ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) နှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) မှ အဖွဲ့ဝင်များသည် ဂျီနီဗာတွင် အမေရိကန်၏ စည်းကြပ်ခွန်များကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုကာ နိုင်ငံစုံကုန်သွယ်မှုစနစ်အား အား ကောင်းစေရန် စုပေါင်းကြိုးပမ်းရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အီးယူ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် WTO ၏ အမြင့်ဆုံးအဆင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် အထွေထွေကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် အခွန်အကောက် များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုအစီအစဥ်ကို မေလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့သည်။ WTO အဖွဲ့ဝင်အားလုံးသည် အမေရိကန်၏ အခွန်စည်း ကြပ်မှုများနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာ မှုမရှိသော အမေရိကန်မူဝါဒများကြောင့် ပြင်းထန်စွာ သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့မှ အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။ အီးယူကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့သည် ၎င်း၏ပိုင်နက်အတွင်း မက်ခရိုစီးပွား ရေးမညီမျှမှုကို ဖြေရှင်းရာတွင် အမေရိကန် ၏ချဉ်းကပ်မှုသည် မှားယွင်းသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ စင်္ကာပူနှင့် ဆွစ်ဇာလန်တို့က WTO အဖွဲ့ဝင် ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကိုယ်စား စည်းမျဉ်း အခြေခံ ဘက်စုံ ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို မည်သို့ပံ့ပိုးပေးရမည်ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ WTO သည် ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ကတည်းက ကြိုတင်မှန်းဆနိုင်သော၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုစနစ်တစ်ရပ်ကို ပေးအပ်ရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ သည်ဟု ၎င်းတို့က ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ခိုင်မာသော စည်းလုံးညီညွတ်မှု နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ စုပေါင်းလုပ်ဆောင်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးစိန်ခေါ်မှုများကို ထိထိ ရောက်ရောက် တုံ့ပြန်ရန် လေးနက်သော WTO ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ၎င်းတို့က တောင်းဆိုခဲ့ သည်။ အမေရိကန်၏ "အပြန်အလှန်အကောက်ခွန်များ" သည် နိုင်ငံစုံကုန်သွယ်မှုစနစ်အား ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေကာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွား များကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်ဟု တရုတ်ကပြောကြားခဲ့သည်။ WTO ၏ ပင်မတန်ဖိုးများနှင့် အခြေခံမူ များကို ခိုင်ခံ့မြဲမြံစေခြင်းဖြင့် တစ်ဖက်သတ်ဝါဒနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေး၏ အကျိုးသက်ရောက် မှုကို ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် တရုတ်နိုင်ငံက တောင်းဆိုထားသည်။ တစ်ချိန် တည်းတွင် WTO အဖွဲ့ဝင်များ သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှု ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ရပ်တန့်နေသော စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ထောက်ပံ့ ရေးကွင်းဆက်များကို ပြန်လည် တည်ဆောက်ရန်နှင့် အပြန်အလှန်လေးစားမှုနှင့် win-win ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ကုန်သွယ်မှုအတားအဆီးများကို လျှော့ချရန် အတူတကွ လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့အစည်းအဝေးတွင် ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ သြစတြေးလျ၊ ဂျပန်နှင့် ဘရာဇီးတို့ မှ ကိုယ်စားလှယ် ၁၀ ဦးခန့်သည် WTO အဖွဲ့ဝင် ၁၀၀ ကျော်ကိုယ်စား အမေရိကန်၏ အခွန်အကောက် ဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုအပေါ် ဝေဖန် ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ WTO ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Ngozi Okonjo-Iweala က သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ အပြုသဘောဆောင်သော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် အမေရိကန်အား တောင်းဆိုထားကြောင်းသိရသည်။
Source : Xinhua
DOCA(ရန်ကုန်)