မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ကြက်သွန်နီ သီးနှံကို ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် (၃၀၃၇၅) ဧက စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ပခုက္ကူမြို့နယ်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၊ မကွေးမြို့နယ်၊ ရေနံချောင်း မြို့နယ်၊ စလင်း (ဆင်ဖြူကျွန်း) မြို့နယ်နှင့် မြို့သစ်မြို့နယ်များတွင် ကုန်းကြက်သွန်နီ၊ ချောင်းကြက်သွန်နီဟူ၍ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ကုန်းကြက်သွန်နီများကို နုန်းဆန်မြေ၊ သဲနုန်းမြေများရှိသည့် လယ်ယာမြေများတွင် ဩဂုတ်၊ စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာလများတွင် စိုက်ပျိုးပြီး နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ဇန်နဝါရီလများတွင် တူးဖော်ရောင်းချကြပါသည်။ ချောင်းကြက်သွန်နီများကို ဒီဇင်ဘာလနှင့် ဇန်နဝါရီလတွင် ယင်းချောင်း၊ ပင်းချောင်း၊ ယောချောင်းများ၏ လွင်ပြင်သဲသောင်များတွင် စိုက်ပျိုးကြခြင်းဖြစ်ပြီး ရွှေဖလားထိပ်မောက် (ဒေသမျိုး) ကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြရာ ကြက်သွန်နီသီးနှံ၏ စုစုပေါင်း တစ်ဧကစိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်မှာ ( ၁၂၁၉၂၅၀ ) ကျပ် ကုန်ကျပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှ ပိဿာ (၄၀၀၀) ထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်အတွင်း လတ်တလော ဖြစ်ပေါ်နေသော ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းမှာ လက်ကားဈေး အနိမ့်ဈေး ( ၂၀၀ ) ကျပ်မှ အမြင့်ဈေး ( ၅၀၀ ) ကျပ်အထိရှိပြီး လက်လီဈေး အနိမ့်ဈေး ( ၅၀၀ ) ကျပ်မှ အမြင့်ဈေး ( ၈၀၀ ) ကျပ်အထိရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဆိပ်ဖြူကုန်စည်ဒိုင်သို့ နေ့စဉ် ကြက်သွန်နီ ဝင်ရောက်မှုမှာ ပိဿာချိန် (၁၀၀၀၀၀) နီးပါးခန့် ဝင်ရောက်လျှက်ရှိပြီး မကွေးတိုင်းမှ ထွက်ရှိသော ကြက်သွန်နီများကို ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မူဆယ်၊ ပြည်၊ စစ်တွေ၊ မြဝတီ၊ မော်လမြိုင် စသည့်ဒေသများသို့ ဈေးကွက်အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပြီး တင်ပို့ကြောင်းနှင့် ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း ကြက်သွန်နီ အရွယ်အစားအပေါ် မူတည်၍ အလတ်စ၊ ထိပ်စ ဟူ၍ ခွဲခြားပြီး တင်ပို့ရောင်းချကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။
စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး