ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

     ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ညောင်လေးပင်ခရိုင် စစ်တောင်းမြစ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ ကျောက်ကြီးမြို့နယ်၊ မုန်းနှင့် ကျောက်ကြီးပေါက်ကျေးရွာများမှ ထွက်ရှိသော ဒူးရင်းသီးများမှာ နှစ်စဉ် မေလမှ အောက်တိုဘာလခန့်အထိ ဖြူးမြို့နယ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပါသည်။

     ယခုနှစ် ဒူးရင်းသီးရာသီတွင်လည်း ဒူးရင်းသီးရောင်းသူများမှာ ဖြူးမြို့တွင်းရှိ ရန်ကုန်-မန္တလေး ကားလမ်းမကြီးဘေးတွင် ယာယီဆိုင်ခန်းများ၊ မော်တော်ယာဉ်ငယ်များ၊ လက်တွန်း လှည်းများဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိသကဲ့သို့ ဖြူးမြို့အနောက်ဘက်ရှိ အမြန်လမ်းမကြီးဘေးမှ ကျေးရွာများကလည်း ကယ်ရီများဖြင့်သယ်ယူကာ အမြန်လမ်းပေါ် သွားလာနေသော ကားများအား ရောင်းချ ပေးပါသည်။

    ဈေးနှုန်းမှာ အရွယ်အစားပေါ်မူတည်ပြီး တစ်လုံးလျှင် ၃၅၀၀ ကျပ်မှ ၃၅၀၀၀ ကျပ်အထိ ရှိပါသည်။ ဒေသတွင်းမှ စားသုံးသူပြည်သူများ၊ ခရီးသွားပြည်သူများကို ရောင်းချပေးသည့်အပြင် ကျောက်ပန်းတောင်း၊ တောင်ကြီး၊ လားရှိုးမြို့များသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချရကြောင်း ဖြူးမြို့မှ ဒူးရင်းသီးရောင်းချသူတစ်ဦး၏ ပြောပြချက်အရ သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

    ပိန္နဲပင်တွင် အိမ်ပျော့မျိုးနှင့် အိမ်မာမျိုးဟူ၍ (၂)မျိုးရှိပြီး လူအကြိုက်အများဆုံးမှာ အိမ်မာမျိုးဖြစ်ပါသည်။ ပိန္နဲသီးအစိမ်းကို ဟင်းချက်၍စားရသလို အမှည့်ကိုလည်း  အချိုပွဲအဖြစ် စားသုံးကြပါသည်။ ထို့အပြင် ပိန္နဲသီးကို ယိုထိုး၍လည်းကောင်း၊ ဂျယ်လီပြုလုပ်၍လည်းကောင်း၊ ရေခဲမုန့် ပြုလုပ်၍လည်းကောင်း၊ စည်သွတ်ဘူးများပြုလုပ်၍လည်းကောင်း စားသုံးကြပါသည်။ ပိန္နဲပင်ကို အိမ်ခြံဝိုင်းထဲတွင် မိမိတို့အိမ်သားများ စားသုံးရန်တစ်ပင်၊ နှစ်ပင်ခန့် စိုက်ပျိုးကြသလို စီးပွားဖြစ်လည်း ဧကပြတ်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပြည်မြို့အနေဖြင့် ဧကပြတ်စိုက်ပျိုးမှုမရှိသော်လည်း တစ်နိုင်တစ်ပိုင်သာ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပိန္နဲပင်၏ မူရင်းဒေသမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနောက်ဘက်ရှိ မိုးသစ်တောများမှ စတင်သည်ဟု သိရပါသည်။ ပိန္နဲပင်အများစုမှာ အသီးသီးရန် (၈)နှစ်ခန့်ကြာပြီး၊ အချို့မျိုးများမှာ စိုက်ပျိုးပြီး (၃)နှစ်အကြာတွင် အသီးများစတင်သီးကြပါသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီး သား ပိန္နဲပင်သည် တစ်နှစ်လျှင် အသီး(၂၀၀)ခန့်သီးပြီး သက်တမ်းပိုရင့်သောအပင်သည် တစ်နှစ် လျှင် အသီး(၅၀၀)ကျော် သီးသည်ဟု သိရပါသည်။

   ပိန္နဲသီးတွင် ပရိုတင်း၊ ဗီတာမင်ရေဓါတ်၊ အမျှင်ဓါတ်၊ အဆီဓါတ်နဲ့ သတ္တုဓါတ်တို့ပါဝင်၍ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းပါးသောကြောင့် ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူပြုသလို တန်ဆေး၊ လွန်ဘေးဆိုသည့်အတိုင်း များများစားလျှင်လည်းရင်ပြည့် ရင်ကယ်ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ပြည်မြို့ရှိဈေးများတွင် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိကျေးရွာများမှ တင်ပို့ရောင်းချသလို မန္တလေးတိုင်းဘက်မှလည်း တင်ပို့ရောင်းချကြောင်းသိရပါသည်။ ဈေးများတွင် ပိန္နဲသီးအစိမ်းများကို ဓါးဖြင့်စိတ်၍သော်လည်းကောင်း ၊  အထုပ်များဖြင့်ထုပ်၍ လည်းကောင်း ၊  ပိန္နဲသီးအမှည့်များကိုလည်း အလုံးလိုက်ရောင်းချသလို၊ ခွဲ၍ အိမ်များကိုထုပ်၍ရောင်းချကြောင်း သိရပါသည်။ ရောင်းချသော ဈေးနှုန်းများမှာ ပိန္နဲသီး အစိမ်းစိတ်ပြီးသား တစ်ထုပ်လျှင် (၁၀၀) ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချသလို၊ အမှည့် တစ်လုံးလျှင် အလုံးအရွယ်အစားပေါ်လိုက်၍ တစ်လုံးလျှင် (၃၀၀၀ မှ ၅၀၀၀)ကျပ် အထိရောင်းချပြီး ခွဲပြီးသား ပိန္နဲသီးအိမ်များကိုလည်း အိမ်မာ တစ်အိမ်လျှင် (၂၀၀) ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

     ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်တွင် မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံ၊ ကုလားပဲ၊ ပဲကြီး နှင့် ဘိုကိတ်ပဲများ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။ မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံ၊ ကုလားပဲသီးနှံများမှာ အခြားတိုင်း များသို့လည်း တင်ပို့မှုရှိပြီး၊ ပဲကြီး၊ ကုလားပဲနှင့် ဘိုကိတ်ပဲများမှာ မြို့တွင်းရောင်းဝယ်မှုများပြီး တစ်ခါတစ်ရံမှသာ ရန်ကုန်နှင့် နယ်စုံသို့ တင်ပို့ရောင်းချမှုများရှိခဲ့ပါသည်။

မတ်ပဲ

          ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇွန်လပထမပတ်တွင် မတ်ပဲတစ်တင်းကို (၄၉၀၀၀-၄၉၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် တစ်ရက်ကို အိတ် (၁၀၀)ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၃ခုနှစ် ဇွန်လပထမပတ်မှာ မတ်ပဲတစ်တင်းကို (၇၆၀၀၀-၇၆၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ယခင်နှစ်ကဈေးထက် ပဲတစ်တင်းကို (၂၇၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ ပါသည်။ ယခင်နှစ် ဇွန်လဒုတိယပတ်တွင် မတ်ပဲတစ်တင်းကို (၅၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်း အဝယ်ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဇွန်လဒုတိယပတ်တွင် မတ်ပဲတစ်တင်းကို (၈၀၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရန်ကုန်အဝယ် တစ်ရက်ကို အိတ်(၂၀၀/၃၀၀)ခန့် အဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ်ထက် ယခုနှစ်တွင် မတ်ပဲ တစ်တင်း ကို (၂၈၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။

ပဲစင်းငုံ

          ယခုနှစ် ဇွန်လပထမပတ်တွင် ပဲစင်းငုံတစ်တင်းကို (၁၀၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်း အဝယ် ဖြစ်ပြီး ယခင်နှစ် ဇွန်လပထမပတ်တွင် ပဲစင်းငုံတစ်တင်းကို (၄၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အဝယ် တစ်ရက်ကို အိတ် (၂၀၀)ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ် ဇွန်လဒုတိယတွင် ပဲစင်းငုံတစ်တင်းကို (၁၀၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရန်ကုန်အဝယ်ရှိခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်က ပဲစင်းငုံတစ်တင်းကို (၄၆၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်ဈေးက ယခင်နှစ်ဈေးထက် ပဲတစ်တင်းကို (၅၉၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။

ကုလားပဲ

          ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်တွင် ယခင်နှစ်ဇွန်လပထမပတ် ကုလားပဲ(Hl)တစ်တင်းကို (၁၈၀၀၀)ကျပ် ဖြင့် ခွဲစက်နှင့် ရန်ကုန်အဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်ဇွန်လပထမပတ်တွင် ကုလားပဲ(Hl)တစ်တင်းကို (၉၁၀၀၀-၉၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ရှိပြီး ယခင်နှစ်ဈေးထက် ပဲတစ်တင်းကို (၄၃၀၀၀-၄၄၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ်ဇွန်လပထမပတ်တွင် ကုလားပဲ (မြကြေးမှုံ) တစ်တင်း ကို (၅၂၀၀၀)ကျပ်၊ ယခုနှစ်တွင် ကုလားပဲ (မြကြေးမှုံ)တစ်တင်းကို (၉၁၀၀၀-၉၂၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် ပဲတစ်တင်းကို (၃၉၀၀၀-၄၀၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်ဇွန်လပထမပတ်တွင် ကုလားပဲ (Hl)တစ်တင်းကို (၉၂၀၀၀)ကျပ် ကုလားပဲ (မြကြေးမှုံ)တစ်တင်းကို (၉၂၀၀၀)ကျပ် ဖြင့် ခွဲစက်သမားများအဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ်ဇွန်လဒုတိယပတ်တွင် ကုလားပဲ(Hl)တစ်တင်းကို (၅၁၀၀၀) ကျပ် (မြကြေးမှုံ)တစ်တင်းကို (၅၂၀၀၀)ကျပ် ဖြင့်  အရောင်းအဝယ်ရှိပြီး တစ်ရက်ကို အိတ်(၂၀၀)ခန့် အဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။

ပဲကြီး

          ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်တွင် ယခုဇွန်လပထမပတ်တွင် ပဲကြီး(ရွှေကျွန်း)တစ်တင်းကို (၉၅၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် ပဲကြော်သမားများနှင့် နယ်စုံအဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ် ဇွန်လပထမပတ်တွင် ပဲကြီး (ရွှေကျွန်း)တစ်တင်းကို (၇၀၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အဝယ်ရှိခဲ့ပြီး ပဲတစ်တင်းကို (၂၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ယခုနှစ်တွင် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်ဇွန်လဒုတိယပတ်တွင် ပဲကြီး(ရွှေကျွန်း)တစ်တင်းကို (၉၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ပဲကြော်သမားများအဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ် ဇွန်ဒုတိယပတ်တွင် ပဲကြီး (ရွှေကျွန်း)တစ်တင်းကို (၇၀၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပြီး ပဲတစ်တင်းကို (၂၅၀၀၀) ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။

ဘိုကိတ်

          ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်၏ ယခုနှစ်ဇွန်လပထမပတ်တွင် ဘိုကိတ်တစ်တင်းကို(၅၄၀၀၀-၅၅၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ်ဇွန်လ ပထမပတ်တွင် ဘိုကိတ်တစ်တင်းကို (၃၄၀၀၀)ကျပ်ရှိပြီး ပဲတစ်တင်းကို (၂၀၀၀၀-၂၁၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ် ဇွန်လဒုတိယပတ်တွင် ဘိုကိတ်တစ်တင်းကို (၅၅၀၀၀)ကျပ်၊ ယခင်နှစ် ဘိုကိတ် တစ်တင်းကို (၃၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် မြို့တွင်းနှင့်နယ်စုံအဝယ်ရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုနှစ်ဘိုကိတ်တစ်တင်းကို (၂၀၀၀၀) ကျပ်ခန့် ဈေးပိုရခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

          ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်တွင် ယခုနှစ်ဇွန်လပထမပတ်နှင့် ဒုတိယပတ်ဈေးနှုန်းနှင့် ယခင်နှစ် ဇွန်လပထမပတ်နှင့် ဒုတိယပတ်ပဲဈေးနှုန်းများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ယခုနှစ်ပဲဈေးများမှာ ပိုမို၍ ဈေးရခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

    မြန်မာဆေးဖက်ဝင် အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သော ကြောင်လျှာသီးမှာ ဖန်ခါးသောအရသာရှိ၍ ပူစပ်ကာ နှုတ်ကိုမြိန်စေခြင်း ၊ ဝမ်းမီးတောက်စေပြီး ဖျားနာ၊ အစာမကြေ၊ ပျို့အန်၊ ချောင်းဆိုးရောဂါတို့ကို ပျောက်ကင်းစေနိုင်ကာ ခွန်အားတိုးပွားစေသည်ဟု သိရှိရပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ ဆေးဖက်ဝင်သော ကြောင်လျှာသီးများကို ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ပြည်ခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များတွင် နှစ်ရှည်သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးကြပြီး ပြည်မြို့ပေါ်ဈေးများသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြပါသည်။

   ကြောင်လျှာသီးမှာ အညိုသီး၊ အစိမ်းသီးဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြီး အစိမ်းသီးမှာ အခါးပေါ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ကြောင်လျှာသီးကို ပါးပါးလှီး၍ ပုစွန်ခြောက်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ လက်နှစ်ဆစ် အတုံးလေးများတုံး၍ ပုစွန်ခြောက်ဖြင့် နှပ်၍စားကြပါသည်။ နားလေထွက်လျှင် ကြောင်လျှာသီးကို ပါးပါးလှီးကာ ပုစွန်ခြောက်၊ သံပုရာသီးကိုအရည်ညှစ်၍ ဆီချက်ထည့်ကာ သုပ်စားလျှင် ပျောက်ကင်းကြောင်း သိရပြီး ကြောင်လျှာသီး၏ခါးသောအရသာမှာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှ အဆီပိုများကို ချေဖျက်ပေးရုံမကဘဲ ဆီးချို၊ သွေးချို မဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးကြောင်း သိရပါသည်။

    ပြည်ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ဇွန်လဆန်းမှ စတင်ဝင်ရောက်လာပြီး ပေါ်ဦးပေါ်ဖျားဖြစ်ကာ ဈေးကောင်းရသည့်အတွက် တစ်တောင့်လျှင် ကျပ် (၇၀၀-၈၀၀) ထိရရှိကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

   အုန်းစိမ်းရည်ကို ယခင်ကပင်လယ်ကမ်းခြေဒေသများသို့ သွားရောက်လည်ပတ်သည့်အခါမှသာ သောက်သုံးကြပါသည်။ ကိုဗစ် ၁၉ ကာလမှစ၍ အုန်းစိမ်းရည်ကို နေရာအနှံ့အပြားတွင် ရောင်းချကြပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် သောက်သုံးသူ များပြားလာကြပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်သည် ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ပေးနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အုန်းစိမ်းတစ်လုံးလျှင် အုန်းရည် (၂၀၀)မီလီလီတာမှ (၁၀၀၀) မီလီလီတာအထိ ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်သည် အရသာရှိပြီး ကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းသော သဘာဝအချိုရည်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်မှာ အုန်းစိမ်းခြောက်အရည်ထက် အာဟာရဓါတ် ပိုမိုပါဝင်ပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်သည် အပူကင်းပြီး ရေငတ်ခြင်းကိုပြေစေနိုင်သော သဘာဝအချိုရည်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်တွင် ပါဝင်သော အာဟာရဓါတ်သည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို တိုးမြှင့်ပေးပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်ရေတွင် ဓါတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ၊ အမိုင်နိုအက်ဆစ်၊ အင်ဇိုင်းဓါတ်၊ ဗီတာမင် ဘီ၊ စီ၊ သံဓါတ်၊ ကယ်လဆီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ဇင့်ဓါတ်များပါဝင်ပါသည်။ အုန်းစိမ်းရည်တွင် ပါဝင်သော Cytokinin ဟုခေါ်သော အပင်ဟိုမုန်းတစ်မျိုးသည် အရွယ်တင်နုပျိုစေပြီး ဘက်တီးရီးယားနှင့် ကင်ဆာရောဂါများကို တိုက်ဖျက်နိုင်သော အစွမ်းလည်းရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ အော့အန်ခြင်းနှင့် ချွေးထွက်လွန်ခြင်းတို့ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဆုံးရှုံးသောရေဓါတ်များကိုလည်း ဖြည့်တင်းပေးပါသည်။ အစာအိမ်ရောင် ဝေဒနာခံစားရသော လူနာများကို ဆရာဝန်များက ဂတ်စ်မပါသော အချိုရည်အပြင် အုန်းစိမ်းရည်ပါသောက်နိုင်ကြောင်း ညွှန်ကြားခြင်းများကိုလည်း သိရှိရပါသည်။

    ပြည်မြို့နယ်တွင် အုန်းစိမ်းရည်ကို တုတ်တုတ်(သုံးဘီးကား)များ၊ ဆိုက်ကားများနှင့် ဆိုင်များတွင် ရောင်းချကြပါသည်။ အုန်းသီးစိမ်းများကိုအုန်းသီးအများအပြားထွက်ရှိသော ဧရာဝတီတိုင်း ကျိုတ်လတ်မြို့မှ ဝယ်ယူကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ကားဖြင့် တစ်ခေါက်လျှင် အုန်းသီးလုံးရေ (၁၀၀)ခန့် ဝယ်ယူပြီး တစ်လုံးလျှင် အကြီး/အသေး သောင်းပြောင်း တစ်လုံးကို (၁၀၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူရပြီး ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် တစ်လုံးလျှင် (၁၅၀၀)ကျပ် (၁၈၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းချကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)