ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

မန္တလေးဈေးကွက်အတွင်းသို့ ခရမ်းချဉ်သီးအမျိုးအစားများဖြစ်ကြသော  ရှမ်းသီး(ခေါ်) အင်းသီး၊ ထိုင်ဝမ်သီး၊ ဗမာသီးများ မျိုးစုံစွာ ဝင်ရောက်လျှက်ရှိပါသည်။ ယခင်က ခရမ်းချဉ်သီး (အင်းသီး)နှင့် ထိုင်ဝမ်သီးတို့ကို ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ပြင်ဦးလွင်တို့မှ ဝင်ရောက်လျှက်ရှိပြီး ယခုအခါ မန္တလေးတိုင်းတွင်းဒေသထွက် ဗမာခရမ်းချဉ်သီး (ခေါ်) ကိုင်းသီးများနှင့် ထိုင်ဝမ်ခရမ်းချဉ်သီးများ အများအပြား ဝင်ရောက်လျှက်ရှိပါသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း၌ ဗမာခရမ်းချဉ်သီးနှင့် ထိုင်ဝမ် ခရမ်းချဉ်သီးများ အပြိုင်ထွက် ပေါ်ခဲ့ပါသည်။ ဒေသအတွင်း ထိုင်ဝမ်ခရမ်းချဉ်သီးမျိုး များကိုလည်း စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း၌ ခရမ်းချဉ်သီးဈေးနှုန်းများ ဖေဖော်ဝါရီလ အတွင်း၌ သိသိသာသာကျဆင်း ခဲ့ပါသည်။ ဇန်နဝါရီလအတွင်း၌ ခရမ်းချဉ်သီး ရှမ်းသီး(ခေါ်) အင်းသီးတစ်ပိဿာလျှင်(၃၀၀၀/၄၀၀၀)ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ်သီးတစ်ပိဿာလျှင်(၂၅၀၀/၃၅၀၀)ကျပ်၊ ဗမာခရမ်းချဉ်သီးတစ်ပိဿာ လျှင်(၃၀၀၀/၄၀၀၀) ကျပ် ဈေးနှုန်းများဖြင့် ရောင်းချခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီ နောက်ဆုံးအပတ်တွင် ခရမ်း ချဉ်သီးဈေးနှုန်းများ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး  ဈေးကွက် အတွင်း၌ ခရမ်းချဉ်သီးရှမ်းသီး (ခေါ်)အင်းသီးတစ်ပိဿာလျှင်(၁၅၀၀)ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ်ခရမ်းချဉ်သီး တစ်ပိဿာလျှင်(၁၀၀၀/၁၂၀၀) ကျပ်၊ ဗမာခရမ်းချဉ်သီးတစ်ပိဿာလျှင်(၁၂၀၀/၁၅၀၀)ကျပ် ဈေးနှုန်းများဖြင့် ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိ ခဲ့ပါသည်။ ယခု မတ်လဆန်းပိုင်း၌ ခရမ်းချဉ်သီးဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းခဲ့ပြီး ခရမ်းချဉ်သီးရှမ်းသီး(ခေါ်) အင်းသီးတစ်ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀)ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ်ခရမ်းချဉ်သီး တစ်ပိဿာလျှင်(၈၀၀/၁၀၀၀)ကျပ် ဈေးနှုန်းများဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိခဲ့ ပါသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း၌ ဒေသထွက်ဗမာခရမ်းချဉ်သီးများ ဝင်ရောက်မှုနည်းပါးသွားပြီး ထိုင်ဝမ်သီးနှင့် အင်းလေးခရမ်းချဉ်သီးများ ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိသည်။ ယခုမတ်လနောက်ဆုံးပတ်မှာ လည်း မတ်လဆန်းပိုင်းတွင် ရောင်းချသောဈေးနှုန်းများအတိုင်း ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိ ကြောင်း  ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးသောသီးနှံများအနက် ဖရဲသီးနှံသည် ပြည်ပပို့ကုန် အလားအလာ ရှိသော သီးနှံများတွင် တစ်မျိုးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ဖရဲသီးနှံကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍနှစ်တွင် ၇၈၄၆ ဧကစိုက်ပျိုးရိတ်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး ၃၄၇၆.၉၂ တင်း ထွက် ရှိ ခဲ့ ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရှိရပါသည်။

ဖရဲသီးသည် ရာသီမရွေးစိုက်ပျိုးနိုင်သော သီးနှံဖြစ်ပြီး မိုးများသောဒေသများတွင် အောက်တိုဘာလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စိုက်ပျိုးကြ၍ မိုးနည်းသောဒေသများတွင် ဖေဖော်ဝါရီလနှင့် မေလတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ဖရဲသီးနှံအများဆုံး စိုက်ပျိုးသော မြို့နယ်များမှာ ပြင်ဦးလွင်၊ ကျောက်ဆည်၊ တံတားဦး၊ သာစည်၊ ဝမ်းတွင်းနှင့် မြင်းခြံမြို့နယ်များဖြစ်ပြီး နေရောင်ခြည်ပြည့်ဝစွာ ရရှိ၍ ရေရှိနိုင်သော နေရာများနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရန် လွယ်ကူသော နေရာများတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ဖရဲသီးနှံစိုက်ပျိုးရာတွင် စိုက်ပျိုးသည်မှ ခူးဆွတ်သည်အထိ (၁)ဧကလျှင် စုစုပေါင်းကျပ် (၂၀) သိန်းဝန်းကျင်ခန့် ကုန်ကျစရိတ်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

ဖရဲသီးနှံတွင် ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိုတ်၊ ဗီတာမင်အေနှင့်စီ ပါဝင်ပြီး ရေဓာတ်များစွာ ပါဝင်သော ကြောင့် ရေအစားထိုးအနေဖြင့် စားသုံးကြပြီး အပူကင်းစေရန် စားသုံးပေးသင့်သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ရာ နွေရာသီတွင် အများဆုံး စားသုံးကြသည်။ဖရဲသီးနှံသည် ကျန်းမာရေး အတွက်သာမက အလှအပရေးရာအတွက်ပါ အများအပြား အသုံးပြုကြ၍ ဈေးကွက်တွင် ရောင်းအားကောင်းသော သီးနှံ ဖြစ်သည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် မတ်လအတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဖရဲသီးနှံဈေးနှုန်းမှာ အလုံးအရွယ်အစား ကြီး/လတ်/သေး အပေါ်မူတည်၍ ၅၀၀၀ကျပ်မှ ၂၅၀၀ကျပ် ဝန်းကျင်အထိရှိရာ (၁) ဧကလျှင် ကျပ် (၁၇)သိန်းဝန်းကျင် ခန့် အကျိုးအမြတ် ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

ဖရဲသီးနှံကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ထိုင်းနှင့်တရုတ်နိုင်ငံများသို့ အများဆုံး တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ဖရဲသီးနှံသည် ပြည်တွင်းစားသုံးမှုသာမက ပိုလျှံသည်များကိုလည်း ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချ ပေးနိုင်သောကြောင့် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်သည့် သီးနှံဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် “တောင်သူများဝင်ငွေတိုးစေဖို့၊ ဖရဲသီးနှံစိုက်ပျိုးပေးကြစို့” ဟုတိုက်တွန်း အကြံပြုအပ်ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

    မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင် ငှက်ပျောစိုက်ဧက(၃၁၁၃)ဧကစိုက်ပျိုးထား ရှိပြီး၂၀၂၅ခုနှစ်၊မတ်လဆန်းထိ (၃၀၀၅)ဧက ရိတ်သိမ်းပြီးဖြစ်ကြောင်း ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်း ဦးစီးဌာန၏စာရင်းများအရသိရှိရပါသည်။ငှက်ပျောစိုက်ပျိုးရာတွင် တစ်ပင်နှစ်တစ်ပင်(၅-၆)ပေခွာ၍ စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊(၁)ဧကလျှင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ပေးကွာခြားမှုပေါ်မူတည်၍ အပင်(၁၇၀၀)ဝန်းကျင် ဝင်ဆံ့ကြောင်း၊မျိုးအနေဖြင့် ဘရာဇီးမျိုးများကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊(၁)ဧက ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့်ထွန်းယက်ခ၊မျိုး၊သွင်းအားစု၊ရေတင်ခ၊ လုပ်သားခအပါအဝင် စုစုပေါင်း(၂၅)သိန်းဝန်းကျင် ကုန်ကြကြောင်း၊ငှက်ပျောပျိုးပင်တစ်ပင်လျှင်(၂၀၀-၃၀၀)ကျပ်ဝယ်ယူရကြောင်း ၊ စိုက်ပျိုးပြီး(၉)လ အကြာတွင် ငှက်ပျောသီးများစတင်ရင့်မှည့်လာကာ ခုတ်ယူရောင်းချနိုင်ကြောင်း၊ရောင်းဝယ်မှုအနေ ဖြင့်ငှက်ပျောခိုင်ထွက်ပေါ်ပြီးချိန်တွင် ပွဲစားများမှ စိုက်ခင်းပြတ်ကြိုတင်ဝယ်ယူမှုရှိသလို ရင့်မှည့်ချိန် ရောက်မှတောင်သူများကိုယ်တိုင်ခုတ်ယူရောင်းချကြောင်းလည်းသိရှိရပါသည်။ ဘရာဇီး(ခ)တစ်သျှူး ငှက်ပျောတစ်ဖီးလျှင် လက်လီစျေးအနေဖြင့် (၃၀၀၀/-)ကျပ်ဝန်းကျင်ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ လက်ကားစျေးအနေဖြင့် ငှက်ပျောတစ်ခိုင်လျှင် (၁၂၀၀၀-၁၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်လျှက်ရှိ ကြောင်း၊ဝယ်လိုအားရှိသော ဘရာဇီး(ခ)တစ်သျှူးငှက်ပျောမှာ ရင့်မှည့်လျှင်အခွံမှာ သံပုရာရောင်ရှိပြီး အနံ့မွှေးကာအသားပြည့်၍ အရသာမှာမွေး၍ချို့စိမ့်သောကြောင့် လူကြိုက်များကြောင်း၊စျေးကွက် အနေဖြင့် ရန်ကုန်၊မန္တလေး၊မူဆယ်မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း၊ငှက်ပျောသီးသယ်ယူ ရာတွင်ထိခိုက်မှုမရှိစေရန် ဂျပ်ဖာများဖြင့် ထုတ်ပိုးတင်ပို့ရကြောင်း၊ငှက်ပျောသီးတစ်ဖီးလျှင် အလုံးရေ (၂၀-၂၅)လုံးကျော်အထိရှိသောကြောင့် ဂျပ်ဖာတစ်ဖာလျှင်(၂)ဖီးသာဝင်ဆံ့ကြောင်း၊(၁)ဧက အကျိုး အမြတ်အနေဖြင့် စျေးနှုန်းအပေါ်မူတည်၍ သိန်း(၇၀-၈၀)နီးပါး အကျိုးအမြတ်ရရှိသောကြောင့် စီးပွားရေးတွက်ခြေကိုက်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

             စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်သည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ ဖြစ်သည့် စပါး၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံတို့ကို အဓိကစိုက်ပျိုးသည့်အပြင် ရာသီစာသီးနှံများနှင့် စားဖိုဆောင်သီးနှံများကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြသည်။

           ယခုအခါ ကန့်ဘလူမြို့ပေါ်၊ နတ်ပေးကျေးရွာနှင့် အခြားသောကျေးရွာများတွင် ကန်စွန်းရွက် များကို စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ကန်စွန်းရွက်များကို ကန့်ဘလူမြို့မဈေးတွင်ရောင်းချကြောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ စတုတ္ထပတ်အတွင်း ကန်စွန်းရွက်(၁)စည်းလျှင်(၂၀၀)ကျပ်၊ ကန်စွန်းရွက်(၃)စည်း လျှင်(၅၀၀)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချကြောင်း၊  ကန်စွန်းရွက်များကို  အိမ်ရှင်မများဟင်းချက်ရာတွင်လည်း ကောင်း၊စားသောက်ဆိုင်များနှင့် အထောင်းစုံရောင်းသည့်ဆိုင်များမှ ဝယ်ယူကြသဖြင့်ကန်စွန်း ရွက်များ အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း မြို့မဈေးရှိ ကုန်စိမ်းရောင်းချသူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။         

DOCA(စစ်ကိုင်း)       

     အပူပို်ငးဒေသဖြစ်သည့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်အတွင်းတွင် နှံစား ပြောင်းများ ဖြိုင်ဖြိုင်ရိတ်သိမ်းလျက်ရှိပါသည် ။ ကျောက်ဆည်ခရိုင်အနေဖြင့် နှံစားပြောင်းစိုက် ဧက(၄၂၀၅)ဧကရှိပြီး ရိတ်သိမ်းဧက(၂၁၇၇)ဧကရှိကြောင်း၊ ခရိုင်ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်းဦးစီး ဌာနမှ စာရင်းများအရသိရှိရသည်။ နှံစားပြောင်းသီးနှံကို ဇူလိုင်လတွင် စတင်စိုက်ပျိုးပြီး ပတ်ကြဲ စနစ်ထက် အစေ့ချအတန်းလိုက် စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း၊ယခုမတ်လ တတိယအပတ်အချိန်တွင် ဖြိုင်ဖြိုင်ရိတ်သိမ်း လျက်ရှိပါသည်။ စိုက်ပျိုးမှုကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် မျိုး ၊ သွင်းအားစု ၊ လုပ်သားခ အပါအဝင် စုစုပေါင်း (၃၀၀၀၀၀)ကျပ်ခန့် ကုန်ကျပြီး အထွက်နှုန်း အနေ ဖြင့် (၄၀/၄၅)တင်း အထိ ထွက်ရှိကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်တင်းလျှင်(၂၃၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ပွဲရုံများသို့ ရောင်းချရကြောင်း၊ တစ်ဧကအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့်(၉၀၀၀၀၀)သိန့်ခန့်ရရှိကြောင်း၊ ပြောင်းရိုးများကိုလည်း အပင်ခြေမှ ခုတ်ကာ နွားစာအဖြစ် အခင်းပြတ်ရောင်းချ၍ရကြောင်း ၊ စိုက်ပျိုးစရိတ်နည်းပါးသည့်အတွက် အကျိုး အမြတ်များပြားသော နှံစားပြောင်းသီးနှံအား တောင်သူများ ပိုမိုစိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း နှံစားပြောင်း စိုက်ပျိုးသူ တောင်သူတစ်ဦး၏ ပြောကြား ချက်အရသိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)