ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

              တောင်ပေါ်ဒေသ၏ အစားအစာတစ်ခုဖြစ်သော ရာသီစာ စတော်ဘယ်ရီသီးများ ဆောင်းအဝင်နှင့် အပြိုင် စတင်ထွက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီကို တောင်ပေါ်ဒေသများဖြစ်သော ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) တောင်ကြီး၊ ကလော၊ ဟိုပုံးစသည့်မြို့နယ်များတွင် အထူးစိုက်ပျိုးကြပြီး ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း) မြို့များနှင့် ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်တို့တွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

           ဒေသမျိုးနှင့် ထိုင်ဝမ်မျိုး(အကြီး၊ အမာ၊ လိပ်ပြာ)ဟူ၍ အမျိုးအစား (၂)မျိူးရှိပြီး ဒေသမျိုးမှာ အချဉ်ဓာတ်ပိုမိုများကာ ကြာရှည်အထားမခံသောကြောင့် ထိုင်ဝမ်မျိုးများကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးလာကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီပင်များကို မိုးကုန်ကာလများမှ စတင်စိုက်ပျိုးကြပြီး (၄) လအကြာတွင် ခူးဆွတ်နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီပင်များသည် နေရောင်ခြည်နှင့် အစိုဓါတ်အား အထူးနှစ်ခြိုက်သော်လည်း ရေဝပ်သောမြေများတွင်မူ ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်းကိုလည်း သိရှိရပါသည်။

            စတော်ဘယ်ရီသီးတွင် ဗီတာမစ်စီနှင့် ဆာလီဆီလစ်အက်ဆစ်(Salicylic Acid) ဒြပ်စင်များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါသည်။ ထိုအက်စစ်သည် အာရုံကြောကိုက်သော ရောဂါများသာမက အဆစ်နှင့် ပတ်သက်သော အဆစ်ရောင်ရောဂါနှင့် ဂေါက်ရောဂါတို့ကိုလည်း သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်ကြောင်း  သိရှိရပါသည်။ အသီးတင်မက စတော်ဘယ်ရီအရွက်ကို လက်ဖက်ရွက်ကဲ့သို့ ဖျော်သောက်ပေးရုံဖြင့်လည်း အာဟာရဓာတ်များရရှိနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

           များမကြာမီအချိန်တွင် စတော်ဘယ်ရီသီးများကို ကလော-တောင်ကြီးလမ်းတစ်လျှောက်နှင့် တောင်ကြီး-ဟိုပုံးလမ်းတစ်လျောက် လှိုင်လှိုင်ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အချို့လက်ကားသစ်သီးဒိုင်များမှလည်း မြန်မာပြည်အနှံ့ပို့ဆောင်ရောင်းချကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလဒုတိယပတ်တွင် ရှမ်းတောင်ကုန်စိမ်းသီးနှံများတွင် သီးနှံအမျိုးအစားအလိုက် ကုန်စည်ဝင်‌ရောက်မှု့မတူညီသလို ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အတက်အကျကြမ်းသည့်ကာလတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

           ရှမ်းတောင်ခရမ်းချဉ်မှာ ဈေးနှုန်းအလှုပ်ခတ်ဆုံးသီးနှံဖြစ်သည်။ ဈေးကုန်ဝင်များ၍ ဈေးကျလျင်လည်း ၅၀၀ကျပ် ၆၀၀ကျပ်ဝန်းကျင်မှ ယခုကုန်စည်ဝင်ရောက်မှုနည်းချိန် အမြင့်ဈေး ရှယ်သီး ၆၈၀၀ကျပ်၊ ရှယ်သီး ၆၅၀၀ကျပ်နှင့် အသေးဆိုဒ်၆၀၀၀ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်နေ‌ကြောင်းသိရသည်။ ကုန်စည်ရှားပါးသဖြင့် ရှမ်းတောင်ဒေသဈေးကွက်တွင် တင်ပို့‌ရောင်းချကြရာ တစ်ပိဿာ ၈၀၀၀ ကျပ်နှင့် ၈၅၀၀ကျပ်ဈေး‌ပေါက်နေရာ ကုန်သည်ဈေးကွက်သို့ ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှု့ နည်းပါးရခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ ပွင့်လင်းရာသီ အောက်မြန်မာပြည် ခရမ်းချဉ်ထွက်ပေါ်လျင် ဈေးပြန်ကျလာနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်ဈေးကွက်မှသိရှိရပါသည်။

          ကျန်ကုန်စိမ်းသီးနှံများတွင် ဂေါ်ဖီမကျပဲ ၂၇၀၀/၃၀၀၀ကျပ်၊ ပန်းပွင့် ၃၀၀၀ကျပ်ဈေးပေါက်နေပါသည်။ မုံညင်းများ ၄၀၀၀ကျပ်၊ ဘိုစားပဲမှာ ဈေးကျလာပြီး ရှယ်၂၀၀၀နှင့် အလတ်စ ၁၈၀၀၊ ရွှေပဲ ၁၃၀၀၀ကျပ်၊ ခရမ်းသီး ၃၅၀၀ကျပ်၊ ငြုပ်ပွ၉၀၀၀ကျပ်မှ၁၁၀၀၀ဈေးမာနေဆဲဖြစ်ပါသည်။

          ကုန်စိမ်းသီးနှံဈေးကွက်၏ သဘောသဘာဝအရ ကုန်စည်အဝင်းနည်း၍ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ရှိသည့်အချိန်အခါ သီးနှံရာသီချိန် ကုန်ဆုံးခါနီးကုန်ဝင်ပါးချိန်နှင့် ရှမ်းတောင်ဒေသ၏ ပွဲတော်ရာသီများတွင့် တောင်သူတို့၏ ဓလေ့အရ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် အ‌ရောင်းအဝယ်ပါးတတ်သည့်သဘောကြောင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ပြည့်မှီနိုင်မှု့နည်းပါးနိုင်သေးကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

              ၂၀၂၄ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် အာလူးသီးနှံကုန်စည်ဝင်‌ရောက်မှုနည်းပါးနေဆဲဖြစ်ပါသည်။ အားလူးကြော်ဈေးကွက်အကိုက် အကြီးဆိုဒ်များဖြစ်သည့် မားကစ်     S₁  S₂ ဆိုဒ်များ မျက်နီ S₁  S₂ ကုန်ဝင်မရှိသလောက်ဖြစ်နေပြီး ဝင်လာသောအကြီးဆိုဒ်များသည်လည်း ဈေးကွက်တွင်ရောက်မလာဘဲ အကြော်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်ထားသော ပွဲရုံဂိုထောင်များမှတဆင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့ခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်း ၈၅၀၀ပေါက်သော်လည်း ကုန်စည်သည်ဈေးကွက်တွင် ပြတ်လပ်နေကြောင်းသိရသည်။

               ဒေသသုံးအလတ်ဆိုဒ်များဖြစ်သည့် S₁ OK ၇၀၀၀၊ OK ၆၈၀၀A₁ ၅၅၀၀နှင့် A₁ဆွဲ၅၂၀၀ဈေးပေါက်နေပြီး ဂေါ်လီဆိုဒ်မှ၂၅၀၀/ ၃၀၀၀ဖြင့် ဈေးကွက်တွင်ဖြန့်ဖြူးရောင်းဝယ်နေကြောင်း ပွဲရုံလုပ်ငန်းရှင်များထံမှသိရှိရပါသည်။ကုန်စည်လက်ကျန်ရှိသော တောင်သူများကလည်း ပွဲရုံသို့မပို့ဘဲ ဈေးနှုန်းပိုရသောဒေသဈေးကွက်သို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေကြသဖြင့် အသေးဆိုဒ် အလတ်ဆိုဒ်များ ဈေးနှုန်းပိုမိုလာပါသည်။ပွင့်လင်းရာသီ ကုန်ထုတ်လမ်းများကောင်းလာပြီး အာလူးပေါ်ချိန်တွင် ဈေးပြန်ကျလာနိုင်ကြောင်းလေ့လာသုံးသပ်ရကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

            မွန်ပြည်နယ်၊ မုဒုံမြို့နယ်တွင် မိုးစပါးတစ်ဧက အထွက်နှုန်းတိုးတက်မြင့်မားရေး ရိတ်သိမ်းချိန်လွန် နည်းပညာပေးခြင်းနှင့် စံကွက်ရိတ်သိမ်းခြင်းကွင်းသရုပ်ပြပွဲကို ၁၉.၁၁.၂၀၂၄ ရက်နေ့၊ နံနက် (၀၉:၀၀) နာရီအချိန်တွင် ဘဲရမ်းကျေးရွာရှိ တောင်သူဦးမောင်ခင် ကွင်းအမှတ် (၈၄၃) လယ်ဧကသုံးဧက၌ ပြုလုပ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

            အဆိုပါ မိုးစပါးစံကွက်ရိတ်သိမ်းပွဲသို့ မော်လမြိုင်ခရိုင်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဝင် ဦးကျော်မြင့်၊ ခရိုင်စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကြီးကြပ်မှုကော်မတီများ၊ မြို့နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဦးပြည်သိမ်းနှင့် အဖွဲ့ဝင်များ၊ မြို့နယ်ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများကကြည့်ရှု၍ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ထမ်းများနှင့် တောင်သူများပူးပေါင်းပြီး ရိတ်သိမ်းရာစပါးအစို (၀ ဒသမ ၀၀၁) အကွက်ငယ် အထွက်နှုန်း ၇၁ တင်း၊ (၀ ဒသမ ၁၀) အထွက်နှုန်း (၆၈ ဒသမ ၁၇) တင်း ထွက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

              မုဒုံမြို့နယ်တွင် ယခုနှစ်မိုးစပါးစိုက်ဧက ၇၅၁၉၆ ဧကကိုလျာထားပြီး ၇၅၆၆၅ ဧကကျော် စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုအခါ မြို့နယ်အတွင်းရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက မိုးစပါးများရိတ်သိမ်းလျက်ရှိပြီး စပါးအထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကာ စပါးပေါ်ချိန်စျေးကောင်းရရှိ၍ တောင်သူများအဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မွန်)

        ပြည်မြို့နယ်အနီးတစ်ဝိုက်ရှိရွာများဖြစ်သော ပျဉ်းပင်ကိုင်းရွာ၊ အောင်မြေရွာ၊ မြေပဒေသာရွာများတွင် ကီလိုမာလကာသီးများကို ခြံမြေရှိသလောက်စိုက်ပျိုးကြပြီး တစ်ဦးလျှင် ၂ယောက်စိုက်၊ ၃ယောက်စိုက်၊ ၁ဧက၊ ၂ဧက စသည်ဖြင့် စိုက်ပျိုးကြောင်း ပျဉ်းပင်ကိုင်းရွာရှိ တောင်သူ ဒေါ်တင်တင်ညို၏ ပြောကြားချက်အရသိရပါသည်။ ကီလိုမာလကာပင် ၁ဧကလျှင် နေ့စဉ် အလုံး ၁၀၀၀ခန့်ဆွတ်ခူးရကြောင်းလည်းသိရပြီး ပြည်ဈေးကွက်သို့ အလုံးအကြီး/ အသေး အရော(၆၀၀-၇၀၀)ခန့် နေ့စဉ်အဝင်ရှိနေသည်။ ဈေးနှုန်းမှာ အလုံးချောတစ်လုံးလျှင် (၅၀၀-၆၀၀)ကျပ်နှုန်း၊ အလတ် (၃၅၀-၄၀၀)ကျပ်နှုန်း၊ အသေး (၂၀၀-၂၅၀)ကျပ်နှုန်းတို့ဖြင့် အသီးသီးရောင်းချလျက်ရှိပြီး ဝင်ရောက်မှု၏ အားလုံးနီးပါးခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် နေ့စဉ် (၇၀၀၀-၈၀၀၀)ကျပ်ရရှိကြောင်းသိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)