ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ထိုင်းနိုင်ငံ
ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၏ဈေးနှုန်းများကို ခြေရာခံစောင့်ကြည့်လျှက်ရှိသည့် သတင်း
၁။ ထိုင်းနိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် အခြားလူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၏ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာခြင်းအပေါ် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လျှက်ရှိ ကြောင်း၊ ရေကြီးမှု၊ ဆီဈေးမြင့်တက်မှုနှင့်ကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မှုတို့ကြောင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်သူ များအား ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်စေရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် တောင်းဆိုထားကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၅)ရက်နေ့မှစ၍ ဘန်ကောက်နှင့်အနီးတစ်ဝိုက် တွင် မိုဘိုင်းယူနစ် အစီး(၅၀)ဖြင့် ဈေးနှုန်းချိုသာသောကုန်ပစ္စည်းများအား ထောက်ပံ့ရောင်းချပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊အစိုးရ၏မကြာသေးမီကပိတ်ဆို့တားဆီးမှုများအပေါ်ဖြေလျှော့ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုအစီအမံများသည် ပြည်သူများအား ၎င်းတို့၏အသုံးစရိတ်များ တိုးမြင့်လာစေရန် ဟင်းသီးဟင်းရွက် များနှင့် အခြားထုတ်ကုန်များအပေါ် ဝယ်လိုအားတိုးတက်လာစေရန်မျှော်လင့်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ကုန်သွယ်ရေးဉီးစီးဌာနအနေဖြင့် ရေကြီးမှုနှင့်စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုကြောင့် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၏ ဈေးနှုန်းအပြောင်းအလဲများကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်လျှက်ရှိရာ၌လူသုံးကုန်ပစ္စည်း၊သန့်ရှင်းရေးနှင့်လျှော်ဖွပ်ရေးပစ္စည်းများ၊ဆောက်လုပ်ရေး သုံးပစ္စည်းများ၊ အစားအစာများနှင့် ဆန်၊ ဥများ၊ သစ်သီးဝလံများ စသည့်လယ်ယာထုတ်ကုန်ပစ္စည်း များနှင့် ဝက်သားတို့ပါဝင်ကြောင်း၊ ၎င်းဉီးစီးဌာနအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ပြည်သူအများ၏ လူနေမှုစရိတ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် မိုဘိုင်းကုန်စုံစတိုး ဆိုင် ကားအစီးရေ(၁၀၀၀)ဖြင့် စေလွှတ်ရောင်းချ ပံ့ပိုး‌ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် ဆန်၊ ဥများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရာတွင်ကူညီရန်အတွက် ဒေသတစ်ခုစီရှိ ဗဟိုဈေးကြီး များ၊ လက်လီ/လက်ကားဈေးကွက်များနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်သွားရန် အဆင့်သင့်ရှိနေပြီဖြစ် ကြောင်းနှင့် လယ်ယာထုတ်ကုန်များ အတွက် ဖြန့်ဖြူးရေးလမ်းကြောင်းအသစ်များ ဖော်ဆောင်ရန် ဌာနအနေဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့တော်ရှိဓါတ်ဆီဆိုင်ကြီးများနှင့်လည်း ပူးပေါင်းချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက် လျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ် - ဘန်ကောက်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်နိုင်ငံ
နိုင်ငံခြားသားများကိုကူညီရန် ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးဖြင့် hotline စတင်လိုက်သည့်တရုတ်နိုင်ငံ
၂။ နိုင်ငံခြားရေးရာများ၊ နိုင်ငံခြားနှင့်ဆက်နွယ်နေသည့် လုပ်ငန်းများနှင့် အကူအညီလိုအပ်နေ သည့်ကျွမ်းကျင်သူများကိုကူညီရန်ထိရောက်ပြီးအရည်အသွေးမြင့်သည့်အများပြည်သူဝန်ဆောင်မှု များ‌ပေးနိုင်ရေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံက အောက်တိုဘာလ(၂၈)ရက်နေ့တွင် ဘာသာစကားအမျိုးမျိုး ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်သည့် (၁၂၃၄၅) hotline ကို စတင်လိုက်ကြောင်း၊ hotline နံပတ်(၁၂၃၄၅) သို့ခေါ်ဆိုပြီး နံပတ်(၃)ကို နှိပ်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံခြားသားများအတွက် ကောင်စစ်ရေးရာကိစ္စများ၊ ဗီဇာကိစ္စ များ၊ APEC Business Travel Card ကိစ္စရပ်များနှင့် ကာကွယ်ဆေးကိစ္စများအတွက် အသံဖြင့်လမ်းညွှန်ချက်များကိုနားထောင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီးဝန်ဆောင်မှုပေးသည့်အချိန်မှာတနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အတွင်း နံနက်(၉)နာရီမှ မွန်းတည့်အချိန်အထိနှင့် နေ့လည် (၂)နာရီမှ ညနေ(၆) နာရီဖြစ်ကြောင်း၊ဖုန်းအော်ပရေတာများကအင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်ဝန်ဆောင်မှုပေးကာ ကျိုးဟိုင်နိုင်ငံ ခြားရေးရုံးက ဂျပန်၊ကိုရီးယား၊ဂျာမန်နှင့်ရုရှားဘာသာစကားများ ပံ့ပိုးကူညီပေးကြောင်း၊ ၎င်းဝန် ဆောင်မှုမှာ ကြိုဆိုမှုများနှင့် တာဝန်ယူမှုများကို တပြေးညီဖြစ်စေကာ အချိန်မီအကြောင်းပြန်ကြား ပေးလျှက် စောဒကတက်မှုများကို ဖြေရှင်းပေးခြင်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုအသုံးပြုသူများထံမှ တုံ့ပြန်ချက် များကို ‌ကောက်ယူစုဆောင်းကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးဖြင့် hotline ဝန်ဆောင်မှု ပေးခြင်းမှာ ခေတ်မီအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဆင့်မြှင့်တင်ထားသည့် အထူးစီးပွားရေးဇုန် တည် ဆောက်ရေးကို အရှိန်မြှင့်တင်ကာ ကျိုးဟိုင်၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစီးပွားရေးပတ်ဝန်းကျင်အား အကောင်းဆုံးဖြစ်စေရန်အတွက်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ကွမ်ရှီး လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးဇုန်၏ နန်နင်းနယ်မြေတွင် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီပေါင်း (၂၅၀၀၀) ခန့် လုပ်ငန်းတည်ထောင်ပြီးဖြစ်သည့်သတင်း
၃။ ယခုနှစ်ပထမ(၉)လအတွင်း ကွမ်ရှီး လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးစမ်းသပ်ဇုန်၏ နန်နင်း နယ်မြေတွင် ကုမ္ပဏီအသစ်ပေါင်း(၁၇၁၀၀)တည်ထောင်ခဲ့ကာ ယခင်နှစ်ကထက် (၂၅၂.၉%) တိုး တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကွမ်ရှီး လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးစမ်းသပ်ဇုန်၏ နန်နင်းနယ်မြေကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင်တည်ထောင်ခဲ့ကာ စုစုပေါင်းဧရိယာ(၄၆.၈ sq.ft) ကျယ်ဝန်းကြောင်း၊ နန်နင်း နယ်မြေတွင် ခေတ်မီဘဏ္ဍာရေး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေး၊ စမတ်နည်းပညာသုံး ကုန်စည်သယ်ယူ ပို့‌ဆောင်ရေး၊ အသစ်ပေါ်ထွန်းလာသည့် စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၊အားကစားနှင့် ဆေးဝါးဟူသည့် ကဏ္ဍကြီး (၅)ရပ်အပေါ် အထူးအလေးထားကာ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ လက်ရှိ အချိန်တွင် နန်နင်းနယ်မြေ၌ လုပ်ငန်းကြီးများဖြစ်ကြသည့် Deutsche Post DHL China Taiping Insurance Group နှင့် Alibaba တို့အပါအဝင် ကုမ္ပဏီပေါင်း(၂၅၀၀၀)ကျော်တို့အား ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများကို လာရောက်တည်ထောင်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
နိုဝင်ဘာ(၁)ရက်နေ့တွင် ရှန်တုန်းရေနံချက်စက်ရုံမှ ဓါတ်ဆီနှင့်ဒီဇယ်ဆီ ဈေးနှုန်းများ အနည်းငယ် မြင့်တက်လာသည့်သတင်း
၄။ နိုဝင်ဘာလ (၁)ရက်နေ့၌ ရှန်တုန်းရေနံချက်စက်ရုံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ဓါတ်ဆီဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင်ယွမ်ငွေ(၈၄၇၄.၈၀)နှင့် ဒီဇယ်ဆီဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် ယွမ်ငွေ(၈၁၀၇.၄၀)အသီး သီး ရှိခဲ့ကြောင်း၊၎င်းစက်ရုံမှထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုများကို ‌ကောင်းစွာဆောင်ရွက်နေသည်ဖြစ် ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းသုံးဈေးနှုန်း(transaction price) များအနေဖြင့် guoliu မော်တော်ယာဉ်သုံး 92# ဓါတ်ဆီ ဈေးနှုန်းမှာ ယွမ်ငွေ (၈၄၅၀ မှ ၈၆၅၀ ကြား)၊guoliu မော်တော်ယာဉ်သုံး 95# ဓါတ်ဆီ ဈေးနှုန်းမှာ ယွမ်ငွေ (၈၅၅၀ မှ ၈၇၅၀ ကြား)၊guoliu မော်တော်ယာဉ်သုံး 0 # ဒီဇယ်ဆီဈေးနှုန်းမှာ ယွမ်ငွေ(၈၀၀၀ မှ ၈၂၀၀ ကြား)ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ရေနံစိမ်းကြိုရောင်းကြိုဝယ်ဈေးနှုန်းမှာ ပိုမို မြင့်မားသည့်ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေသဖြင့် U.S. WTI ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းမှာ တစ်စည်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ (၈၃.၅၇)အထိ လည်းကောင်း၊Brentရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းမှာ တစ်စည်လျှင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၈၃.၇၂)အထိလည်းကောင်း အဓိကစာချုပ်ဈေးနှုန်းများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်တွင် လောင်စာဆီဈေးကွက်မှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများဖြင့်ပြည့်နှက်နေပြီး နိုဝင်ဘာလ (၄)ရက်နေ့တွင် ကျင်းပ မည့် ရေနံတင်ပို့သည့်နိုင်ငံများအဖွဲ့နှင့် ၎င်းတို့၏မိတ်ဖက်များကျင်းပသည့် အစည်းအဝေး၏ ရလာဒ်ကို စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-နန်နင်းမြို့ စီးပွား‌ရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဉီးဆောင်နေသည့် မြို့ကြီး ၅ မြို့တွင် “အခွန်ကင်းလွတ် စီးပွားရေး”အစီအစဉ်များ အစပျိုးရန်စီစဉ်ခြင်း
၅။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ပိုမိုများပြားလာခြင်းဖြင့် စီးပွား‌ရေးကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ၎င်း၏ Dual circulation Strategy ခေါ် နှစ်ဆလည်ပတ်မှု ဗျူဟာကို ပံ့ပိုးရန် နောက်ထပ်နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနေရာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုကို ဉီးဆောင်နေသည့် ပေကျင်း၊ ရှန်ဟိုင်း၊ ကွမ်ကျိုး၊ တီယံကျင်းနှင့် ချုံချင်းမြို့ကြီး (၅)မြို့တို့တွင် အခွန်လွတ်စီးပွားရေး အစီအစဉ်များ အစပျိုးခြင်းဖြင့် ယင်းမြို့(၅)မြို့အား နိုင်ငံတကာစားသုံးသူဗဟိုပြုမြို့များအဖြစ် ဉီး‌ဆောင်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပေကျင်းနှင့်ရှန်ဟိုင်းတွင် နိုင်ငံတကာအမှတ် တံဆိပ်များကို ပိုမိုဆွဲဆောင်ရန်၊ အခွန်လွတ်ဆိုင်အရေအတွက် တိုးမြှင့်ရန်၊ အခွန်လွတ်ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးအစားများပိုမိုခွင့်ပြုရန်နှင့် စားသုံးသူတစ်ဉီးလျှင်အခွန်လွတ်ဈေးဝယ်ခြင်းခွဲတမ်းကိုတိုးမြှင့်ရန် အစီအစဉ်များ ချမှတ်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ အ‌ကောက်ခွန်ကင်းလွတ်ဈေးဝယ်ခြင်း Duty – free - shopping သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ရန်အစီအစဉ်တွင် ပိုမိုထင်ရှားသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင် နေမည်ဖြစ်သော်လည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းအမျိုးမျိုး အသုံးပြုဖြိုခွင်း ခြင်းသည် နိုင်ငံတကာအမှတ်တံဆိပ်များကိုစိတ်ပျက်စေကာ စားသုံးသူမြို့သူများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် မှုကိုကန့်သတ်နိုင်သည်ဟု လေ့လာသူများကဆိုထားကြောင်း၊ အကောက်ခွန် ကင်းလွတ်ဈေး ဝယ် ခြင်းကို ချဲ့ထွင်ခြင်းသည် သုံးစွဲမှုကိုအားပေး၍ နိုင်ငံတကာခရီးသွားများ၏ အကျိုးခံစားခွင့်များထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ဈေးဝယ်ခြင်းကိုနှစ်သက်သော ပြည်တွင်းဈေးဝယ်သူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ပြီး ပြည်ပမှ အနာဂတ်ဈေးဝယ်သူများကိုလည်း ဆွဲဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အခွန်လွတ် ဈေး ကွက်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခွန်လွတ်ရောင်းချမှု စုစုပေါင်း၏ ၈ %သာရှိပြီး တရုတ်စားသုံးသူများ ၏ ကြီးမားသောအသုံးစရိတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ကန့်သတ်ချက်များရှိနေ ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ကူမင်းမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ
ပိုလျှံသည့်သကြား၊ဆန်နှင့်ပြောင်းတို့မှ အီသနောလောင်စာထုတ်လုပ်မည်
၁။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ကြံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှ ပိုလျှံသည့်ပမာဏအား အီသနော လောင်စာဆီအဖြစ် ထုတ်လုပ်ခြင်းအပြင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ ဓါတ်ဆီတွင် ၂၀ % အထိ ရောနှောအသုံးပြု ရန် ရည်မှန်းချက်ချမှတ်ထားမှုကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရေးအတွက် ဆန်နှင့်ပြောင်းတို့ကဲ့သို့ ကောက်ပဲသီးနှံ များထုတ်လုပ်မှုမှ ပိုလျှံမည့်ပမာဏကို အီသနောအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲ အသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊အောက်တိုဘာလဆန်း၌ပြုလုပ်ခဲ့သည့်ဆွေးနွေးပွဲတွင် အိန္ဒိယစားသုံးသူ‌ရေးရာ၊စားနပ် ရိက္ခာနှင့်ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာန အတွင်းဝန်က ပြည်တွင်း၌ သကြားထုတ်လုပ်မှုမှာ နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၃၂ သန်းကျော်ရှိပြီး သုံးစွဲမှုမှာ တန်ချိန် ၂၆ သန်းဖြစ်ရာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ကာလများ တွင် သကြားတန်ချိန် ၄ သန်းမှ ၄.၅ သန်းပိုလျှံမှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ထိုသို့ပိုလျှံမှုစွာထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းက ပြည်တွင်းသကြားဈေးနှုန်းနိမ့်ကျမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော တောင်သူများနှင့် ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်သောသကြားစက်ရုံများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ အစိုးရ အနေ ဖြင့် သကြားများပြည်ပတင်ပို့ရာတွင် သယ်ယူပို့‌ဆောင်ရေးထောက်ပံ့မှုနှင့် အီသနော တိုးမြှင့်ထုတ် လုပ်မှုတို့အားတွန်းအားပေးခြင်းဖြင့် မူဝါဒဆိုင်ရာများကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်၌ သကြား တန်ချိန် ၃.၅ သန်းကို‌ လောင်စာအဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုခြင်းနှင့် လာမည့်နှစ်၌ သကြား တန်ချိန် ၆ သန်းခန့်အား အီသနောထုတ်လုပ်မှုသို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်းမှ ပိုလျှံမှုကို လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် ဓါတ်ဆီ၌ လောင်စာအဖြစ် ၁၀% ပါဝင် ရောနှော နိုင်ရေးအတွက် အီသနောထုတ်လုပ်မှုကိုခွင့်ပြုထားပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှစတင်၍ ၂၀% အထိ ရောနှော ရန်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပင် ပြည်တွင်းကောက်ပဲသီးနှံထုတ်လုပ်မှုတွင် ပိုလျှံသည့်ဆန်နှင့် ပြောင်းတန်ချိန် ၁၆.၅ သန်းခန့်ကိုလည်း အီသနောထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကြံ နှင့် ကောက်ပဲသီးနှံများအား အီသနောလောင်စာဆီအဖြစ် ထုတ်လုပ်ခွင့်ပြုခြင်းဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် ရူပီးငွေ ကုဋေ ၄၀၀၀၀ အထိ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ အလုပ်အကိုင်သစ် များဖန်တီးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊အီသနောလောင်စာထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် ကာဘွန်မိုနော့ဆိုက်နှင့်ဟိုက် ဒရိုကာဘွန်ထုတ်လွှတ်မှုအား လျော့ကျစေပြီး လေထုသန့်ရှင်းမှုကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ပြည်ပမှရေနံကုန်ကြမ်းတင်သွင်းရာ၌ ရူပီးငွေ ကုဋေ ၃၀၀၀၀ အထိ သက်သာမှု ရရှိစေ မည်ဖြစ်ကြောင်းအိန္ဒိယစားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံစီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
စင်ကာပူ-ဩစတြေးလျအစိမ်းရောင် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိခြင်း
၂။ ဩစတြေးလျနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့သည် အစိမ်းရောင် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်(Green Economy Agreement-GEA)တစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိရာ နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ အစိမ်းရောင်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သောအနာဂတ်သို့ ဉီးတည်သည့် အသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုအရှိန်မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်ကောင်းများဖန်တီး၍ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချနိုင်ရန် အကူအညီပေးနိုင်မည်ဖြစ် သည်ဟု နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားကြောင်း၊ GEA သည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ အပေါ် စည်းမျည်းစည်းကမ်းဆိုင်ရာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို လျှော့ချခြင်းအပါအဝင် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး တိုးမြှင့်နိုင်မည့် လက်တွေ့ကျသော ကနဉီးအစီအစဉ် ဖြစ် ကြောင်း၊ဩစတြေးလျနှင့် စင်ကာပူကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးတို့သည် နှစ်နိုင်ငံအကြားချုပ်ဆိုမည့် GEA ဆိုင်ရာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ပူးတွဲအမြင်ကြေညာချက်(Joint Vision Statement)
တစ်စောင်ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ GEA သည် ဩစတြေးလျ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးက နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် အကျိုးကျေးဇူးရှိမည့် သ‌ဘောတူစာချုပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ စင်ကာပူကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးက စင်ကာပူနှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်မှုနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် ပူးပေါင်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုများစွာကိုတည်ဆောက်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊နှစ်နိုင်ငံလုံးရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အရွယ်အစားမျိုးစုံနှင့် လုပ်သားများအတွက် များစွာအကျိုးပြုမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်မှုနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ရေရှည်တည်တံ့ရေးဆိုင်ရာ ဒေသတွင်းနှင့်နိုင်ငံစုံမူဝါဒများကိုပုံဖော်ရာတွင် ကူညီနိုင် မည်ဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဩစတြေးလျနိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်း)

ဂျပန်နိုင်ငံ
တိုကျိုမြို့ရှိစားသောက်ဆိုင်များနှင့်ယမကာဆိုင်များကိုညအချိန်တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခွင့်ရမည်ဖြစ်ခြင်း
၃။ တိုကျိုမြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ကိုရိုနာကူးစက်ရောဂါထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ရေးအစီအစဉ် များလျှော့ချမှု ဆုံးဖြတ်ချက်အရ တိုကျိုမြို့ရှိ စားသောက်ဆိုင်များနှင့်ယမကာဆိုင်များသည် ၁၁ လ တာကာလအတွင်း ပထမဉီးဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ၂၅-၁၀-၂၀၂၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ပုံမှန်အနေ အထားအတိုင်း ညအချိန် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခွင့်ရရှိတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စားသုံးသူများအနေဖြင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးကြောင်းသက်သေပြချက်(သို့) ကိုရိုနာကူးစက်ရောဂါမရှိကြောင်း၊ ဆေးစစ် ချက်မှတ်တမ်းကို ပြသနိုင်မည်ဆိုပါ လူပုဂ္ဂိုလ် ၅ ဉီးနှင့်အထက် အရေအတွက်အား ည ၈ နာရီ နောက်ပိုင်းအထိ စားသောက်ဆိုင်နှင့်ယမကာဆိုင်များက ခွင့်ပြုလက်ခံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ဖြေလျှော့မှုများဆောင်ရွက်ရန် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် တိုကျို မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး၌ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ၌ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ရေးအစီအမံများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ရရှိသည့် စားသောက်ဆိုင်နှင့်ယမကာဆိုင်များအတွက် ညစဉ် ၈ နာရီအထိ ယမကာရောင်းချခွင့် ပြုထားပြီး ည ၉ နာရီတွင် ဆိုင်ကိုအပြီးပိတ်သိမ်းရန် ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ထားကြောင်း၊ ကူးစက် ရောဂါကာကွယ်ရေး အစီအမံများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ရှိသည့် စား သောက်ဆိုင်များတွင် ယမကာရောင်းချခွင့်နှင့်ဆိုင်ဖွင့်ချိန်သတ်မှတ်ချက်စသည်တို့ကိုဆက်လက် ကန့်သတ်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ ကုန်စုံဆိုင်များ၊ ရုပ်ရှင်ရုံများ၊ပြတိုက်များနှင့် အခြားသော အများ ပြည်သူဆိုင်ရာနေရာများတွင် ကန့်သတ်ချက်များအားလုံးကို ဖြေလျှော့မည်ဖြစ်ပြီး ည ၉ နာရီတွင် ပိတ် သိမ်းရန် သတ်မှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အားကစားရုံများဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များကို ဗဟို အစိုးရ၏မူဝါဒနှင့်အညီ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့မှသာ ဖြေလျှော့ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ် - တိုကျိုမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများ
စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကြောင့် အိမ်ထောင်စုများအတွက် ဘဏ္ဍာရေးထောက်ပံ့မှုပေးသွားမည် ဖြစ်ခြင်း
၄။ အီးယူတစ်ဝန်း၌ စွမ်းအင်ဈေးနှုန်း ဆက်လက်မြင့်တက်လျှက်ရှိသဖြင့် ယခုနှစ် ဆောင်း ရာသီ၌ စွမ်းအင်သုံးစွဲခပိုမိုကျသင့်မှုကိုရင်ဆိုင်ရမည့် အိမ်ထောင်စုများ၏ကုန်ကျစရိတ်ကို ကာမိ စေရန်အတွက် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရက ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အကူပြုအစီအမံများကို ပေးအပ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရသည် ဓါတ်ငွေ့နှင့်လျှပ်စစ်ဓါတ်အားခဈေးနှုန်း မြင့် တက်မှုကြောင့်အခက်ကြုံရနိုင်သည့်ဘယ်လ်ဂျီယံစားသုံးသူများကိုအကူအညီပေးရန်ရည်ရွယ်ချက် ဖြင့်ယူရို(၇၆၀)သန်းကို အသုံးပြုနိုင်ရန် လျာထားကြောင်း၊ ယင်း၏တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ဓါတ်ငွေ့နှင့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားခများကို Social Tariff ဖြင့်ပေးချေနိုင်သည့်အစီအစဉ်အား ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ကုန်အထိ တိုးမြှင့်ပေးခြင်းလည်းပါဝင်မည်ဖြစ်သော်လည်း ယင်းအစီအစဉ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယံ အိမ် ထောင်စုအားလုံးအတွက် အကျုံးဝင်မည်မဟုတ်ဘဲ ဘဏ္ဍာရေးလိုအပ်ချက်အများဆုံးရှိသည့် အိမ် ထောင်စုများအတွက်သာဖြစ်ကြောင်း၊ ဓါတ်ငွေ့နှင့်လျှပ်စစ်ဓါတ်အားသုံးစွဲခများအား ပေးချေခွင့် အစီအမံအရ ဘယ်လ်ဂျီယံရှိ ဘဏ္ဍာရေးအခက်အခဲရှိသော အထူးသဖြင့် social housing များ၌ ငှားရမ်းနေထိုင်ကြသည့် အိမ်ထောင်စု(၅)သိန်းကျော်ကို ထောက်ပံ့ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်း အစီ အမံဖြင့် နောက်ထပ် အိမ်ထောင်စု(၄၄၀၀၀၀) ခန့်ကို ထပ်မံကူညီပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ နိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုများအနေဖြင့် စွမ်းအင်သုံးစွဲခအတွက် နှုန်းသေဖြင့် ချုပ်ဆိုထားသည့် လက်ရှိ စာချုပ်များ(fixed rate energy contrasts )အား လာမည့်နှစ်တွင် အသစ်ပြန်လည်ချုပ်ဆိုချိန်၌ သုံးစွဲခများ အဆမတန်မြင့်တက်မှု(bill shock)ကိုရှောင်ရှားနိုင်ရေးအတွက်ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရ ၏ ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အကူအစီအမံက ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ် - ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

     ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မှုကိုထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပမှတင်သွင်း လာသည့် စားသုံးဆီများအပေါ် ကောက်ခံလျှက်ရှိသော အခွန်နှုန်းထားများအား လျှော့ချခဲ့ပြီး ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များလက်ဝယ်၌ စားသုံးဆီနှင့်ဆီထွက်သီးနှံများ သိုလှောင်ထားရှိခွင့်ကို အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ၈-၁၀-၂၀၂၁ ရက်နေ့ အမိန့်အမှတ် S.O.4146(E) ထုတ်ပြန်ချိန်မှစတင်၍ ၃၁-၃-၂၀၂၂ ရက်နေ့အထိ ကန့်သတ်မှုပြုမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်နယ်/ပြည်ထောင်စုနယ်မြေအလိုက် ကုန်စည်လက်ကျန်နှင့် စားသုံးမှုအခြေအနေ အပေါ်မူတည်၍ သိုလှောင်ထားရှိနိုင်မည့်ပမာဏကို သက်ဆိုင်ရာဒေသန္တရအစိုးရအဖွဲ့များက သတ် မှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့လက်ဝယ်တွင် သတ်မှတ်ပြဌာန်းချက်ထက် ကုန်စည်များပိုမိုရှိလျှင် စားနပ်ရိက္ခာနှင့်ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဦးစီးဌာန၏ကုန်စည်အချက်အလက် အင်တာနက်စင်္ကြန်၌ ထုတ်ဖော်ကြေညာရမည်ဖြစ်ပြီး ရက်ပေါင်း(၃၀)အတွင်း သတ်မှတ်ပမာဏသို့ လျှော့ချသိုလှောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၌ ပို့ကုန်/ သွင်းကုန် မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ရယူလျှက် စားသုံးဆီတင်ပို့လျှက်ရှိသော ဆီကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်သူ၊ ပြန်လည် သန့်စင်သူ၊ လက်လီလက်ကားဖြန့်ဖြူးသူများသည် ပြည်ပတင်ပို့ရန်အတွက် စားသုံးဆီနှင့် ဆီထွက် သီးနှံများအား လက်ဝယ်ထားရှိကြောင်း ရှင်းလင်းပြသနိုင်ပါက ဤကန့်သတ်ချက်မှ ကင်းလွတ်ခွင့် ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်သူ၊ ပြန်လည်သန့်စင်သူ၊ လက်လီလက်ကား ဖြန့်ချီသူများသည်လည်း ၎င်းတို့၏လက်ဝယ်ရှိ စားသုံးဆီနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ အား ပြည်ပမှတင်သွင်းလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းတင်ပြနိုင်ပါက အလားတူ ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီလိုအပ်ချက်၏ ၆၀% ခန့်အား ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန် အတွက် နှစ်စဉ် ပြည်ပမှဝယ်ယူတင်သွင်းနေရကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် အခြေအနေနှင့် ပြည် တွင်းသွင်းအားစုအပိုင်း၌ ကျပ်တည်းမှုအရ ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီဈေးနှုန်းများသည် လွန်ခဲ့သည့် (၁)နှစ်တာအတွင်းမြင့်တက်လာခဲ့ရာ အိန္ဒိယစားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ အောက်တိုဘာလ (၉) ရက်နေ့ရှိ ပဲပုတ်ဆီလက်လီဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၁၅၄.၉၅ ရူပီး နှုန်းသို့ရောက်ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူထက် ၄၆.၁၅% ပိုမိုလာကြောင်း၊ ဆီ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် မုံညင်းဆီနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီတို့သည် ၄၃% ခန့်၊ နေကြာဆီသည် ၃၈.၄၈% ခန့်နှင့် စားအုန်း ဆီသည် ၃၈% ခန့်ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းများ အသီးသီး ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီကဲ့ သို့သောအရေးကြီးကုန်စည်များ၏ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် သွင်းကုန်အပေါ် ကောက်ခံ သည့်အခွန်စနစ်၏ထိရောက်မှုကို ဆန်းစစ်ခြင်း၊ သိုလှောင်ထားရှိသည့် ကုန်စည်ပမာဏကို ကုန်စည် အချက်အလက်စင်္ကြန်သို့ထုတ်ဖော်တင်ပြစေခြင်းစသည်ဖြင့် ဘက်စုံကြပ်မတ်သည့် မဟာဗျူဟာကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ NCDEX အိတ်ချိန်းဈေးကွက်၌ မုံညင်းဆီနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ အား အနာဂတ်ကာလအတွက် ကြိုတင်ရောင်းဝယ်ခြင်းကို ၈-၁၀-၂၀၂၁ ရက် နေ့မှစတင်၍ ဆိုင်းငံ့ စေပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ဤသို့ဆောင်ရွက်ချက်များက စားသုံးဆီဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်လျှက် နိုင်ငံ တစ်ဝန်းရှိ စားသုံးသူပြည်သူများအတွက် သက်သာချောင်ချိမှု ရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်နယ်/ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ အစိုးရအဖွဲ့များအနေဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာနှင့်ပြည်သူ့ ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဦးစီးဌာန ၏ ကုန်စည်အချက်အလက်စင်္ကြန်(https: // evegoils .nic . in) သို့ လုပ်ငန်းရှင်များမှ စားသုံးဆီနှင့် ဆီထွက်သီးနှံ ကုန်လက်ကျန်စာရင်းများ ပုံမှန်ဖော်ထုတ်တင်ပြစေရေး ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်သွားရန် ဗဟိုအစိုးရက တိုက်တွန်းထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံစီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
ဩစတြေးလျအစိုးရက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အပိုဆောင်းအကူအညီပေးအပ်ခြင်း
ဩစတြေးလျအစိုးရသည် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ဩစတြေးလျစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများနှင့် နိုင်ငံတကာ ဝယ်လက်များအကြား အဓိကအရေးပါသည့် လေကြောင်းပို့ဆောင်မှု ဆိုင်ရာချိတ်ဆက်မှုများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းသွားနိုင်ရန် အေဒေါ်လာ(၂၆၀.၉)သန်း အပိုဆောင်း ထောက်ပံ့လိုက်ခြင်းကို အခြေခံအဆောက်အအုံ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဒေသတွင်းဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်မှုဝန်ကြီးဌာနနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနတို့၏၂၇.၈.၂၀၂၁ ရက်နေ့ ပူးတွဲသတင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရသည် အေဒေါ်လာ(၁.၀၄)ဘီလီယံကို ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် တင်ပို့သူများအတွက် International Freight Assistance Mechanism (IFAM) အစီအစဉ်အရ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာဖောက်သည်များက အမျိုးမျိုးသော ဩစတြေးလျ ထုတ်ကုန်များကို လက်လှမ်းမှီအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခြေခံ အဆောက်အအုံ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးက IFAM အစီအစဉ်ကို တိုးချဲ့‌ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့အသွင်သစ် ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိသည့် အရေးပါသောဈေးကွက် များသို့ ရောက်ရှိနိုင်မှုကဆက်လက်သေချာစေပြီး ဒေသတွင်းရှိ ဩစတြေးလျ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၊ ငါးလုပ်ငန်းနှင့် ရင်းမြစ်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကဏ္ဍများအတွက် အသက်သွေးကြောဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
IFAM အစီအစဉ်၏ အဓိကအင်္ဂါရပ်မှာ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းသယ်ယူပို့‌ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများအတွက် သယ်ယူပို့‌ဆောင်ရေးနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာအထောက်အပံ့များပေးခြင်း၊ လေ ကြောင်းလိုင်းများနှင့်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ကုန်စည်ရှင်းလင်းရာတွင် လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် ပြည်နယ် နှင့်နယ်မြေအလိုက် အစိုးရများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ကူးစက်ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကာလအတွင်း ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကုန်ကျစရိတ်များအတွက် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ပိုမိုတိုးတက်လာ‌စေခြင်းတို့ဖြစ် ကြောင်း၊ ယခုအစီအစဉ်သည် ဆေးပစ္စည်းကဲ့သို့သော အရေးပါသည့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို သေချာ စေသကဲ့သို့ ဩစတြေးလျစီးပွားရေး ပြန်လည်နာလန်ထူနိုင်ရေးအတွက် အခြား မရှိမဖြစ်ကုန်စည် များ၏ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကိုပါ သေချာမှုရှိစေသည်ဟု ပြောကြားထားကြောင်း၊လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီးက ယခု အပိုဆောင်းထောက်ပံ့မှုမှာ ဩစတြေးလျ လယ်ယာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် သူများအတွက် အဓိကအောင်မြင်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်များသို့ အရည်အသွေးမြင့် ကုန်စည်များ စဉ်ဆက်မပြတ်ဝင်ရောက်ရေးကို ပိုမိုသေချာစေပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ရှိပြီး သား နိုင်ငံတကာဝယ်လက်များနှင့် ဆက်လက်ချိတ်ဆက်နေခြင်းက ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့်အပြင် ထိပ်တန်းအရည်အသွေးရှိ ထုတ်ကုန်များကို ထောက်ပံ့နိုင်သည့် စိတ်ချရသောထောက်ပံ့သူများအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ကင်ဘာရာမြို့၊ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
အိန္ဒိယနိုင်ငံ
အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့မှုလျော့ကျဖွယ်ရှိခြင်း
နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးကွက်အတွင်း ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့တွင် ဆန် ဈေးနှုန်းများကျဆင်းလျှက်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များ မြင့်တက်မှုနှင့် အတူ ကုန်သေတ္တာများ လွယ်ကူစွာရရှိမှုမရှိခြင်းတို့က ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် အိန္ဒိယ၏ ပြည်ပသို့ ဆန် တင်ပို့မှုအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း၊ အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့သူလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (AIREA)ဥက္ကဋ္ဌ က လွန်ခဲ့သည့်(၂)လခန့်က မိုးရွာသွန်းမှုများကြောင့် ကုန်သေတ္တာများပို့ဆောင်နိုင်မှု မရှိသည့်အတွက် ယခုအခါ ကုန်သင်္ဘော (၁၅)စီးခန့်သည် အန္တရာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်ရှိ Kakinada ဆိပ်ကမ်း၌ စောင့်ဆိုင်းနေရကြောင်း၊ ဆိပ်ကမ်းများ၌ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ပြည့်ကျပ် များပြားလာမှုအပြင် သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များကြီးမြင့်မှုက ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အဓိက စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်လာကြောင်းသိရှိရပါသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ပြည်နယ်အများအပြားမှ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန် များတင်ပို့ရာတွင် အဓိကအားဖြင့် Kakinada ဆိပ်ကမ်းသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရာ၌ ရထားပို့‌‌ဆောင် ရေးလုပ်ငန်းအပေါ် များစွာအမှီပြုလျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးကွက်၌ ရောင်းလိုအား များ ပြားလျှက်ရှိမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်းနှင့်ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့သည် ဆန်ဈေးနှုန်းများကို လျှော့ချခဲ့ကြကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ယခင်နှစ်၌ အိန္ဒိယထံမှ ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန် များကို အဓိကဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မေလ အထိသာ ဝယ်ယူခဲ့ပြီး ကုန် သေတ္တာများစေလွှတ်ပေးရမှုအပေါ် ဈေးနှုန်းလျှော့ချပေးရန် ဗီယက်နမ် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ က လိုလားလျှက်ရှိကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ် မေလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံထံမှ ဝယ်ယူ တင်သွင်းမည့်ဆန်များအပေါ် အကောက်ခွန်အား ၅၀ % မှ ၃၅ % သို့ လျှော့ချပေးခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် တင်ပို့နိုင်မှုမရှိသေးကြောင်း၊ ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန်များ အား သင်္ဘောပေါ်၌ ဝမ်းပုံစနစ်ဖြင့် တင်ပို့မှုရှိသော်လည်း ဘာစမာတီဆန် တင်ပို့မှု၏ ၈၀ % ခန့်မှာ ကုန်သေတ္တာဖြင့် ပို့ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစရိတ်များ ကြီးမြင့်မှုနှင့် ကုန် သေတ္တာများ အလွယ်တကူမရရှိနိုင်မှုတို့က ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အဓိက ပြဿနာဖြစ်ပြီး အခြေအနေတိုးတက်မှုမရှိပါက ဘာစမာတီဆန်ပြည်ပတင်ပို့မှုသည်၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တင်ပို့မှု အောက်၂၅ % ခန့် ကျဆင်းမည်ဟုခန့်မှန်းကြောင်းသိရှိရပါသည်။
ပင်လယ်နက်နိုင်ငံများမှ ပဲနီလေးများ တင်သွင်းခွင့်ပြုရေးတွန်းအားပေး
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဥတာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ် ရေွးကောက်ပွဲမတိုင်မီကာလအတွင်း ပဲမျိုးစုံ ဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းများတည်ငြိမ်မှုရှိအောင် ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဗဟိုအစိုးရက ကြိုးပမ်းလျှက်ရှိ သော်လည်း ပဲနီလေးလက်လီအရောင်းဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၉၀ ရူပီးနှင့် အထက်သို့ရောက် ရှိပြီး ဖိအားများဖြစ်ပေါ်စေလျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ပဲနီလေးဈေးကွက် လိုအပ် ချက်အတွက် အလွန်အမင်းမှီခိုမှုပြုနေရသည့်နိုင်ငံများကိုလျှော့ချ၍ ပင်လယ်နက်ဒေသရှိ ရုရှားနှင့် ကာဇက်စတန်တို့ကဲ့သို့သောနိုင်ငံများထံမှ ဝယ်ယူတင်သွင်းနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်ရန် အိန္ဒိယ ပဲကုန်သည်များက တိုက်တွန်းပြောဆိုလျှက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ ပြည်တွင်း လက်ကား ဈေးကွက်၌ အရောင်တင်သန့်စင်မှု မပြုလုပ်ထားသော ပဲနီ‌လေးလုံးပြည့်၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ် လျှင် ၇၈ ရူပီးရှိပြီး အစိုးရက တောင်သူများထံမှ ဝယ်ယူပေးမည့် အခြေခံရည်ညွှန်းဈေး ၁ ကီလို ဂရမ်လျှင် ၅၁ ရူပီးနှုန်းထက် များစွာမြင့်မားလျှက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ပြုစု ထားသည့်စာရင်းများအရ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ပဲနီလေး၏ ပျမ်းမျှလက်လီဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ၌ ၈၁ ရူပီးနှုန်းရှိရာမှ ဩဂုတ်လအတွင်း ၈၉ % သို့ မြင့်တက် လာကြောင်း သိရှိရပါသည်။
အိန္ဒိယအစိုးရသည် ပြည်တွင်း ပဲမျိုးစုံဈေးကွက် တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် မတ်ပဲ၊ ပဲစဉ်းငုံနှင့် ပဲတီစိမ်းတို့အား ကန့်သတ်ကုန်စည်အဖြစ်မှ ဖြေလျှော့လျှက် ၆ လတာကာလအထိ လွတ်လပ်စွာ တင်သွင်းခွင့်ပြုခြင်း၊ ပဲနီလေးအပေါ် ကောက်ခံသည့် သွင်းကုန်ခွန်အား ၃၀% မှ ၁၀% သို့လျှော့ချပေးခြင်း၊ ပဲမျိုးစုံလက်ဝယ်ထားရှိသိုလှောင်နိုင်မှုပမာဏကိုကန့်သတ်လျှက် ရောင်းဝယ်မှု လုပ်ငန်းကွင်းဆက်၌ ပါဝင်သူများ၏ကုန်လက်ကျန်ပမာဏကို အစိုးရ၏ စာရင်းဇယားစင်္ကြန်သို့ ထုတ်ဖော်တင်ပြစေခြင်း စသည်တို့ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပဲနီလေး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကိန်း ဂဏန်းသည် အစိုးရနှင့်ကုန်သည်များအကြားကွာဟမှု ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ထိုသို့ကွာဟချက်သည် ပဲမျိုးစုံ တင်သွင်းမှု မူဝါဒအား မကြာခဏပြောင်းလဲရန် အစိုးရအပေါ်သက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်စေသည်အထိ ကြီးမားမှုရှိသည်ဟု ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းက ရှုမြင်လျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
လက်ရှိကာလတွင် အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသော အပင်ရောဂါ ပိုးမွှားကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းသတ်မှတ်ချက်များ၏ နောက်ဆက်တွဲအစီအစဉ်၌ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုအတွက် ပဲနီလေးတင်သွင်းရန်ခွင့်ပြုကြောင်း ဖော်ပြထားသည့်နိုင်ငံမှာ (၁၀) နိုင်ငံသာရှိပြီး ရုရှားနှင့်ကာဇက်စတန်နိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းနိုင်ရန်အတွက် အဆိုပါစာရင်းတွင်ပါဝင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း၊ အခြားတစ်ဖက်တွင် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချခဲ့သော်လည်း ကနေဒါ နှင့်ဩစတြေးလျနိုင်ငံတို့မှ ပဲနီလေးပို့ကုန်ဈေးနှုန်းများကို မြှင့်တင်လျှက်ရှိသည်ဟု အိန္ဒိယကုန်သည် များကပြောဆိုလျှက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူး‌ပေးပို့သည့်သတင်း)
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ
ရာသီဥတုဆိုးရွားမှုကြောင့် သီးနှံအထွက်နှုန်း ကျဆင်းနိုင်ခြင်း
စွတ်စိုသောနွေဉီးရာသီဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး နွေရာသီကာလတစ်လျှောက်တွင်လည်း မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ ကောက်ပဲသီးနှံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများရိတ်သိမ်း/ထွက်ရှိမှုအပေါ်သက်ရောက်နိုင်ရာ နိုင်ငံ၏အဓိကသီးနှံဖြစ်သည့် အာလူး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအပေါ်လည်း သက်ရောက်နိုင်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဖလန်းဒါးဒေသ၌ (၉၀%) ခန့်နှင့် ဝေါ်လိုနီးယားဒေသ၌ (၁၀%)ခန့် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် သစ်တော်သီးများ၏ ယခုနှစ် အထွက်နှုန်းသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကထက် (၂၅%)လျော့နည်းနိုင်သည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပန်းသီး ထွက်ရှိမှုမှာ ပုံမှန်အခြေအနေတွင်ရှိမည်ဟုမျှော်မှန်းထားပြီး နိုင်ငံ၏ဟက်တာ(၁၀၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုး မှုရှိသည့်ချယ်ရီသီးမှာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ခူးဆွတ်ချိန်တွင် ပျက်ဆီးမှုများရှိခဲ့သဖြင့် အထွက်နှုန်း အသင့်အတင့်သာရှိနိုင်သကဲ့သို့ ဆောင်းစိုက်မုယောစပါးအပါအဝင် အခြားကောက်ပဲ သီးနှံများ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုတွင်လည်းထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းခဲ့မှုကြောင့် သီးနှံ များထွက်ရှိမှုတွင် ၁၅% ခန့်ထိ ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေရှိကြောင်း၊ သီးနှံထွက်ရှိမှု အရေအတွက်သာမက အရည်အသွေး ပိုင်းတွင်လည်းကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ အစေ့အဆံများ၏အရည်အသွေးပိုင်းသည် လုံ လောက်သည့်စံနှုန်းသို့ မရောက်ရှိနိုင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘရပ်ဆဲလ်မြို့၊စီးပွားရေးသံမှူး‌ပေးပို့သည့်သတင်း)

တရုတ်နိုင်ငံ
ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကို တွန်းအားပေးလျှက်ရှိခြင်း
ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့်ဆက်စပ်၍ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌သာမက အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၌ ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းလျှက်ရှိပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လက တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုမှာ မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ရုတ်တရက်မြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု သတင်းဖော်ပြခဲ့ရာ ၎င်း သတင်း၌ ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် သွားလာမှုများကန့်သတ်ထားသည့်နိုင်ငံမှ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာမှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ ကပ်ရောဂါမဖြစ်ပွားမီကာလကထက် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post သတင်းစာ၌ ရေးသားဖော်ပြထားကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ် ၁၉ ကြောင့် သွားလာမှုများ ကန့်သတ်ထားသည့်နိုင်ငံများမှ ဝယ်လိုအား များ မြင့်တက်လာသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ အဆိုပါကပ်ရောဂါကာလကထက် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကိုဗစ် ၁၉ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း ကျဆင်းသွားပါက တရုတ် နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်မြင့်တက်မှုမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် လျော့နည်းသွားနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများမှာ ဆက်လက် မြင့်တက်လျှက်ရှိပြီးယခင်နှစ်ထက်(၂၅.၆%)မြင့်မားခဲ့ကြောင်း၊လက်လီရောင်းချသူများမှာ ခရစ္စမတ် ပွဲတော်ကာလမတိုင်မီ ကုန်လက်ကျန်များ ပြတ်လပ်သွားသောကြောင့် စတင်၍ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်း ရန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှ ကြိုတင်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံထုတ် လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် လျှပ်စစ်/ ရိဘောဂ/ အိမ်သုံးပစ္စည်းများ၊ အရုပ်များ၊ အပန်းဖြေပစ္စည်းများ စသည့် ပို့ကုန်ပစ္စည်းများတင်ပို့မှု ပြန်လည်မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးပြီးဈေးကွက်များသို့ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုများမှာ ယခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းမှစတင်၍ မြင့်တက်လျှက်ရှိသကဲ့သို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များသို့ တင်ပို့မှုမှာလည်း အကျိုးအမြတ်အနည်းငယ်ရှိခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ပေကျင်းမြို့ စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)
အိန္ဒိယနိုင်ငံ
စားသုံးဆီများအပေါ် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများထပ်မံလျှော့ချခြင်း
အိန္ဒိယအစိုးရသည် စားအုန်းဆီနှင့် ပဲပုတ်ဆီများအပေါ် တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်ပမာဏ တန်ချိန်အလိုက် ကောက်ခံသည့်အခွန်နှုန်းထားများအား ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်း၌ လျှော့ချခဲ့ ပြီးနောက် ယခုတစ်ဖန် စားသုံးဆီများအပေါ် ကောက်ခံသည့်သွင်းကုန်အခွန်နှုန်းထားများကို ထပ်မံ လျှော့ချခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်က အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများကို စားအုန်းဆီကြမ်းအပေါ် (၁၀%)၊ ပဲပုတ်ဆီကြမ်းနှင့် နေကြာဆီကြမ်းတို့အပေါ် (၇.၅%)ချမှတ်ထားရာမှ ယခုအခါ (၂.၅)% သို့ လျှော့ချ သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယအစိုးရသည်စားအုန်းဆီကြမ်းအပေါ် စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံအဆောက် အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုထပ်ဆောင်းအခွန် (AIDC)ကို (၂.၅%)သို့ တိုးမြှင့်ခဲ့ရာ ပဲပုတ်ဆီကြမ်းနှင့် နေကြာဆီကြမ်းတို့အပေါ် ကောက်ခံလျှက်ရှိသည့် AIDC အခွန်နှုန်း ၂၀% နှင့် တန်းတူညီ ရောက်ရှိ ခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ အခြေခံကောက်ခွန်နှင့် AIDC အခွန်နှစ်ရပ်ပေါင်း (၂၂.၅%)အပေါ် ကောက်ခံ သည့်လူမှုဖူလုံရေးအထူးထပ်ဆောင်းအခွန်(၁၀%)အားထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက အဆိုပါစားသုံးဆီ ကြမ်း(၃)မျိုးအပေါ် သွင်းကုန်ခွန်စုစုပေါင်း(၂၄.၇၅%)ကျသင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယစားသုံးသူ ရေးရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ၁၁-၉-၂၀၂၁ နေ့၌ သတင်းထုတ် ပြန်ရာတွင် စားသုံးဆီများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကို လျော့ပါးစေရေးအတွက် အစိုးရသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဩဂုတ်လအတွင်း ကုန်သွယ်မှုနှင့် အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ ဖြေလျှော့မှုများစွာကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် စားသုံးဆီများအတွက် ဆိပ်ကမ်းရှင်းလင်းမှု လွယ်ကူ မြန်ဆန်စေရန် စံလုပ်ငန်းသတ်မှတ်ချက်(SOP)များကို ပြင်ဆင်ထားရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ယခုအကြိမ် အခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချပေးမှုက ဘဏ္ဍာနှစ်တစ်ခုလုံး၌ တန်ဖိုးအားဖြင့် ရူပီးငွေ ကုဋေ ၃၅၀၀ ခန့်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ယခင်က ဖြေလျှော့ပေးခဲ့သောတန်ဖိုးများပါ ထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက စားသုံးသူ များအနေဖြင့် ရူပီးငွေကုဋေ ၄၆၀၀ အထိ သက်သာမှုရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယသို့ စားသုံးဆီ များတင်ပို့ရာ ပင်ရင်းနိုင်ငံများ၌ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုက အခွန်နှုန်းလျှော့ချပေးမှုမှ စားသုံးသူအပေါ် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှု တစ်စိတ်တစ်ဒေသကို လျော့ပါးစေဖြစ်ပြီး ရှေ့လာမည့်ရက်သတ္တပတ်များ၌ ပြည် တွင်းလက်လီဈေးကွက်တွင် စားသုံးဆီ ၁ လီတာလျှင်၂ ရူပီးမှ ၃ ရူပီးခန့်သာဈေးနှုန်းကျဆင်းဖွယ် ရှိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယခုနောက်ဆုံးအမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်၌ နေဝင်ချိန်စည်းမျဉ်းခေါ် အကျိုးသက် ရောက်မှုရှိမည့်ကာလ သတ်မှတ်ချက်အား ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့သဖြင့် အစိုးရက နောက်ထပ်ညွှန်ကြား ချက်တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်မှုမပြုသရွေ့ လျှော့ချပေးထားသည့် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများဖြင့် စားသုံးဆီများကို တင်သွင်းခွင့်ရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယဆီကြိတ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အမှု ဆောင်ဒါရိုက်တာက သတင်းဌာနသို့ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကပ်ရောဂါမတိုင်ခင်အဆင့်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်း
ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါမတိုင်မီကာလအဆင့်သို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မကုန်ဆုံးမီတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရ စီမံကိန်းဗျူရို၏ ခန့်မှန်းချက်များအရသိရပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ GDP တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ (၅.၇%)၊၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်(၃%)ရှိနိုင်ကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးဖောင်းပွ မှုနှုန်းမှာ(၁.၉%)သို့ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်မူ စွမ်းအင်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနိုင်သဖြင့် ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း(၂.၁%) ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် ကပ်ရောဂါအလွန် စီးပွားရေးပြန်လည်နလန်ထူရေးကိုဉီးတည်သည့် ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများစွာကိုလုပ်‌ဆောင်ရန်ပြင်ဆင်လျှက်ရှိပြီးယင်းတို့တွင်ဥရောပပြန်လည်ထူထောင် ရေး အစီအမံအောက်မှဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအတွက်အတည်ပြုထားသည့် စီမံကိန်းများလည်းပါဝင်ကြောင်း၊ Catholic University of Leuven ၏ ပါမောက္ခဖြစ်သူက ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအနေဖြင့် ခိုင်မာ အား ကောင်းသည့် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာရေးစနစ်ကို အသက်သွင်းရန်နှင့် အခွန်စနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို အပြီးသတ်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သည်ဟုပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နိုင်ကြောင်းခန့်မှန်းခြင်း
ကမ္ဘာ့ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နေမှုနှင့်အတူ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စူပါမားကတ်များ၌ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အစပိုင်းတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများကပြောကြားခဲ့ ကြောင်း၊၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်း သိသာစွာမြင့်တက် ခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စားသုံးသူဈေးနှုန်း သိသာစွာ မြင့်တက်ခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၏ စားသုံးသူဈေးနှုန်း(Consumer prices)မှာ ပြန်လည်ကျဆင်းခဲ့ သော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်မူ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ ကုန်စုံဆိုင်များ၌ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု ကြုံတွေ့ ရမည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အတွင်းက ဂျုံ၊ သကြား၊ အသား၊နို့ထွက်ပစ္စည်းနှင့် ဟင်း သီးဟင်းရွက်ဆီအပါအဝင် အခြေခံစားကုန်များစွာသည် သိသာသောဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုများ ဖြစ် ပေါ်ခဲ့ပြီး အချို့ကုန်စည်များသည်(၁၇%) အထိ ဈေးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ကမ္ဘာ့ စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုသည် (၄၀%)ခန့်ဖြင့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့အစည်း(FAO)က သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့ကြောင်း၊ စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာရသည့်အကြောင်းရင်း များစွာရှိနိုင်သည်ဟု Federation of the Belgian Food Industry မှ ပြောကြားထားပြီး ဥပမာအားဖြင့် ရာသီဥတု ကြောင့် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ၏ ဂျုံ စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုတို့ အပေါ် ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးနောက် သက်ရောက်မှုများသည် စားသုံးသူများ၏ အလေ့အထကို သိသာစွာပြောင်းလဲစေနိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာထောက်ပံ့ပို့‌ဆောင် ရေးစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကမောက်ကမဖြစ်စေကြောင်း၊ သင်္ဘောကွန်တိန်နာတစ်လုံးအတွက် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ခသည် (၇)ဆမှ(၁၀)ဆအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ အချို့နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ ကုန် ကြမ်းပစ္စည်းများကို ထိန်းသိမ်းထားသဖြင့် ကုန်ကြမ်းရှားပါးမှုကို ဖြစ်စေကြောင်း၊ ယခုနှစ်နွေရာသီ တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ရာသီဥတုဆိုးရွားခဲ့သဖြင့် သီးနှံများစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှု အားနည်းခဲ့ရာ ဥပမာ အားဖြင့် ဂျုံအထွက်ကျဆင်းမှုကြောင့် ဂျုံမှုန့်ဈေးတက်လာပြီး ပေါင်မုန့်တစ်လုံး၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ယူရို(၁၀)ဆင့်အထိ မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ကုန်ကြမ်းရှားပါး၍ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်း ဈေးတက်လာခြင်းကြောင့် ယခုနှစ်လက်ရှိအချိန်အထိ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ စားသုံးသူများအတွက် သိသာသောကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုမဖြစ်လာသေးသော်လည်းကပ်ရောဂါအကျပ်အတည်း၏တွန်းပို့မှုကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ စူပါမားကတ်များသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက ဈေးနှုန်းမြင့်တက် သည့်အခြေအနေတွင် ရောက်ရှိနေပြီးဖြစ်သည်ကို သတိပြုသင့်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
ဘရာဇီးနိုင်ငံ
ပဲပုတ်စေ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် ၂၀% နီးပါးမြင့်တက်ခြင်း
Mato Grosso ပြည်နယ်ရှိ သီးနှံစိုက်ခင်းများ၏ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များနှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုစာတမ်းအား စက်တင်ဘာလ ဒုတိယအပတ်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့ရာ သီးနှံစိုက်ပျိုးသော ရာသီချိန်ဖြစ်သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ ဇူလိုင်လတွင်ဖြစ်ပေါ်သည့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များ နှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကာလတူတွင် ကုန်ကျခဲ့သည့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုစရိတ်များ၏ နှိုင်းယှဉ်တွက် ချက်မှုအား ထည့်သွင်းဖော်ပြထားကြောင်း၊ ၂၀၂၀ -၂၀၂၁ ခုနှစ် ရာသီချိန်တွင် ပဲပုတ်စေ့ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုနှင့် တင်ပို့မှုအတွက် စုစု‌ပေါင်းကုန်ကျစရိတ်သည် ၁ ဟက်တာလျှင် ဘရာဇီးလ်ဟဲရာ (၃၃၄၇.၉၁)ကုန်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ် သီးနှံရာသီချိန်တွင် ၁ ဟက်တာကုန်ကျစရိတ်သည် (၃၉၇၈.၂၁) သို့ မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ယခင်နှစ်ထက် (၁၈.၈၃%) ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြေငှားစရိတ် များမြင့်တက်မှုသည် ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မြင့်တက်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု စာတမ်းတွင်ဖော်ပြထားကြောင်း၊၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ အကူအညီ ရယူမှုအတွက် ၁ ဟက်တာလျှင် ၂၉.၅၈ ဟဲရာမှ ၄၂.၈၈ ဟဲရာသို့ မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ၄၂.၈၈ % ပိုမို မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လစိုက်ပျိုးရာသီချိန်တွင် ၂၂.၀၆ ဟဲရာသာ ကုန်ကျခဲ့သည်ဟု လေ့လာမှုစာတမ်းတွင်ဖော်ပြထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ဘရာဇီး စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ
စားသောက်ကုန်များတွင် မှားယွင်းသောအမှတ်အသားများ ကပ်နှိပ်ထားမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမည်
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံစိုက်ပျိုးရေး၊မြေယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့်ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဈေးကွက်အတွင်း စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာကုန်ပစ္စည်းများ စံချိန်စံညွှန်းဥပဒေ ၁၉၉၀ အရ အစားအသောက်များတွင် စားသုံးသူများအား လွဲမှားသောအချက်အလက်များကို ပေးစေသည့် အမှတ်တံဆိပ်များကပ်နှိပ်သုံးစွဲနေမှု ရှိ /မရှိ စစ်ဆေးသွားနိုင်ရန် စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များကို သတ်မှတ် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ထားပြီးဖြစ်၍ ထိုသို့စစ်ဆေးရာ၌ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် တွင် အစားအသောက်လုံခြုံမှုနှင့် အရည်အသွေးသေချာစေရေးဌာနနှင့် ကုန်သွယ်‌ရေး ၊ စက်မှုနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုဌာနတို့အကြား သဘောတူညီထားသည့် ကုန်အမှတ်အသားဥပဒေ ၁၉၉၃ အရ လိုက်နာ ရမည့် ကုန်အမှတ်အသားနှင့် အမှတ်တံဆိပ်ဆိုင်ရာ လိုက်နာစစ်ဆေးမှုများကို စစ်ဆေးသွားမည် မဟုတ်သော်လည်း စိုက်ပျိုးရေးဌာနအနေဖြင့် လွဲမှားစေသည့် ကုန်အမှတ်အသားနှင့် ကုန်ပစ္စည်း အသုံးပြုမှုလမ်းညွှန်ချက်များနှင့်ပတ်သက်သည့် စုံစမ်းမေးမြန်းမှုများကို လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ထားမှုကို ‌တောင်အာဖရိက ပျားလုပ်ငန်းအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ က ကြိုဆိုကြောင်း၊ ပျားလုပ်ငန်းမှ နှစ်စဉ် ရန်း(၄)ဘီလီယံအထိ ဝင်ငွေရှာပေးလျှက်ရှိရာ လုပ်ငန်း၌ အဓိကကြုံတွေ့နေရသည့်ပြဿနာမှာ ပျားရည်အတုများဈေးကွက်၌ ရှိနေခြင်းဖြစ်၍ စစ်ဆေးသူများအနေဖြင့် သံသယရှိသော ပျားရည်များကို စစ်ဆေးပေးနိုင်ပါက ပြည်တွင်း ပျားထုတ် လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို ကာကွယ်ပေးရာရောက်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်၌ ပျားရည်အတုများ ပမာဏမည်မျှ ရှိနေသည်ကိုလည်း ဌာနမှသုတေသနပြုလုပ်ပေးရန်တောင်းဆိုထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်- ပရီတိုးရီးယားမြို့စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)