ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

         ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ဒိုက်ဦးမြို့နယ်၊ သံတံတားရပ်ကွက်တွင် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် အိမ်တွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သော ငါးခြောက်ခြင်းတောင်းနှင့် ငါးပိခြင်းတောင်းရက်လုပ်သော လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

         အဆိုပါ ငါးခြောက်ခြင်းတောင်းနှင့် ငါးပိခြင်းတောင်းရက်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုရသော ကုန်ကြမ်းမှာ ဝါးဖြစ်ပြီး ကုန်ကြမ်းကို ဒေသတွင်းရှိ ဝါးဆိုင်များမှဝယ်ယူရရှိပါသည်။ ခြင်းတောင်းတစ်ခြင်းထုတ်လုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် ၃၅၀ဝကျပ်ခန့်ကုန်ကျပြီး ၂၀၂၄ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ တတိယပတ်တွင် ခြင်းတစ်ခြင်းရောင်းရငွေမှာ ၄၅၀ဝကျပ်ခန့်ရရှိသည့်အတွက် ခြင်းတစ်ခြင်းရောင်းရငွေအကျိုးအမြတ်မှာ ၁၀၀ဝကျပ်ခန့်ရရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ တစ်နေ့လျှင် ခြင်း(၁၀)ခြင်းခန့်ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ဒိုက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းရှိ ငါးပွဲရုံများနှင့် ငါးပိပွဲရုံများသို့ ပေးပို့‌ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ လက်ရှိတွင် အဆိုပါငါးခြောက်ခြင်းတောင်းနှင့် ငါးပိခြင်းတောင်းရက်လုပ်သော လုပ်ငန်းကို လုပ်သား (၅)ဦးခန့်ဖြင့် မိသားစု တစ်နိုင်တစ်ပိုင်ထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

         မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်းရှိ ကျေးလက်နေတောင်သူများသည် စပါး၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း စသည့်သီးနှံများကိုစိုက်ပျိုးသည့်အပြင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများကိုလည်း နှစ်စဉ် ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ၎င်းသီးနှံများအနက်မှ ဆေးဖက်ဝင် ဟင်းချက်စားသုံးရသော ရုံးပတီသီးသီးနှံကို ယခင်က မိသားစုစားသုံးရန်နှင့် အပိုဝင်ငွေရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရာမှ ယခုအခါ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလာကြပါသည်။ ရုံးပတီပင်သည် ရာသီမရွေးစိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ဝင်ငွေရလွယ်သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အတွက် တောင်သူများ တွက်ခြေကိုက်၍ စိုက်ပျိုးသင့်သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးသောမျိုးများမှာ ပင်ပုမျိုး၊ ပင်လတ်မျိုး၊ ပင်မြင့်မျိုးကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပြီး (ပင်မြင့်မျိုး) Finger One ရုံးပတီမျိုးကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ တစ်ဧကလျှင် မျိုးစေ့(၁၂)ထုပ်စိုက်ပျိုးရပြီး မျိုးစေ့တစ်ထုပ်လျှင် (၂၅၀၀၀)ကျပ်ပေးရကြောင်း၊  တစ်ဧကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊ သွင်းအားစု၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း (၆၅၀၀၀၀)ကျပ်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ စတင်စိုက်ပျိုးပြီး (၄၅)ရက်အကြာတွင် စတင်၍ခူးဆွတ်ရပါသည်။ ထိုသို့ခူးဆွတ်မှသာ စားကောင်းသော အနေတော်ရုံးပတီသီးများရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ ခူးဆွတ်မှုအနေဖြင့် တစ်ရက်ခြားတစ်ကြိမ် ခူးဆွတ်ပေးရပါသည်။ ပူပြင်းသောရာသီဥတုတွင် အသီးရင့်မှည့်လွယ်သောကြောင့် တစ်ရက်တစ်ကြိမ် ခူးဆွတ်ရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ သက်တမ်းအနေဖြင့် (၂)လထိခူးဆွတ်ရကြောင်း၊ ဈေးနှုန်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ဖောက်သည်ဈေးမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၂၂၀၀-၂၃၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်းရရှိပြီး လက်လီဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ပိဿာလျှင် (၂၈၀၀) ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း၊ ကုန်စိမ်းသီးနှံဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးနှုန်းအတက်အကျရှိကြောင်း၊ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ပိဿာ(၁၅၀၀)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၁၅)သိန်းကျပ်ခန့်မြတ်ပြီး ပွဲစားများမှာ စိုက်ခင်းအထိလာရောက်ဝယ်ယူကြကြောင်း၊ ရုံးပတီသီးသီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် မိသားစုအပိုဝင်ငွေရရှိသည့်အပြင် စားသုံးသူအတွက် ဆေးဖက်ဝင်သည့်သီးနှံဖြစ်သည့်အတွက် ဟင်းစားရုံးပတီသီးသီးနှံအား တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

         မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်သည် ပဲမျိုးစုံနှင့် သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိပါသည်။ ပဲမျိုးစုံ၊ သီးနှံများအနက် ပဲတီစိမ်းသီးနှံကိုလည်းစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲတီစိမ်း(မိုး) စိုက်ဧကအနေဖြင့် ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် (၁၁၀၇၈) ဧက၊ စဉ့်ကိုင် မြို့နယ်တွင် (၉၁၈၀) ဧက၊ မြစ်သားမြို့နယ်တွင် (၁၈၂၇၉) ဧက၊ စုစုပေါင်း (၃၈၅၃၇) ဧကစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလဆန်းတွင် မိုးပဲတီစိမ်းများရိတ်သိမ်းလျက်ရှိရာ ကျောက်ဆည်မြို့နယ်တွင် (၈၆၀၂) ဧက၊ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်တွင် (၆၃၉၇) ဧက၊ မြစ်သားမြို့နယ်တွင် (၁၁၂၃၄) ဧကရိတ်သိမ်းလျက်ရှိကြောင်း ၊ ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရသိရှိရပါသည်။ ပဲတီစိမ်းတစ်ဧက ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မျိုး၊ သွင်းအားစု၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း (၃၀၀၀၀၀)ကျပ်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ အများသုံးစိုက်ပျိုးသောမျိုးများမှာ ရေဆင်း(၁၁) မျိုးနှင့် ကျောက်စိမ်းမျိုးများကိုစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မိုးပဲတီစိမ်းကို မေလနှင့် ဇွန်လများတွင် စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် စတင်ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အများဆုံးစိုက်ပျိုးသော ကျေးရွာများမှာ မြစ်သားမြို့နယ်၊ ပျော်ရွာ၊ ညောင်စဉ်၊ ရိုးကန်ရွာနှင့် ကျောက်ဆည်မြို့နယ်၊ သံရွာ၊ ဘုံကွင်းရွာ နှင့် စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်၊ ဘယ်လင်း၊ ညောင်ပင်ကြီးရွာများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ တစ်ဧကအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် (၁၁-၁၂)တင်းထွက်ရှိကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ပဲတီစိမ်းတစ်တင်းလျှင် (၆၅၀၀၀/၀) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါသည်။ ပဲတီစိမ်းကို တောင်သူများက ပွဲရုံများသို့ တိုက်ရိုက်ရောင်းချကြကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ပွဲရုံများမှတစ်ဆင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြပါသည်။ ပဲတီစိမ်းစိုက်ပျိုးမှုတွင် တချို့ကျေးရွာများတွင် ရေကြီးမြင့်သောကြောင့် ပျက်စီးမှုတချို့ရှိသော်လည်း ရေဝင်ရောက်မှုမရှိသော ရွာများမှတောင်သူများမှာ ဈေးကောင်းရရှိသဖြင့် အကျိုးအမြတ်ဖြစ်ထွန်းကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးစရိတ်နုတ်ပြီးပါက (၄၁၅၀၀၀/-)ကျပ်ခန့်မြတ်ကြောင်း ပဲတီစိမ်းရိတ်သိမ်းရသော တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          အင်္ဂပူမြို့နယ် ၊ ကံဦးအုပ်စု၊ ကံဦးကျေးရွာတွင် ဒေသထုတ်ကုန်ဖြစ်သော ရွှေပြည်သား “ရွှေသီဟ”ပဲချောင်းကြော်လုပ်ငန်းအား မိသားစုတစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ် ထုတ်လုပ်ရောင်း ချလျက်ရှိပြီး မိမိတို့ဒေသဈေးကွက်အပြင် ခရိုင်အတွင်း ဟင်္သာတ၊ ဇလွန်မြို့နယ်များသို့လည်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ပဲချောင်းကြော်ပြုလုပ်ရာတွင် အဓိကကုန်ကြမ်းအဖြစ် ကုလားပဲ၊ ကလောမှုန့်၊ သကြား၊ ဆီ၊ ဆား တို့ကိုအသုံးပြုပါသည်။ ကုလားပဲ ၁ပိဿာလျှင် ၇၈ဝဝိ/-၊ ကလောမှုန့် ၁ပိဿာလျှင် ၃၅ဝဝိ/-၊ သကြား ၁ပိဿာလျှင် ၆ဝဝဝိ/- ကျပ်ခန့်ဖြင့် ဟင်္သာတမြို့ပေါ် ဈေးကွက်မှဝယ်ယူ အသုံးပြုပြီး ပဲချောင်း(၁)ဒယ်စာအတွက် ကုလားပဲ (၂)ပိဿာ၊ ကလောမှုန့် (၃)ပိဿာ၊ သကြား (၇၀)ကျပ်သား နှင့် ဆီ (၄)ပိဿာခန့်ပါဝင်လျက် လုပ်သားဦးရေ(၄)ဦးဖြင့် (၁)ဒယ်စာကုန်ကျစရိတ်  ၁၂၅ဝဝဝိ/- ဝန်းကျင်ကျပ်ခန့် ကုန်ကျကြောင်းသိရပါသည်။ မိသားစုတစ်နိုင်တစ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သဖြင့် တစ်နေ့လျှင် ပဲချောင်းကြော် ၁ ဒယ်ခန့်သာပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း၊ ပဲချောင်းပြုလုပ်ရန်အတွက် ကုလားပဲအနှစ်၊ ကလောမှုန့်၊ သကြားနှင့်ဆားတို့ကို သမအောင်ရောနှောပြီး ဆီနှင့် ကြော်ကာ အအေးခံထုတ်လုပ်ပါသည်။

          အအေးခံပြီး ပဲချောင်း ၁ ဒယ်လျှင် “ရွှေသီဟ” ပဲချောင်းအထုပ်သေး(၆၀)၊ အထုတ်လတ် (၈၅)ထုပ်နှင့် အထုပ်ကြီး(၃၀)ထုပ်ရရှိပြီး ၅ဝဝကျပ်တန်၊ ၁ဝဝဝ ကျပ်တန် နှင့် ၂ဝဝဝကျပ်တန် ဟူ၍ အမျိုးအစား(၃)မျိုး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။ မိသားစုလုပ်ငန်းဖြစ်သည့်အတွက် သင့်တင့်မျှတသော အကျိုးအမြတ်ရရှိလျက်ရှိပြီး  မြန်မာ့ဒေသထွက်ကုန်အား တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်အဖြစ် တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်နှင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်သာမက ပြည်ပဈေးကွက်သို့ပါ ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ “ရွှေသီဟ” ပဲချောင်းကြော်သည် စားသုံးသူများကြိုက်နှစ်သက်သော ဒေသအစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး မြို့နယ်အတွင်း ဝယ်ယူစားသုံးမှုမြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြန်အောင်ခရိုင်၊ ကြံခင်းမြို့နယ်၌ မိုးမြေပဲ စိုက်ဧက လေးထောင်ကျော်ခန့် နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ မြို့နယ်အတွင်းရှိဒေသခံတောင်သူများသည် ရေ၊ မြေ၊ ရာသီဥတုကောင်းမွန်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          ကြံခင်းမြို့နယ်တွင် ယခုနှစ်၌ မြေပဲစိုက်ဧက သုံးထောင်ငါးရာကျော်စိုက်ပျိုးထားပြီး၊ စိုက်ဧက ၃၂၀၀ခန့် တူးဖော်ပြီးကြောင်း၊ မြေပဲကို နှစ်စဉ် မေလတွင်စိုက်ပျိုးပြီး ဩဂုတ်လတွင် လှိုင်လှိုင်တူးဖော်ကြပါသည်။ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မြေပဲစိုက်ဧက တစ်ဧကလျှင် ငွေကျပ် ၆၅၀၀၀၀ခန့် ကုန်ကြပြီး တစ်ဧကပျမ်းမျှအတွက်တင်း ၆၁ တင်းခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးချိန်မှ တူးဖော်ချိန်အထိ ရာသီဥတုကောင်းမွန်မှုကြောင့် မြေပဲအထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကြောင်း၊ ယခုနှစ် ဒေသတွင်းပေါက်ဈေးအနေဖြင့် သီးနှံအရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ မြေပဲတောင့် တစ်တင်းလျှင် ငွေကျပ် ၂၇၀၀၀ မှ ငွေကျပ် ၃၀၀၀၀ ဈေးနှုန်းများဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး၊ တစ်ဧကအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ် ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်အကျိုးအမြတ်ရရှိကြောင်း၊ ကြံခင်းမြို့နယ်အတွင်းမှ ထွက်ရှိသောမြေပဲများကို ဒေသခံကုန်သည်များမှဝယ်ယူ၍ ရန်ကုန်မြို့သို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)