ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

               စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်ခရိုင်ဦးစီးမှူး ဦးမင်းဆွေနှင့် ဒု-ခရိုင်ဦးစီးမှူး ဒေါ်အေးမျိုးရွှေနှင့်အဖွဲ့သည် (၃၀.၅.၂၀၂၂) ရက်နေ့နံနက် (၁၀:၃၀) အချိန်တွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တိုင်း/မြို့နယ် လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ကွင်းဆင်း၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

          ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် လျှော်ဖြူပင်စိုက်ဧကပေါင်း (၉၉၄) ဧကစိုက်ပျိုးထားရှိပြီး ရွှေတောင်မြို့နယ်နှင့် ပြည်မြို့နယ်တို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးထားရှိပါသည်။ လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်းနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို ပြည်မြို့ အောင်မြင်ဗာဟုနယ်မြေရှိ ဦးကျော်ကျော်လွင်၏ လျှော်ဖြူစိုက်ခင်း၌ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်းဥက္ကဌ ဦးမောင်နိုင်၊ ပြည်မြို့နယ် လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း ဥက္ကဌ ဦးကျော်ကျော်လွင် ၊ ရွှေတောင်မြို့နယ် လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်းဥက္ကဌ ဦးသိန်းစိုး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်လင်းအောင်တို့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။

          အဆိုပါဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်လာကြသော တိုင်း/မြို့နယ် လျှော်ဖြူအသင်း တာဝန်ရှိသူများမှ ဆွေးနွေးရာတွင် လျှော်ဖြူ(ခေါ်)ဆေးကုလားမသည် ယခင် ကိုဗစ်(၁၉)ရောဂါ မတိုင်ခင်အချိန်တွင် ဈေးကွက်လည်းရှိပြီး ဈေးအလွန်ကောင်းခဲ့ပါသည်။ ဈေးနှုန်းမှာ ကြာဇံမျှင် တစ်ပိဿာ လျှင် ၁၂၀၀၀၀ ကျပ်၊ ရေခဲသားတစ်ပိဿာလျှင် ၈၅၀၀၀ကျပ်နှင့် ပုံမှန်တစ်ပိဿာလျှင် ၆၅၀၀၀ကျပ် ဈေးထိရှိခဲ့သဖြင့် လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးသူများရှိလာပြီး ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် ဧက (၁၀၀၀)ခန့် အထိရှိလာပါသည်။ ကိုဗစ်(၁၉)ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်းမှစ၍ ယခုအချိန်ထိ ပြည်ပ ဝယ်လက်များမရှိ သလောက်နည်းပါးလာပြီး ဈေးနှုန်းမှာလည်းကျဆင်းလာခဲ့ပြီး တစ်ပိဿာလျှင် ၇၀၀၀-၈၀၀၀ကျပ် ခန့်အထိရှိကျဆင်း၍ ဝယ်လက်မရှိဘဲဖြစ်နေပါသည်။ လျှော်ဖြူစိုက်ပျိုးသူ တောင်သူများအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော (၅)နှစ်က စိုက်ပျိုးခဲ့သည့် လျှော်ဖြူပင်များမှာ ယခုအခါအစေးခံရပြီဖြစ်သော်လည်း အလုပ်သမားခအပါအဝင် ကုန်ကျစရိတ်မှာ တစ်ပိဿာလျှင် ၉၀၀၀ကျပ်ခန့်ရှိ၍ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်မရရှိသည့်အတွက် အစေးထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပါ။

          ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် လျှော်ဖြူဈေးနှုန်းများကောင်းမွန်ပါက နေ့စဉ်လျှော်ဖြူ ပိဿာချိန် (၂၀၀၀) ခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ဈေးနှုန်းအနေဖြင့်လည်း တစ်ပိဿာလျှင် ၂၀၀၀ကျပ် ကျော်ရရှိမှသာ အစေးထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်၍ လျှော်ဖြူထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် တရုတ်ဝယ်လက် တစ်ခုတည်းကိုသာ အားကိုးနေရပြီး၊ တရုတ်ဝယ်လက်မရှိသည့်အချိန်တွင် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ ရသည့်အတွက် အခြားပြည်ပနိုင်ငံဈေးကွက်များရရှိပါက ပိုမိုကောင်းမွန်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်မရှိ ဈေးနှုန်းများကျဆင်းနေသောကြောင့်  လျှော်ဖြူစေးထုတ်လုပ်သူ အလုပ်သမားများမှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများလည်း ဆုံးရှုံးနေခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှုအပေါ် ဝင်ငွေပြန်လည်ရရှိမှု့ မရှိသည့် အခြေအနေများအားတွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး လျှော်ဖြူ ဈေးကွက်ရရှိရေး မျှော်လင့်လျှက်ရှိပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

            ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ဒုတိယပြည်နယ်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ဦးစီးအရာရှိနှင့် ဝန်ထမ်းများသည် (၁.6.2022)ရက်နေ့တွင် မယ်ဟန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ နန့်ခိုက်ကျေးရွာရှိ ဒေါ်မျက်မှန်ကုမ္မဏီ ထုတ် “Lachilli” တံဆိပ် မက်မန်းဝိုင်စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းသို့ သွားရောက်ကွင်းဆင်းလေ့လာခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ပိုင်ရှင်၏ပြောကြားချက်အရ “Lachilli” တံဆပ်မက်မန်းဝိုင်လုပ်ငန်းကို  2016ခုနှစ်တွင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး မက်မန်းဝိုင် (Lachilli)ကို အရောင်လှပစေရန် မက်မန်းသီးကိုယိုးဒယားမှ တိုက်ရိုက်ဝယ်ယူခဲ့ရကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          မက်မန်းဝိုင်ပြုလုပ်ရာတွင် ယိုးဒယားမက်မန်းသီး၊ သကြားစသည်တို့ဖြင့်ပြုလုပ်ပြီး ၎င်းဝိုင်အား မူလလက်ဟောင်းနည်းစနစ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး သဘာဝအတိုင်းအချဉ်ဖောက်ထားသဖြင့် အသီးနံ့ သင်းသင်းလေးကို ထိန်းထားနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အချို့သစ်သီးဝိုင်များကဲ့သို့ အသီးကိုအရက်ဖြင့်စိမ်ပြီး ထုတ်လုပ်ထားခြင်း မဟုတ်သောကြောင့် မက်မန်းဝိုင်သောက်သုံးခြင်းဖြင့်  သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းမွန်စေခြင်း၊ အဆုတ်ကိုကောင်းစေခြင်း၊ အလှအပထိန်းသိမ်းပေးခြင်း စသည့်ကောင်းကျိုးများပေးကြောင့် သိရှိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် မက်မန်းဝိုင် “Lachilli” (750ml)တစ်ပုလင်းကို လက်ကားဈေး(၁၅၀၀ဝိ/-) ကျပ်နှင့် လက်လီဈေး(၁၂၀၀ဝိ/-) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချပြီး အွန်လိုင်းပေါ်နှင့် Market များသို့ တင်သွင်းထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဝိုင်းတစ်ပုလင်း ဝယ်ယူပါက ဖောက်တံတစ်ချောင်းနှင့် အိတ်တစ်လုံးကို လက်ဆောင်ထည့်ပေးပြီး မိမိဘာသာသောက်သုံးရန်နှင့် လက်ဆောင်ပေးရန်သင့်လျော်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ယခုအချိန်တွင် ယိုးဒယားမက်မန်းပျိုးပင်များကို မိမိကိုယ်ပိုင်ခြံတွင် စိုက်ပျိုးထားသောကြောင့် လာမည့်နှစ်များတွင် ဈေးနှုန်းချိုသာစွာဖြင့် ရောင်းချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊  လုပ်ငန်းများထပ်မံတိုးချဲ့လုပ်ကိုင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဝိုင်များကို ပြည်ပမှဝယ်ယူသုံးစွဲမည့်အစား ပြည့်တွင်းဖြစ်ဝိုင်များကို သုံးစွဲပါက ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်ပြီး ဈေးနှုန်းချိုသာစွာနှင့် သုံးစွဲနိုင်မည်ဖြစ်၍ ပြည်တွင်းဝင်ငွေများလည်း တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

         ကယားပြည်နယ်တွင် စပါးကို အဓိကထား စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပြီး ၂၀၂၀-၂၀၂၁ မိုးစပါးစိုက်ဧက (၈၂၃၃၂)ဧက၊ ရိတ်ဧက (၈၂၁၉၇) ဧက၊အထွက်နှုန်းမှာ(၅၅၇၁၆၀၉) တင်းထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ် လက်ရှိ စပါးဈေးကွက်တွင် 502 စပါးဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၁၀၀၀)ကျပ်၊ တစ်တင်းလျှင် (၁၂၇၈၀)ကျပ် ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိပြီး ယခင်နှစ် ရာသီပေါ်ချိန်တွင် 502 စပါးဈေးနှုန်း မှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၆၅၀) ကျပ်၊ တစ်တင်းလျှင် (၈၃၀၇) ကျပ် ဈေးသာ ရှိခဲ့ပြီး ယခင်နှစ် နှင့် ယခုနှစ် နှိုင်းယှဉ်လျှင် တစ်ပိဿာ (၃၅၀) ကျပ် ၊ တစ်တင်းလျှင် (၄၄၇၃) ကျပ်ထိ ဈေးနှုန်း မြှင့်တက်လာကြောင်း ၊ ယခင်နှစ် ထက် ဈေးနှုန်း မြှင့်တက်လာရခြင်းမှာ စပါးစိုက် တောင်သူများမှာ ဒေသအခြေအနေအရ နွေစပါးကို ရာသီချိန်အမီ စိုက်ပျိုးနိုင်မှုမရှိ၍ နွေစပါး ထွက်ရှိမှု မရှိခြင်းကြောင့် လက်ရှိ စပါးဈေးနှုန်း ပိုမိုမြှင့်တက်လာရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၊ ၎င်း 502 စပါးကိုဆန်ကြိတ်ခွဲ၍ မန္တလေးမှ တဆင့် တရုတ်သို့ တင်ပို့ကြောင်း ဆန်၊စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချသူထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ကယား)

                  အောင်လံကုန်စည်ဒိုင်တွင် ယခင်အပတ်(26.၅.၂၀၂၂)ရက်နေ့နှင့် ယခုအပတ်(၁.6.၂၀၂၂) ရက်နေ့ အတွင်း နှမ်းနက်စမုံနှင့်နှမ်းပြာဈေးနှုန်းတို့မှာ ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ နှမ်းဖြူနှင့်နှမ်းနီတို့မှာ ယခင်အပတ် (၁၅၅၀၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၁၆၅၀၀ဝိ/-)ရှိခဲ့၍  (၁၀၀၀ဝိ/-)ကျပ် အသီးသီးဈေးမြင့်ခဲ့ပါသည်။

            ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်တွင် ဘိုကိတ်ပြာမှာ  ယခင်အပတ်ဈေးနှုန်းအတိုင်း ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ ပဲစဉ်းငုံ(နီ) (၂၀)ပိဿာဝင် (၁)တင်း ယခင်အပတ် (၄၂၀၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၄၂၄၀ဝိ/-)ဖြစ်၍ (၄၀ဝိ/-)ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မတ်ပဲ ယခင်အပတ်(၄၅၅၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၄၆၅၀ဝိ/-)ဖြစ်၍ (၁၀၀ဝိ/-)ကျပ်ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကုလားပဲ(HL) ယခင်အပတ်(၄၇၀၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၄၇၅၀ဝိ/-)ဖြစ်၍ (၅၀ဝိ/-)ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကုလားပဲ(မြကြေး) ယခင်အပတ် (၄၇၅၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၄၈၀၀ဝိ/-)ဖြစ်၍ (၅၀ဝိ/-)ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပဲကြီး ယခင်အပတ်(၆၇၀၀ဝိ/-) ယခုအပတ်(၆၉၀၀ဝိ/-)ဖြစ်၍ (၂၀၀ဝိ/-)ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြေပဲလုံးဆံဖြူ ယခင်အပတ် (၄၂၀ဝိ/-) ယခုအပတ် (၄၂၇၅)ကျပ်ဖြစ်၍ (၇၅)ကျပ် ဈေးမြင့်တက်ခဲ့ပြီး၊  မြေပဲလုံးဆံနီမှာ ယခင်အပတ် (၄၀၀ဝိ/-) ယခုအပတ် (၃၉၅ဝိ/-)ရှိ၍ (၅ဝိ/-)ဈေးလျော့နည်းခဲ့ကာ အရောင်းအဝယ်ပမာဏအနေဖြင့် နှမ်းနက်(စမုံ) (၇၅၀)အိတ်၊ နှမ်းပြာ(၁၂၅)အိတ်၊ နှမ်းဖြူ(၁၀၀)အိတ်၊ နှမ်းနီ(၁၂၀)အိတ်၊ ပဲစဉ်းငုံ(နီ)(၈၅၀)အိတ်၊ မတ်ပဲ(၂၈၀)အိတ်၊ ကုလားပဲ(HL)(၇၈၀)အိတ်၊ ကုလားပဲ(မြကြေး)(၆၀၀)အိတ်၊ ဘိုကိတ်ပြာ(၄၅၀)အိတ်၊ ပဲကြီး(၇၇၀) အိတ်၊ မြေပဲလုံးဆံဖြူ(၈၅၀) အိတ်၊ မြေပဲလုံးဆံနီ(၆၅၀)အိတ်တို့အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

            ဝါဈေးကွက်အနေဖြင့် ယခင်အပတ်(၂၆.၅.၂၀၂၂)နေ့နှင့် ယခုအပတ် (၁.၆.၂၀၂၂) နေ့အတွင်း တစ်ပိဿာလျှင် (၂၂၀ဝိ/-)ဈေးနှုန်းဖြင့် ပိဿာချိန် (၂၈၀၀၀)ခန့် အရောင်းအဝယ်ရှိခဲ့ကြောင်း ကုန်သည်ထံမှ သိရှိခဲ့ရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

          ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)ဈေးကွက်တွင်  ဈေးကွက်ဝင်သီးနှံဖြစ်တဲ့ ငွေနှင်းမှိုစိုက်ပျိုး ထွက်ရှိမှုနှင့် ဈေးကွက်အခြေအနေများကို  ကွင်းဆင်းလေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ဟိုပုံးမြို့နယ်ရှိ ငွေနှင်းမှို အထုပ်ရေ (၅၀၀)ခန့်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူနှင့်တွေ့ဆုံ၍  စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအခြေအနေများ မေးမြန်း ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်၊ ငွေနှင်းမှိုစိုက်ပျိုးနည်းမှာ မှိုထုပ်များကို အစီအရီထား၍စိုက်ပျိုးပြီး အချို့မှာ စင်များဖြင့် စိုက်ပျိုးကြတယ်လို့လဲသိရပါတယ်၊ မှိုမျိုးထုပ်မှာ တစ်ထုပ်လျှင်(၅၀ဝိ/- ၆၀ဝိ/-)ခန့် ဈေးရှိ ပါတယ်၊ မှိုမျိုးထုပ်များကို နေ့စဉ်ရေဖျန်းပေးရပါတယ်၊ တစ်ရက်လျှင် ရေ(၄)ကြိမ်ခန့် (ရာသီဥတု အေးလျှင်) ရေဖျန်းပေးရပြီး ရာသီဥတုပူလျှင် တစ်ရက်ကို(၇)ကြိမ်ခန့် ရေဖျန်းပေးရပါတယ်၊ စိုက်ပျိုးပြီး (၁၅)ရက်ခန့်တွင် စင်ခူးဆွတ်နိုင်ပြီး (၂၃/၂၄)ရက်နေ့ထိ ခူးဆွတ်နိုင်ပါတယ်၊ (၁၅)ရက်နှင့် ရက်(၂၀) ကြားတွင် ခူးပါက မျိုးထုပ်(၅၀၀)ကို မှိုပိဿာ(၂၂)ပိဿာခန့်ထွက်တယ်လို့သိရပါတယ်၊ ခူးဆွတ်ပြီး မှိုထုပ်များကိုလည်း ရေမဝင်အောင် ဂရုစိုက်ရပါတယ်၊ ရေဝင်၍မရပါ၊ မျိုးထုပ်(၅၀၀)စိုက်လျှင် မျိုးထုပ် တစ်ထုပ်နှင့် တစ်ထုပ်မှာမတူ၍ အထုပ်(၅၀၀)လုံးမှိုမထွက် ဟုလည်းသိရှိရပါတယ်၊ ရာသီဥတုပူလျှင်လည်း မှိုလေးများခြောက်သွားသဖြင့် အေးအောင်ထားပေးရပါတယ်၊ မှိုစိုက်ပျိုးရန်လိုအပ်သည့် အပူချိန် မှာ (25 HC) ရှိရန်လိုအပ်သည်ဟုသိရှိရပါတယ်၊ မှိုကို သတ်သတ်လွတ်စားသုံးသူများ အများဆုံးစားသုံး ကြပါတယ်၊ မှိုကို မှန်မှန်စားသုံးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာရောဂါ အခွင့်အလမ်းမဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်းနှင့် ငွေနှင်းမှို အခြောက်တွင် အသားဓါတ်(၄၇.၉၃%) ပါဝင်ကြောင်းလည်း လေ့လာသိရှိရပါတယ်၊ Organic သီးနှံဖြစ်သောကြောင့် ပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိသေးသော်လည်း ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမြှင့်တက်လာတဲ့ဈေးကွက် ဝင်သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်၊ ငွေနှင်းမှိုတစ်ပိဿာဈေးနှုန်းမှာ လက်ကားဈေးတစ်ပိဿာလျှင် (၃၅၀ဝိ/-) ရှိပြီး လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၅၀၀ဝိ/- ၅၅၀ဝိ/-)ခန့်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း သိရှိရပါတယ်။

DOCA(ရှမ်း)