ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ယခုနှစ်၌ အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် သီးနှံရိတ်သိမ်းရရှိနိုင်မှု ကျဆင်းမည့် ဘေးအန္တရာယ်မြင့်မားလာသည့် အခြေအနေတွင် အဓိကစားနပ်ရိက္ခာများ လုံလောက်မှုရှိရန် လိုအပ်ချက်အပေါ် စီမံဆောင်ရွက်မှုအဖြစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဆန်တန်ချိန် ၁ သန်း ဝယ်ယူတင်သွင်းရန် သဘောတူညီခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေသခံလယ်သမားများက မကြာခဏ ကန့်ကွက်လေ့ရှိသည့် ပြည်ပမှ ဆန်တင်သွင်းမှု အစီအမံကို လူကြိုက်များခြင်းမရှိသော်လည်း မိမိတို့အနေဖြင့် အစပြုလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ အရန်ထားရှိသည့်ဆန်များ လက်ကျန်နည်းပါးသည့်အချိန်တွင် အဆိုပါတင်သွင်းမည့် ဆန်များကို ဖြန့်ဖြူးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်ကာလအတွင်း ဈေးနှုန်းများမြင့် တက်ခဲ့ပါက ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက် အရန်ရိက္ခာ လုံလောက်စွာရှိရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ အစိုးရအနေဖြင့် မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဆန်တန်ချိန် ၁ သန်း ဝယ်ယူရရှိနိုင်မည့် နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်းဖြင့် အင်ဒိုနီးရှားကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Mr. Zulkifli Hasan က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သော မေလနှောင်းပိုင်းတွင်  တစ်နိုင်ငံလုံး၌ ကြက်သွန်ဖြူ လက်ကျန်နည်းပါးလျက်ရှိပြီး စျေးနှုန်းမြင့်မားနေမှုကိုကျဆင်းစေရန်အတွက် ပြည်ပမှတင်သွင်းခွင့်ပြုရန် အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီက တောင်းဆိုသော်လည်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် တင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချသင့်ကြောင်း ပြောဆိုလျက် ကြက်သွန်ဖြူ တင်သွင်းမှုကို Mr. Zulkifli က ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် သဘောတူညီချက်မရသေးမီ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကတည်းကပင် ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့် ပါကစ္စတန်တို့အပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံများမှ စုစုပေါင်းဆန်တန်ချိန် ၅ သိန်းကို အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက မှာယူခဲ့ပြီး အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီ၏ ဖော်ပြချက်အရ ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းခန့် တင်သွင်းရန်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အစိုးရ၏ အဆိုပါသွင်းကုန်အစီအစဉ်သည် လယ်သမားများကို တုန်လှုပ်စေခဲ့ပြီး အရှေ့ ဂျာဗားနှင့် အလယ်ပိုင်းဂျာဗား ဒေသများရှိ လုပ်ကွက်ငယ်တောင်သူများက လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်၌ပင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းစေနိုင်သည့် အဆိုပါအစီအစဉ်ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ကြောင်း မတ် ၂၇ ရက်နေ့၌ The Jakarta Post သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ အင်ဒိုနီးရှား လယ်သမားများသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှ အကျိုးဆက်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် သွင်းအားစုပြဿနာများကြောင့် ဓာတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းအပါအဝင် လွန်ခဲ့သည့်လများအတွင်း အခက်အခဲများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အချို့ကမူ အစိုးရအနေဖြင့် ဆန်တင်သွင်းခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်လျက် ယခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်မည့် အခြေအနေကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ သိရှိနိုင်မည့် သြဂုတ်လအထိ စောင့်ဆိုင်းရန် တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအပါအဝင် အချို့နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ကုန်စည်တင်ပို့မှုများကို ကန့်သတ်ရန် ကြိုးပမ်းနေမှုများကြောင့် ဆန်ဝယ်ယူရေးမှာ ပုံမှန်ထက် ပိုမိုခက်ခဲမည့် အခြေအနေရှိသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် လက်ရှိတွင် တင်ပို့နေသည့် ဆန်တန်ချိန် ၇.၁ သန်းမှ ၂၀၃၀ ခုနှစ်တွင် နှစ်စဉ် ဆန်တန်ချိန် ၄ သန်းသာ တင်ပို့နိုင်မည်ဟု မကြာသေးမီက ကြေညာခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ ထိုင်းနှင့် မြန်မာ တို့ကဲ့သို့ ဆန်ထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများသည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းကုန်လက်ကျန်လိုအပ်ချက်ကို အလွယ်တကူ အဆင်သင့် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သဖြင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်မူဝါဒ ပြောင်းလဲမှုအပေါ်  စိုးရိမ်စရာမရှိကြောင်း အစိုးရထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးအေဂျင်စီ (Bulog) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia News Network, 19 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ရင်ဆိုင်ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် အတွက် နိုင်ငံအများအပြားက အလျင်စလို ဝယ်ယူစုဆောင်းနေကြသဖြင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဝယ်လိုအား မြင့်မားလာပြီး ယခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၈ သန်းကျော်သို့ ရောက်ရှိလာနိုင်ကြောင်း ထိုင်းစီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Mr. Jurin Laksanawisit က ပြောကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုင်းနှင့်ဗီယက်နမ်တို့မှ ဆန်အမြောက်အမြားဝယ်ယူရေးကို အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်နေချိန်၌ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည်လည်း ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းမှ ၃ သန်းအကြား တိုးမြှင့်ဝယ်ယူဖွယ်ရှိကြောင်း၊ အီရတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဝယ်ယူခဲ့သည့်အတိုင်း ယခုနှစ်တွင်လည်း ဆန်တန်ချိန် ၁ သန်းခန့် တင်သွင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊  ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ပြည်တွင်း၌ အရန်ထားရှိရန်အတွက် ၎င်း၏ဆန်တင်ပို့မှုကို လျှော့ချလျက်ရှိပြီး လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကို သစ်သီးဝလံနှင့် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးမှုသို့ ပြောင်းလဲလျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုင်းဘတ်ငွေ၏ တန်ဖိုးလျော့ကျမှုသည်လည်း ထိုင်းဆန်တင်ပို့မှု၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေကြောင်းဖြင့် Mr. Jurin က ပြောဆိုပါသည်။

ယမန်နှစ်က ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဆန်တန်ချိန် ၇.၆၉ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ရာ လျာထားချက် တန်ချိန် ၇.၅ သန်းကို ကျော်လွန်ခဲ့သည်။ ယခုနှစ်အတွက် ဆန်တန်ချိန် ၇.၅ သန်းမှ ၈ သန်းအထိ တင်ပို့ရန် ထိုင်းအစိုးရက ရည်မှန်းထားသည်။

ထိုင်းဆန်များသည် ဈေးကောင်းရလျက်ရှိပြီး အဓိကလယ်ယာထွက်ကုန်သီးနှံများဖြစ်သည့် ဆန်မွှေး၊ Pathum Thani ဆန်မွှေး၊ ဆန်ဖြူနှင့် ကောက်ညှင်းဆန်တို့သည် အစိုးရက သတ်မှတ်ထားသည့် ဈေးနှုန်းများထက် ပိုမိုလျက်ရှိကြောင်းဖြင့် ဝန်ကြီး Mr. Jurin က ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: Bangkok Post, 17 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းရေနံသုံးစွဲသည့် အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်မေလအတွင်း ရေနံ ၈ဝ ရာခိုင်နှုန်းကို ရုရှားနိုင်ငံမှ ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစွမ်းအင်အဖွဲ့အစည်းမှ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရှရှားနိုင်ငံမှ တစ်နေ့လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၂ သန်းနီးပါးနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသည်လည်း တစ်နေ့လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၅ဝဝဝဝဝ မှ ၂.၂ သန်းအထိ ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်းနှင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ရေနံစိမ်းတင်ပို့မှုမှာလည်း မေလအတွင်း တစ်နေ့လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၃.၈၇ သန်း ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ရုရှားနိုင်ငံထံမှ ရေနံစိမ်းတင်သွင်းမှုမှာ ဧပြီလအတွင်း ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မေလပထမသုံးလပတ်အတွင်း ရုရှားနိုင်ငံမှ Brent (export grade Urals) ရေနံစိမ်းအား ပျှမ်းမျှတစ်စည်လျှင် ဒေါ်လာ ၂၆ နှုန်းဖြင့် ဈေးလျှော့တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းဂျီဒီပီမှာ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်တွင် ၄.၈ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်တွင် ၆.၃ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၂ဝ၂၅-၂ဝ၂၈ အတွင်း ၇ ရာခိုင်နှုန်းသို့ပင် ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း အမြန်ဆုံးဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံအား ၂ဝ၂၇ ခုနှစ်တွင် နှစ်အလိုက် ရေနံဝယ်လိုအားဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း သာလွန်သွားနိုင်ပြီး ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်းလည်း ခန့်မှန်း ထားပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ရေနံဝယ်လိုအားမှာ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်မှ ၂ဝ၂၈ ခုနှစ်အတွင်း တစ်ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၁ သန်းထက်ပိုမိုနိုင်ကြောင်း၊ ဒီဇယ်မှာလည်း ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Trust of India, 16 June 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံနှင့် အကြီးမားဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့အကြား နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် ၂ဝ၂၅ တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈ ဘီလီယံရောက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟိုချီမင်းမြို့တော် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နှင့် ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးဌာန၏ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ Tran Phu Lu က ဟိုချီမင်းမြို့တော်သည် မလေးရှားရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူများအတွက် နှစ်လိုဖွယ်စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဖြစ်စေရန်နှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု တို့ကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ဌာနအနေဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအား ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတို့ကို တိုးတက်စေရန် ထောက်ပံ့ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဗီယက်နမ်နှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် ခရီးသွားလာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍများတွင်လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်တွင် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးမှာ ဒေါ်လာ ၁၄.၈ ဘီလီယံရောက်ရှိခဲ့ ပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုမှာ ဒေါ်လာ ၅.၅၇ ဘီလီယံနှင့် တင်သွင်းမှုမှာ ဒေါ်လာ ၉.၁ ဘီလီယံ ရှိခဲ့ပါသည်။ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ဟိုချီမင်းမြို့တော်၏ မလေးရှားနိုင်ငံနှင့်  စုစုပေါင်းတင်ပို့မှု၊ တင်သွင်းမှုကို ဒေါ်လာ ၅.၄ ဘီလီယံ ရှိမည်ဟုခန့်မှန်းခဲ့သဖြင့် နှစ်အလိုက် ၈% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ အဓိကတင်ပို့သောပစ္စည်းများမှာ စက်ပစ္စည်းများနှင့် ကိရိယာအစိတ်အပိုင်းများ၊ ကွန်ပျူတာများ၊ အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်းများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ၊ သံမဏိ၊ ရေနံနှင့်ဓာတုပစ္စည်းများ ဖြစ်ကြပါသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ၁ဝ ခုမြောက်အကြီးမားဆုံးကုန်သွယ်ဖက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး နှစ်ဖက်နိုင်ငံများမှာ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေသည့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုဒေသ သဘောတူညီချက်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ လည်းဖြစ်ကြပါသည်။ မလေးရှားနှင့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့မှ အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ပါဝင်သည့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်စာချုပ်များမှာ ဒေသတွင်း ပြီးပြည့်စုံသော စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက် (Regional Comprehensive Economic Partnership-RCEP)၊ ပြီးပြည့်စုံ၍ တိုးတက်သော သုံးပွင့်ဆိုင် ပစိဖိတ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူညီချက် (the Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership-CPTPP)၊ အာဆီယံကုန်စည်ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက် (the ASEAN Trade in Goods Agreement-ATIGA) နှင့် အာဆီယံလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုဒေသသဘောတူညီချက် (the ASEAN Free Trade Area-AFTA) တို့ဖြစ်ကြပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ် မတ်လအကုန်ပိုင်းတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ဒေါ်လာ ၄.၉ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိသော စီမံကိန်း ၃၂၉ ခု ကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်း ရင်းနှီး မြှုပ်နှံထားသောနိုင်ငံပေါင်း ၁၁၆ နိုင်ငံအနက် ဆဌမမြောက် အဆင့်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် ၁၉၇၃ ခုနှစ်မှစတင်၍ သံတမန်ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် မဟာဗျူဟာကျသောပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသို့ ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်တွင် တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

Source: Vietnam News Agency (VNS), 13 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုကိုတားမြစ်ခဲ့သည့် နောက်ပိုင်း၌ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် စားသုံးဆီပြတ်လပ်မှုကြောင့် အငယ်တန်းအဆင့်  စားအုန်းဆီတင်ပို့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် အိန္ဒိယသို့ စားအုန်းဆီကြမ်းများကို ပေးသွင်းနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနိုင်ငံတို့နှင့် မတူညီပဲ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုအပေါ် ပို့ကုန်ခွန် စည်းကြပ်ကောက်ခံမှု မရှိသည့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယခုအခါ အိန္ဒိယသို့  စားအုန်းဆီကြမ်း တင်ပို့မှုတွင် အရေးပါသည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် အိန္ဒိယအတွက် အဓိကစားအုန်းဆီကြမ်းပေးသွင်းသည့် နိုင်ငံကြီးများ ဖြစ်လျက်ရှိသော်လည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှု ရာသီ (နိုဝင်ဘာလမှ အောက်တိုဘာလထိ) ၌ ထိုင်းနိုင်ငံ အနေဖြင့် ဈေးကွက်ဝေစု ၁.၃၇% ရရှိရာမှ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ၁၁.၆၅% သို့ လည်းကောင်း၊  ၂၀၂၂ -၂၀၂၃ ခုနှစ် ဈေးကွက်ရာသီ၏ ပထမ ၆ လအတွင်း၌ပင် ၁၅.၂၄% အထိသို့လည်းကောင်း ဈေးကွက်ဝေစု တိုးတက်တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (SEA) ၏ အချက်အလက်များအရ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၉၀၉၉၈ ရှိခဲ့ရာ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၆.၉၈ သိန်းအထိ တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမ ၆ လ အတွင်း စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၅.၇၃ သိန်းကို ထိုင်းနိုင်ငံထံမှ ဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဌာန (USDA) ၏ ဇွန်လအစီရင်ခံစာပါ “စားသုံးဆီ၏ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်နှင့် ကုန်သွယ်မှုအခြေအနေ” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဖော်ပြထားသော ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ လယ်ယာဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ၌ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဆီအုန်းတန်ချိန် ၃.၅ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်ကြောင်း၊ မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့၌ ပြည်ပတင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် အိန္ဒိယဆီအုန်းဈေးကွက်တွင် ဝေစု ၁၀% ကျော် ရယူနိုင်သည်အထိ တိုးတက်ခဲ့သည့်အပြင် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင်လည်း အဆိုပါ ဝေစုရရှိမှုမှာ တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ် ပြည်ပသို့ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၉ သိန်းအထိ တိုးတက်လျက် တတိယအကြီးဆုံး တင်ပို့သူဖြစ်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း  ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ SEA အသင်း၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Mr. BV Mehta ၏ ပြောဆိုမှုအရ ထိုင်းနိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် သယ်ယူပို့ဆောင်မှုအခြေအနေ ကောင်းမွန်ခြင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားတို့၏ ရေကြောင်းခရီးသည် ၁၀ ရက်မှ ၁၂ ရက်ခန့် ကြာမြင့်ခြင်းတို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဖူးခက်မြို့မှ အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ မည်သည့်ဆိပ်ကမ်းသို့မဆို သယ်ပို့နိုင်သော ရေကြောင်းခရီးသည် ၄ - ၅ ရက်သာ ရှိခြင်းကလည်း ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

Source: The Hindu Business Line, 14 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)