကုန်ဈေးကွက်အဖြစ် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို ထပ်မံ အတည်ပြုခဲ့ သည်။ အမေရိကန်ရှိ ဗီယက်နမ်၏ ကုန်သွယ်ရေးအတိုင်ပင်ခံ Do Ngoc Hung ၏ ပြောကြားချက် အရ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမခုနစ်လတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၄ ဒသမ ၅ ဘီလီယံအထိ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ထက် ၄၁ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ် ၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၆ ဘီလီယံရှိပြီး သွင်းကုန်ပမာဏမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံသာရှိကာ ပိုငွေဒေါ်လာ ၉၈ ဘီလီယံအထိ ရှိခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Nguyen Hong Dien က အပြုသဘော ဆောင်သော ပို့ကုန်ကိန်းဂဏန်းများ၏ နောက်ကွယ်တွင် သိသာထင်ရှားသော အန္တရာယ်များ ရှိကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့တွင် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများမှ ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ မသေချာမရေရာမှုများ၊ အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား မဟာဗျူဟာမြောက် ပြိုင်ဆိုင်မှု၊ ပိုမိုတင်းကြပ်သော အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒများနှင့် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်ပြတ် တောက်မှု အန္တရာယ်တို့ ပါဝင်သည်။ ကမ္ဘာ့အပွင့်လင်းဆုံးစီးပွားရေးနိုင်ငံတစ်ခုနှင့်အတူ ဗီယက်နမ်သည် ပြင်ပ မှလှုပ်ခတ်မှုများ၏ဒဏ်ကို အလွန်ခံနိုင်ရည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ နှစ်စဉ် ပို့ကုန်တိုးတက်မှု ရည်မှန်းချက် ၁၂% ကိုရရှိရန် နိုင်ငံသည် တစ်လလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၇.၅ ဘီလီယံကျော်နှင့် ညီမျှသော ၂၀၂၅ ခုနှစ် နောက်ဆုံးလေးလတွင် အနည်းဆုံး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅၀ ဘီလီယံ ရရှိရန် လိုအပ် မည်ဖြစ်ပြီး၊ စိန်ခေါ်မှုကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။
ရေရှည်တည်တံ့သော ပို့ကုန်တိုးတက်မှုအတွက် ဖြေရှင်းနည်းများ
လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်များကို အများဆုံးရရှိရန် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် စျေးကွက်တစ်ခုစီအတွက် ရှင်းလင်းပြတ်သားသော ရည်မှန်းချက်များ ချမှတ်ရန်၊ ဦးစားပေးများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ကာ အဓိက တင်ပို့သည့် ထုတ်ကုန်များကို တိကျသော တိုးတက်မှု ပန်းတိုင်များ သတ်မှတ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ ဘက်စုံ ကုန် သွယ်မှုမူဝါဒဌာနမှ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး Ngo Chung Khanh က ပြောကြားခဲ့သည်။ ကုန်သွယ်ရေးရုံးများ၊ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် အနီးကပ်ပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်သင့်ပြီး၊ တာဝန်များကို ရှင်းလင်းစွာခွဲဝေပေးကာ ကွဲပြားနေသော သို့မဟုတ် ယေဘုယျချဉ်း ကပ်မှုကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။
အမေရိကန်အတွက်၊ ဗီယက်နမ်၏အကြီးဆုံးပို့ကုန်ဈေးကွက်တွင် အခွင့်အလမ်းများသည် ကြီးမားသော်လည်း အကောက်ခွန်အတားအဆီးများ၊ ကုန်သွယ်မှုကာကွယ်ရေးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ တိုးမြှင့်ခြင်းနှင့် ထုတ်ကုန်အရည်အသွေး၊ ခြေရာခံနိုင်မှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုတို့ကဲ့သို့သော စိန်ခေါ်မှု များနှင့် လာပါသည်။ ဗီယက်နမ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် စီမံဆောင်ရွက် သည့်နည်းပညာနှင့် ထုတ်ကုန်ဒီဇိုင်းမှ အမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုအထိ ဘုတ်အဖွဲ့တစ်လျှောက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ရ မည်ဖြစ်သည်။
တရုတ်ဈေးကွက်တွင် ကုမ္ပဏီများသည် အရည်အသွေးကို အားကောင်းစေခြင်း၊ ခြေရာခံ နိုင်စေရန် သေချာစေရန်၊ စီမံဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် အအေးခန်းသို လှောင်ခြင်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်ပြီး အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်းနှင့် အနောက် မြောက်ပြည်နယ်များတွင် အရောင်းမြှင့်တင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်သင့်သည်။
အီးယူအတွက်၊ EU-Vietnam Free Trade Agreement သည် အကောက်ခွန် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ကို ဖျက်သိမ်းထားပြီးဖြစ်သည့်အတွက် ခိုင်မာသော တွန်းအားပေးမှုကို ပေးပါသည်။ ၎င်းသည် စျေးကွက်များ ကွဲပြားရန်၊ အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် ဥရောပတွင် ဗီယက်နမ်၏ တည်ရှိမှုကို ချဲ့ထွင်ရန် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးသည်။ သို့သော်လည်း တတိယ နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှု လွှဲပြောင်းမှု၊ တင်းကျပ်သော အစားအသောက် ဘေးကင်းရေး စည်းမျဉ်းများနှင့် သံမဏိနှင့် သတ္တုစပ်များ ဆိုင်ရာ အကာအကွယ် တိုးမြှင့်မှုများကြောင့် ဘေးအန္တရာယ်များ ရှိနေသေးသည်။ ဘယ်လ်ဂျီယံနှင့် EU မှ ကုန်သွယ်ရေးအတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် Tran Ngoc Quan ၏ ပြောကြားချက်အရ ဗီယက်နမ်ကုန်စည်များသည် ရေတိုအတွင်း အကျိုးအမြတ်ဆက် လက်ရရှိမည် ဖြစ်သော်လည်း စိမ်းလန်းစိုပြေသည့် ထုတ်လုပ်မှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိပါက ရေရှည်ဈေးကွက်တည်ရှိမှုကို ထိန်းထားရန် ခက်ခဲမည်ဖြစ်သည်။
မသေချာမရေရာသော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအခြေအနေတွင် တိုးတက်မှုအရှိန်ကိုထိန်းထားနိုင်ရန် အစိုးရ၊ ကုန်သွယ်ရေးရုံးများ၊ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် ဒေသများအကြား အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ဝန်ကြီး Dien က အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ၏နောက်ဆုံးနှစ် တွင်၊ စျေးကွက်များ ကိုအမျိုးအစားခွဲရန် နှင့်ရှင်းလင်းသောအလုပ်များ ကိုသတ်မှတ်ရန် အရေးကြီးသည်။ အနုတ်လက္ခဏာတိုးတက်မှုရှိသောစျေးကွက်များသည် အမှာစာများကိုပြန်လည်ရ ယူရန် နှင့် အတားအဆီးများကိုဖယ်ရှားရပါမည်။ ပျမ်းမျှ စွမ်းဆောင်ရည်ရှိသော စျေးကွက်များသည် ၎င်းတို့၏ တိုးတက်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသည်နှင့် တိုးတက်မှုမြင့်မားသော စျေးကွက်များသည် ပို့ကုန်တန်ဖိုးကို အထက်သို့ ဆွဲတင်သည့် “စက်ခေါင်း” အနေဖြင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင် ရမည်ဖြစ် သည်။
စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ခြင်းနှင့်အတူ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ခံနိုင်ရည်အားတည်ဆောက်ရန်၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးဂေဟစနစ်တွင်ပါဝင်ရန်၊ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များကို ကွဲပြား စေခြင်း၊ အစိမ်းရောင်နည်းပညာများချမှတ်ခြင်းနှင့် ခြေရာခံနိုင်မှုစံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန် လိုအပ် ပါသည်။ စက်မှုအသင်းအဖွဲ့များသည် စျေးကွက်အချက်အလက်၊ လမ်းညွှန်မှုနှင့် အမှတ်တံဆိပ် ထုတ်လုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုများတွင် ပံ့ပိုးပေးသည့် “မဏ္ဍိုင်များ” အဖြစ် ဆောင် ရွက် သင့်သည်။
Source: vietnam Plus
DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)