မြန်မာ့ကော်ဖီအကြောင်း တစေ့တစောင်း

Powered by Drupal

                  နံနက်မိုးလင်းလာပြီးသည်နှင့် နံနက်စာစားပြီး ကော်ဖီပူပူလေးသောက်ကာ လုပ်ငန်းခွင်သို့ ဝင်ရောက်ကြသည်။ အချို့ကလည်း မိုးအေးအေးတွင် ကော်ဖီပူပူလေးသောက်ပြီး ဇိမ်ယူတတ်ကြပါသည်။ ကော်ဖီသည် လူအတော်များများ နှစ်သက်စွာ စွဲလမ်းသောက်သုံးကြသည့် သောက်စရာတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ တချို့ဆိုတစ်နေ့လျှင် ကော်ဖီတစ်ခွက်မှ မသောက်ရရင် တစ်ခုခုလိုအပ်နေသလိုမျိုး ကော်ဖီစွဲနေကြတဲ့သူတွေလည်း ရှိကြပါသည်။ ကော်ဖီကြိုက်သူများကတော့ ကော်ဖီသည် ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းသည်ဟု ပြောကြသလို တချို့ကလည်း ကော်ဖီသည် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသည် ဟုဆိုသူလည်း ရှိပါသည်။ မည်သည့်အစားအစာမဆို တန်လျှင်ဆေး လွန်လျှင်ဘေး ဆိုသကဲ့သို့ ကော်ဖီသည်လည်း အတန်အသင့် သောက်သုံးပါက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ အလွန်အကျွံ သောက်သုံးပါကလည်း ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေမည်မှာ ဓမ္မတာပင် ဖြစ်ပါသည်။

                  ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကော်ဖီကို အေဒီ ၈ ရာစုက အီသီယိုးပီးယားမှ ဆိတ်ကျောင်းသားများက စတင်တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဆိတ်တွေက ကော်ဖီသီးတွေကို စားပြီးနောက် မြူးတူးပျော်ပါးကြသည်ကို တွေ့ရသဖြင့် ကော်ဖီသီးတွေဟာ ဆိတ်တွေအပေါ်မှာ တစ်ခုခုသက်ရောက်မှုရှိသည်ကို ဆိတ် ကျောင်းသားတွေက သတိပြုမိခဲ့ကြကြောင်း၊ နောင်တွင် ထိုဒေသခံ ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးက ကော်ဖီသီးတွေကို အရည်ဖျော်သောက်ကြည့်တဲ့အခါ တစ်ညလုံးမအိပ်ချင်ဘဲ နိုးနိုးကြားကြား ဖြစ်နေသည်ကို သတိပြုမိခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းကော်ဖီတစ်ခွက်သည် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးကော်ဖီဖြစ်မည်ဟု ယူဆရကြောင်း ဖတ်ရှုမှတ်သားခဲ့ဖူးပါသည်။

              မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၈၈၅ ခုနှစ်က ခရစ်ယာန်မစ်ရှင်အဖွဲ့သည် တနင်္သာရီဒေသ၌ ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးရေးကို စတင်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ သစ်တောဦးစီးဌာနက တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ထားဝယ်နှင့် မြိတ်ခရိုင်များတွင် စမ်းသပ်ကော်ဖီခြံနှစ်ခြံ တည်ထောင်ခဲ့ဖူးကြောင်း၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် ကရင်ပြည်နယ် နန်ချိုဒေသတွင်လည်း ကော်ဖီခြံတစ်ခြံတည်ထောင်ခဲ့ဖူးကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့နောက် ကရင်ပြည်နယ် သံတောင်ကြီးဒေသတွင် ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများက မိမိတို့၏ အိမ်ခြံဝင်းများတွင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးလာကြပါသည်။ သံတောင်ကြီးဒေသနှင့်အနီးဆုံးဖြစ်သော တောင်ငူမြို့ တွင် အခြေစိုက်သည့် ရိုမန်ကက်သလစ် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုအဖွဲ့များသည်လည်း ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရန် အားပေးလှုံဆော်မှုကြောင့် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသူ တိုးတက်များပြားလာပါသည်။ သံတောင်ကြီး တောင်ပေါ်ဒေသထွက် ကော်ဖီသည် သာသနာပြုအဖွဲ့အခြေစိုက်ရာလည်းဖြစ်၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ် ရေးလည်း ကောင်းမွန်သည့် တောင်ငူမြို့တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ထွန်းရာမှ တောင်ငူကော်ဖီဟု ထင်ရှားလာခဲ့ပါသည်။

              ၄င်းဒေသများမှတဆင့် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ကလော၊ အောင်ပန်း၊ ရွာငံ၊ ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားနှင့် မန္တလေးတိုင်း ပြင်ဦးလွင်ဒေသများသို့  ကော်ဖီစိုက်ပျိုးခြင်းများ ပြန့်နှံ့ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင်  ရိုမန်ကက်သလစ်သာသနာပြု  အဖွဲ့များသည်  Arabica ကော်ဖီမျိုးများကို ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းနှင့်  မန္တလေးတိုင်း ပြင်ဦးလွင်ဒေသများတွင် စတင်မိတ်ဆက် စိုက်ပျိုးစေခဲ့သည်။ ၁၉၃၀ ခုနှစ်မှ ၁၉၃၄ ခုနှစ်များတွင် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ နောင်ချိုမြို့နယ်၊ ချောင်းကွေ့ရွာအနီးတွင် စကော့လူမျိုး Mr.George Shand ဆိုသူက ဧက ၁၂၀ ရှိ Arabica ကော်ဖီခြံအား “Shan Mountain Coffee Estate” အမည်ဖြင့် တည်ထောင် စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး  စီးပွားဖြစ်နိုင်ငံတကာ  အဆင့်မှီကော်ဖီများ ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း လေ့လာသိရှိခဲ့ရပါသည်။ ယခုအခါတွင် ဘိန်းအစားထိုးစီမံကိန်းအရ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရေးကို မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်များရှိ အိမ်ခြံဝန်းများတွင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးခြင်းကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

              ကော်ဖီပင်သည် နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်ပြီး တစ်ခါစိုက်ပျိုးပြီး အပင်ဖြစ်ထွန်းပါက နှစ်ရှည်ဝင်ငွေရရှိမည့် သီးနှံပင်ဖြစ်ပါသည်။ သုံးနှစ်သားမှစတင်၍ ဖူးပွင့်ပြီး အသီးသီးပါသည်။ ငါးနှစ်သား၏အထက်တွင် စတင်၍ အသီးအထွက်နှုန်းများ ကောင်းမွန်ပြီး ဝင်ငွေ တိုးတက်ရရှိစေပါသည်။ ပေ ၂၅၀ဝ အထက် တောင်ပေါ်ဒေသများတွင် Arabica ကုန်းမြင့် ကော်ဖီမျိုးများကို စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ပေ ၂၅၀ဝ အောက်နိမ့်သော ဒေသများတွင် Robusta မြေနိမ့်ကော်ဖီမျိုးများကို ရွေးချယ် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ ကော်ဖီပင်များကို စိုက်ပျိုးကြရာတွင် အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော ကော်ဖီများရရှိရေးတို့အတွက် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်မိခင်အပင်များကို ရွေးချယ်၍ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ဒီဇင်ဘာလ၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ ကော်ဖီကိုစိုက်ပျိုးရန် မြေမျက်နှာပြင် ညီညာပြီး မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းချိန်တွင် ရေမဝပ်သည့် မြေနေရာကို ရွေးချယ်၍ ပျိုးခင်းပြုလုပ်ရပါမည်။ စိုက်ခင်းမြေကို ရွေးချယ်ရာတွင် မြေသားနက်၍ ရေစီးရေလာ ကောင်းမွန်သော၊ မြေစိုင် ဖွဲ့စည်းမှုကောင်းသော မြေမျိုးများကိုရွေးချယ်ရပါမည်။

              ကော်ဖီပင်ကို မျိုးစေ့မှ မျိုးပွားနည်း၊  ပင်ပိုင်းမျိုးပွားနည်းနှင့် Tissue Culture နည်းဖြင့် မျိုးပွားနည်းဟူ၍ မျိုးပွားနည်း(၃)မျိုးရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ မျိုးစေ့မှ မျိုးပွားနည်းတွင် မျိုးစေ့ခံယူရန် မိခင်ပင်သည် ၈ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်သားအရွယ်ရှိပြီး ရောဂါပိုးမွှားကင်း၍ အသီးတင်မှုနှင့် ကော်ဖီအရည်အသွေးကောင်းသည့် အပင်ဖြစ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ မျိုးစေ့ရွေးချယ်ရာတွင် ပြည့်ပြည့် ဝဝ မှည့်နေသော အလယ်ကိုင်းများ၏ အလယ်ပိုင်းမှအသီးကို ခူးဆွတ်ပြီး ရေစိမ်လိုက်ပါက ရေပေါ်မှာပေါ်သော အစေ့အဆံမအောင်သော အသီးများကို ဖယ်ရှားရပါမည်။ အခွံချွတ်၊ အကျိအချွဲဆေးရန် ၁၀ နာရီ ရေစိမ်၍ လေသလပ်အခြောက်ခံပြီး မကောင်းသော၊ ‌မှိုတက်နေသော၊ အခြမ်းပဲ့နေသော အစေ့များအား ဖယ်ရှားကာ လေလုံအောင် အိတ်နှင့် သိမ်းဆည်းရပါမည်။ 

               ကော်ဖီပင်များကို ပုံမှန်အားဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပျိုးထောင်ကြပါသည်။ ပျိုးဘောင်ကို  အရိပ် ၇၀ % ရသောနေရာမှာ စနစ်တကျပြင်ဆင်ရပါမည်။ ကော်ဖီစေ့များကို မှောက်ခုံစိုက်ပြီး တန်းကြား ၄ လက်မ၊ မျိုးစေ့ကြား ၁ လက်မနှင့် မြေအနက် ၀.၅ လက်မ ထားပျိုး၍ အပေါ်မှ ‌သဲနှင့် မြေအရောဖုံးပြီး ထိုအပေါ်မှာ ကောက်ရိုးဖုံးပေးရပါသည်။ အပင်ပေါက်ရန် ရက် ၃၀ မှ ရက် ၅၀ ခန့်ကြာမြင့်ပါသည်။ ပျိုးသက် နှစ်လသားမှ သုံးလသားအရွယ်တွင် အမြစ်ကောက်၊ ပျိုးသက်ရင့်၊ ရောဂါကျနေသောအပင်များအား ဖယ်ပြီး ပျိုးအိတ်ထဲသို့ပြောင်းပေး၍ ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုနှင့် နေရောင်ဒဏ်ခံနိုင်ဖို့ တစ်ဆင့်ချင်းစီ နေကျင့်ပေးထားပါသည်။ ပျိုးအိတ်အရွယ်အစား ၆ x ၈ လက်မ ကိုသုံးရပါမည်။ ပျိုးအိတ်တွင် တောမြေဆွေး ၄ ဆ, နွားချေးမြေဆွေး ၁ ဆ ရောထည့်ရပါမည်။ ၂ လက်မအနက် ကျင်းဖောက်၍ ပျိုးပင်ကို တည့်တည့်စိုက်ပြီး မြေကိုသေ‌သေချာချာ ဖိသိပ်ပေးကာ ပျိုးဘောင်စနစ်တကျဖြင့် စီစီရီရီထားရပါမည်။  အပင်ပေါက်မှု ၉၅ရာခိုင်နှုန်းရှိနေစေရန် မျိုးစေ့ သက်တမ်း လေးလအတွင်း ပျိုးထောင်ရပါမည်။ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရာတွင် ပျိုးပင်၏ သက်တမ်း တစ်နှစ်သားအရွက်စုံခြောက်စုံမှ ရှစ်စုံရှိနေချိန် စိုက်ခင်းထဲသို့ မြေချစိုက်ပျိုးရပါမည်။

              ကော်ဖီပင်သည် အမြဲစိမ်းအပင်မျိုးဖြစ်ပြီး သဘာဝအတိုင်းထားပါက ပေ ၂၀ ကျော်အထိ အမြင့်ရှိပါသည်။ သို့ရာတွင် ကော်ဖီခြံများတွင် အသီးများအလွယ်တကူ ခူးဆွတ်နိုင်ရန် ကိုင်းများချိုင်ပေး ကြပါသည်။ အရွက်နှင့် အကိုင်းဆုံသည့် အရွက်ညှာခွများတွင် အလွန်မွှေးကြိုင်သည့် ပန်းဖြူများ အစုလိုက်ပွင့်ကြပါသည်။ ကော်ဖီတစ်ပင်သည် အနှစ် ၂၀ ကြာအောင် အသီးသီးပါသည်။ ကော်ဖီသီး များသည် ပထမတွင်အစိမ်းရောင်ဖြစ်၍ ထို့နောက်ဝါလာပြီး နောက်ဆုံးတွင် နီသွားပါသည်။ ရာသီဥတု ကောင်းသောဒေသများတွင် ကော်ဖီပင်သည် တစ်နှစ်လျှင် နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ်တိုင်အောင် ပွင့်နိုင်သီးနိုင်၍ တစ်ပင်တည်းမှာပင် အပွင့်နှင့် အစိမ်းသီး၊ အမှည့်သီးများ တွေ့ရတတ်ပါသည်။ ကော်ဖီသီးများမှည့်သောအခါ အသီးများခူးဆွတ်၍ အခြောက်လှမ်းခြင်း၊ အစေ့ထုတ်ခြင်းများ ပြုလုပ် ကြပါသည်။

              အနံ့၊ အရသာနှင့် ပြည့်စုံသော ကော်ဖီကို သောက်သုံးနိုင်ရန်အတွက် ကော်ဖီစေ့ အစိမ်းများကို ညိုဝါရောင်ရအောင် လှော်ပေးရပါသည်။ ရှေးက ကော်ဖီစေ့ကို အိမ်မှာပင်လှော်ယူကြသော် လည်း ယခုအခါတွင် အလုပ်ရုံကြီးများတွင် ခေတ်မီနည်းပညာများဖြင့် လှော်ကြပါသည်။ ကော်ဖီစေ့များကို လှော်ပြီးသောအခါ အမှုန့်ကြိတ်ရပါသည်။ ကော်ဖီကို အမှုန့်ကြိတ်ပြီးပြီးချင်း ဖျော်သောက်နိုင်လျှင် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ကို သိရှိရပါသည်။ ကော်ဖီဖျော်သောက်ရာတွင် ရေဆူဆူဖြင့် နှပ်ပေးဖို့ အရေးကြီးပါသည်။ ကော်ဖီကို သူ့ချည်းသက်သက် သောက်သူရှိသလို နို့ဆီ၊ သကြားတို့နှင့်ဖြစ်စေ၊ ကြက်ဥအကာနှင့်ဖြစ်စေ ဖျော်သောက်သူများလည်း ရှိပါသည်။

              ကော်ဖီတွင် ပါဝင်သော caffeine သည် ဦးနှောက်တွင်ရှိသော မောပန်းစေသည့် အာရုံကြောအချက်ပြစနစ်ကို ပိတ်လိုက်သောကြောင့် ကော်ဖီသောက်လျှင် လန်းဆန်းတက်ကြွစေပြီး အားအင်ပြည့်ဝစေပါတယ်။ caffeine ကြောင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များ မြန်လာပြီး အဆီတွေကို လောင်ကျွမ်းစေပါသည်။ ကော်ဖီလည်းကြိုက်၊ ကိုယ်အလေးချိန်လည်း မတက်ချင်သူများအတွက် ဝမ်းသာစရာဖြစ်ပါသည်။ caffeine က လှုံဆော်ပေး၍ ထွက်ရှိလာသော adrenaline ဟော်မုန်း သည် စိတ်ပျော်သွားစေခြင်း၊ တင်ကြွစေခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။ caffeine သည် နာကျင်ရောင်ရမ်းခြင်းကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ caffeine သည် ဦးနှောက်တွင်ရှိသော မှတ်ဉာဏ် ထိန်းသိမ်းရာနေရာကိုလည်း တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိပြီး မှတ်ဉာဏ်အားကောင်းစေအောင် လှုံ့ဆော်ပေးသဖြင့် အသက်ကြီးလာလျှင် ဖြစ်တတ်သော အတိတ်မေ့ရောဂါနှင့် မေ့လွယ်သည့်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနှုန်းကိုလည်း လျှော့ချပေးပါသည်။ caffeine သည် Dopamine ထွက်အောင်လည်း လှုံ့ဆော်ပေးသဖြင့် စိတ်ကို ပျော်စေပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ စိတ်ဓာတ်ကျနေသူများနှင့် စိတ်ရှုပ်နေသူများအတွက် ကော်ဖီသောက်လိုက်ခြင်းဖြင့် စိတ်ကို ပျော်ရွင်စေမှာ ဖြစ်ပါသည်။ ကော်ဖီသည် ဆီးချိုဖြစ်ပွားမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်သလို ကော်ဖီတွင် ဓါတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝစွာပါရှိသဖြင့် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းကိုလည်း လျှော့ချပေးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကော်ဖီတွင် Vitamin B, Magnesium နှင့် Potassium သတ္တုဓာတ်များလည်း ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သဖြင့် အာဟာရ များစွာ ရရှိစေပါသည်။   

              ကိုယ်ခန္ဓာသည် ကော်ဖီကို လက်ခံနိုင်သော ပမာဏ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး မတူညီကြသဖြင့်  မိမိခန္ဓာကိုယ်က လက်ခံနိုင်သည့် ပမာဏထက်ကျော်သွားသည့်အခါ ရင်တုန်ခြင်း၊ အားမရသလိုဖြစ်ခြင်းမျိုး ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ကော်ဖီတွင်ပါဝင်သော caffeine သည် ညဘက်အိပ်မပျော်ခြင်းကို ဖြစ် စေတတ်ပါသည်။ ကော်ဖီက လူကို စွဲလမ်းစေတတ်ပါသည်။ မူးယစ်ဆေးကဲ့သို့ ကော်ဖီသည်လည်း သောက်တဲ့သူတိုင်းကို စွဲလမ်းစေတတ်သည့် အရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ကိုယ်ဝန်ရှိချိန် ကော်ဖီကို တစ်ခွက် ထက်ပိုသောက်သုံးလျှင် ကလေးဆီသို့ caffeine ရောက်သွားပြီး အဆိပ်သင့်စေ၍ ကလေးပေါင်မပြည့်တာမျိုးတွေကို ဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။ ကော်ဖီဟာ အစာရေမျိုပြွန်၏ ကြွက်သား များကို ပြေလျော့စေသဖြင့် အစာအိမ်ထဲက အက်ဆစ်များ ပြန်ဆန်တက်စေပြီး ရင်ပူခြင်းများကို ဖြစ်စေတတ်ကြောင်း သိရပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ ကော်ဖီကို ဖြည့်စွက်အာဟာရအနေဖြင့် မသုံးဆောင် သင့်ကြောင်း သိရပါသည်။ 

              မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးမှုသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဧကနှစ်သိန်းရှိမည်ဟု ခန့်မှန်း ထားပြီး ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားသည့်အတိုင်း ကော်ဖီစိုက်ပျိုးမှုကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်ပါက ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကော်ဖီထုတ်လုပ်မှုသည် တန်ချိန်ခြောက်သောင်းအထိ ရှိလာမည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံထွက်ကော်ဖီကို အမေရိကန်၊ ဥရောပ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုးရီးယား၊ ထိုင်း၊ တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်မှု၏ ထက်ဝက်ခန့်ကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

              နိုင်ငံပိုင် ကော်ဖီနည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးရေးခြံများသည် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင်းဆိုင်ရာ စီးပွားဖြစ် ကော်ဖီထုတ်လုပ်ရေးအတွက် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပြီး ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချရန်နှင့် ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖြည့်ဆည်းရန်အတွက် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည့်အပြင် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်၊ မျိုးစေ့နှင့် ပျိုးပင်များဖြန့်ဖြူးပေးခြင်း၊ နည်းပညာများ ပို့ချပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါသည်။ နိုင်ငံပိုင်ခြံများ၏ စုစုပေါင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ဧရိယာမှာ ၃၂၆ ဟက်တာရှိကြောင်း၊ ပင်အို ပင်ဟောင်းများကို အထွက်နှုန်းကောင်း၊ အရည်အသွေးကောင်းမျိုးများဖြင့် အစားထိုးလဲလှယ်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

              မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုအခါ ကော်ဖီဈေးကွက်မှာ မြင့်မားလာနေပြီး ကုန်ကြမ်းအဖြစ် သာမက တန်ဖိုးမြှင့်ကော်ဖီထုတ်ကုန်များအဖြစ် ရောင်းချပေးနိုင်ပါက ဈေးကွက်ပိုမို ကောင်းမွန်လာ မည် ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာ့ကော်ဖီများကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကပင် စိတ်ဝင်စားလာလျက်ရှိနေရာ ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးသူ တောင်သူကြီးများသည် အရည်အသွေးနှင့် အဆင့်အတန်းမီသော ကော်ဖီမျိုးကောင်း မျိုးသန့်များကို ရွေးချယ်၍ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ကော်ဖီလုပ်ငန်းရှင်များက တန်ဖိုးမြှင့် ကော်ဖီများထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့ကော်ဖီဈေးကွက်ကို ထိုးဖောက်သွားနိုင်မည်လည်း ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)