သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ

              ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၊ တိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူးရုံး၊ မုံရွာမြို့တွင် (၁၀.၅.၂၀၂၂)ရက်နေ့၊ နံနက် (၁၀) နာရီအချိန်တွင် Competition Economist (MmCC) Durham University မှ မြန်မာနိုင်ငံယှဉ်ပြိုင်မှုကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် စီးပွားရေးအကြံပေးပညာရှင်ဦးသုတအောင် အား ဖိတ်ခေါ်၍ မုံရွာစီးပွားရေးတက္ကသိုလ်မှပါမောက္ခ ဆရာ၊ ဆရာမများ ဌာနဆိုင်ရာမှဝန်ထမ်းများ၊ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းအသင်းဥက္ကဌနှင့် အသင်းသားများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဆွေးနွေးပွဲကိုစိတ်ဝင်စား၍ တက်ရောက်ကြသည့်ပုဂ္ဂိုလ်များ စုစုပေါင်း (၃၀)ဦးခန့်ဖြင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းထွက်ရှိသော ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများအား ပြည်တွင်း(သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတကာသို့ ထိုးဖောက်နိုင်ရေး ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။

             ဆွေးနွေးပွဲတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှုးက အဖွင့်မှာစကားပြောကြားပြီး ဦးသုတအောင်က ကပ်ရောဂါအခြေအနေနှင့်အခြားအခက်အခဲများကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းအလုပ်အကိုင်များ နှောင့်နှေးနေရကြောင်း၊ ထိုအချိန်တွင် လိုအပ် သည်များပြင်ဆင်ထားရန်အချိန်ရသည်ဟု ယူဆကာကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မုံရွာမြို့ရှိအထင်ကရနေရာများသို့ နိုင်ငံခြားခရီးသွားဧည့်သည်များလာရောက်လည်ပတ်နိုင်ရန် မည်ကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မီဒီယာကို အသုံးပြု၍ကြော်ငြာရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ အကယ်၍ ပြည်ပနိုင်ငံခြားသားများစိတ်ဝင်စားမှုမရှိခဲ့သော် ပြည်တွင်းဒေသအသီးသီးများ လူများစိတ်ဝင်စားလာအောင် လည်ပတ်ချင်စိတ်ရှိအောင်မည်ကဲ့သို့ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ဆွေးနွေးပြီး မုံရွာစီးပွားရေးတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ၊ ဌာနမှူးဆရာမကလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် မိမိတို့တက္ကသိုလ်သို့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာအကြံဉာဏ်များလာရောက်တောင်းယူနိုင်ကြောင်းနှင့် အချိန်မရွေးဆက်သွယ်နိုင်ကြောင်းဆွေးနွေးပြောကြားပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ တက်ရောက်လာသူများကလည်း မိမိတို့စစ်ကိုင်းတိုင်းရှိအထင်ကရနေရာများအကြောင်း၊ ရွှေပေါ်ဆန်း၊ ရေဦး ဝက်အူချောင်း၊ သန့်ဆိတ်သားခြောက်၊ မုံရွာမြေပဲဆားလှော်စသည့် ဒေသထွက်ကုန်များအား လူသိများမှု၊ စားသုံးသူကြိုက်နှစ်သက်မှုနှင့် ရရှိနေသောအောင်မြင်မှုကို မည်ကဲ့သို့ရေရှည်ထိန်းသိမ်းရမည့် နည်းပညာများ၊ နည်းစနစ်များအား အချင်းချင်းအပြန်အလှန်ဆွေးနွေးကြပြီး ဆွေးနွေးပွဲကို နေ့လယ် (၁၃:၀၀)နာရီတွင် ဆွေးနွေးပွဲကိုရုပ်သိမ်းခဲ့ပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဒု-တိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူးနှင့် ဒု-ညွှန်ကြားရေးမှူးတို့သည် (၁၁.၅.၂၀၂၂)၊နေ့လည်(၂)နာရီအချိန်တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တိုင်းဒေသကြီး သယံဇာတနှင့်သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထိမ်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာနမှ ကျင်းပပြုလုပ်သော ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ခြင်းသင်တန်းတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေအကြောင်း သိကောင်းစရာများကို ရှင်းလင်းဆွေးနွေးရာ သင်တန်းသားဦးရေ(၅၀) တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။

            သင်တန်းတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဒု-တိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူး ဒု-ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါ်ရီလင်းထွဋ်က စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင် ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မြန်မာ့ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့နှင့် မူပိုင်ခွင့်ရေးရာဦးစီးဌာနများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားကြောင်း၊ ဌာန(၄)ခု၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများနှင့် စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေး ဥပဒေအဆင့်ဆင့်အကြောင်းအား အချက်အလက်ပြည့်စုံစွာဖြင့် ဟောပြောပို့ချခဲ့ပြီး ဒု-ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးဝေဖြိုးထက်က စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေပါ စားသုံးသူအခွင့်အရေးနှင့် တာဝန်များ၊ စားသုံးသူများနစ်နာမှုရှိလာပါက စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနသို့ ဆက်သွယ်တိုင်ကြားနိုင်သည့် နည်းလမ်းများအကြောင်း၊ တိုင်ကြားလာမှုများ အပေါ်တွင် ဥပဒေနှင့်အညီ စီမံခန့်ခွဲမှုနည်းလမ်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ကော်မတီ/ ကော်မရှင် အဆင့်ဆင့်တို့ဖြင့် အရေးယူဖြေရှင်းခြင်းများအားလည်းကောင်း အသေးစိတ်ရှင်းလင်းသင်ကြားပို့ချပြီး သင်တန်းသူသင်တန်းသားများမှ သိရှိလိုသည့် မေးမြန်းမှုများကိုလည်း ရှင်းလင်းဆွေးနွေး၍ ဌာန၏ အသိပညာပေးလက်ကမ်းစာစောင်များနှင့် ဆက်သွယ်တိုင်ကြားနိုင်သည့် call center ၊ email နှင့် website လိပ်စာတို့ကို မျှဝေပေးခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

           နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အညွှန်းကိန်းကို တိုင်းတာရာတွင် နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော ပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံများကလည်း များစွာအရေးပါပါသည်။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု မြင့်မားသည်နှင့်အမျှ သေဆုံးမှု လျော့နည်းခြင်းက စားသောက်မှုပုံစံမြင့်မားခြင်းနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျပါသည်။

              မြန်မာနိုင်ငံတွင်လူဦးရေ ၆၄ သန်းကျော်သော ပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးကို တစ်ဖက်တစ်လှမ်းမှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်အတွက် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေ ပြဌာန်း၍ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

        စားသုံးသူဆိုသည့် ဝေါဟာရကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုမည်ဆိုပါက “ စားသုံးသူဆိုသည်မှာ ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုကို ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှုပြုရန် သို့မဟုတ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရန် မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင်သုံးစွဲမှုအတွက်သော်လည်းကောင်း၊ အခြားသူအတွက် သော်လည်းကောင်း ရည်ရွယ်၍ ဝယ်ယူခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်း၊ ရယူခြင်း၊ ကုန်စည်ချေးငှားခြင်း ပြုလုပ်သူများ သို့မဟုတ် ပေးကမ်းထောက်ပံ့ခြင်းခံရသူများ ” ကို ဆိုလိုပါသည်။

               ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင်လည်း မိမိတို့နိုင်ငံများအတွင်းရှိ စားသုံးသူပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် ဥပဒေစည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများ ချမှတ်ကာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

              ရှေးယခင်ကာလများက စားသုံးသူများသည် မိမိတို့၏ အခွင့်အရေး၊ အကျိုးစီးပွားများကို သင့်တင့်မျှတသည့် အခွင့်အရေးများရရှိမှုမရှိဘဲ ထိခိုက်နစ်နာမှုများမှ ကာကွယ်ရန်အတွက် ဖတ်ရှု့စစ်ဆေးရမည့် ကုန်ညွှန်းအမှတ်အသားများကို သတိမပြုမိကြဘဲ မိမိတို့၏ ရရှိပိုင်ခွင့်၊ အရေးဆိုပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများကို ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရသည်။

            ထိုကြောင့် စားသုံးသူတို့၏ အခွင့်အရေးများကို အကာအကွယ်ပေးရန်နှင့် ထုတ်လုပ်သူလုပ်ငန်းရှင်တို့၏ ကုန်စည် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများအပေါ် ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် အစားသောက်နှင့် ဆေးဝါးသီးသန့်အက်ဥပဒေကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကွန်ကရက်မှ ၁၉၀၆ ခုနှစ်တွင် ပြဌာန်းကျင့်သုံးခဲ့ရာမှ ယင်းဥပဒေပါ အချက်များကို မှီငြမ်း၍ ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကတွင် ၁၉၆၀ ခုနှစ်တွင် စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေးလုပ်ငန်းများ စတင်လာခဲ့ပါသည်။

           အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကွန်ရက်မှ သမ္မတ John F Kennedy  က ၁၆၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ( ၁၅ ) ရက်နေ့တွင် စာသုံးသူတို့၏ အခြေခံအခွင့်အလမ်းများကို အသိအမှတ်ပြု၍ တရားဝင်လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ရာမှ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းအတွက် မှတ်တိုင်တစ်ခုအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့စားသုံးသူ အခွင့်အရေးများနေ့ ( World Consumer Right Day ) ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီး နှစ်စဉ်၊ နှစ်တိုင်း မတ်လ ( ၁၅ ) ရက်နေ့ကို သတ်မှတ်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

             စားသုံးသူအကာကွယ်ပေးရေးအတွက် ကုလသမဂ္ဂ၏ လမ်းညွှန်ချက်များ UN Guide Line ၈ ချက်ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ( ၉ ) ရက်နေ့တွင် ( ၃၉/၂၄၈ ) ဖြင့် ချမှတ်နိုင်ခဲ့ပြီး စားသုံးသူများအား ကာကွယ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

            အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှလည်း မိမိတို့၏ စားသုံးသူပြည်သူများကို အကာအကွယ်ပေးရန် အတွက် ဥပဒေများကို ပြဌာန်းလာကြရာ ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၊ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် စင်္ကာပူနိုင်ငံ၊ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၊  ( ၂၀၀၀ ) ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ( ၂၀၀၆ ) ခုနှစ်တွင် ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ၊ ( ၂၀၁၀ ) ခုနှစ်တွင် လာအိုနိုင်ငံ၊ ( ၂၀၁၀ ) ခုနှစ်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ( ၂၀၁၄ ) ခုနှစ်တွင်လည်းကောင်း အသီးသီး ပြဌာန်းခဲ့ပြီး အာဆီယံစားသုံးသူကာကွယ်ရေးကော်မတီ အစည်းအဝေးများကို အလှည့်ကျ ကျင်းပပြုလုပ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အဓိက တာဝန်ယူ၍ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးလုပ်ငန်းများကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မေလမှစတင်၍ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနအမည်ဖြင့် စတင်၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ( ၁၄ ) ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ဥပဒေအမှတ် ( ၁၀ ) ဖြင့် အခန်းပေါင်း ( ၁၂ ) ခန်း၊ ပုဒ်မပေါင်း ( ၃၁ ) ခုဖြင့် ပြဌားန်းကာ စားသုံးသူပြည်သူများအား ကာကွယ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိကာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ( ၁၅ ) ရက်နေ့တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ဥပဒေအမှတ် ၉။ ဖြင့် အခန်း ( ၂၅ ) ခန်း၊ ပုဒ်မပေါင်း ( ၈၄ ) ခုနှင့် ပြုပြင်မွမ်းမံကာ စာသုံးသူတို့အား မိမိတို့၏ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် တာဝန်များ၊ အခွင့်အရေးများအပြင်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ အခွင့်အရေးနှင့် တာဝန်များကို စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေများဖြင့် ကာကွယ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

        စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနအနေဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်/ခရိုင်/မြို့နယ်/ကျေးရွာများအထိပါ အသိပညာပေးဟောပြောပွဲများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ကုန်စည်ဝန်ဆောင်မှုများအတွက် ဈေးများ/ကုန်စုံဆိုင်များ/အိမ်ဆိုင်များ/ ကျောင်းမုန့်ဈေးတန်းများသို့လည်း သွားရောက်၍ ကွင်းဆင်းအသိပညာပေးခြင်း လုပ်ငန်းများကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန် စားသုံးသူပြည်သူများအား အသိပညာပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

        ယခုကာလတွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့်အတူ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် စားသုံးသူပြည်သူများအနေဖြင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အသိပညာရှိမှုနှင့် စွမ်းဆောင်ရည် မည်မျှရှိသည်ကို  တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် စားသုံးသူစွမ်းဆောင်နိုင်မှု အညွှန်းကိန်းအား ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ တတိယနှင့် စတုတ္ထ ( ၃ ) လပတ်များအတွင်း စစ်တမ်းကောက်ယူရန်အတွက် ပြည်သူများသို့ စားသုံးသူအသိပညာပေးလုပ်ငန်းများ၊ စားသုံးသူထိခိုက်နစ်နာမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကုစားမှုအစီအစဉ်များ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် စားသုံးသူများ သိရှိရမည့် သတင်းအချက်အလက်များ၊ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေပါ စားသုံးသူအခွင့်အရေးများနှင့် ပြဌာန်းချက်များအပေါ် သိရှိမှု အခြေအနေများစသည့်အချက်များကို အခြေခံ၍ စားသုံးသူပြည်သူများအား စစ်တမ်းမေးခွန်းလွှာကို လူကိုယ်တိုင်တိုက်ရိုက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ Online မှ မေးမြန်းခြင်းဖြင့် သော်လည်းကောင်း၊ နည်းလမ်း ( ၂ ) သွယ်ဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်များ၏ လူဦးရေ စာရင်းအလိုက်ကောက်ယူ၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်လာသည်နှင့်အမျှ ပြည်သူများအပေါ်တွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံအတွင်း မည်မျှလွမ်းခြုံနိုင်မှုနှင့် ထိရောက်မှုအတိုင်းအတာကို သိရှိနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ကောက်ယူခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူစွမ်းဆောင်နိုင်မှုအညွှန်းကိန်း စစ်တမ်းမွေးခွန်းလွှာတွင် ခေါင်းစဉ်ကြီး   ( ၃ ) ခုနှင့် အချက်ပေါင်း ၄၃ ချက်ပါဝင်ပြီး စားသုံးသူသတင်းအချက်အလက်အနေဖြင့် တည်နေရာ၊ ဒေသ၊ ကျား/မ၊ အသက်အပိုင်းအခြား၊ ပညာအရည်အချင်းနှင့် အလုပ်အကိုင်များ ဖြည့်စွက်ရသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

          မွေးခွန်းလွှာများ ဖြေကြားရာတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတရှိမှု၊ စားသုံးသူအခွင့်အရေးများနှင့် တာဝန်များ၊ အခွင့်အရေးများနှင့် ကုန်စည်တွင်ပါရှိသည့် သတင်း အချက်အလက်များ သိရှိနိုင်မှုအခြေအနေများ၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ အဓိကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ၊ မိမိတို့၏ အခွင့်အရေးများ ချိုးဖောက်ခံရပါက တိုင်ကြားနိုင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် မိမိတို့၏ ထင်မြင်ချက်များ ဖြည့်စွတ်ရပါသည်။

          ထို့အပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ တာဝန်များ၊ စားသုံးသူနစ်နာဆုံးရှုံးမှုအား တိုင်ကြား နိုင်မှုအခြေအနေများတွင် မည်ကဲ့သို့ တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း၊ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြ ချက်များအပေါ် နားလည်သိရှိမှုနှင့် မိမိတို့ ကုန်ပစ္စည်းဝယ်ယူအသုံးပြုရာတွင် သတိပြုရမည့် အချက်များနှင့် စားသုံးသူများအနေဖြင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ နောက်ထပ်အကြံပြုလိုသည်များ ရှိပါက လွတ်လပ်စွာ အကြံပြုနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်းကို မေးခွန်းလွှာ၏ အဆုံးတွင် ထည့်သွင်းရေးသားနိုင်သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

       မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူစွမ်းဆောင်နိုင်မှုအညွှန်းကိန်း စစ်တမ်းမွေးခွန်းလွှာတွင် ဖြေဆိုထား သည့် စားသုံးသူတစ်ဦးအနေဖြင့် ဖြေကြားသည့် အချက်အလက်များပေါ်မူတည်၍ စားသုံးသူ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုအဆင့်သတ်မှတ်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အသိပညာရရှိမှုနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်များကို အောင်မြင်စွာ ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူစွမ်းဆောင်နိုင်မှု အညွှန်းကိန်း ( MCEI ) စစ်တမ်းကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကို သိရှိရပါသည်။

           နေရာစုံ၊အလွှာစုံမှ စားသုံးသူများအား စစ်တမ်းကောက်ယူနိုင်ရေးဆောင်ရွက်ပါက  ပိုမိုတိကျခိုင်မာသော နိုင်ငံတွင်းရှိစားသုံးသူများ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုအညွှန်းကိန်းကိုရရှိမည်ဖြစ်၍ လိုအပ်သောမူဝါဒများချမှတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုမှတဆင့် စားသုံးသူပြည်သူများအတွက် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတိုးတက်ရေးနှင့် နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံများ အဆင့်အတန်းမြင့်မားစေရေး ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သောကြောင့် စားသုံးသူပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားကို ထိထိ‌ရောက်ရောက်အကာအကွယ်ပေးလာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူ စွမ်းဆောင်နိုင်မှု အညွှန်းကိန်း စစ်တမ်းမွေးခွန်းလွှာတွင် ဖြေဆိုခြင်းအား စားသုံးသူပြည်သူများက တက်တက်ကြွကြွ ပူးပေါင်းပါဝင်ပေးမှသာလျှင် အောင်မြင်စွာအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ စားသုံးသူပြည်သူများ ဘေးဥပါဒ်ကင်းဝေးစေရေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းသော ကုန်စည်များကိုရယူသုံးစွဲနိုင်ရေး၊  မိမိတို့အခွင့်အရေးကိုသိရှိ၍ ရယူနိုင်ပြီး ထိခိုက် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများ မဖြစ်ပေါ်ဘဲ အကျိုးစီးပွားကာကွယ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ မတ်လ(၁၀)ရက်နေ့၊ နံနက် (၁၀:၃၀) အချိန်တွင် တိုင်း/ခရိုင်ဦးစီးမှူး၏ လမ်းညွှန်ချက်ဖြင့် ဦးစီးမှုး ဦးဇော်ထွန်းဦး၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးဇော်မင်းဦးနှင့် ဝန်ထမ်းများသည် ပခုက္ကူမြို့၊ အမှတ် (၁၁) ရပ်ကွက်ရှိ ကုန်စုံဆိုင်များသို့သွားရောက်၍ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်းနှင့် အသိပညာပေး ဆွေးနွေးမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

          ဦးစီးမှူး ဦးဇော်ထွန်းဦးမှ ဆွေးနွေးရာတွင် လက်ရှိရောင်းချနေသော ကုန်စည်များတွင် ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသား ဖော်ပြချက်များကို စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေ(၂၀၁၉)နှင့်အညီ မြန်မာဘာသာဖြင့် ထည့်သွင်းဖော်ပြလာစေရန်ရည်ရွယ်၍ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးဇော်မင်းဦးမှ စားသောက်ကုန်ရောင်းချသူ ဆိုင်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် မိမိတို့ရောင်းချသည့်ကုန်စည်နှင့်ပတ်သက်၍ အသင့်စားမုန့်အမျိုးမျိုးတွင်ပါဝင်ရမည့် အမျိုးအမည်၊ အရွယ်အစား၊ အရေအတွက်(သို့) အသားတင်ပမာဏ၊ ထားသိုသိမ်းဆည်းပုံအညွှန်း၊ ဓာတ်မတည့်ကြောင်းဖော်ပြချက်တို့ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် မဖြစ်မနေထည့်သွင်းဖော်ပြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ အချက်အလက်များပါဝင်သည့် စားသောက်ကုန်များကို ရောင်းချသွားရန်အတွက် ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြချက်များကို ရှင်းလင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး  ဒု-ဦးစီးမှူး ဒေါ်လင်းလင်းနိုင်မှ  စားသုံးသူ အခွင့်အရေးများ၊ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများရှိပါက တိုင်ကြားနိုင်သည့်အခွင့်အရေးရှိပြီး ဦးစီးဌာနနှင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးကော်မတီတို့၏  စီမံခန့်ခွဲရေးနည်းလမ်းအရ အရေးယူနိုင်သည့် အချက်အလက်များအား အသေးစိတ်ရှင်းလင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး စားသုံးသူအသိပညာပေး လက်ကမ်းစာစောင်များလည်း ဖြန့်ဝေခဲ့ပါသည်။

DOCA(မကွေး)

           စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တိုင်းဒေသကြီးဦးစီးမှူး၊ ခရိုင်ဦးစီးမှူးတို့၏လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မကွေးခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ဦးမျိုးဝင်း(ဒု-ခရိုင်ဦးစီးမှူး)ဦးဆောင်၍ ဒေါ်မြတ်မြတ်မိုး (ချောက်မြို့နယ်ဦးစီးမှူး)နှင့် ဒေါ်ချိုဝေလွင်(ဒု-ဦးစီးမှူး)တို့သည် (၁၁.၅.၂၀၂၂)ရက်နေ့ (၁၀:၀၀) နာရီမှ(၁၁:၃၀)နာရီအထိ ချောက်မြို့ပေါ်ရှိ စားအုန်းဆီလက်လီ/လက္ကားရောင်းချလျှက်ရှိသော ဆီလုပ်ငန်းရှင်များဖြစ်သည့် ဦးမင်းနိုင်၊ ဦးရဲမြင့်၊ ဒေါ်ဝင်းဝင်းသန်းနှင့် ဒေါ်စီစီလွင်တို့ထံသွားရောက် တွေ့ဆုံပြီး ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် စားအုန်းဆီများအား ဖြန့်ဖြူးသယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် ညွှန်ကြားချက်များနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီများတွင် ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသား ပြည့်စုံစွာထည့်သွင်းဖော်ပြလာစေရေး အသိပညားပေးဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

          လုပ်ငန်းရှင်များအား ဆွေးနွေးရာတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသည့် စားအုန်းဆီများ အရည်အသွေးပြည့်မှီရေး  ပြည်သူများ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်ပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့် စားသုံးဆီများကို သုံးစွဲနိုင်ရေး စျေးကွက် အတွင်း ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်သည့် ‌စျေးနှုန်းများဖြင့် ဝယ်ယူသုံးစွဲနိုင်ရေးအတွက် ပြည်ပမှစားသုံးဆီ တင်သွင်းခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်း၊ လုပ်ငန်းများကိုထိန်းကျောင်း ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပြီးစျေးနှုန်းများကိုလည်း ထုတ်ပြန်ပေးလျှက်ရှိရာ ထိုက်သင့်သည့်အကျိုးအမြတ်ရယူ၍ ရောင်းချဖြန့်ဖြူးရန် ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ (၁)ရက်နေ့မှစတင်၍ စားအုန်းဆီများ ဖြန့်ဖြူးသယ်ယူရာတွင် ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းမှ ဆီများထုတ်ယူရာ၌ အဝါရောင်ပေပါများ အတွင်းအပြင် သန့်ရှင်းသည့် ပေပါများကိုသာ ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဓါတုဗေဒပစ္စည်းများ ထည့်သွင်း အသုံးပြုထားသည့် ပေပါများတွင် စားအုန်းဆီများ ထည့်သွင်း သုံးစွဲခြင်းမပြုရန်၊ စျေးကွက်အတွင်းသို့ ဖြန့်ဖြူးမည့် ထုပ်ပိုးပစ္စည်းများအပေါ်တွင် “စားသုံးဆီ တင်သွင်း/ သိုလှောင်/ ဖြန့်ဖြုးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေး ကော်မတီ”ထံမှ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပြီးသည့် သက်ဆိုင်ရာကုမ္ပဏီ၏ Cap Seal  များဖြင့် ချိတ်ပိတ်၍ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်( Logo)များကပ်နှိပ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အသိပေး‌ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

          ဒေါ်မြတ်မြတ်မိုး (ချောက်မြို့နယ်ဦးစီးမှူး)မှ  ဆွေးနွေးရာတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ညွှန်ကြားချက်အမှတ်(၁/၂၀၂၁)အရ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ (Vegetable Oil, Cooking Oil)နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားဖော်ပြရာတွင် ပင်ရင်းပါဝင်ပစ္စည်းကို အခြေခံသော ကုန်စည်၏အမျိုးအစားကို တိကျစွာ မြန်မာဘာသာဖြင့်ဖော်ပြရန် ( ဥပမာ - ဟင်းသီး ဟင်းရွက်ဆီ၊ စားအုန်းဆီ)  ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ  (အဆင့်မြင့်စားအုန်းဆီ)အပြင် ကုန်စည်၏    အသားတင် ပမာဏနှင့်အရွယ်အစားတို့အား မြန်မာအလေးချိန်ယူနစ်ဖြစ်သော ပိဿာ၊ ကျပ်သားဖြင့် ဖော်ပြရန်၊ ညွှန်ကြားချက်များကို (၂၀.၁၂.၂၀၂၁)တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ(၆)လပြည့်မြောက်သည့်နေ့မှစ၍ အရေးယူဆောင်ရွက်တော့မည်ဖြစ်သောကြောင့် ပြည့်စုံစွာဆောင်ရွက်ထားရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ အချင်အတွယ်ဖြင့်ရောင်းချသော ဆီဆိုင်များအနေဖြင့်လည်း အလေးချိန်များ မှန်ကန်စွာရောင်းချစေလိုကြောင်း စားအုန်းဆီနှင့် အခြားဆီများ ရောစပ်ရောင်းချလျှင်လဲ ရောနှောသည့် အချိုးအဆကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ရောင်းချစေလိုကြောင်းနှင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေး ဥပ‌ဒေ ၂၀၁၉ပါ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်၏ တာဝန်များနှင့်တားမြစ်ချက်များအား အသေးစိတ်ရှင်းလင်း ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး လုပ်ငန်းရှင်များအား (၂၀.၁၂.၂၀၂၁)ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်  ညွှန်ကြားချက် အမှတ်(၁/၂၀၂၁) နှင့်မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူကာကွယ်‌ရေး ကော်မရှင်မှ ထုတ်ပြန်သည့်ညွှန်ကြားချက် အမှတ်(၂/ ၂၀၁၉) လက်ကမ်းစာစောင်များ ဖြန့်ဝေပေးခဲ့ပါသည်။

DOCA(မကွေး)