ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

၂၀၁၅ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တို့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော  အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်စဉ်နည်းတူ  ယခုနှစ်တွင်ဖြစ်ပေါ်သည့် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်က ရာသီဥတုဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက ခန့်မှန်းထားပါသည်။ Kiatnakin Phatra Bank ကလည်း အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်မှုက လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရာသီဥတုပြင်းထန်မှု ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းလျက်ရှိသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြင်းထန်သော မိုးခေါင်ရေရှားမှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ပြည်တွင်းထုတ် လုပ်မှု စုစုပေါင်းတန်ဖိုးအပေါ် သက်ရောက်မှုက GDP ၆.၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ကျနိုင်ကြောင်း The Nation Thailand သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။ မိုးခေါင်မှုနှင့်အတူ အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်ခြင်း လက္ခဏာများက တဖြည်းဖြည်းစိုးရိမ်မှု မြင့်တက်လာစေပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ နေရာဒေသအနှံ့အပြားတွင် မိုးရွာသွန်းမှုနည်းပါးလျက် ရာသီဥတုပူပြင်းလာပြီး ရေသိုလှောင်ကန်များတွင် ရေပမာဏ လျော့နည်းကျဆင်းလာမှု ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ ရာသီဥတုအခြေအနေ ပိုမိုဆိုးရွားလာမည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအပါအဝင် ရေရရှိမှုအပေါ် မှီခိုရသည့် စက်မှုကဏ္ဍနှင့် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများတွင်လည်း သိသာစွာ သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်ပါသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်သည့် အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်စဉ်သည် ကနဦးအဆင့် သို့မဟုတ် အသင့်အတင့် အားကောင်းသည့်အဆင့်ဟု မှတ်ယူနိုင်သော်လည်း မိုးရွာသွန်းမှု လျော့နည်းလာသည့်အတွက် ယခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်မှစ၍ ရာသီဥတုပြင်းထန်နိုင်သည့် အလားအလာရှိကြောင်း Siam Commercial Bank ၏ စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်မှုဌာနက ‌ဖော်ပြပါသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လအတွက် မိုးရွာသွန်းမှုအချက်အလက်များက တကျော့ပြန်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ယခုနှစ် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းဒေသ၊ အလယ်ပိုင်းဒေသ၊ အရှေ့ ပိုင်းဒေသနှင့် အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းဒေသများတွင် ပြင်းထန်သော မိုးခေါင်မှုဒဏ် ခံစားရစေနိုင်ပြီး ပြီးခဲ့သော သုံးလပတ်ကာလထက် သိသာစွာ ရာသီဥတုပြင်းထန်နိုင်ကြောင်း ညွှန်ပြလျက်ရှိပါသည်။

သို့ဖြစ်ရာ ယခုအယ်လ်နီညို ရာသီဥတုအခြေအနေသည် ယခင်က ကြိုတင်ခန့်မှန်းတွက်ဆခဲ့မှုထက် ပိုမိုပြင်းထန်နိုင်ကြောင်းနှင့် သာမန်အဆင့်သက်ရောက်မှုကပင် တန်ဖိုးအားဖြင့် ထိုင်းဘတ်ငွေ ၄၀.၄၁ ဘီလီယံရှိသော စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားရှိပါသည်။ ယင်းထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး ကျဆင်းခြင်းတွင် ဆန် ထုတ်လုပ်မှု၌ ဘတ်ငွေ ၇.၄၉ ဘီလီယံ၊ ပြောင်းတွင် ဘတ် ၁၈.၄၆ ဘီလီယံ၊ ကြံ၌ ဘတ် ၁၂.၅၅ ဘီလီယံနှင့် ပီလောပီနံတွင် ဘတ်ငွေ ၁.၉ ဘီလီယံအထိ ထုတ်လုပ်မှု ထိခိုက်ကျဆင်းနိုင်ဖွယ်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားပါသည်။

အကယ်၍ အဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်မည်ဆိုပါက စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှ ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းမှုမှာ တန်ဖိုးအားဖြင့် ထိုင်းဘတ် ၆၃.၈၀ ဘီလီယံခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားပြီး ဆန်ထုတ်လုပ်မှု၌ ထိုင်းဘတ် ၁၃.၂၉ ဘီလီယံ၊ ပြောင်းတွင် ဘတ်ငွေ ၂၃.၆၂ ဘီလီယံ၊ ကြံ၌ ဘတ်ငွေ ၂၃.၇၇ ဘီလီယံနှင့် ပီလောပီနံတွင် ဘတ်ငွေ ၃.၁၂ ဘီလီယံအထိ ထိခိုက်ကျဆင်းနိုင်ဖွယ်ရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။

အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုအခြေအနေက ကြိုတင်ခန့်မှန်းတွက်ဆမှုထက် ပြင်းထန်မှုမရှိပါက စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများတွင် တန်ဖိုးအားဖြင့်ဆုံးရှုံးနိုင်ချေမှာ ထိုင်းဘတ် ၂၁.၇၉ ဘီလီယံခန့်သာရှိနိုင်ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း The Nation Thailand သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။

Source: The Nation Thailand, 17 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန်များအား ပြည်ပသို့ လွတ်လပ်စွာတင်ပို့ခွင့်ပြုထားရာမှ တားမြစ်ကုန်စည်အဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရက ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်၊ ကြာသပတေးနေ့တွင် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DGFT) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အဆိုပါအမိန့် ကြော်ငြာစာ၌ HS Code 1006 30 90 အောက်ရှိ အရောင်တင်ထားသည်ဖြစ်စေ၊ အရောင်မတင်ရသေးသည်ဖြစ်စေ တစ်ပိုင်းတစ်စ သို့မဟုတ် အပြည့်အဝ ကြိတ်ခွဲထားသည့် ဘာစမာတီ မဟုတ်သောဆန်ဖြူအား ပြည်ပတင်ပို့မှုကို တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုသည် အမိန့်ထုတ်ပြန်ချိန်မှ ချက်ချင်း သက်ရောက်မှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အမိန့်မထုတ်မီကာလ၌ သင်္ဘောတင်ပို့မှု ဆောင်ရွက်ဆဲ ဆန်များ၊ သင်္ဘောတင်ပို့ရန် စာရွက်စာတမ်းများ တင်ပြပြီးစီးမှုနှင့်အတူ ဆိုက်ကပ်ရန် အလှည့်စောင့်ဆိုင်းလျက်ရှိသည့် အိန္ဒိယဆိပ်ကမ်းသို့ ရောက်နှင့်ပြီးဖြစ်သော သင်္ဘောများပေါ်သို့ တင်ဆောင်မည့် ဆန်များ၊ ၂၀-၇-၂၀၂၃ နေ့မတိုင်မီ အကောက်ခွန်စခန်းများ၏ စနစ်၌ ပြည်ပတင်ပို့ရန် အမှုတွဲဖွင့်လှစ်လျက် စစ်ဆေးပြီးသည့် ဆန်များအား ၃၁-၈-၂၀၂၃ နေ့အတွင်း အပြီးသတ်တင်ပို့ရန် ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ပြည်ပနိုင်ငံအစိုးရများမှ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုလိုအပ်ချက်အတွက် ညှိနှိုင်းမေတ္တာရပ်ခံလာမှုအပေါ် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်ပို့မည့် ဘာစမာတီ မဟုတ်သော ဆန်များကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန်များ ပြည်ပတင်ပို့မှုအား တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုသည် အိန္ဒိယ၏ ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့လျက်ရှိသော လုပ်ငန်းတစ်ရပ်လုံး၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ ဆန်ဈေးနှုန်းများကို လျော့ကျစေမည်ဖြစ်သော်လည်း ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်းများအပေါ်ကိုမှု ပြောင်းပြန်အကျိုးသက်ရောက်စေဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရှိ စပါးအဓိက စိုက်ပျိုးရာဒေသများ၌ မိုးရွာသွန်းမှု မျှတမှန်ကန်ခြင်း မရှိသဖြင့် လွန်ခဲ့သည့် ၁၀ ရက်တာကာလအတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများမှာ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင်လည်း အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများအရ ဗီယက်နမ်မှ တင်ပို့သည့်ဆန်များ၏ ဈေးနှုန်းများသည် ယခုသီတင်းပတ်၌ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ ဤအခြေအနေ၌ အိန္ဒိယ၏ တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်က ဆန်ဈေးနှုန်းများ ပိုမိုမြင့်တက်စေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောဆိုကြကြောင်းဖြင့် Economic Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှု အကြီးမားဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သော အိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်း၌ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းနိုင်မည့်အခြေအနေအား စိုးရိမ်မှုရှိသည့်အလျောက် ယခင်နှစ် စက်တင်ဘာလကပင် ပြည်ပသို့ ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားခဲ့ပြီး ဆန်အဆင့်အတန်း အမျိုးမျိုး တင်ပို့မှုအပေါ်ကိုလည်း ပို့ကုန်အခွန် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ကောက်ခံလျက်ရှိသည်။

Source: Economic Times, 20 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ် စတင်ခြင်းကြောင့် စိုက်ခင်းများ ခြောက်သွေ့လာပြီး သီးနှံများ ထိခိုက်ပျက်စီးမည့်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများမြင့်တက်လျက်ရှိပြီး တင်သွင်းသူများအနေဖြင့်လည်း သိုလှောင်မှု များပြားလာခြင်းကြောင့် အာရှရှိ ဆန်ဈေးသည်လည်း နှစ်နှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း Bloomberg သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒေသတွင်း စံနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါသော ထိုင်းဆန်ဖြူသည်  လွန်ခဲ့သည့် လေးလအတွင်း ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃၅ ရှိရာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လဆန်းပိုင်းနောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းဆန်တင်ပို့သူများ အသင်း၏အချက်အလက်များအရ သိရသည်။

အယ်လ်နီညိုအခြေအနေသည် ခုနစ်နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အပူပိုင်းပစိဖိတ်ဒေသတွင် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး အရှေ့တောင်အာရှတွင်လည်း မိုးခေါင်ရေရှားလာနိုင်သည်ဟု ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသအဖွဲ့ကြီး၏ အဆိုအရသိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ကမ္ဘာ့အပူချိန်အမြင့်ဆုံး စံချိန်တင်၍ သုံးရက်ကြာ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍  စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိပ်တန်းတင်ပို့သူဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဒေသအချို့တွင် မုတ်သုံမိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် စပါးစိုက်ခင်းများတွင် ရေဝင်ရောက်ပြီး အပူဒဏ်မှ သက်သာလာသော်လည်း ခြောက်သွေ့ ရာသီဥတုသည် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအဆင့် တင်ပို့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ကောက်ပဲသီးနှံများကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အစောပိုင်းမှစ၍ မိုးခေါင်ရေရှားသည့် အခြေအနေကို နေရာအနှံ့အပြား၌ ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊  ထိုင်းအစိုးရသည် စိုက်ပျိုးခြင်းကို ကန့်သတ်သည့်အနေဖြင့် လယ်သမားများအား ယခုနှစ်တွင် သီးနှံတစ်မျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးရန် တိုက်တွန်းထားကြောင်း သိရှိရသည်။

အယ်လ်နီညိုကြောင့် စက်တင်ဘာလနှင့် အောက်တိုဘာလတို့တွင် ခြောက်သွေ့ရာသီဥတု၏ သက်ရောက်မှုကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိမြင်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ အယ်လ်နီညိုသည် နောက်နှစ်သို့ ဆက်သွားမည့် အလားအလာရှိသဖြင့် သိုလှောင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေမှုကို တွေ့ရှိရမှာဖြစ်ပါကြောင်း ထိုင်းဆန်တင်ပို့သူများအသင်း၏ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဥက္ကဋ္ဌ Chookiat Ophaswongse က ပြောဆိုသည်။

ဆန်တင်သွင်းသည့်နိုင်ငံများသည် ဝယ်ယူစုဆောင်းမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်၍ စတင်ဆောင် ရွက်နေကြပြီဖြစ်သည်။ ဗီယက်နမ်သည် ယခုနှစ်တွင် ဆန်တင်ပို့မှုမှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုခန့်အတွင်း အမြင့်ဆုံးအထိ တက်လာနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားပြီး ဖိလစ်ပိုင်၊ တရုတ်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံများရှိ ဝယ်လက်များထံ တင်ပို့မှုလည်း မြင့်တက်လာကြောင်းသိရပါသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဖိလစ်ပိုင်တို့မှ ကြီးမားသောဝယ်ယူမှုသည် စျေးကွက်ကို ပိုမိုမြင့်မားလာစေခဲ့ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုမရှိပါက နှစ်သစ် သို့မဟုတ် စတုတ္ထသုံးလပတ်တွင် အားနည်းချက်များ ပြန်ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆန်ထောက်ပံ့မှုမှာ ထူးခြားစွာ ကြီးမားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း The Rice Trader ၏ သုတေသနလုပ်ငန်းကို တည်ထောင်သူနှင့် အမှုဆောင် အရာရှိချုပ် Jeremy Zwinger က ပြောကြားခဲ့သည်။  ကမ္ဘာ့ နှစ်ကုန်ပိုင်း သိုလှောင်မှုမှာ နှစ်နှစ်အတွင်း ကျဆင်းသွားသော်လည်း ဆန်ထောက်ပံ့မှုမှာ စံချိန်တင်မြင့်မားလာကြောင်း အမေရိကန် စိုက်ပျိုးရေးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ သိရသည်။စပါးစိုက်ပျိုးသည့် ထိပ်တန်းပြည်နယ်များဖြစ်သည့် Hunan နှင့် Jiangxi ၏ နေရာအချို့တွင် အပူချိန် ၄၀ ဒီကရီ စင်တီဂရိတ်အထိ မြင့်တက်လာပြီး လာမည့်ရက်အနည်းငယ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ဒေသအများအပြားတွင် အပူလှိုင်းများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင် ဖွယ်ရှိကြောင်းနှင့် အဆိုပါဒေသများရှိ အချို့သောဆန်များ အချိန်မတန်မီ ရင့်မှည့်စေမည့် အပူရှိနိုင်ခြေမြင့်မားသည်ဟု တရုတ်မိုးလေဝသနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

Source: Bloomberg, 11 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်ကာလအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန် တန်ချိန် ၁၃၈၃၆၄ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၈.၉ သန်းဖိုး တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးအသင်းအဖွဲ့ချုပ် (CRF) ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

CRF အဖွဲ့ချုပ်၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ထိပ်တန်း ဆန်ဝယ်ယူတင်သွင်းသည့်နိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဇွန်လအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှ စုစုပေါင်းဆန်တင်ပို့မှုပမာဏ၏ ၄၂% ကို တင်ပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြပါသည်။ CRF ၏ ဥက္ကဌဖြစ်သူ Chan Sokheang က တရုတ်နိုင်ငံသည် ဆန်တင်ပို့ရန် အလားအလာကောင်းမွန်သည့် ဈေးကွက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပူးပေါင်း၍ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တစ်နှစ်လျှင် ဆန်တန်ချိန် ၄ သိန်း ရောင်းချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

CRF ၏ ဖော်ပြချက်အရ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ပထမ ၆ လအတွင်း နိုင်ငံ ပေါင်း ၅၂ နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၃၂၉၆၃၃ တန် တင်ပို့ခဲ့ပြီး ဝင်ငွေ ဒေါ်လာ ၂၂၉ သန်းရရှိခဲ့ကြောင်း၊ တင်ပို့ခဲ့သော ဆန်အမျိုးအစားများတွင် ပရီမီယံအဆင့် ရနံ့မွှေးဆန်၊ ဆန်မွှေး၊ ဆန်ဖြူလုံးရှည်၊ ပြုတ်ဆန်နှင့် အော်ဂဲနစ်ဆန် တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Khmer Times, 10 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ကော်ဖီထုတ်လုပ်မှု အကြီးမားဆုံးဖြစ်သော ကာနာတကာပြည်နယ်ရှိ Chikkamagaluru ၊ Kodagu နှင့် Bababudanagiri ဒေသများတွင် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် အာရေဗီးကား ကုန်းမြင့်ကော်ဖီ အမျိုးအစားများသည် ထူးခြားသောအရသာနှင့် ရနံ့တို့ရှိပြီး ပထဝီအညွှန်း GI အမှတ်တံဆိပ်ရရှိထားရာ ၎င်းကော်ဖီများ၏ အမှတ်တံဆိပ် (Brand)  မြှင့်တင်မှုနှင့်အတူ ပြည်နယ်အတွင်း ကော်ဖီဂေဟခရီးသွားစနစ်ကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း  ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Siddaramiah က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကာနာတကာပြည်နယ်၏ ကော်ဖီထုတ်လုပ်မှုမှာ ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုစုစုပေါင်း၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံကျော်ရှိကြောင်း၊ ကော်ဖီဘုတ်အဖွဲ့၏ မုတ်သုံကာလအလွန်ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး၌ ကော်ဖီတန်ချိန် ၃.၆ သိန်းထုတ်လုပ်ခဲ့ရာ ကာနာတကာပြည်နယ်မှ တန်ချိန် ၂.၅၄ သိန်း ပါရှိကြောင်း၊ ပြည်နယ်အနေဖြင့် အာရေဗီးကား ကုန်းမြင့်ကော်ဖီ တန်ချိန် ၇၂၉၄၅ တန်နှင့် ရိုဘတ်စတာ မြေနိမ့်ကော်ဖီ တန်ချိန် ၁.၈၁ သိန်း ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ကော်ဖီနှစ်မျိုးစလုံးကို Chikkamagaluru၊ Kodagu နှင့် Hassan ခရိုင်များတွင် အဓိက စိုက်ပျိုးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

ဥယျာဉ်ခြံသီးနှံကဏ္ဍ တိုးမြင့်စေရေးအတွက် အုန်းသီး၊ ကွမ်းသီး၊ စပျစ်သီး၊ သလဲသီး၊ သရက်သီးအပြင် အခြားသီးနှံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ပန်းမန်များ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်း၊ စီမံပြုပြင်ထုပ်ပိုးခြင်း၊ အမှတ်တံဆိပ်မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် တင်ပို့ခြင်းတို့ကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ရောဂါပိုးမွှား ထိန်းချုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်များကို ရူပီး ၅ ကုဋေ ကျခံဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥယျာဉ်ခြံသီးနှံများ စီမံပြုပြင်ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် သိုလှောင်ခြင်းတို့အတွက် အအေးခန်းသိုလှောင်ရုံများနှင့် ပြုပြင်ထုပ်ပိုးရုံ ၈ ခုကို တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့်လည်း ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 7 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)