ကြက်သွန်ဖြူတွင် တရုတ်မျိုးနှင့် ရှမ်းတောင်မျိုးဟူ၍နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ ဈေးကွက်အခေါ် ကြူကုတ်ကြက်သွန်ဖြူမှာ အရွယ်အစားကြီးမားကာ အမွှာကြီးပြီး ရှမ်းမြောက်ဒေသတွင် စိုက်ပျိုးမှုများပါသည်။ အခွံအရောင်မှာ မရမ်းစေ့ရောင်အစင်းကြားများပေါ်နေပါသည်။ ဒေါင်းဥတစ်လုံးမှာ မရမ်းစေ့ရောင်ဖြစ်ပါသည်။ ရှမ်းတောင်ကြက်သွန်ဖြူမှာ ရှမ်းတောင်တစ်ဝိုက်တွင်အစိုက်များပါသည်။ စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများမှာ ပင်လောင်း၊ တောင်တရား၊ တီဂျစ်၊ ဟိုပုံးနှင့် ဆိုက်ခေါင် စသည့်ဒေသများဖြစ်ပါသည်။ အရောင်မှာ အဖြူရောင်ဖြစ်ပြီး ဒေါင်းဥတစ်လုံးမှာလည်း အဖြူရောင်ဖြစ်ပါသည်။ ဈေးကွက်သဘောအရ ကြက်သွန်ဖြူအရွယ်အစားအလိုက် အဆင့်ခွဲခြားထားရာတွင် ထူး (၁) မှ ထူး (၅), ထူးလွန်အထိ (၆) မျိုးခန့်ရှိလေသည်။ ဒေါင်းဥတစ်လုံးနှင့်ဆိုလျှင် (၇)မျိုးခန့်ရှိသည်။
ကြက်သွန်ဖြူမှာ အလွန်ဆေးဖက်ဝင်သော စားဖိုဆောင်သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ သွေးတွင်းအဆီဓာတ်ကိုကျဆင်းစေနိုင်ပါသည်။ ကြက်သွန်ဖြူအလေးချိန် ၁၀၀ဂရမ်တွင် ကယ်လိုရီ ၁၁၇ဂရမ်၊ ပရိုတင်းဓာတ် ၃.၅ဂရမ်၊ အဆီဓာတ် ၀.၅ဂရမ်၊ ကစီဓာတ် ၂၇.၅ဂရမ်၊ ထုံးဓာတ် ၁၈မီလီဂရမ်၊ သံဓာတ် ၁.၅ဂရမ်၊ ဗီတာမင်အေအနည်းငယ်၊ ဗီတာမင်ဘီ (၁)၊ ၀.၂၄မီလီဂရမ်၊ ဗီတာမင် (၂) ၀.၀၅မီလီဂရမ်၊ နိုင်သာစင် ၀.၄မီလီဂရမ်၊ ဗီတာမင်စီ ၁၀မီလီဂရမ်ပါဝင်ပါသည်။ ကြက်သွန်ဖြူကို ရောဂါကာကွယ်မှုနှင့် အကျိုးပြုကယ်လိုရီများထက် ဟင်းချက်ရာတွင် အနံ့ ကောင်းသည်ဆိုသည့်အသိတစ်ခုဖြင့် သုံးစွဲကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ကြက်သွန်ဖြူကို ဩဂုတ်လမှ စက်တင်ဘာလအတွင်းစိုက်ပျိုးရန် မြေပြုပြင်ခြင်းပြုလုပ်ကြ၍ အောက်တိုဘာလနှင့် နိုင်ဝင်ဘာလတွင်စိုက်ပျိုးကြပြီး ဒီဇင်ဘာလနှင့် ဇန်နဝါရီလများတွင် အပင်များကိုပြုစုစောင့်ရှောက်ကာ ဖေဖော်ဝါရီလနှင့် မတ်လများတွင် တူးဖော်ရောင်းချကြသည်။ ကြက်သွန်ဖြူ၏သဘာဝအရ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည့်မြေနုမြေပွများတွင် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် အပွစ (တောင်ကြီးစ) ဟူ၍ခေါ်တွင်ပြီး မြေနီ၊ မြေကျစ်တွင် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် အကျစ်စ (အောင်ပန်းစ) ဟူ၍နှစ်မျိုးခွဲခြားရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါသည်။ တောင်ကြီးစ၏အရည်အသွေးမှာ သိုလှောင်မှုနှင့်မကိုက်ညီဘဲ ချက်ချင်းရောင်းဝယ်မှုပြုလုပ်ကြရသည်။ ဈေးအတက်အကျအရ တွက်ချေမကိုက်ဘဲသိုလှောင်မိပါက အလေးချိန်လျော့ကျခြင်း၊ အလေအလွင့်များခြင်းတို့ကြောင့် ဈေးကွက်၌ လူကြိုက်နည်းပါသည်။ အကျစ်စ (အောင်ပန်းစ) မှာ သိုလှောင်မှုနှင့် ကိုက်ညီပြီး တာရှည်သိုလှောင်နိုင်၍ အလေအလွင့်နည်းခြင်း၊ ဈေးအတက်အကျကိုစောင့်နိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် လူကြိုက်များပါသည်။
ကြက်သွန်ဖြူဈေးမှာ ယခုနှစ်ပေါ်ချိန် မတ်လကျော်မှစတင်၍ အနိမ့်ဈေး ၁၈၀၀ကျပ်မှ အမြင့်ဈေး ၃၅၀၀ကျပ်ခန့်၊ ဧပြီလတွင် အနိမ့်ဈေး ၂၅၀၀ကျပ်မှ အမြင့်ဈေး ၄၂၀၀ကျပ်ခန့်၊ မေလတွင် ၃၂၀၀ကျပ်မှ ၆၀၀၀ကျပ်ခန့်နှင့် ဇွန်လတွင် ယခုပေါက်ဈေး ၆၈၀၀ကျပ်မှ ၉၀၀၀ကျပ်အထိဈေးတက်လာပါသည်။ ဈေးကွက်သဘောအရ ပစ္စည်းကျန်ရှားပါး၍ အဝင်နည်းလျှင် ဈေးကွက်လိုအပ်မှုရှိ၍ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လေ့ရှိပါသည်။ ယခုနှစ်တွင် စိုက်ဧကလျော့ကျလာခြင်း၊ သွင်းအားစုဈေးကြောင့် အထွက်နှုန်းလျော့ကျခြင်းတို့ကြောင့်လည်းကောင်း၊ မြန်မာပြည်၏ ကြက်သွန်စိုက်ဧကများမှာ ဒေသအခြေအနေရိုက်ခတ်မှုကြောင့် စိုက်ဧကလျှော့ချ၍ အထွက်နှုန်းကျဆင်းလာကာ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ကို မဖြည့်ဆည်းနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဈေးနှုန်းအတက်ဘက်ကိုဦးတည်နေပါသည်။
နောက်နှစ်လခန့် ဩဂုတ်လနှင့် စက်တင်ဘာလတို့တွင် စိုက်ပျိုးချိန်ရောက်တော့မည်ဖြစ်သဖြင့် မျိုးချန်ထားသူများမှာ တစ်ဧကလျှင် ပိဿာ၂၅၀ခန့်မျိုးစိုက်ထည့်ရမည်ဖြစ်၍ ယခုကြက်သွန်ဖြူပေါက်ဈေးနှင့်ဆိုလျှင် တောင်သူတချို့မှာ ရင်းနှီးစိုက်ပျိုးနိုင်ရန် မလွယ်ကူနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ရပေသည်။ စားသုံးသူများသည် နောင်နှစ်ပေါ်ချိန်မကျမီ အတက်ဈေးနှင့်ရင်ဆိုင်ရမည့်အပြင် နောင်နှစ်ပေါ်ချိန်၌ စိုက်ဧကပါလျော့ကျသွားနိုင်ပြီး ရှမ်းတောင်ကြက်သွန်ဖြူ၏ အနာဂတ်ကာလတွင် စားသုံးသူများအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။
DOCA(ရှမ်း)