ယင်းမာပင်ခရိုင်သည် ယာမြေဧက(၅.၁)သိန်းကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ပဲမျိုးစုံသီးနှံများကို အဓိက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျှက်ရှိသည့် ဒေသတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ နှစ်စဉ် ပဲမျိုးစုံဧက(၃)သိန်းကျော် စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပြီး သီးနှံစုစုပေါင်းစိုက်ဧက၏ (၂၂%) ခန့်ရှိကြောင်းလည်း သိရှိရပါသည်။ ပဲမျိုးစုံသီးနှံများဖြစ်သည့် ကုလားပဲ၊ ပဲစဉ်းငုံ၊ ပဲတီစိမ်း၊ မတ်ပဲ၊ ပဲကြီး၊ ထောပတ်၊ စွန်တာနီ/ပြာ၊ ပဲလွန်းနှင့် ပဲယင်းသီးနှံများကို နှစ်စဉ် အဓိကစိုက်ပျိုးလျှက်ရှိကြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံသီးနှံများအနက် ကုလားပဲသီးနှံမှာ စိုက်ဧက (၁.၃) သိန်းကျော်ရှိသည့်အတွက် ခရိုင်အတွင်း ပဲမျိုးစုံ စုစုပေါင်း စိုက်ဧက၏ (၄၀%)ကျော်ရှိကြောင်းလည်း သိရှိရပါသည်။
ယင်းမာပင်ခရိုင်တွင် ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ဆားလင်းကြီးနှင့် ကနီမြို့နယ်တို့ပါဝင်ပြီး (၄)မြို့နယ် ရှိသည့်အနက် ပုလဲမြို့နယ်သည် ယာမြေဧရိယာအကျယ်ဝန်းဆုံးဖြစ်သည့်အလျောက် စိုက်ဧကလည်း အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ ဆာလင်းကြီးမြို့နယ်နှင့် ယင်းမာပင်မြို့နယ်များမှာ ဒုတိယနှင့်တတိယ စိုက်ဧကအများဆုံးဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရှိရပါသည်။ အဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ကုလားပဲမျိုးများမှာ ရေဆင်း-၈၊ ရေးဆင်း-၉နှင့် ရွှေနီလုံးကြီးမျိုးများကို အဓိကစိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ အောက်တိုဘာလကုန်ပိုင်းမှ စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလလယ်ပိုင်းတွင် အစောစိုက် ကုန်းပဲများ စတင် ထွက်ပေါ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ချင်းတွင်းမြစ်ရိုး ရေဝင်ဒေသများနှင့် ရိုးပြတ်များတွင် သီးထပ်စိုက်ပျိုးသည့် စိုက်ခင်းများအနေဖြင့် ရက်အနည်းငယ်စီ နောက်ကျစိုက်ပျိုးခဲ့ရသည့်အတွက် မတ်လတွင်းမှ ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူရပ်ဝန်းမှ သိရှိရပါသည်။
ယခုနှစ်တွင် ဒေသတွင်း၌ နောက်မိုး(မိုးနှောင်း)မရွာသွန်းခဲ့သည့်အတွက် မြေဆီလွှာအတွင်း အစိုဓာတ်နည်း၍ ရေပေးသွင်းခဲ့ရခြင်းများရှိကြောင်း၊ ကုလားပဲသီးနှံသည် ရေများလွန်းခြင်းကို ကြိုက်နှစ်သက်မှုမရှိသော်လည်း မြေဆီလွှာအတွင်း အစိုဓာတ်ရှိရုံမျှကိုတော့ ကြိုက်နှစ်သက်ကြောင်း၊ ပွင့်ကင်း၊ သီးကင်း ဝင်ချိန်တွင် မြေဆီလွှာအတွင်း အစိုဓာတ်ရှိနေရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ပွင့်ကင်းသီးကင်းဝင်ချိန် မြေဆီလွှာအတွင်း အစိုဓာတ်ရှိမှသာ အပွင့်အသီးများ အောင်မြင်စွာဖြစ်ထွန်းပြီး အစေ့အဆံများ အောင်မြင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပွင့်ကင်းသီးကင်းဝင်ချိန် မြေဆီလွှာရေအစိုဓာတ်နည်းပါက ပထမအသီးအပွင့်များသာ အောင်မြင်နိုင်ပြီး နောက်အသီးအပွင့်များ မအောင်မြင်နိုင်တော့သည့်အတွက် အထွက်နှုန်းထိခိုက်ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း ဒေသခံတောင်သူများ၏ ပြောပြချက်အရ သိရှိရပါ သည်။
ယခုနှစ်ဒေသတွင်း၌ ကုလားပဲစိုက်တောင်သူအများစု မြေအောက်ရေမှတဆင့် ရေပေးသွင်း စိုက်ပျိုးခဲ့ရသည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း တစ်ဧက(၃)တင်းခန့် ပိုမိုထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိအခြေအနေတွင် ပွင့်ကင်း သီးကင်းများ စုံလင်နေပြီး ရာသီဥတုမျှတကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် ပိုးကျရောက်မှု နည်းပါးကြောင်း၊ လက်ရှိအနေအထားအရ တစ်ဧက(၁၇)တင်းခန့် ထွက်ရှိနိုင်မည်ဟု မှန်းဆထားကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ရာသီကုန်ကုလားပဲ လက်ငုတ်ဈေးကောင်းမွန်ခဲ့သည့်အတွက် ယခုနှစ်ကုလားပဲစိုက်ဧက ပိုမိုများလာကြောင်း၊ ယခင်နှစ်က တစ်ဧကစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ် (၂)သိန်းဝန်းကျင်ခန့် ကုန်ကျခဲ့ပြီး (၁၅) တင်းခန့် ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ သီးနှံပေါ်စတွင် ကုလားပဲတစ်တင်း (၂၇၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရသည့်အတွက် တစ်ဧက(၂) သိန်းကျော်ခန့် အကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ရာသီကုန်အထိ သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် တောင်သူများအနေနဲ့ တစ်တင်း (၄၀၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရသည့်အတွက် အကျိုးအမြတ်ပိုမိုရရှိခဲ့ကြောင်း တောင်သူဦးထွန်းဝေ၏ သုံးသပ်ပြောပြချက်အရ သိရှိရပါသည်။
လက်ရှိဒေသတွင်း ဈေးကွက်၌လည်း ကုလားပဲသီးနှံမှာ အခြား Export ပဲများနှင့်အတူ ဈေးမာလျှက်ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိကုလားပဲတစ်တင်း (၃၈၅၀၀)ကျပ် ပေါက်ဈေးရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက တစ်တင်း ကျပ်(၁၀၀၀၀)ကျော် မြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ Export ဝယ်လက်နည်းပါးသော်လည်း ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုများပြီး ဈေးကွက်ဝယ်လိုအား ရှိနေသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ဒေသတွင်း ပဲခွဲစက်၊ ကြာဇံစက်၊ ပဲကြော်လုပ်ငန်းများနှင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပခုက္ကူမြို့ကြီးများမှ ဝယ်ယူလျှက်ရှိကြောင်း ကုန်သည်ရပ်ဝန်းမှ သိရှိရပါသည်။
ယခုနှစ် ကုလားပဲစိုက်တောင်သူများကတော့ သွင်းအားစုဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်ခဲ့သည့်အတွက် ယခင်နှစ်ကထက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်မားခဲ့သော်လည်း ဖြစ်ထွန်းအောင်မြင်လျှက်ရှိသည့် ကုလားပဲစိုက်ခင်းများအား ကြည့်ရှု့ငေးမောရင်း သီးနှံပေါ်ချိန် ဈေးကောင်းရရှိဖို့ မျှော်လင့်လျှက်ရှိပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။
စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး