သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ

Powered by Drupal

စားသုံးသူတို့အတွက် သတင်းစကား

         စားသုံးသူလို့ဆိုလိုက်တာနဲ့ အားလုံးသောလူတိုင်းဟာ စားသုံးသူတွေဖြစ်တဲ့အတွက် စားသုံးသူအခွင့်အရေး(၈)ချက်ကို ရရှိကြပါတယ်။ ရရှိမယ့် အခွင့်အရေး(၈)ချက် ကိုမှတ်မိ လွယ်အောင် အခြေခံ၊ ဘေး၊ သတင်း၊ ရွေးချယ်၊ တိုင်ကြား၊ ကုစား၊ သိရှိ၊ ကောင်းမွန် ဆိုတဲ့ အတိုကောက် ကလေးနဲ့ ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ဒီအခွင့်အရေး(၈)ချက်ထဲမှာ တိုင်ကြားခွင့်နဲ့ ကုစားခွင့် ဆိုပြီး ပါဝင်တဲ့အတွက် ကျွန်မတို့ ပြည်ခရိုင်စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဖွင့်လှစ်ထားသော CICC ရုံးခန်းများသို့ လာရောက်တိုင်ကြားပြီး ကုစားမှုရရှိခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်နမူနာများကို သိရှိအောင် ရေးသား ဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်စဉ်နမူနာများကို သိရှိသွားမယ်ဆိုရင် စာဖတ်သူများ အနေနဲ့ အဆိုပါဖြစ်စဉ်များအတိုင်း တွေ့ကြုံမယ်ဆိုပါက တိုင်ကြားခွင့်နဲ့ ကုစားခွင့်များကို အပြည့် အဝရယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

       ၂၀၁၇ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စားသုံးသူတစ်ဦးမှ အိမ်ဆောက်လုပ်ရန် စက်အုတ်များအား မိုးမကျမီ ဝယ်ယူထားရှိ သိုလှောင်ထားပြီး မိုးကာလမကျော်လွန်မီ သိုလှောင်ထားသော အုတ်အတွင်းမှ အုတ်ခဲ (၃၀%)ခန့်မှာ အုတ်မှုန့်များအဖြစ်ပျော်ကျ/ ပျက်စီးနေသည့်အတွက် ရောင်းချသူ လုပ်ငန်း ရှင်အား ဦးစွာပြောကြားညှိနှိုင်းခဲ့ရာ အဆင်မပြေဖြစ်၍ ကျွန်မတို့ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနသို့ လာရောက်တိုင်ကြားသည့်အမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများက ကွင်းဆင်းစိစစ်ရာ အမှန်တကယ် နစ်နာမှုရှိပြီး အရည်အသွေးမပြည့်မီသော စက်အုတ်များထုတ်လုပ်ရောင်းချခဲ့သည့် အုတ်လုပ်ငန်းရှင်တွင် တာဝန်ရှိသဖြင့် အုတ်ခဲအကောင်းနှင့် အုတ်ခဲကျိုးများကို နစ်နာသူနှင့် ညှိနှိုင်းပြီး နစ်နာသူစိတ်ကျေနပ်သည့် အရေအတွက်အတိုင်း ပြန်လည်အပ်စေခဲ့သည့်အတွက် နှစ်ဦး နှစ်ဖက်ပြေလည်မှု ရရှိခဲ့ပါတယ်။

       ၂၀၁၈ နိုဝင်ဘာလတွင် စားသုံးသူပြည်သူတစ်ဦးသည် Onlin Shopping တစ်ခုမှ Car Body Compound ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကားအစင်း/ အခြစ်ရာ ပျောက်ဆေးအား ဝယ်ယူအသုံးပြုခဲ့ရာ မော်တော်ယာဉ်ရဲ့ ကားအစင်း/အခြစ်ရာမှာ ပျောက်မသွားသည့်အပြင် မူလနဂိုဆေးသားများပါ ပျက်စီးသွားသည့်အတွက် စားသုံးသူနစ်နာဆုံးရှုံးမှုဖြစ်သွားသဖြင့် တိုင်ကြားသည့် အမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ပါတယ်။ ဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများက ဆေးသားအလွှာပျက်စီးသွားသော မော်တော်ယာဉ်အား ကွင်းဆင်းကြည့်ရှုရာ အမှန်တစ်ကယ်ထိခိုက်နစ်နာမှုရှိကြောင်း စိစစ်တွေ့ရှိရသည့်အတွက် ဌာန အနေဖြင့် Online Shopping အားတယ်လီဖုန်းဖြင့် ခေါ်ဆိုညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ဝယ်ယူသုံးစွဲသူနှင့် ရောင်းချသူတို့အကြား ပြေလည်မှုရရှိခဲ့ပြီး Online Shopping မှနစ်နာတိုင်ကြားသူထံ ဝယ်ယူခဲ့သော ပစ္စည်းတန်ဖိုးအား ပြန်လည်ပေးအပ်စေခဲ့ကာ နောက်နောင်တွင် အရည်အသွေးမပြည့်မီသော ပစ္စည်းများရောင်းချခြင်းမပြုရန် ဝန်ခံလက်မှတ်ရေးထိုးစေခဲ့ကာ ဌာနမှဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သဖြင့် စားသုံးသူမှ စိတ်ကျေနပ်မှု ရရှိစေခဲ့ပါသည်။

      ဝန်ဆောင်မှုပိုင်းအနေနဲ့ ၂၀၁၈ခုနှစ် မေလတွင် စားသုံးသူတစ်ဦးသည် မိသားစုများနှင့်အတူ ဆေးကုသမှုခံယူရန်အတွက် ပြည်မြို့မှ မုံရွာမြို့သို့ အသွားအပြန် မော်တော်ယာဉ်ငှားရမ်းခ ခရီးစရိတ်ခြေပြီး ယာဉ်လိုင်းဂိတ်တစ်ခုမှ မှန်လုံယာဉ်တစ်စီးအား စီးလုံးငှား၍ သွားရောက်ခဲ့ရာ အပြန်ခရီးတွင် ယာဉ်မောင်းမှ အခြားခရီးသည်များ တင်ဆောင်ခြင်း၊ အရက်သေစာသောက်စားပြီး အရှိန်ပြင်းစွာ မောင်းနှင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဆက်၍မစီးရဲတော့ဘဲ ကျောက်ပန်းတောင်း မြို့အရောက် တွင် တခြားမော်တော်ယာဉ်တစ်စီးအား ထပ်မံငှားရမ်း၍ အိမ်ပြန်ခဲ့ရသဖြင့် ထပ်မံငှားရမ်းမှုအတွက် စားသုံးသူမှာနစ်နာဆုံးရှုံးမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ကျွန်မတို့ဌာနရဲ့ CICC သို့လာရောက်တိုင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ CICC တာဝန်ရှိသူများက အမှန်တစ်ကယ် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုရှိ/မရှိ ကွင်းဆင်းစိစစ်ရာ အမှန်တစ်ကယ် နစ်နာမှုရှိသည့်အတွက် ယာဉ်လိုင်းဂိတ်မှ ဂိတ်မှူးအား ခေါ်ယူညှိနှိုင်းပြီးအပြန်တွင် ထပ်မံကား ငှားရမ်းခငွေကို နစ်နာသူ စားသုံးသူအား ပြန်လည်ပေးအပ်စေခဲ့သဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ပြေလည်မှု ရရှိအောင် ကျွန်မတို့ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

       ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် စားသုံးသူတစ်ဦးက မုန့်အရောင်းဆိုင်တစ်ဆိုင်မှ ကိတ်မုန့် တစ်ထုတ်အား ဝယ်ယူ၍ မိသားစုစားသုံးရာ အနံ့အသက်ဆိုးရွားပြီး အရသာပျက်စီးနေသည့်အတွက် မုန့်ဆိုင်ပိုင်ရှင်ထံ သွားရောက်ပြောကြားရာ ပိုင်ရှင်မှမချေမငံ ပြန်လည်ပြောဆို၊ ဆဲဆိုခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါသဖြင့် စားသုံးသူအနေနဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်နစ်နာမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်အတွက် မုန့်ဆိုင် ပိုင်ရှင်အား အရေးယူဆောင်ရွက်ပေးပါရန် ကျွန်မတို့ဌာနရဲ့ ပြည်ခရိုင် CICC သို့တိုင်ကြား လာခဲ့ပါတယ်။ တိုင်ကြားမှုအား ဖြေရှင်းရန် ဌာနမှတာဝန်ရှိသူများက မုန့်ဆိုင်သို့ သွားရောက် ကွင်းဆင်း စိစစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး တိုင်ကြားနစ်နာသူအား CICC သို့ခေါ်ယူကာ နစ်နာမှုအတွက် စိတ်ကျေနပ်မှု ပြန်လည်ရရှိနိုင်စေရေး မေးမြန်းဆွေးနွေးခဲ့ရာ မိမိ၏နစ်နာမှုအတွက် ဆိုင်ရှင်အနေဖြင့် ကိတ်ခြောက် မုန့်ဝယ်ယူစဉ် မိမိ၏မိသားစုဝင်များပါဝင်သဖြင့် မိမိနှင့် မိမိ၏  မိသားစုဝင်များကိုပါမုန့်ဆိုင်တွင် ပြန်လည်တောင်းပန်ပေးမည်ဆိုပါက ကျေနပ်လက်ခံပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ညိှနှိုင်းရရှိခဲ့ပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်ဆိုင်ရှင်ဘက်မှလည်း နစ်နာသူ၏လိုလားချက်အား လိုက်လျောပေးမည်ဖြစ်သဖြင့် မိမိ၏ ဆိုင်တွင် ပြည်ခရိုင်ဦးစီးမှူးနှင့် CICC မှတာဝန်ရှိသူများ၏ ရှေ့မှောက်၌ နစ်နာသူအား မချေမငံ ပြောဆိုခဲ့မှုအပေါ် ပြန်လည်တောင်းပန်ခဲ့သည့်အတွက် စားသုံးသူနှင့်လုပ်ငန်းရှင်တို့ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ပြေလည်မှုရရှိခဲ့ပါတယ်။

      ရေးသားဖော်ပြခဲ့တဲ့ တိုင်ကြားမှုဖြစ်စဉ်နမူနာများအတိုင်း (သို့မဟုတ်) ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို ဝယ်ယူသုံးစွဲရာမှ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများပေါ်ပေါက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် သက်သေခံ အထောက် အထားနှင့်အတူ ရှင်းလင်းတင်ပြတာတွေ၊ တိုင်ကြားနိုင်တာတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ အတွက် ကျွန်မတို့စားသုံးသူရေးရာ ဌာနကနေ အလွယ်တကူတိုင်ကြားလို့ရအောင် တိုင်း/ပြည်နယ်/ ခရိုင် စားသုံးသူရုံးတွေမှာ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ CICC (Consumer Information & Complaint Center) စားသုံးသူ သတင်းပြန်ကြားရေးနှင့် တိုင်ကြားမှုလက်ခံဆောင်ရွက်ရေးစင်တာများ၌ လူကိုယ်တိုင်သော်လည်း ကောင်း၊ CICC ရုံးဖုန်းနံပါတ်များကို ဖုန်းဆက်၍လည်းကောင်း Consumer Call Center ဖုန်းနံပါတ်ဖြစ်တဲ့ ၁၅၃၅ ကိုဖုန်းခေါ်ဆို၍လည်းကောင်း တိုင်ကြားနိုင်ပြီး၊ ဌာနရဲ့ Website ဖြစ်တဲ့ www.doca.gov.mm တွင်လည်းတိုင်ကြားမှုပုံစံတွင် ဖြည့်စွက်၍ အလွယ်တကူ တိုင်ကြား နိုင်ပါကြောင်း၊ စားသုံးသူပြည်သူများ ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းစွာ အသုံးပြုနိုင်ဖို့အတွက် ကုန်ပစ္စည်းဆိုင်ရာ သတိပေးထုတ်ပြန်ချက်များကို လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ စားသောက်ကုန်ပစ္စည်းများ၊ အိမ်သုံးလျှပ်စစ်နှင့် ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းများ၊ ကလေးအသုံး အဆောင်နှင့် ကစားစရာပစ္စည်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသုံး ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ဓါတ်မြေဩဇာများ၊ အခြားကုန်ပစ္စည်းများစဖြင့် ကုန်စည်အမျိုးအစားများခွဲခြား၍ ဘေးအန္တရာယ် ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်း၊ ထုတ်လုပ်သည့်နိုင်ငံ၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်၊ အသိပေးထုတ်ပြန်သည့်နိုင်ငံနှင့် ရက်စွဲများ အစရှိသည့် အချက်အလက်များကို သိရှိရန်အတွက်လည်း ဌာနရဲ့ Website တွင် ဝင်ရောက်ကြည့်ရှု လေ့လာနိုင်ပါကြောင်း သတင်းစကားလေး ပါးရင်း ရေးသား ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်ရှင်။

DOCA(ပဲခူး)

 

စားသုံးသူများဘေးကင်းဖို့ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စို့

   နိုင်ငံအတော်များများနှင့်  အာဆီယံနိုင်ငံများတွင် စားသုံးသူရေးရာကိစ္စများ(Consumer Affairs) ကိုဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ လက်အောက်တွင်ထားရှိ ဆောင်ရွက် လေ့ ရှိကြပါသည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး စသည့်ကိစ္စတွေ့နှင့် နှီးနွယ်နေသော အကြောင်းရင်းများကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်တွင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန အဖြစ်ဖွဲ့စည်းကာ စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေး ဥပဒေအား အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်ပေးမှုကို စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနရှိ ဝန်ထမ်းအားလုံးမှ အလေးအနက်ထားဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါတယ်။

       စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြဌာန်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ပိုမိုအား ကောင်းစေရန် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ရက်၌ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ်(၉) ဖြင့် ပြန်လည်ပြင်ဆင် အတည်ပြုပြဌာန်းကာ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဥပဒေ တွင် အခန်း(၂၅)ခန်း၊ ပုဒ်မ(၈၄)ခု ပါဝင်ပြီး စားသုံးသူနှင့်လုပ်ငန်းရှင်ဆိုပြီးလည်း လူတန်းစား နှစ်ရပ်ပါဝင်ပါတယ်။ ဥပဒေအနေနဲ့ စားသုံးသူအကျိုးစီးပွားအတွက် သီးခြားပြဌာန်း ထားခြင်း မျိုးမဟုတ်ဘဲ လုပ်ငန်းရှင်များဘက်မှလည်း ဥပဒေအားလေးစားလိုက်နာခြင်းဖြင့် အကျိုးစီးပွား ဖြစ်ထွန်းစေရန် ရည်ညွှန်းရေးဆွဲထားပါတယ်။

     စားသုံးသူဆိုတာ ကုန်စည်/ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှုပြုရန် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရန်မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင်သုံးစွဲမှုအတွက် အခြားသူအတွက်ရည်ရွယ်ပြီး ပြန်လည် ရောင်းချခြင်းမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဝယ်ယူအသုံးပြုမယ် ရယူမယ် ချေးငှားမယ်၊ နောက် မိဘမဲ့ဂေဟာ၊ ဘိုးဘွားရိပ်သာတွေမှာ ပေးကမ်းထောက်ပံ့ခြင်းခံရသူများလည်းပါဝင်ပါတယ်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်း ရှင်ဆိုတာ ကုန်စည်ကိုထုတ်လုပ်၊ ဖြန့်ဖြူး၊ သိုလှောင်၊ ရောင်းချမယ်၊ သယ်ယူပိုဆောင်မယ်၊ ကုန်စည်ကိုပြုပြင်ထုတ်လုပ်မယ်။ ပြည်ပကိုတင်ပို့မယ်၊ ပြည်တွင်းကိုတင်သွင်းမယ်၊ တစ်ဆင့် ပြန်လည်ရောင်းချမယ်၊ ထောက်ပံ့ပေးမယ်၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ ကြော်ငြာလုပ်ငန်း စတာတွေကို တစ်ဦးချင်း(သို့) အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဆောင်ရွက်သူများပါဝင်ပါတယ်။ (ဥပမာ- ယခုစာဖတ်သူသည် အိမ်မှာအထည်ဆိုင်ဖွင့်ထားတယ်ဆိုပါစို့၊ အထည်ဆိုင်ဖွင့်ထားတယ်ဆိုတော့ စာဖတ်သူအနေနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်ပေါ့။ ဒီနေရာမှာ စာဖတ်သူအနေနဲ့ အခြားကုန်စည်တွေဖြစ်တဲ့ ဆန်၊ဆီ၊ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန် စတာတွေကို ဝယ်ယူသုံးစွဲတဲ့အခါ စာဖတ်သူဟာ စားသုံးသူဖြစ်သွားတယ်။ နောက် ဝန်ဆောင်မှုအနေနဲ့ စာဖတ်သူဟာ အပန်းဖြေခရီးထွက်မယ်ဆိုရင် ဟိုတယ်၊ တည်းခိုခန်း တွေမှာ တည်းလိုက်ပြီဆိုရင်လည်း ဝန်ဆောင်မှုတွေ သုံးစွဲလိုက်တဲ့အတွက် စားသုံးသူပဲ ဖြစ်သွားပါတယ်။ ကုန်စည်/ဝန်ဆောင်မှုကို ဝယ်ယူသုံးစွဲသူသာ စားသုံးသူမဟုတ်သလို ထုတ်လုပ်သူ /ဝန်ဆောင်မှု ပေးသူဟာ တစ်နေရာမှာ စားသုံးသူဖြစ်သွားရပါတယ်။ ဒီတော့ အားလုံးသော လူတိုင်းဟာ စားသုံးသူတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

      စားသုံးသူလို့ဆိုလိုက်တာနဲ့ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေရဲ့ အခန်း(၉)၊ ပုဒ်မ(၁၉)မှာ စားသုံးသူတွေရရှိရမယ့် အခွင့်အရေးတွေကို ပြဌာန်းထားပါတယ်။ စားသုံးသူအခွင့် အရေးအနေနဲ့(၈)ချက်ရှိပါတယ်။ စားသုံးသူများအတွက် ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အခြေခံလိုအပ်ချက်များပေါ်တွင် စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိစေခြင်း၊ ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုကို ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာ အသုံးပြုခွင့်ရှိခြင်း၊  ကုန်စည်(သို့)ဝန်ဆောင်မှုကို ရွေးချယ် ဝယ်ယူ အသုံးပြုရာတွင် လိုအပ်သောသတင်းအချက်အလက်များ ပြည်စုံမှန်ကန်စွာ သိရှိခွင့်နှင့် ပြေစာ(သို့) အထောက်အထားရယူခွင့်ရှိခြင်း၊ ဈေးကွက်အတွင်းရှိ ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ စားသုံးသူ စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်ဝယ်ယူနိုင်ခွင့်ရှိခြင်း၊ စားသုံးသူနစ်နာဆုံးရှုံးမှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ကိစ္စရပ်များတွင် ရှင်းလင်းတင်ပြခွင့်နှင့် တိုင်ကြားခွင့် ရရှိနိုင်စေခြင်း၊ ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင် မှုကို ဝယ်ယူအသုံးပြုခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုစား ခွင့်ရှိခြင်း၊  ကုန်စည်(သို့)ဝန်ဆောင်မှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အသိပညာဗဟုသုတများ၊ အခွင့် အရေးများနှင့် လိုအပ်သော အချက်အလက်များကို သိရှိလေ့လာနိုင်ခွင့်ရှိခြင်း၊  ပစ္စုပ္ပန် တွင်သာမက အနာဂတ်မျိုးဆက်များအတွက်ပါ ကောင်းမွန်သာယာသော လူနေမှုအဆင့်အတန်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေထိုင်နိုင်ခွင့်ရရှိစေခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

    ထိုအခွင့်အရေး(၈)ချက်ထဲမှ ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုတွေကို စားသုံးသူများ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းစွာ အသုံးပြုခွင့်နှင့် ကုန်စည်/ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ရွေးချယ်ဝယ်ယူရာမှာ လိုအပ်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြည်စုံမှန်ကန်စွာသိရှိခွင့် ဆိုပြီး ပါဝင်တဲ့အတွက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များမှ မိမိတို့ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေတဲ့ကုန်စည်တွေမှာ လိုအပ်တဲ့ သတင်းအချက် အလက်တွေကို ပြည်စုံမှန်ကန်စွာ ဖော်ပြမယ်ဆိုရင် စားသုံးသူတွေဟာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာနဲ့ ကုန်စည်/ဝန်ဆောင်မှုတွေကိုဝယ်ယူအသုံးပြုခွင့် ရရှိမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ စားသုံးသူများ ဘေးကင်းဖို့ ဆိုတာဈေးကွက်ထဲမှာ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေတဲ့ ကုန်စည်၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေဟာ အရည် အသွေးမြင့်မားပြီး အာမခံချက်အပြည့်အဝရှိတဲ့ ကုန်စည်၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေဖြစ်ဖို့ အထူးလို အပ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်ဖို့အတွက် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စားသုံးသူများ ဘေးကင်းဖို့အတွက် ဈေးကွက်ထဲမှာ ဘယ်လိုအချက်တွေနဲ့ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုတွေ ဆောင်ရွက်နေလဲဆိုတာ အားလုံးသော စားသုံးသူတွေသိရှိဖို့အတွက် ရေးသားဖော်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

     စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ အချို့မှာ " ဘယ်သူသေသေ ငတေမာရင်ပြီးရော" ဆိုပြီး စီးပွားရေးကျင့်ဝတ်၊ စည်းကမ်းတွေကို မလိုက်နာဘဲ ဖြတ်လမ်းနည်းမျိုးစုံသုံးကာ ဥပဒေကို လက်တလုံးကြားပြုပြီး အတုအပပစ္စည်းတွေကို အတင့်ရဲစွာ ထုတ်လုပ်လာကြပါတယ်။ အဲဒီလို မဖြစ်အောင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေမှာ လုပ်ငန်းရှင်များလိုက်နာရမယ့် တာဝန်များ၊ တားမြစ် ချက်များကို ပြဌာန်းထားပါတယ်။ နောက်လုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ မိမိတို့ထုတ်လုပ် ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချနေတဲ့ ကုန်စည်အမျိုးအစားအလိုက် သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ သိသာထင်ရှားစွာ ဖော်ပြပေးရမယ့် ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသား ဖော်ပြခြင်းဆိုင်ရာ အချက်များကို စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးဥပဒေရဲ့ အခန်း(၁၈)မှာပြဌာန်းထားပါတယ်။ ဈေးကွက်အတွင်း စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးခြင်းဆောင်ရွက်ရန် စစ်ဆေးရေးအရာရှိများကို ဥပဒေအရ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ပြီး ဈေးကွက်မှာရောင်းချနေတဲ့ ကုန်စည်တွေမှာဖော်ပြထားတဲ့ အချက်တွေနဲ့ ဥပဒေအခန်း(၁၈)မှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြခြင်း အချက်များနဲ့ ကိုက်ညီစွာ ရောင်းချမှုရှိ/မရှိ စစ်ဆေးရေး အရာရှိများက တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးစောင့်ကြည့်မှုတွေကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။

       ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြခြင်း အချက်များမှာ ကုန်စည်ရဲ့တံဆိပ် အမှတ်အသား ကို ဖော်ပြပေးရပါမယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့ မိမိတို့ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ ကုန်စည်ရဲ့ Logo တံဆိပ်အမှတ်အသားကို ဖော်ပြပေးရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ဈေးကွက်ထဲမှာ မိမိရဲ့ကုန်စည်ဟာနာမည်ရလာတဲ့အခါမှာ အတုအပတံဆိပ်တွေေပေါ်လာမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဖော်ပြ ပေးရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်စည်ရဲ့အမျိုးအမည်၊ အရွယ်အစား၊ အရေအတွက်၊ အသားတင် ပမာဏထားသိုသိမ်းဆည်းရန် အညွှန်း၊ သုံးစွဲပုံနည်းလမ်း စတဲ့အချက်တွေကို ဖော်ပြပေး ရမှာ ပဲဖြစ်ပါသည်။ နောက် (၂)အချက်ဟာဆိုလျှင် ထပ်မံပြီး မြန်မာလို မဖြစ်မနေ ဖော်ပြရမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဥပဒေမှာပြဌာန်းထားပါသည်။ အဲဒီလို မြန်မာဘာသာနဲ့ အဖြစ်မနေဖော်ပြရမယ့် အချက်တွေကို မှတ်မိလွယ်အောင် အတိုကောက်လေးဖြစ်သော "မျိုး၊ ရွယ်၊ရေ၊ တင်၊ ထား၊ သုံး" ဟုရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။ တစ်ချက်ခြင်းအနေဖြင့် " မျိုး" ဆိုတာကတော့ ကုန်စည်ရဲ့ အမျိုး အမည် ဖြစ်ပြီး မြန်မာလူမျိုးများဖြစ်သည့်အတွက် ကုန်စည်ရဲ့အမျိုးအမည်မှာ ခေါင်းလျှော်ရည်လား၊ ဆံပင်ပေါင်းဆေးလား၊ မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာလား၊ မျက်နှာပေါင်းဆေးလားဆိုတာ ကွဲပြားအောင် မြန်မာလိုမဖြစ်မနေ ဖော်ပြပေးရမှာဖြစ်ပါသည်။ ကုန်စည်မှာ ယိုးဒယားလို၊ အင်္ဂလိပ်လို၊ တရုတ်လိုဖော်ပြထားမယ်ဆိုရင်တော့ မှားယွင်းစွာ သုံးစွဲမှုတွေကြောင့် ဘေးအန္တရာယ် တွေဖြစ်လာ မှာပဲဖြစ်ပါသည်။

     နောက် "ရွယ်၊ ရေ" ဆိုတာကတော့ ကုန်စည်ရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ အရေအတွက် ဖြစ်ပြီး ဘူးကြီးရှိမယ်၊ ဘူးသေးရှိမယ်၊ အရေအတွက်အနေနဲ့ ဘူးကြီးတစ်ခုအတွင်းမှာ အထုပ်သေးလေးတွေ ဘယ်နှစ်ခုပါဝင်တယ် ဆိုတာကို မြန်မာလိုမဖြစ်မနေ ဖော်ပြပေးရမှာဖြစ်ပါသည်။ ဆက်လက်၍ "တင်" ဆိုသည်မှာ ကုန်စည်ရဲ့ အသားတင်ပမာဏအနေနဲ့ ဘယ်လောက်ဂရမ်ပါဝင်တယ်၊ ဘယ်နှစ် လီတာပါဝင်တယ် စသဖြင့် ဖော်ပြပေးမှုများကို ဆိုလိုပါသည်။ နောက် "ထား" ဆိုသည်မှာ ကုန်စည်ရဲ့ ထားသိုသိမ်းဆည်းရန်အညွှန်း အနေနဲ့ ကုန်စည်ကို အေး၍ခြောက်သွေ့သောနေရာ တွင်ထားပါ။ နေရောင်ခြည်တိုက်ရိုက်ကျရောက်မှုမရှိသော နေရာတွင်ထားပါ။ အပူချိန်ဒီဂရီ ဘယ်လောက်တွင် ထားသိုသိမ်းဆည်းပါ စသဖြင့် မြန်မာလိုမဖြစ်မနေ ဖော်ပြပေးရမှာ ပဲဖြစ်ပါသည်။ နောက် "သုံး" ဆိုသည်မှာ ကုန်စည်ရဲ့ သုံးစွဲပုံနည်းလမ်းအနေနဲ့ အချို့အလှကုန်တွေမှာဆိုရင် မျက်လုံးတစ်ဝိုက်ကိုဖယ်ကြဉ်၍ ကျန်မျက်နှာပြင်ကို ညင်သာစွာ ပွတ်လိမ်းပေးပါဆိုပြီး သုံးစွဲပုံနည်း လမ်းတွေကို လမ်းညွှန်ထားတာဖြစ်ပါသည်။ ဝယ်ယူအသုံးပြုတဲ့ စားသုံးသူက မြန်မာစာပဲ ဖတ်တက်ပါတယ်။ ကုန်စည်မှာလမ်းညွှန်ထားတဲ့စာဟာ ယိုးဒယားစာဖြစ်လို့မဖတ်တက်ဘဲ မှာယွင်း စွာ သုံးစွဲမိလို့ ဘေးအန္တရာယ် တစ်စုံတစ်ရာဖြစ်သွားနိုင်တဲ့အတွက် မြန်မာလိုမဖြစ်မနေ ဖော်ပြပေး ရမှာဖြစ်ပါသည်။

      ဆက်လက်၍ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြချက် နံပါတ်(၃)အနေနဲ့ ထုတ်လုပ်သည့်ရက်စွဲ ၊သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်စွဲနဲ့ ထုတ်လုပ်မှုအမှတ်စဉ် စတာတွေကို ကုန်စည်မှာ ဖော်ပြပေး ရမှာဖြစ်ပါသည်။ နံပါတ်(၄)အနေနဲ့ ပြည်တွင်းသို့ တင်သွင်းလာတဲ့ ကုန်စည်ဆိုရင် တင်သွင်းသူရဲ့ အမည်နဲ့လိပ်စာ၊ ပြည်တွင်းမှာထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်စည်ဆိုရင်လည်း ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်း အမည်နဲ့လိပ်စာစတာတွေကို ဖော်ပြပေးရမှာပဲဖြစ်ပါသည်။ နံပါတ်(၅)အနေနဲ့ ပြည်ပမှ ကုန်စည်များ တင်သွင်းပြီး ပြန်လည်ထုတ်ပိုးဖြန့်ဖြူးရောင်းချတဲ့ ကုန်စည်ဆိုရင်လည်း ပြန်လညထုတ်ပိုး တဲ့နေရာကို ဖော်ပြပေးရမှာပဲဖြစ်ပါသည်။ နံပါတ်(၆) အနေနဲ့ ကုန်စည်ပါဝင် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်း အမျိုးအမည်များနဲ့ ပါဝင်မှုပမာဏအချိုးအစားများကို ဖော်ပြပေးရမှာဖြစ်ပါသည်။ နံပါတ်(၇)အနေနဲ့ ကျန်းမားရေးဆိုင်ရာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး၊ ဓါတ်မတည့်ကြောင်းဖော်ပြချက်နဲ့ ကြိုတင်သတိပေးချက် စတာတွေကိုဖော်ပြပေးရမှာဖြစ်ပြီး နံပါတ်(၇) အချက်ဟာလည်း ရှေ့မှာရေးသားဖော်ပြခဲ့တဲ့ နံပါတ်(၂)အချက်လို ထပ်မံပြီး မြန်မာလိုမဖြစ်မနေ ဖော်ပြပေးဖို့ဥပဒေမှာပြဌာန်းထားပါသည်။ ဒီတစ်ခါမှာလည်း 'ဘေး၊ ဓါတ်၊ ကြို' ဆိုပြီး အတိုကောက်လေးနဲ့ ဖြစ်ပြီး 'ဘေး' ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးအနေနဲ့ ဥပမာ- သွေးကျဆေးတွေမှာဆိုရင် ဒီသွေးကျဆေးကိုသောက်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဆီးမကြာခဏသွားမယ်၊ ခြေထောက်ကြွက်တက်မယ်၊ ခြေဖျားလက်ဖျားတွေအေးနေမယ်စတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေတော့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်ဆိုပြီး ဖော်ပြပေးသလိုပဲ 'ဓါတ်' ဓါတ်မတည့် ကြောင်း ဖော်ပြချက်အနေနဲ့ မြေပဲနှင့် ဓါတ်မတည့်သူများ စားသုံးရန် မသင့်ပါဆိုတဲ့ ဖော်ပြချက် မျိုးတွေ၊ နောက် 'ကြို' ကြိုတင်သတိပေးချက်အနေနဲ့လည်း ၁၂နှစ်အောက်များဤဆေးကို မသောက်သုံးရပါ။ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါ ခံစားနေရသူများ ဤဆေးကိုမသောက်သုံးသင့်ပါ စတဲ့ ဘေး၊ ဓါတ်၊ ကြို အချက်တွေကို လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ မိမိတို့ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချမယ့် ကုန်စည် အမျိုးအစားအလိုက် မဖြစ်မနေ မြန်မာလို ဖော်ပြပေးရမှာပဲဖြစ်ပါသည်။ နံပါတ်(၈)အနေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာနများက ဖော်ပြရန်သတ်မှတ်ထားတဲ့ အချက်အလက်များကို ဖော်ပြပေးရမှာ ပဲဖြစ်ပါသည်။

          အခုရေးသားသွားတဲ့ အချက်(၈)ချက်နဲ့ မကိုက်ညီတဲ့ ကုန်စည်တွေကို ဘယ်လုပ်ငန်းရှင်မဆို ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခြင်းများမပြုလုပ်ရ၊ ပြုလုပ်ခဲ့လို့ ဌာနမှခန့်အပ်ထားတဲ့ စစ်ဆေးရေး အရာရှိတွေကနေ ဈေးကွက်ထဲမှာစောင့်ကြည့်စစ်ဆေးတာကိုတွေ့ခဲ့ရင် စီမံခန့်ခွဲရေး နည်းလမ်းများ အရ အရေးယူမှုတွေကို ဆောင်ရွက်သွားမှာပဲဖြစ်ပါသည်။ ကုန်အညွှန်းဖော်ပြချက် (၈)ချက်ထဲမှ 'မျိုး၊ ရွယ်၊ ရေ၊ တင်၊ ထား၊ သုံး၊ ဘေး၊ ဓါတ်၊ ကြို' ဆိုတဲ့ မြန်မာလို မဖြစ်မနေဖော်ပြရမယ့်အချက်တွေကို ဈေးကွက်ထဲမှာ စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးတဲ့အခါ ဖော်ပြမထားဘူးဆိုရင်လည်း ဥပဒေရဲ့ ပုဒ်မ (၇၃)အရ ထောင်ဒဏ်(၂)နှစ်ဖြစ်စေ ကျပ်သိန်း(၂၀၀)ကိုဖြစ်စေ၊ ဒါမှမဟုတ် ဒဏ်(၂)ရပ်စလုံးကိုဖြစ်စေ ချမှတ်အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါသည်။

      စားသုံးသူများဘေးကင်းဖို့အတွက် ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုများ ဆောင်ရွက်သလို ကုန်စည်/ဝန်ဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ သတိပေးချက်တွေကို ဌာနရဲ့ Website ဖြစ်တဲ့ www.doca.gov.mm မှာ ဘေးအန္တရာယ်ရှိစေတဲ့ ကုန်စည်ရဲ့ ထုတ်လုပ်သည့်နိုင်ငံ၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်၊ အမျိုးအစား၊ ထုတ်လုပ်မှုအမှတ်စဉ်၊ အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သောပုံစံ၊ အသိပေး ချက်၊ ထုတ်ပြန်သည့်နိုင်ငံ၊ အဆင့်သတ်မှတ်ချက် စတဲ့အချက်တွေကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုပြီး ရှောင်ရှားသုံးစွဲနိုင်မှာဖြစ်သဖြင့် စားသုံးသူများ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာ အသုံးပြုခွင့်ကို ရရှိမှာဖြစ်ပါသည်။

    ထို့ပြင်ဌာနမှဖွင့်လှစ်ထားသော Consumer Call Centre နံပါတ်ဖြစ်တဲ့ ၁၅၃၅ကို ဖုန်းဆက် ၍ဖြစ်စေ၊ တိုင်း/ပြည်နယ်/ခရိုင်ရုံးတွေမှာ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ (CICC) Consumer Information & Complaint Center (စားသုံးသူသတင်းပြန်ကြားရေးနှင့် တိုင်ကြားမှုလက်ခံဆောင်ရွက်ရေးစင်တာ) များမှဖြစ်စေ၊ ကိုယ်တိုင်သွားရောက်၍ဖြစ်စေ၊ ဖုန်းနံပါတ်များကိုဖုန်းဆက်၍ စားသုံးသူကာကွယ်ရေး အသိပညာပေး သတင်းအချက်အလက်များကို သိရှိရယူနိုင်ပါသည်။

   စားသုံးသူများအနေဖြင့် အထက်တွင်ရေးဖော်ပြခဲ့တဲ့ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ ပြည့်စုံစွာဖော်ပြခြင်းမရှိသော ကုန်စည်များကိုဝယ်ယူသုံးစွဲခြင်းမပြုရန်၊ ရရှိလာ သောသတင်းအချက်အလက်များ မှန်ကန်မှုရှိ/မရှိသုံးသပ်ပြီး လမ်းညွှန်ချက်များအတိုင်း တိတိကျကျ လိုက်နာရန်လိုအပ်ပါသည်။ စားသုံးသူများဘေးကင်းဖို့ အရည်အသွေးမြင့်မားပြီး အာမခံချက်ရှိတဲ့ ကုန်စည်၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို သုံးစွဲနိုင်ရေးအတွက် အစိုးရဌာနများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ စားသုံးသူများ ဟန်ချက်ညီညီ အလေးအနက်ထားဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်မှာဖြစ်ကြောင်း တိုက်တွန်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုများ ဝင်‌ရောက်လျက်ရှိ

    ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် ကားလမ်း ၊ ရထားလမ်းဆုံရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချက်အချာကျသော နေရာဒေသတွင် တည်ရှိပြီး အရှေ့ ၊ အနောက် မဲခေါင်ဒေသအတွင်း စင်္ကြန် မဟာဗျူဟာလမ်းတွင် တည်ရှိခြင်းတို့ကြောင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အရသော်လည်းကောင်း ၊ ပင်လယ်ရေကြောင်းအရသော် လည်းကောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးကို ထွက်ပေါက်အနေဖြင့် အသုံးပြု နိုင်ပါသည်။ စစ်တောင်းမြစ်ဝှမ်းနှင့် နီးကပ်စွာ တည်ရှိခြင်းတို့ကြောင့် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ပြုလုပ်ရန် ကောင်းမွန်သော နေရာဒေသတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ ရန်ကုန်မြို့နှင့် မိုင် ၅၀ ခန့်ကွာဝေးပြီး ကုန်စည် စီးဆင်းမှု ကောင်းမွန်သာ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် တည်ရှိခြင်းတို့ကြောင့် သီလဝါ အထူး စီးပွားရေးဇုန်နှင့် ဆိပ်ကမ်းသို့ သွားရောက်ရန် လွယ်ကူခြင်းတို့ကြောင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူ လုပ်ငန်းရှင်များအဖို့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ပြုလုပ်ရန် ကောင်းမွန်သော နေရာတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

        ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် စက်မှုလုပ်ငန်း ၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ၊ မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်း ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်း ၊ အခြားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း ၊ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်း ၊ စက်မှုဇုန်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်း ၊ အိမ်ရာအဆောက်အဦ တည်ဆောက် ဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်း ၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံကြပြီး ကဏ္ဍ အားဖြင့် စက်မှုကဏ္ဍ၊ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကဏ္ဍ ၊ မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်း ကဏ္ဍ ၊ အခြားဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍများရှိသည့်အနက် စက်မှုကဏ္ဍတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ ယနေ့အထိ အမေရိကန် ‌ဒေါ်လာ ၇၈ သန်းကျော်နှင့် ကျပ်ငွေ သန်း ၉၀၀ဝိ-/ ကျော်ဖြင့် အများဆုံးရင်းနှီးမြုပ်နှံထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

       ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ ယနေ့အထိ လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍ ၊ မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍ ၊ အခြားဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍများအတွက် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၄သန်းကျော် စီးဝင်လာခဲ့ပြီး ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းပေါင်း (၅၀၀၀)ကျော် ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

ဒိုက်ဦးမြို့နယ် မြို့မစည်ပင်သာယာဈေးတွင် ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေး

        ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန ၊ ညောင်လေးပင်ခရိုင် ၊ ဒိုက်ဦးမြို့နယ်၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံနှင့် ဝန်ထမ်း များသည် ဈေးတာဝန်ခံနှင့်အတူ အောက်တိုဘာ (၂၀) ရက်နေ့ ၊ နံနက်ပိုင်းတွင် ဒိုက်ဦးမြို့မ စည်ပင်သာယာဈေး အပြင်တန်းရှိ ကုန်မျိုးစုံဆိုင်များတွင် ရောင်းချနေသော  ဆပ်ပြာခဲ ၊ ဆပ်ပြာမှုန့် ၊ ဆပ်ပြာရည်များအား ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားများ ပြည့်စုံမှန်ကန်မှုရှိစေရေး ဈေးကွက်စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

     ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးစဉ် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန ၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးမျိုးမြင့်က ဆိုင်ရှင်များအား စားသုံးသူကာကွယ်ရေး ဥပဒေ အခန်း (၁၈)ပါ ကုန်အညွှန်း အမှတ်အသား ဖော်ပြခြင်း အကြောင်းအရာ များကို ရှင်းလင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

ဒိုက်ဦးမြို့နယ် ကျေးရွာတစ်ရွာ ထုတ်ကုန်တစ်ခု ကွင်းဆင်းလေ့လာ

       ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန ၊ ညောင်လေးပင်ခရိုင် ၊ ဒိုက်ဦးမြို့နယ်တာဝန်ခံနှင့် ဝန်ထမ်းများသည် အောက်တိုဘာ (၂၀) ရက်နေ့ ၊ နေ့လည်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကျေးရွာတစ်ရွာ ထုတ်ကုန်တစ်မျိုးထုတ်လုပ်နေသော အသေးစား  ၊ အလတ်စားလုပ်ငန်းများဖြစ်သော ကျောင်းစုရပ်ကွက်ရှိ ငါးဖယ်ချဉ်လုပ်ငန်းနှင့် သံတံတားရပ်ကွက်ရှိ ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နေမှုအား ကွင်းဆင်းလေ့လာခဲ့ပါသည်။

      ထိုသို့ ကွင်းဆင်းလေ့လာရာတွင် ငါးဖယ်ချဉ်လုပ်ငန်းရှင်နှင့် ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ငန်းရှင်တို့မှ ထုတ်လုပ်ပုံ အဆင့်ဆင့်နှင့် ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အခြေအနေ ၊ ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်နှင့် အကျိုး အမြတ် ရရှိမှုတို့အား ရှင်းလင်းဆွေးနွေးပြီး မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးမျိုးမြင့်မှ လုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့ပြီး ဈေးကွက်ရှာဖွေထုတ်လုပ် တင်ပို့နိုင်ပါက မှီခိုလုပ်သားမိသားစုဝင်များ အလုပ်အကိုင်ရရှိကာ ဝင်‌ငွေတိုးပွားစေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း အသိပေးပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

တောင်ငူမြို့နယ်၊ ငါးဖယ်အင်းကျေးရွာမှ မြေအိုးလုပ်ငန်းအကြောင်း

          တောင်ငူခရိုင်၊ တောင်ငူမြို့နယ်၊ ငါးဖယ်အင်းကျေးရွာသည် မိရိုဖလာလုပ်ငန်းဖြစ်သော မြေအိုးလုပ်ငန်းအား လုပ်ကိုင်ကြသူ များပြားလှပါသည်။ အဓိကအားဖြင့် သောက်ရေအိုးနှင့် ပန်းအိုး အား အဓိကလုပ်ကိုင်သည်ဟုလည်း သိရှိရပါသည်။ မြေအိုးများ ပြုလုပ်ရန်အတွက် အဓိကကုန်ကြမ်းများမှာ ရွှံစေးမြေ၊ သဲ၊ မြေနီ၊ ထင်း၊ ကောက်ရိုးနှင့် စပါးခွံတို့လိုအပ်ပါသည်။

         မြေအိုးပြုလုပ်ပုံအဆင့်ဆင့်မှာ ရွှံစေးမြေနှင့် မြေစေးကိုအမှုန့်ပြုလုပ်ကာ သမအောင် ရောမွှေ ရပါသည်။ အိုးတစ်လုံးစာ ရွှံစေးတောင့်များဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ကာ အိုးကြမ်းပုံဖော်ရပါသည်။ ရရှိလာ သော အိုးကြမ်းများကို အရိပ်အောက်တွင်ထားကာ အိုး၏အောက်ခြေဖွေးလာပါက နှစ်ရက်၊ သုံးရက်ခန့် နေလှန်းရပါသည်။ ပြီးနောက် ကောက်ရိုး၊ စပါးခွံများကို အသုံးပြု၍ မီးဖုတ်ပြီးပါက ဈေးကွက်ဝင် အိုး တစ်လုံးရရှိပြီ ဖြစ်ပါသည်။

         ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် သောက်ရေအိုးတစ်လုံးလျှင် (၁၅၀၀) ကျပ်ခန့်သွင်းရကြောင်း နှင့် ဒေသတွင်း တောင်ငူခရိုင်ရှိ အနီးဝန်းကျင်မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရကြောင်း ငါးဖယ်အင်း ကျေးရွာမှ အိုးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ  သိရှိရပါသည်။

         ခေတ်မှီတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ သောက်ရေသန့်ဗူးများ ပေါများလာသော်လည်း နွေရာသီ ရောက်လျင်တော့ မြေအိုးထဲမှ ရေအေးအေးလေးကို တမ်းတမိသည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ သောက်ရေသန့်ဗူးမပို့နိုင်သော မြို့ပြနှင့်ဝေးသော ကျေးလက်ဒေသများတွင် သောက်ရေအိုးများကို အသုံးပြုနေကြစမြဲဖြစ်သောကြောင့် တပိုင်တနိုင်အိုးလုပ်ငန်းများမှာ တည်မြဲနေအုံးမည်ဟု သုံးသပ်မိကြောင်း တင်ပြလိုက်ပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

တောင်ငူမြို့မှ မုန့်ဖတ်ခြောက်လုပ်ငန်း

        တောင်ငူမြို့နယ်၊ ဆိပ်ဖူးတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ဘုရားခြေရင်းကျေးရွာ၊ တောင်ငူ-သံတောင် လမ်းမဘေးရှိ မုန့်ဖတ်ခြောက်လုပ်ငန်းသည် အောင်မြင်သော ဒေသထွက် တန်ဘိုးမြှင့်ထုတ်ကုန် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ လုပ်သားအင်းအား ၃၀ ဦးဖြင့် လျှပ်စစ်မီးရရှိမှုအပေါ် မူတည်ကာ တစ်နေ့လျင် ကုန်ကြမ်း ဆန်အိတ် ၅၀ အထိ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် လုပ်ငန်းဖြစ်ပါသည်။

          ထုတ်လုပ်ပုံမှာ ဆလတ်ကြီးဆန်အား (၂)နာရီခန့်ကြိုတင်ရေစိမ်ထားပြီး ရေစိမ်ထားသော ဆန်ကိုနှစ်ကြိမ်မှသုံးကြိမ်အထိ ရေဆေးရပါသည်။ ရေဆေးပြီးဆန်များကို မုန့်ကြိတ်ရပါသည်။ ထွက်ရှိ လာသော မုန့်နှစ်များအား ရေစစ်ပြီး မုန့်ဖတ်ထွက်လာအောင် ညစ်ရပါသည်။ မုန့်ဖက်များ မကပ်စေရန် စားဆီသုတ်ပေးရပါသည်။ ထွက်ရှိလာသောမုန့်ဖက်များကို လျှော်ရပါသည်။ လျှော်ပြီးသား မုန့်ဖတ်များ ကိုတစ်ရက်နေလှန်း၍ ခြောက်သွေ့လာသောမုန့်ဖက်များကို တပိုင်တနိုင် မယူ၍ ထုတ်ပိုးသည့် နေရာသို့ ပေးပို့ရပါသည်။ ပလပ်စတစ်အိတ် တစ်အိတ်လျှင် ၂၂ ကျပ်သားစီ ထည့်၍ တံဆိပ်ကပ်ကာ ထုပ်ပိုးရပါသည်။

         ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မှာ ဆလတ်ကြီးဆန်တစ်အိတ်လျှင် လုပ်သားခ၊ ထုပ်ပိုးခွံဖိုး အပါ အဝင် ၅၀၀၀၀ ကျပ်ခန့်ရှိပြီး အမြတ်မှာ ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၂၀၀၀ ကျပ်ခန့်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဆလပ်ကြီးဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၂၂ ကျပ်သား မုန့်ဖတ်ခြောက်ထုပ် ၁၀၀ မှ ၁၁၀ ခန့်အထိရကြောင်း၊ မုန့်ဖတ်ခြောက်ထုတ်လုပ်မည့် ဆန်အိတ်များကို ဒေသတွင်းတွင်ပင် ဝယ်ယူစုဆောင်းထားကြောင်း၊ ၂၂ ကျပ်သား မုန့်ဖတ်ခြောက်ထုပ် တစ်ထုပ်လျှင် ၄၀၀ ကျပ် ရောင်းချကြောင်း၊ တောင်ငူခရိုင်အတွင်းရှိ ကုန်စုံဆိုင်များနှင့် သထုံ၊ ဘားအံ၊ မော်လမြိုင်၊ မြဝတီမြို့များအထိ တင်ပို့ရကြောင်း၊ တစ်လလျှင် ၂၂ ကျပ်သား အထုပ် ၃၀ ပါ ပီနန်အိတ် ပါကင်ထုပ် ၁၂၀၀ မှ ၁၅၀၀ အထိ တင်ပို့ရကြောင်း၊ လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု နည်းပါးသဖြင့် အခက်အခဲ အနည်းငယ်ဖြစ်ရကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်၏ ပြောပြချက်အရ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

တောင်ငူခရိုင် အုတ်တွင်းမြို့နယ်မှ အုန်းဆံတံမြက်စည်းလုပ်ငန်း

        တောင်ငူခရိုင်၊ အုတ်တွင်းမြို့နယ်၊ ဥယျာဉ်တော်ကျေးရွာရှိ အုန်းဆံတံမြက်စည်းလုပ်ငန်း မှ ထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိသော အုန်းဆံတံမြက်စည်းများသည် သုံးစွဲသူများပြားပြီး ဈေးကွက်ဝင်သည့် အတွက် ဒေသတွင်းဖြစ်သော ရေတာရှည်၊ တောင်ငူ၊ ဖြူး၊ ကျောက်တံခါး၊ ညောင်လေးပင် မြို့နယ်များအပြင် ရှမ်းပြည်နယ်အထိ ဈေးကွက်ထိုးဖောက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဥယျာဉ်တော်ကျေးရွာတွင် တံမြက်စည်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ ၁၅ ဦးခန့်ရှိပြီး အများစုမှာ တောင်သူလယ်သမားများဖြစ်ကြပါသည်။ တံမြက်စည်းလုပ်ငန်းကို လယ်ယာလုပ်ငန်းအားလပ်ချိန်တွင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ဝင်ငွေရရှိစေရန် လုပ်ကိုင်ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လုပ်ငန်းတစ်ခုတွင် လုပ်သား ၇ ဦး ခန့်လုပ်ကိုင်ရပါသည်။ မိုးရာသီ လယ်ယာလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ချိန်တွင် တံမြက်စည်းလုပ်ငန်းကို ရပ်နား ထားပြီး လယ်ယာလုပ်ငန်းမှ အားလပ်ချိန်ဖြစ်သော ဆောင်းရာသီနှင့် နွေရာသီတို့တွင် အဓိကထား လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။

    အုန်းဆံကုန်ကြမ်းများကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ မှာယူရပါသည်။ အုန်းဆံတံမြက်စည်း ပြုလုပ်ရာတွင် ပါဝင်သောပစ္စည်းများမှာ အုန်းဆံ၊ ဝါး၊ ပလပ်စတစ်ကြိုးခွေ၊ သစ်သားခုံ၊ တစ်လက်မခွဲသံ တို့ဖြစ်ပါသည်။ အုန်းဆံတံမြက်စည်းတစ်ချောင်း၏ ကုန်ကျစရိတ်မှာ ၂၃၀၀ ကျပ်ခန့်ရှိပြီး လက်ကား ဖြန့်ဖြူးသောဈေးနှုန်းမှာ ၂၇၀၀ ကျပ်မှ ၃၀၀၀ ကျပ်အထိ ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

တောင်ငူမြို့တွင် ရိုးရာအစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်သော ခဲတံဝါး(ခေါ်)ကောက်ညှင်းကျည်တောက်ပေါ်ပြီ

      မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာများစွာ ရှိသည့်အနက် ခဲတံဝါး(ခေါ်) ကောက်ညှင်းကျည်တောက်သည်လည်း ယခုရာသီတွင်နာမည်ကြီးသော အစားအစာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ခဲတံဝါးကိုပြုလုပ်ရာတွင် လိုအပ်သောကုန်ကြမ်းမှာ တင်းဝါးနှင့် ကောက်ညှင်းဆန်ဖြစ်ပါသည်။ ခဲတံဝါးပြုလုပ်ပုံမှာ တင်းဝါး အနေတော်တစ်လုံးကို ကောက်ညှင်းဆန် ထည့်ရန်အတွက်  အဆစ်တစ်ခုစီတိုင်းမှ ဖြတ်တောက် ထားရပါသည်။ ထိုဖြတ်တောက်ထားသော အဆစ်ထဲသို့ ကောက်ညှင်းဆန်နှင့်ရေကို သင့်တင့် မျှတစွာထည့်၍ အဆစ်ထိပ်ဝကို ကောက်ရိုးဖြင့် ပိတ်ထားရပါသည်။ ထို့နောက် ကောက်ညှင်းဆန်နှင့် ရေထည့်ထားသော တင်းဝါးကို တစ်ခုခုဖြင့်အမှီပြု၍ ထောင်လျက်အနေအထားဖြင့်ထားကာ ပတ်ပတ်လည်ကို မီးအား အသင့်တင့်ဖြင့် (၁၅)မိနစ်ခန့် မီးရှို့ရပါသည်။ ထိုသို့အဆင့်ဆင့် ပြုလုပ် ပြီးနောက်တွင် ရောင်းတန်းဝင် ခဲတံဝါးကို ရရှိလာပြီဖြစ်ပါသည်။

      ခဲတံဝါးပြုလုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်သောကုန်ကြမ်းဖြစ်သည့် ကောက်ညှင်းဆန်အား တစ်ပြည်လျှင် ၃၅၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဝယ်ယူရကြောင်း၊ ဝါးကို တောင်ပေါ်ဒေသများမှ လာရောက် ရောင်းချသည့် တင်းဝါးကို အသုံးပြုရပြီး တင်းဝါးတစ်လုံးလျှင် ၁၀၀၀ ကျပ် ဝယ်ယူရကြောင်း သိရပါသည်။ ယခုလိုဆောင်းဝင်ခါစအချိန်တွင် ခဲတံဝါးသည် အအေးဒဏ်ကိုအံတုကာ မီးလှုံ ရင်းပြုလုပ်နိုင်သော အစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ကောက်ညှင်းကြိုက်သူအဖို့တော့ စားကောင်းလှသော အစားအစာတစ်ခုပင်ဖြစ်ပါသည်။

    ခဲတံဝါးဈေးနှုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ခဲတံဝါး အရွယ်အစားအလိုက် တစ်ထောင်ဖိုးလျှင် အကြီး(၂)လုံး၊ အလတ်(၃)လုံး၊ အသေး(၄)လုံး ရောင်းချကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခုလို ခဲတံဝါးပေါ်ခါစ ကာလတွင် တစ်နေ့လျှင် ခဲတံဝါးပြုလုပ်ရန် ကောက်ညှင်းဆန် ၄ ပြည်ခန့် အသုံးပြုရကြောင်း၊ တစ်နေ့ ရောင်းရငွေမှာ ကျပ်သုံးသောင်းခန့်ရှိကြောင်း ကင်းဆိပ်ကျေးရွာမှ ခဲတံဝါးလာရောက် ရောင်းချသူ တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

 

ရေတာရှည်မြို့နယ်မှ တပိုင်တနိုင် ဝါးကုလားထိုင်လုပ်ငန်းအကြောင်းအားလေ့လာခြင်း

      တောင်ငူခရိုင်၊ ရေတာရှည်မြို့နယ်၊ ဆွာချောင်းတံတားမြောက်ဘက်ရှိ ဆီဆုံကုန်းကျေးရွာသည် မိရိုးဖလာ လယ်ယာလုပ်ငန်းကို အဓိကထား လုပ်ကိုင်ကြသော်လည်း တစ်ဖက်တလမ်းမှ အပိုဝင်ငွေရရှိစေရန်အတွက် တပိုင်တနိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ် ဝါးကုလားထိုင်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ ဝါးကုလားထိုင်ပြုလုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်သောကုန်ကြမ်းများမှာ ကြက်သောင်းဝါး၊ ဝါးကျစ်၊ ဝါးပျက်နှင့် သံတို့ဖြစ်ပါသည်။

          ဝါးကုလားထိုင် ပြုလုပ်ပုံမှာ ကြက်သောင်းဝါးကို လိုအပ်သောအတိုင်းအတာဖြတ်တောက်၍ အခင်းယက်လုပ်ခြင်း၊ ဝါးကျစ်အား အခင်းတိုင်ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဝါးပျက်အား ချုပ်တန်းထည့် သံနှင့်ရိုက်ပြီးပါက အသင့်ထိုင်ကုလားထိုင်တစ်လုံးအားရရှိပြီ ဖြစ်ပါသည်။

        ဝါးကုလားထိုင် (၁)လုံးပြုလုပ်ရန်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်စုစုပေါင်းအနေဖြင့် (၃၂၀၀) ကျပ်ခန့်ရှိပြီး ရောင်းတန်းဝင်ဝါးကုလားထိုင် (၁)လုံးလျှင် (၄၅၀၀) ကျပ်ခန့် ရောင်းရပါသည်။ တစ်နေ့လျှင် ဝါးကုလားထိုင် (၁၆) လုံးခန့်ပြီးစီးပြီး ရေတာရှည်၊ ဆွာ၊ သာဂရ၊ မြို့လှ၊ ရေနီမြို့နှင့် တောင်ငူမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

Pages

Subscribe to RSS - သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ