ပြည်ပပို့ကုန်များ တိုးမြှင့်တင်ပို့ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ပိုမိုရရှိလာကာ နိုင်ငံတော်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းအလိုက်ဒေသနေ ပြည်သူများသည် မိမိတို့ဒေသအလိုက် ရေမြေသဘာဝနှင့် ကိုက်ညီသည့် စိုက်ပျိုးရေးသီးနှံများကို စိုက်ပျိုး၍ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုအတွက်သာမက ပြည်ပသို့ပါ တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက်ပါ အလေးထားလုပ်ဆောင်လာကြပါသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)အနေဖြင့် ကော်ဖီ၊ ဖရဲ၊ ထောပတ်သီးနှင့် ဝဥတို့ကို အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများသို့ နှစ်စဉ်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းသို့ တင်ပို့သည့် ကုန်စည်များမှ ကော်ဖီနှင့် ဖရဲတို့မှာ ကျိုင်းတုံဒေသထွက်သီးနှံများဖြစ်ပြီး ထောပတ်သီးမှာ တောင်ကြီးမြို့ ရွာငံ၊ ရပ်စောက်၊ ဟိုပုံး ဒေသထွက်သီးနှံဖြစ်၍ ဝဥမှာ ချင်းပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် သီးနှံဖြစ်ပါသည်။ ထောပတ်သီးကို ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ တောင်ကြီး-ကျိုင်းတုံ-တာချီလိတ်လမ်းကြောင်းမှတဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ပြီး ဝဥကို ချင်းပြည်နယ်- မန္တလေးတိုင်း- အထူးဒေသ(၄) လမ်းကြောင်းမှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ယင်းသီးနှံများမှ ဝဥကို နိုင်ငံခြားသို့ တင်ပို့ရောင်းချနေသော ကုမ္ပဏီများက ဈေးကောင်း ပေးဝယ်လျက်ရှိသည့်အတွက် ဝဥစိုက်တောင်သူများ အကျိုးအမြတ်များကာ စီးပွားရေးတိုးတက်လျက်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ ကျိုင်းတုံမြို့နေ တောင်သူများသည် ဝယ်လိုအား ကောင်းမွန်သည့် ဝဥကို ဒေသတွင် စတင်စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ ဝဥကို ကျိုင်းတုံမြို့ နယ်အတွင်းရှိ မိုင်းဇင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ပန်လော့ကျေးရွာ ဥယျာဉ်မြေ၏ လိမ္မော်ခြံပင်တန်းကြားတွင် စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ဝဥသည် သဘာဝအလေ့ကျပေါက်သော ဝဥ(ဝဥအရိုင်း)နှင့် စိုက်ပျိုးသောဝဥ(ဝဥအယဉ်) ဟူ၍(၂)မျိုးရှိပါသည်။ တောထဲတွင် သဘာဝအလျှောက်ပေါက်ရောက်သော ဝဥကို ရှာဖွေတူးဖော် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးနိုင်သကဲ့သို့ ဝဥအယဉ်များကိုလည်း ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ကရင်/မွန်ပြည်နယ်ဘက်တွင် ဝဥအရိုင်းများကိုသာ ရှာဖွေတူးဖော်၍ စိုက်ပျိုးခြင်းများပြုလုပ်ပြီး သတ်သတ်လွတ်အစားအစာများအဖြစ်ပြုလုပ်ကြပါသည်။ အခြားသောပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေကြီးများတွင်လည်း ဝဥ ကို စားစရာများအဖြစ် ပြုလုပ်စားသုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။
တောထဲတွင် သဘာဝအလျှောက်ပေါက်သော ဝဥများကို သက်တမ်းကုန်ချိန်တွင် တူးဖော်ပါကသက်တမ်းရင့်သော ဝဥများရရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။ တောထဲတွင် အလေ့ကျပေါက်သော ဝဥများကို မိုးဦးကျရာသီတွင် တူးယူ၍ မိမိခြံအတွင်း စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး တစ်ကြိမ်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် နှစ်စဉ် တူးဖော်ရယူနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ဝဥတူးဖော်ချိန်တွင် ပြောင်စင်အောင် တူးဖော်သော်လည်း၊ အရွက်ပေါ်မှအသီးများ မြေပေါ် ကျရောက်ကျန်ရစ်ပြီး အသီးအပွင့်ပေါ်လာလျှင်လည်း အစေ့များမြေပေါ်ကျကျန်ရစ်ခြင်းကြောင့် နောက်နှစ်အတွက် မျိုးအသစ်ရှာရန်မလိုအပ်ဘဲ နှစ်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရန် မြေနေရာရှာဖို့သာ လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။
ဝဥကို အလွန်စေးကပ်လွန်းသည့် စနယ်မြေမှလွဲ၍ မည်သည့်မြေအမျိုးအစားတွင်မဆို စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ နေအလွန်ပူသည့်နေရာထက် အရိပ်အောက်တွင် ပိုမိုရှင်သန်ကြီးထွားပါသည်။ အိမ်ဝိုင်းများတွင် ခြံစည်းရိုးတစ်လျှောက် သစ်ပင်ကြီးများအောက် ငှက်ပျောပင်၊ သင်္ဘောပင်အောက် နှင့်အိမ်ရှေ့/အိမ်နောက် အရိပ်ထိုးထားသောနေရာများ၊ မြေလွတ်များပေါ်တွင် စိုက်ပျိုး၍ရပါသည်။
ဝဥစိုက်မည့်မြေနေရာကို တူးစွထွန်ယက်ပေးရန် မလိုအပ်သည့်အတွက် စိုက်မည့်နေရာကို စိုက်ကျင်းတူးကာ မြေထဲနှစ်မြှုပ် စိုက်ပျိုးရုံသာဖြစ်ပါသည်။ အထူးသတိထားရမည်မှာ စိုက်မည့်နေရာတွင် ရေမဝပ်ရန်လိုအပ်ပြီး ရေဝပ်သည့်နေရာဖြစ်ပါက ရေမြောင်းတူးပေးရမည်ဖြစ်သည်။
မိမိခြံထဲတွင် တပိုင်တနိုင်စိုက်ပျိုးမည့်သူများအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာမလိုဘဲ အပိုဝင်ငွေရရှိမည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် နမူနာတစ်ခုအနေနှင့် တွက်ချက်ပြရလျှင် ဥပမာ (၁၀)ပေ ပတ်လည်ရှိသည့် မြေကွက်တစ်ကွက်တွင် (၂၀)ကျပ်သားမှ (၃၀)ကျပ်သားအရွယ်ရှိသော ဝဥကို (၂)ပေပတ်လည်ဖြင့် စိုက်ခဲ့လျှင် အပင်(၂၅)ပင်ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး ဝဥဖော်ချိန်တွင် တစ်ဥကို ပျမ်းမျှ တစ်ပိဿာရှိမည်ဆိုလျှင်၂၅ပင်အတွက်၂၅ပိဿာ ထွက်ရှိမည်ဖြစ်၍ ၁ပိဿာ၇၀၀/-နှုန်းဖြင့် ရောင်းချပါက ငွေကျပ် ၁၇၅၀၀/-ကျပ်ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနှုန်းထားဖြင့် တစ်ဧကကို တွက်ကြည့်ပါက ကျပ်သိန်း(၆၀)ကျော် ဝင်ငွေရရှိမည်ဖြစ်ပါ သည်။
ဝဥပင်သည် အရိပ်တစ်ပိုင်းရှိရန်လိုအပ်သော်လည်း ဥယျာဉ်ခြံများ၊ ရာဘာစိုက်ခင်းများ၊ လိမ္မော်ခြံများတွင် ကြားသီးနှံအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးပါက နှစ်ရှည်အပင်ကြီးများအတွက် မြေဆီလွှာကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်သကဲ့သို့ နှစ်ရှည်ပင်များရောင်းတန်းမဝင်မှီ နှစ်စဉ် ဝင်ငွေရရှိနိုင်ပါသည်။ လိမ္မော် စိုက်ပျိုးသူများအတွက် လိမ္မော်ဈေးမကောင်းခဲ့ပါက ကြားသီးနှံမှ ဝင်ငွေရရှိနိုင်သဖြင့် ဟန်မပျက် လည်ပတ်နို်င်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဝဥပင်မှာ အပင်အရိပ်အောက်မှ သဘာဝ မြေဩဇာဖြင့် အသက်ရှင် ကြီးထွားနိုင်သော တောရိုင်းအပင်မျိုးဖြစ်သည့်အတွက် မြေဩဇာကျွေးစရာမလိုဘဲ သဘာဝမှရရှိ သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်၍ တောင်သူများအနေဖြင့် စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း အကြံပေးလိုပါသည်။
သို့ဖြစ်ပါ၍ ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ ကျိုင်းတုံမြို့သည် တောင်ကုန်းတောင်တန်းများ နှင့်လွင်ပြင်ချိုင့်ဝှမ်းအလွန်ပေါများသော ဒေသဖြစ်သောကြောင့် ဒေသနေပြည်သူ/သားများ၏ ပိုင်ဆိုင်ထားသော သဘာဝဘိုးဖွားအမွေများဖြစ်သည့် လုပ်ကိုင်စိုက်ပျိုးရန် မြေလွတ်မြေရိုင်းများနှင့် ဥယာဉ်ခြံမြေများ အလွန်ကျယ်ဝန်းလှပါသည်။ ထို့ပြင် ကျိုင်းတုံမြို့သည် နယ်နိမိတ်ခြင်းထိစပ်နေသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ ၊ တရုတ်နို်ငငံနှင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး လွယ်ကူ မြန်ဆန်ကောင်းမွန်ခြင်းနှင့် သယ်ယူစရိတ်စက သက်သာခြင်းတို့ကြောင့် တောင်သူများအနေဖြင့် အခြားသီးနှံများနှင့်အတူ ဝဥပင်များ စိုက်ပျိုးထားမည်ဆိုပါက အပိုဝင်ငွေရရှိမည့်အပြင် ဒေသထွက်ကုန်များ ပိုမို တင်ပို့ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့်လည်း အခွန်အခပိုမိုရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါကြောင်း စေတနာရှေ့ထားကာ တင်ပြအပ်ပါသည်။
DOCA(ရှမ်း)