စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တိုင်း/ခရိုင်ဦးစီးမှူး၏လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ပခုက္ကူခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ပေါက်မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဒု-ဦးစီးမှူး ဦးကျော်စိုးသည် (၁၈.၂.၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ နံနက်(၀၉:၀၀)နာရီအချိန်တွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ပေါက်မြို့နယ်၊ ရှားတောကျေးရွာ၊ ဆောင်းသီးနှံကုလားပဲ စိုက်ပျိုးသော တောင်သူဦးဌေးလွင်နှင့် သွားရောက်တွေ့ဆုံပြီး စိုက်ပျိုးမှုအခြေအနေကို ကွင်းဆင်းလေ့လာ မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။
ပေါက်မြို့နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်အတွင်းတွင် တည်ရှိပြီး စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကထား၍ လုပ်ကိုင်သောဒေသဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကသီးနှံအနေဖြင့် ကြက်သွန်၊ စပါး၊ မြေပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ဝါ၊ ကုလားပဲတို့ကို စိုက်ပျိုးပြီး (၂၀၂၁-၂၀၂၂)ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဆောင်းသီးနှံ ကုလားပဲစိုက်ဧက(၃၂၃၅)ခန့်စိုက်ပျိုးထားရှိကြောင်း၊ ရှားတောကျေးရွာတွင် ကုလားပဲ စိုက်တောင်သူ(၅၀)ဦးခန့် စိုက်ပျိုးပြီး စိုက်ဧက(၁၀၀)ခန့်စိုက်ပျိုးထားရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ်က ကြက်သွန်နီဈေးမကောင်းခဲ့သည့်အတွက် ကြက်သွန်နီအစား ကုလားပဲသီးနှံကို ပြောင်းလဲအစား ထိုးစိုက်ပျိုးခဲ့၍ ကုလားပဲစိုက်ဧကပိုများကြောင်း၊ တောင်သူဦးဌေးလွင်အနေဖြင့် ယခုနှစ်တွင်(၅) ဧကခန့် စိုက်ပျိုးထားရှိကြောင်း၊ မိုးစပါးများရိတ်သိမ်းပြီး စိုက်ခင်းများတွင် သီးထပ်အဖြစ် ဆောင်းသီးနှံကုလားပဲကိုစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ ကုလားပဲလုံးကြီး(အဖြူ) ထိုင်ဝမ်မျိုးကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ဗမာကုလားပဲ လုံးသေး (အနီ) စိုက်ပျိုးသော်လည်း စိုက်ဧကနည်းပါးကြောင်း၊ တစ်နှစ်လျှင် တစ်ရာသီသာစိုက်ပျိုး၍ ကုလားပဲစိုက်ရာသီမှာ အောက်တိုဘာလ (၁၅)ရက်တွင် စတင်စိုက်ပျိုးသော်လည်း ရှားတောကျေးရွာအနေဖြင့် မိုးစပါးပြီးမှ စိုက်ပျိုးရ၍ စိုက်ပျိုးချိန် နောက်ကျကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ယခုနှစ်တွင် ဆောင်းသီးနှံကုလားပဲကို ဒီဇင်ဘာလဆန်းတွင် စတင်စိုက်ပျိုးပြီး မတ်လကုန်တွင် အသီးရင့်၍ ရိတ်သိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပင်သက်တမ်းမှာ (၃)လခန့်ကြာမြင့်ပါကြောင်း၊ (၁)ဧကစိုက်ပျိုးကျဲပတ်လျှင် ကုလားပဲ(၂)တင်းခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ မျိုးကို စိုက်ပျိုးရေးဌာနမှ ဝယ်ယူခြင်းမပြုဘဲ မိမိတို့ဒေသထွက်မျိုးကိုသာ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ မျိုးဝယ်ယူ စိုက်ပျိုးလျှင် (၁)တင်း(၄၅၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ တောင်သူအနေဖြင့် ကုလားပဲ လုံးကြီး(အဖြူ) ထိုင်ဝမ်မျိုးကို(၅)ဧကခန့်စိုက်ပျိုးလျှင် မျိုး(၁၀)တင်းခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် ပိုမိုအထွက်နှုန်း ကောင်းမွန်စေရန်အတွက် ရေသွင်းစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီး (၇)ရက်အကြာတွင် အပင်ပေါက်စုံလင်ပြီး (၁)လခန့်အကြာတွင် အပင်မှာ စတင်အပွင့်လိုက်၍ ရေသွင်းပါကြောင်း၊ ရေမသွင်းခင် အပွင့်အသီးများပြီး အထွက်ကောင်းစေရန်အတွက် မိုဆေး၊ အားဆေးကိုအသုံးပြုပြီး ပုလဲအဖြူလုံးကြီး (၁)ဧကလျှင် (၈)ပြည်ခန့်ကြဲပတ်ရပါကြောင်း၊ သီးလုံးဖောက် ပိုးကျရောက်မှုမှ ကာကွယ်ရန်အတွက်လည်း ပိုးသတ်ဆေးများ ပက်ဖြန်းပြီးမှ ရေသွင်းပါကြောင်း၊ (၁)ဧကလျှင် ရေသွင်းချိန်(၃)နာရီခန့်ကြာမြင့်ပြီး (၁)နာရီတွင်(၁၀၀၀၀)ကျပ် ကုန်ကျစရိတ်ရှိကြောင်း၊ မတ်လကုန်တွင် အသီးရင့်၍ ကုလားပဲပင်များကို အလုပ်သမား(၁၅)ဦးခန့်ငှား၍ တစ်မနက်လျှင် လုပ်ခ (၂၅၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရိတ်သိမ်းပါကြောင်း၊ ရိတ်သိမ်းပြီး(၃)ရက် အကြာအထိ နေလှမ်း၍ ခြောက်လျှင် စိုက်ခင်းအတွင်းရှိ ကွင်းပြင်အလွတ်တွင် မိုးကာခင်း၍ တစ်ပုံတည်းစုပုံထားရှိကြောင်း၊ ကုလားပဲချွေလှေ့စက်ဖြင့် ခြွေပြီး စက်ငှားရမ်းခအနေဖြင့် (၁)နာရီလျှင် ငွေကြေးပေးရနှုန်းသတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲနှင့် ကုလားပဲ အဆံ(၁)တင်းရလျှင် (၁)ပြည်နှုန်းဖြင့် စက်ပိုင်ရှင်အား ငှားရမ်းခအနေဖြင့် ပေးရကြောင်းသိရှိရပါသည်။
အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ယခင်နှစ်က(၁)ဧကလျှင် ကုလားပဲ(၈)တင်းမှ (၁၀)တင်းအထိထွက်ရှိပြီး ယခုနှစ်တွင် ရာသီဥတုအနေအထားကောင်းမွန်ခြင်း၊ ပိုးမွှားကျရောက်မှုအန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးခြင်းတို့ကြောင့် ယခင်နှစ်ထက် အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်နိုင်၍ (၁၀)တင်းမှ (၁၂)တင်းအထိ ထွက်ရှိမည်ဟု မျှော်မှန်းပါကြောင်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့်လည်း ယခင်နှစ်ကသီးနှံပေါ်စတွင် ကုလားပဲ(၁)တင်းလျှင် (၂၈၀၀၀)ကျပ်မှ (၃၀၀၀၀)ကျပ်အထိ အမြင့်ဈေးရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် ပဲမျိုးစုံသီးနှံ ဈေးကွက်ကောင်းမွန်၍ သီးနှံပေါ်စကပင်(၁)တင်းလျှင် (၃၆၀၀၀)ကျပ်ပေါက်ဈေးရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင်(၅) ဧက စိုက်ပျိုးထား၍ ကုလားပဲ တင်း(၆၀)ခန့် ထွက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။
တစ်ဧကကုန်ကျမှုအနေဖြင့် မြေပြုပြင်ခ၊ အလုပ်သမားငှားရမ်းခ၊ သွင်းအားစုအမျိုးမျိုးဝယ်ယူခ စုစုပေါင်း (၂၀၀၀၀၀) ကျပ်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ မိမိ၏ မိသားစုဝင်များကိုယ်တိုင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်ခြင်းရှိသောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်အနည်းငယ်သက်သာကြောင်း၊ အထွက်တင်းမှာ(၁)ဧကလျှင် (၁၂)တင်းခန့်ထွက်ရှိပြီး ယခုလက်ရှိပေါက်ဈေး(၃၆၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချရမည်ဆိုလျှင် (၄၃၂၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဝင်ငွေရရှိ၍ (၂၀၀၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်ခန့် အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထွက်ရှိသောကုလားပဲများကို ပြန်လည်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် ရှားတောကျေးရွာမှ တောင်သူများ အနေဖြင့် ပခုက္ကူမြို့ပေါ်ရှိ ဆီထွက်သီးနှံနှင့် ပဲမျိုးစုံရောင်းဝယ်သည့် "ဇောတိက"ပွဲရုံသို့ အများဆုံးတင်ပို့ ရောင်းချကြောင်း တောင်သူဦးဌေးလွင်၏ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။
ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသောပဲမျိုးစုံများထဲမှ ဆောင်းသီးနှံ ကုလားပဲသည် မြန်မာလူမျိုးများအတွက် ကြိုက်နှစ်သက်ဆုံးပဲဖြစ်ကြောင်း၊ စားသောက်သုံးစွဲရာတွင် အာဟာရရှိမှုအပြင် အရသာမှာလည်း ထူးကဲပြီး ကောင်းမွန်ခြင်းရှိသည့်အတွက် ကုလားပဲကို အိမ်ရှင်မများအနေဖြင့် အခြေခံစားကုန်ဟင်းတစ်မယ်အဖြစ် အသုံးပြုခြင်းအပြင် မုန့်မျိုးစုံပြုလုပ်ခြင်း၊ အလှူ/မင်္ဂလာပွဲများတွင်လည်း မပါမဖြစ်အသုံးပြုခြင်း၊ လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကုလားပဲခြမ်းအစိမ်း၊ ပဲကြော်၊ ပဲမှုန့်၊ ပဲချောင်းလုပ်ငန်းများ ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းများရှိပါ၍ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုများပြားပြီး ထုတ်လုပ်မှုပိုင်းအနေဖြင့်လည်း စက်များလည်ပတ်နေရခြင်းဖြစ်၍ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များသာမက အလုပ်သမားများ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများစွာ ရရှိပြီးပြည်ပနိုင်ငံများသို့လည်း ပို့ကုန်အဖြစ် တင်ပို့ နိုင်ခြင်းရှိပါ၍ နိုင်ငံတော်၏စီးပွားရေးကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အကူပြုပေးနိုင်ပြီး ရောင်းလိုအားဝယ်လိုအားကောင်းပြီး ဈေးကွက်ကောင်းရရှိသော ဆောင်းသီးနှံကုလားပဲကို ပြည်တွင်းရှိ စိုက်ပျိုးတောင်သူများအနေဖြင့် နှစ်စဉ်မပျက် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြအပ်ပါသည်။
DOCA(မကွေး)