ဇီးကုန်းမြို့၏ ဒေသထွက်ကုန် ဝါးခမောက်လုပ်ငန်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လက်ကားဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေသော ဝါးခမောက်လုပ်ငန်းရှင်နှင့် (၄.၃.၂၀၂၂)နေ့တွင် တွေ့ဆုံလေ့လာခဲ့ပါသည်။ ဇီးကုန်းမြို့နယ်၊ သရက်တပင်အုပ်စု၊ ဝက်ကော်ကျေးရွာတွင် အိမ်တောင်စု(၅၀)ခန့်တစ်နိုင်တစ်ပိုင် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း မိရိုးဖလာလုပ်ကိုင်နေကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ဝါးခမောက်လုပ်ငန်းကို (၁၉၀၀)ပြည့်နှစ်ခန့်လောက်စတင်ပြီး ဝက်ကော်ကျေးရွာသို့ ကျောက်မဲရှမ်းများ လာရောက်ပြောင်းရွေ့ အခြေချနေထိုင်၍ ဝါးခမောက်လုပ်ငန်းစတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ရာမှ လုပ်ငန်းပညာရပ်များ ပြန့်ပွားပြီး ဒေသခံများမှ လုပ်ကိုင်နေကြလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကုန်ကြမ်းဖြစ်သော ဝါးများကို မင်းလှမြို့နယ်မှရရှိပြီး၊ ဝါးပလပ်များကို ဧရာဝတီတိုင်း ကနောင်၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်းဘက်မှရရှိပါသည်။ ယခင်ဝါးတစ်လုံးလျှင် (၇၀ဝ)ကျပ် ရှိပြီး ယခုအခါ (၈၀၀ မှ ၁၀၀၀)ကျပ်ရှိကြောင်း၊ ဝါးပလပ်အရွက်(၅၀၀) ပါတစ်ထုပ်လျှင် ယခင်(၈၀၀) ကျပ် ယခု(၁၀၀၀ မှ ၁၂၀၀) ကျပ်ထိဝယ်ယူရပြီး ဝါးခမောက် အသုံးပြုရာတွင် သုံးသော ဆက်စပ်ပစ္စည်းများကို စျေးအနည်းငယ်စီမြင့်တက်ပြီး ဝယ်ယူသုံးစွဲရကြောင်း သိရသည်။ ဝါးခမောက် ပြုလုပ်ရန် ဝါးနုကိုသာသုံးစွဲရပြီး ဝါးနုများကို တပို့တွဲလတွင်ကြိုတင်ဝယ်ယူရ၍ ရာသီအလိုက် အသုံးပြုရန် ကြိုတင်ပြုလုပ်ထားရပါသည်။ ခမောက်ရွက်၊ အနားကွပ်အစရှိသော ပစ္စည်းလိုအပ်ပြီး ဝါးခမောက်ခွေရန် ဝါးနု၊ ဝါးပလပ်၊ ကြသောင်းဝါးနု၊ ခမောက်ချုပ်ရန် ချည်၊ ဖယောင်း၊ ခမောက်ရွက်ချုပ်ရန် ချည်ခင် တစ်ပိသာလျှင် (၁၀၀၀ မှ၁၃၀၀)ကျပ်ဈေးဖြင့် ဝယ်ယူသုံးစွဲရပါသည်။ လုပ်သားခအနေဖြင့် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသော ခမောက် (၁၀၀) လုံး ချုပ်လုပ်မှုအပေါ်တွင် မူတည်၍ ဈေးသက်မှတ်ရာ (၄၀၀၀-၄၅၀၀-၅၀၀၀-၁၀၀၀၀) ကျပ်ထိပေးချေသုံးစွဲရပါသည်။ ဒေသခံများအတွက်လည်း အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများရရှိပြီး အိမ်တွင်းမှုလုပ်ငန်း တစ်ခုဖြစ်သော ဝါးခမောက် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေသူများ အဆင်ပြေချောမွေ့လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အများဆုံးထုတ်လုပ်သော ခမောက်များမှာ လုပ်ငန်းခွင်သုံးခမောက် (၃)မျိုး၊ရွက်ကြီးရွက်လတ် ကောက်စိုက်မသုံး ခင်သန်းနုခမောက်တို့ဖြစ်ပြီး၊ အလှဆုံးဇာခံခမောက်၊ စျေးကွက်ဝင်ခမောက်များ ထုတ်လုပ်ပြီး ခမောက်ကြမ်း/ချော ပေါ်မူတည်၍ လက်ကားစျေးနှုန်း (၄၀၀) ကျပ်၊ (၅၀၀-၆၀၀) ကျပ်ထိ ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ဝါးခမောက် တင်ပို့ရာဒေသများမှာ ဇီးကုန်းမြို့နယ်၊ ရန်ကုန်-ပြည်ကြား မြို့နယ်များ၊ အောင်လံ ၊သရက်၊ တောင်တွင်း၊ မကွေး၊ နတ်မောက် ၊ ကျောက်ပန်းတောင်း၊ မိတ္ထီလာ၊ ဖြူး၊ ညောင်လေးပင်၊ ဒိုက်ဦး ၊ ပျော်ဘွယ်မြို့များသို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေပါကြောင်း ဝေဠု ဝါးခမောက်လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။
DOCA(ပဲခူး)