မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် သီးနှံမျိုးစုံအနက် ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲကိုလည်း ကုန်းတွင်းယာမြေနှင့် မြစ်ရေဝင်ကိုင်းကျွန်းမြေများတွင် မိုးနှင့်ဆောင်းနှစ်ရာသီ စိုက်ပျိုး၍ နှစ်စဉ်စိုက်ဧက(၁၀၀၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုးပြီး အတောင့်သေးမျိုး ပင်ထောင်(၃)လပဲနှင့် (၄)လ၊ (၆)လပင်ပြန့်မြေပဲမျိုးများကို စိုက်ပျိုးကြသည်။ တစ်ဧကလျှင် မြေပဲအထွက်တင်း (၃၅ မှ ၅၅) တင်းထိထွက်ရှိပြီး ဒေသတွင်းထွက်ရှိသည့် မြေပဲများကို စားသုံးဆီဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆီသန့် ဝယ်ယူသုံးစွဲမှုမြင့်မားလျက်ရှိ၍ ဆီကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိသော မြို့ပေါ်ရှိ ဆီစက် လုပ်ငန်းရှင်များ မြေပဲဆားလှော်၊ မြေပဲကြော်နှင့် စားသောက်ကုန်မျိုးစုံ ရောင်းချသောလုပ်ငန်းရှင် များမှ ဝယ်ယူသိုလှောင်ကြသည်။ မြေပဲသီးနှံသည် ပဲဈေးကွက်၌ ပြည်ပပို့ကုန်ပဲတစ်မျိုးဖြစ်၍ ဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရှိခြင်းအပြင် ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌လည်း တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိခြင်းကြောင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်မှစ၍ မြေပဲဈေးကွက် သိသိသာသာကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ အရောင်းအဝယ်ကောင်းပြီး ဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရှိခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်းစိုက်တောင်သူများသည် ဈေးကွက် ကောင်းသည့်မြေပဲသီးနှံကို ရွေးချယ်၍ စိုက်ပျိုးမှုများလာကြသည်။
ဆိပ်ဖြူမြေပဲဈေးကွက်သို့ ဒေသထွက်မြေပဲဆံများအပြင် ချောက်၊ ကျောက်ပန်းတောင်း၊ ဆင်ဖြူကျွန်း၊ စလင်း၊ တညောင်ဒေသထွက် မြေပဲဆံများလည်း ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် ရှိသည်။ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ မေလဆန်းမှစ၍ မြေပဲဆံဈေးစတင်ဈေးတက်ပြီး အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့ရာ မေလ(တတိယပတ်)တွင် မြေပဲဆံဈေးဆက်လက်မြင့်တက်ပြီး အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ မြေပဲဆံအရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ မြေပဲလုံးဆံ(၁)ပြည်လျှင် ကျပ်(၉၇၀၀- ၉၅၀၀)၊ ဆီဆံ(၁)ပြည်လျှင် ကျပ်(၈၆၀၀-၇၅၀၀)ဈေးအသီးသီးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်မေလ(ပထမပတ်)နှင့်ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါက မြေပဲဆံ(၁)ပြည်လျှင် ကျပ်(၅၀၀)ခန့် ဈေးတက် ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြေပဲဆံဈေးမြင့်တက်ခြင်းနှင့်အတူ မြေပဲဆီသန့်ဈေးမှလည်း မြင့်တက်၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း ဈေးကွက်မှသိရှိရသည်။
ဒေသတွင်းအရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော မြေပဲဆီသန့်ဈေးနှုန်းမှာ ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ မေလ (ပထမပတ်)တွင် မြေပဲဆုံဆီတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၉၀၀၀-၁၈၅၀၀)၊ စက်ပဲဆီတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၇၅၀၀-၁၆၀၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး မေလ(တတိယပတ်)တွင် မြေပဲဆုံဆီ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၀၀၀၀-၁၉၅၀၀)၊ စက်ပဲဆီတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၅၀၀-၁၈၀၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ မေလ(ပထမပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါကဈေးတက်ပြီး အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်သော်လည်း ဒေသတွင်းပြည်သူများ၊ စားသုံးပြည်သူ များသည် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်သည့်မြေပဲဆီသန့်ကို ယခင်ထက်စားသုံးမှုမြင့်မားလာ၍ ဆီကြိတ်ခွဲထုတ်
လုပ်ရောင်းချဖြန့်ဖြူးသည့် ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့်လည်း တွင်ကျယ်စွာ လည်ပတ်လျက်ရှိပြီး ဈေးကွက်အနေဖြင့် ဒေသတွင်းစားသုံးသူများမှ ဝယ်ယူသုံးစွဲမှုအပြင် ရန်ကုန်၊ နေပြည်တော် မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်။
မေလ(တတိယပတ်)တွင် မြေပဲဆံဈေးများတရိပ်ရိပ်မြင့်တက်ရခြင်းမှာ ဒေသတွင်း ပဲလက် ကျန်နည်းလာသည့်အပြင် စိုက်တောင်သူများမှလည်း မိုးဦးမြေပဲများ စတင်စိုက်ပျိုးရာသီချိန် ရောက် ရှိတော့မည်ဖြစ်၍ မျိုးအဖြစ်မြေပဲဆံများ ဝယ်ယူမှုများခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုများခြင်းအပြင် ပြည်ပပို့ကုန်ပဲတစ်မျိုးဖြစ်၍ မြေပဲဆံနှင့်မြေပဲဆီဈေးနှုန်းများ တရိပ်ရိပ်မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း မြို့ပေါ်ရှိ ဆီထွက်သီးနှံရောင်းဝယ်ရေးဈေးကွက်မှ သိရှိရပါသည်။
DOCA(မကွေး)