နှစ်ရှည်သီးနှံပင် လက်ဖက်အကြောင်း

         လက်ဖက်ပင်သည် နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်ပြီး တရုတ်၊ အာသံ၊ ကိုးကန့်နှင့် အင်ဒိုချိန်းနား ဟူ၍ မျိုး(၄)မျိုး ရှိရာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အာသံမျိုးကိုသာ အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ လက်ဖက်အဓိကစိုက်ပျိုးသောဒေသမှာ ရှမ်းပြည်နယ်ဖြစ်ပြီး ကလော၊ ပင်းတယ၊ ရွာငံ၊ ပင်လောင်း၊ ရပ်စောက်၊ ကျိုင်းတုံ၊ မိုင်းယန်း၊ မိုင်းဆတ်၊ တာချီလိတ်၊ မိုင်းဖြတ်၊ နမ့်စန်၊ သီပေါမြို့များတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပေါ်ဒေသများရှိ တောင်စောင်းများတွင် မိရိုးဖလာ စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်အပြင် လှေကားထစ်သဖွယ်ဖြင့်လည်း စိုက်ပျိုးကြပြီး လက်ဖက်စိုက်ပျိုးချိန်မှာ မေလနှင့်ဇွန်လတို့တွင် အစေ့ချစိုက်ပျိုးနိုင်သကဲ့သို့ ပျိုးထောင်၍လည်းစိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။ လက်ဖက်တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် (၅ပေ မှ ၆ပေ) ခန့်ခွာစိုက်ကြပြီး (၃)နှစ်သားအရွယ်ရောက်လျှင် အရွက်နှင့်အညွှန့်များကို စတင်ခူးယူနိုင်ပြီး ၁၀၊၁၅နှစ်သက်တမ်းရှိ အပင်များမှာအကောင်းဆုံး လက်ဖက်ရွက်ကို ရရှိနိုင်ပါသည်။

       လက်ဖက်ပင် စိုက်ပျိုးရာဒေသ၊ ရာသီဥတုအခြေအနေနှင့် အပင်၏သန်စွမ်းမှုပေါ်မူတည်၍ လက်ဖက်ရွက်များကို တစ်နှစ်လျှင်အကြိမ်များစွာ ခူးယူနိုင်ပါသည်။ မတ်၊ ဧပြီ၊ မေလတို့တွင်ခူးယူသော လက်ဖက်ကို ‘ရွှေဖီဦး’ဟုလည်းကောင်း၊ ဇွန်နှင့်ဇူလိုင်လတို့တွင် ခူးယူလျှင် ‘ခါးကန်’ဟုလည်းကောင်း၊ စက်တင်ဘာနှင့် အောက်တိုဘာလတို့တွင် ခူးယူသောလက်ဖက်ကို ‘မိုးညွှန့်’ဟုလည်းကောင်း၊ နိုဝင်ဘာလနှင့်ဒီဇင်ဘာလတို့တွင် ခူးယူလျှင် ‘နှင်းတက်’ဟုလည်း‌ကောင်း အမျိုးမျိုးခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။ လက်ဖက်ခူးရာတွင် ရွက်နုနှင့်အညွှန့်များကိုသာ ခူးယူကြပြီး လက်ဖက်ခြောက်၊ Green Tea (လက်ဖက်ခြောက်)၊ လက်ဖက်အစိုနှင့် လက်ဖက်ဆီများကို ပြုလုပ်ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ ယခင်နှစ် လက်ဖက်ခြောက် တစ်ပိဿာ၏ ဈေးနှုန်းမှာ လက်ဖက်ခြောက်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ ကျပ်(၃၅၀၀ မှ ၈၀၀၀)၊ Green Tea (လက်ဖက်ခြောက်) တစ်ပိဿာ ကျပ်(၉၀၀၀ မှ ၁၅၀၀၀) ၊ လက်ဖက်အညွှန့်ကိုကြည့်၍ လက်ဖက်အစို တစ်ပိဿာ ကျပ်(၂၅၀၀ မှ ၅၀၀၀) ကျပ်နှင့် လက်ဖက်ဆီ ၁လီတာဗူး တစ်ဗူးလျှင် (၂၀၀၀)ကျပ် ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခုနှစ် လက်ဖက်ဈေးနှုန်းမှာလည်း ယခင်နှစ်အတိုင်း ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်းနှင့် လက်ဖက်တစ်ဧကစိုက်ပျိုးမှု ကုန်ကျစရိတ်မှာ (၉၅၅၀၀၀) ကျပ်ဖြစ်ပြီး တစ်ဧကလျှင်ပျှမ်းမျှ အထွက်နှုန်း (၃၁၀) ပိဿာ၊ တစ်ဧကဝင်ငွေ ကျပ် (၂၁၇၀၀၀၀) ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်တွင် လက်ဖက်စိုက်ဧကမှာ (၂၀၂၃၇၈) ရှိပြီး (၇၅၉၇၈)တန် ညီမျှပိဿာ (၄၆၅၂၈၁၀၆) ထွက်ရှိပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှထွက်ရှိသော လက်ဖက်များကို ဒေသတွင်းအပြင် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်နှင့် အခြားမြို့နယ်များသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။

        မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများတွင် လက်ဖက်ရွက်ကိုရေနွေးကြမ်းလိုတစ်မျိုး၊ လက်ဖက်ရည်လို တစ်ဖုံ၊ လက်ဖက်အစို(လက်ဖက်သုပ်)လိုတစ်မျိုးနှင့် လက်ဖက်နပ်စသည်ဖြင့်အမျိုးမျိုးပြုလုပ် စားသုံးနိုင်ပါသည်။ လက်ဖက်ခြောက်တွင်ပါဝင်သည့် သီအင်းဓာတ်သည် ကော်ဖီတွင်ပါဝင်သော  ကဖိန်းဓာတ်နှင့် အတူတူဖြစ်ပါသည်။ ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးများအနေဖြင့် အမိုင်နိုအက်ဆစ်၊ Vitamin B နှင့် Vitamin E တို့ပါဝင်သည့်အတွက် သွေးဖိအားကို ထိန်းညှိပေးပြီး ခန္ဓာကိုယ်မှအဆီပိုများကိုလည်း ကျစေပါတယ်။ ထို့ကြောင့် “အသီးမှာသရက်၊ အရွက်မှာလက်ဖက်” ဆိုတဲ့အတိုင်း လက်ဖက်သည် အရေးကြီးသော ရိုးရာအစားအစာတစ်ခုဖြစ်ပြီး  ကမ္ဘာပေါ်မှလူအများစုသည် လက်ဖက်ရည်ကို အများဆုံး သောက်သုံးလျက်ရှိကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်တင်ပြအပ်ပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန

ရှမ်းပြည်နယ်