ကျောက်ဆည်မြို့နယ်အတွင်းရှိ တောင်သူများသည် စပါး၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း စသည့်သီးနှံများအပြင် ခရမ်းချဉ်သီးကိုလည်း စီးပွားဖြစ် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးထားကြပါသည်။ ခရမ်းချဉ်သီးအား ယာမြေများတွင် အဓိကစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ စိုက်ပျိူးရာတွင် ပျိုးထောင်ပြီး ပျိုးပင်(၄၅)ရက်သား အရွယ်၌ ဘောင်ဖြင့်စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီး(၂)လကျော်အချိန်တွင် အသီးများစတင်ရင့်မှည့်လာပြီး စတင်ခူးဆွတ်ချိန်တွင် တစ်ဧကလျှင် ပိဿာချိန်(၂၅-၃၀)ထွက်ရှိပြီး (၄)ရက်ခြားတစ်ကြိမ်ခူးဆွတ်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ စတင်ခူးဆွတ်သည်မှစ၍ နှစ်လခွဲသုံးလအထိ ခူးဆွတ်နိုင်ကြောင်း၊ အထွက်နှုန်းအများဆုံးအချိန်တွင် တစ်ဧကလျှင် ပိဿာချိန်(၂၅၀-၃၀၀)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် ပျိုးထောင်၊ မြေပြင်၊ စိုက်ပျိုးစရိတ်၊ သွင်းအားစုစုစုပေါင်း (၆-၇)သိန်းဝန်းကျင်ကုန်ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ထွက်ရှိလာသောခရမ်းချဉ်သီးများကို မန္တလေးမြို့ရှိ ကုန်စိမ်းဆိုင်များသို့ သွားရောက်ရောင်းချကြောင်း၊ ယခင်ဧပြီလတွင် တစ်ပိဿာလျှင် (၁၅၀၀-၁၈၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ဈေးကောင်းရရှိပြီး ယခုမေလတွင် တစ်ပိဿာလျှင် (၈၀၀-၁၀၀၀) ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချ၍ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်ကျဆင်းကြောင်း၊ ကုန်စိမ်းဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးအတက်အကျရှိသော်လည်း ယခုအချိန်တွင် (၈၀၀-၁၀၀၀)ကျပ် ဈေးဖြင့်ပင်လျှင် အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိပြီး တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း တောင်သူတစ်ဦး၏ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။
DOCA(မန္တလေး)