ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

    ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ စားအုန်းဆီလက်ကျန်အခြေအနေသည် ထုတ်လုပ်မှုကို လျော့နည်းစေသော်လည်း တန်ချိန် ၃.၀၉၉ သန်းအထိ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်းက မတ်လ ၂၇ ရက် (တနင်္လာနေ့)တွင် ဖော်ပြသောအချက်အလက် များအရ သိရပါသည်။ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ တင်ပို့မှုပမာဏသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၃ % လျော့နည်းခဲ့ပြီး ကာလတူ ဇန်နဝါရီလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၃၄ % လျော့နည်း တင်ပို့ခြင်းဖြစ်သည်။

    ဇန်နဝါရီလအတွင်း စားအုန်းဆီ(စားအုန်းဆီကြမ်း(Crude Palm Oil-CPO) နှင့် ဆီအုန်း စေ့မှထုတ်သည့် စားအုန်းဆီကြမ်း(Crude Palm Kernel Oil-CPKO) အထွက်နှုန်း ကျဆင်းလာပြီး ရာသီအလိုက် တွက်ချက်မှုအရ ဇန်နဝါရီလတွင် တန်ချိန် ၄.၂၆ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး မှန်းချက်တွက်ချက်ထားသည့်အတွက် ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၁၁.၃ % ခန့် ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်း ခဲ့ပါသည်။ ယခင်နှစ် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု တန်ချိန် ၄.၂၃ သန်းခန့် ရှိခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။

    သို့ရာတွင် စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုပိုင်းအနေဖြင့် တန်ချိန် ၂.၉၅ သန်းအထိ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၇ % ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ကာလတူ ဇန်နဝါရီလ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၃၅ % ပိုမိုကြောင်း သိရပါသည်။

    ယင်းသို့ တိုးမြင့်တင်ပို့မှုများအနက် အီဂျစ်၊ အီတလီနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့မှုသည် ဒီဇင်ဘာလထက် ၅၃ % မှ ၅၀၀ % ကျော်အထိ တင်ပို့မှုမြင့်တက်လာကြောင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ပါကစ္စတန်၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့မှုမှာ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လျော့နည်းခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရှိရပါသည်။

    တစ်ဖက်တွင် ပြည်တွင်းဆီစားသုံးမှုမှာလည်း ဇန်နဝါရီလအတွင်း ၇.၆ % ခန့်ကျဆင်း သွားသည့်အတွက် စားသောက်ကုန်ကဏ္ဍတွင် များစွာစားသုံးမှုကျဆင်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါ သည်။ စားသောက်ကုန်ကဏ္ဍ ဆီစားသုံးမှုပမာဏမှာ တန်ချိန် ၇၉၃၀၀၀ သာဖြစ်ရာ ယခင်နှစ် ဒီဇင်ဘာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၂ % ခန့်ကျဆင်းခဲ့ပါသည်။

    ယခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ တင်းကြပ်သော ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ မူဝါဒ သတ်မှတ်ချက်များကြောင့် စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု လျော့နည်းနိုင်ခြေရှိကြောင်း ခန့်မှန်းထားပြီး တင်ပို့မှုပမာဏ တန်ချိန် ၁.၉၉၇ သန်းသာ ရှိနိုင်ကြောင်း Cargo Surveyor အဖွဲ့က ခန့်မှန်းထား ပါသည်။

     ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက ပြည်တွင်းစားအုန်းဆီဖူလုံစေရေးမူဝါဒ DMO (Domestic Market Obligation)အစီအစဉ်အရ လက်ရှိ ခွင့်ပြုထားသည့် စားအုန်းဆီ ပို့ကုန် ပါမစ်များ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံကို တင်ပို့ရန်ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့ပါသည်။ DMO အစီအစဉ်အရ ဖေဖော်ဝါရီ လမှ ဧပြီလအထိ ပြည်တွင်း၌ တစ်လလျှင်ရောင်းချပေးရမည့် ပမာဏ တန်ချိန် ၃၀၀၀၀၀ မှ ၄၅၀၀၀၀ ထိ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရပါသည်။

    ဖေဖော်ဝါရီလအတွက် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီ ၃၆၀၁၅၀ တန် ရောင်းချပေးနိုင်သည့် အတွက် DMO သတ်မှတ်ချက်အပေါ် ၈၀.၀၃% ခန့် ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆက်လက်ပြီး DMO သတ်မှတ်ချက် တန်ချိန် ၄၅၀၀၀၀ အနက် ယခု မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီ ၂၂၁၆၅၉ တန် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် အင်ဒိုနီးရှား ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိတစ်ဦးက မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

Source: Agricensus, March 27 , 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဂျုံအဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ပန်ဂျပ်၊ ဟာရီယာနာနှင့် ရာဂျပ်စတန် ပြည်နယ်များ တွင် မတ်လ နောက်ဆုံးရက်သတ္တပတ်အတွင်း အချိန်အခါမဲ့ မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် မိုးသီးများကျရောက်မှု ကြောင့် ဂျုံစိုက်ပျိုးထားရှိမှု၏ ၂၅% မှ ၅၀% ခန့်အထိ ထိခိုက်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနသည် သီးနှံများ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုအခြေအနေ ကနဦးစာရင်း ကောက်ယူမှုကို ပြည်နယ်အစိုးရများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ပန်ဂျပ်နှင့် ဟာရီယာနာ ပြည်နယ်အစိုးရများက အထူးစစ်တမ်းကောက်ယူရေး အမိန့်များထုတ်ပြန်လျက် သီးနှံများထိခိုက် ပျက်စီးမှုရှိသည့် တောင်သူများသို့ အထောက်အပံ့များပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြု ပြောဆိုခဲ့ ကြသည်။

   အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သတင်းအရင်းအမြစ်များအရ ယခုနှစ်၌ ဂျုံသီးနှံ စိုက်ပျိုး ထွက်ရှိနိုင်မှုကို တန်ချိန် ၁၁၂.၁၈ သန်း မျှော်မှန်းထားသော်လည်း အချိန်အခါမဲ့မိုးကြောင့် တန်ချိန် ၁ သန်းခန့် ထိခိုက်လျော့နည်းဖွယ်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Hindu Business Line, 27 March 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     မကြာသေးမီက ထွက်ရှိလာသည့် သတင်းများအရ တရုတ်နိုင်ငံရှိ စက်ရုံ (၃) ခုက ထိုင်း စံပယ်ဆန်ကို အတုအပပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် အခြားသောဆန်များကို အရသာမြှင့်တင်သည့် အနံ့၊ ပစ္စည်းများဖြင့် ပြုပြင်ရောင်းချနေသောကြောင့် ကုန်စည်ထုပ်ပိုးမှုများပေါ်တွင် အသိအမှတ်ပြု တံဆိပ်များအား စစ်ဆေးလျက် ဝယ်ယူသုံးစွဲရန် ထိုင်းနိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဌာန (DFT) က စားသုံးသူများအား အကြံပြု ပြောကြားထားပါသည်။

   ထိုင်းနိုင်ငံ၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုပ်ပိုးမှုများပေါ်တွင် အရည်အသွေး အာမခံချက်ဆိုင်ရာ အသိအမှတ်ပြုတံဆိပ်များရှာဖွေရန်နှင့် စစ်မှန်သော ထိုင်း ဟုန်မာလီဆန်ကိုသာ ဝယ်ယူကြရန် အကြံပြုထားပြီး အဆိုပါကြံပြုချက်သည် တရုတ်နိုင်ငံမှလာသော ဟုန်မာလီဆန်အတု အစီရင်ခံစာအပေါ် တုံ့ပြန်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Ronnarong Phoolpipat က တရုတ်နိုင်ငံရှိ ထုတ်လုပ်သူသုံးဦးသည် ထိုင်းစံပယ်ဆန်ကို တုပထုတ်လုပ်နေကြောင်း စုံစမ်းတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို တရုတ်အာဏာပိုင်များက ပိတ်ပစ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် အဆိုပါဆန်အတုများသည် ထိုင်းဆန်၏ဂုဏ်သတင်းကို ထိခိုက်စေခဲ့ကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ 

   တရုတ်နိုင်ငံရှိ ထိုင်းနိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးရုံးများသည် တုပ၍ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ထုတ်ကုန်များအပေါ် မကြာခဏစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ကုန်ပစ္စည်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံချက် အမှတ်တံဆိပ်ကပ်နှိပ်ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တရုတ်နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသူများအကြား သတိပြုမိစေရန် အသိပညာပေးခြင်းများကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Pattaya Mail, March 20, 2023

    ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီ ဒုတိယအများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်း ရေလွှမ်းမိုးမှုများနှင့် ဆီအုန်းအပင်အိုများ ရှိခြင်းကြောင့် စားအုန်းဆီဈေးကွက် အကျပ်အတည်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူများအဖွဲ့က ခန့်မှန်းထားပါသည်။

    ယခုနှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့တွင် စားအုန်းဆီအထွက်နှုန်း တိုးတက်မှု မှာ ၃ % အောက် လျော့နည်းတွေ့ရှိရနိုင်ကြောင်း မလေးရှားစားအုန်းဆီအသင်းမှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Mr. Joseph Tek က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ဒေသအချို့တွင် မိုးသည်းထန်စွာရွားသွန်းခြင်းနှင့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့မှုကြောင့် ကာလတိုအတွင်း စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု ကျပ်တည်းနိုင်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ဆီအုန်းရိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍတို့တွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ဆီအုန်းသီးနှံအရည်အသွေးကျဆင်းမှုဖြစ်ပေါ်ကြောင်းလည်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

    ထို့အပြင် သက်တမ်း ၂၅ နှစ်ထက် ပိုကြီးသော ဆီအုန်းပင်အရေအတွက် များပြားလာပြီး ဆီအုန်းပင် စိုက်ပျိုးမှု လျော့နည်းလာကြောင်း သိရပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဆီအုန်းအဓိက စိုက်ပျိုးသည့် ဆာဘတ်(Sabah) ပြည်နယ်တွင် သက်တမ်း ၂၅ နှစ် ထက်ပိုမိုသော ဆီအုန်းပင် အရေအတွက် အများဆုံးရှိပြီး ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် ဆီအုန်းအပင်သစ် ပြန်လည်စိုက်ပျိုးမှုမှာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုရှိကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၃ နှစ်ကြာ လာနီညာရာသီဥတု (La Nina) ဖြစ်ပေါ်မှုက ဆီအုန်းပင်၏ အမြစ်ဖွဲ့စည်းမှုကို ဆိုးဝါးစွာထိခိုက်စေပြီး အဆိုပါ အမြစ်ဖွဲ့စည်းမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာအောင် ဓာတ်မြေဩဇာများဖြင့် ပြုပြင်ခြင်းက အချိန်ကြာမြင့်နိုင်ကြောင်းနှင့် စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်ရောင်းချမှု အကျပ်အတည်းကြောင့် လတ်တလော ကာလတွင် စားအုန်းဆီ တစ်တန်လျှင် မလေးရှား ရင်းဂစ် ၄၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၈၅) ခန့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း Mr. Joseph Tek က ပြောဆိုပါသည်။

    ယခုနှစ်အတွင်း လာနီညာရာသီဥတုမှ အယ်နီညို (El Nino) ရာသီဥတုသို့ ပြောင်းလဲနိုင်ဖွယ်ရှိမှုနှင့်အတူ ရာသီဥတု အခြေအနေဆိုးဝါးမှု မြင့်တက်လာနေပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆီအုန်းအားလုံးနီးပါး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိရာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ရာသီဥတု စက်ဝန်းဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ဆီအုန်းပင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

Source: Bloomberg, March 11, 2023

      Economica.net ၏ အစီရင်ခံစာတွင်  ပင်လယ်နက် (Black Sea) ဒေသတွင်း၌ နေကြာဆီ လက်ကားဈေးနှုန်းသည် (၂) လအတွင်း၌ ၁၅ % ကျဆင်းခဲ့ပါကြောင်း၊ နေကြာဆီ ၁ တန်လျှင် တူရကီဆိပ်ကမ်းများတွင် ဒေါ်လာ ၉၉၀၊ ဘူလ်ဂေးရီးယားနိုင်ငံ ဗာနာဆိပ်ကမ်း၌ ဒေါ်လာ ၉၈၀ နှင့် ယူကရိန်းဆိပ်ကမ်းများတွင် ဒေါ်လာ ၉၀၀ ခန့် အသီးသီး ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိကြောင်း၊ နောက်ဆုံးအကြိမ် နေကြာဆီဈေးနှုန်း အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုမှာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင်ဖြစ်ရာ ယခုအခါ ၂ နှစ်ခွဲတာကာလအတွင်း အနည်းပါးဆုံး ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   ဥရောပဈေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအားများပြားခြင်း၊ ပဲပုပ်ဆီနှင့် မုံညင်းဆီတို့ ဈေးနှုန်းများ နိမ့်ကျလျက်ရှိပြီး ဈေးကွက်၌ အဆိုးမြင်မှုများရှိခြင်းတို့အရ နေကြာဆီဈေးနှုန်းများသည်  ကာလ အတန်ကြာအထိ အနိမ့်ဈေး၌ တည်ရှိနေဦးမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ခန့်မှန်းလျက်ရှိသည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းပင် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၌ စစ်ပွဲကြောင့် နေကြာရိတ်သိမ်းရရှိမှုသည် ယခင်နှစ်များ ထက် ပမာဏအားဖြင့် နည်းမည်ဖြစ်သောကြောင့် လအနည်းငယ်အတွင်း၌ပင် နေကြာဆီ ဈေးနှုန်း များ မြှင့်တက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ခန့်မှန်းထားသည်။

     သို့သော်လည်း ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုများသည် ပြည်တွင်းစားသုံးသူများ၏ ဈေးနှုန်းများအပေါ် သက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရှိရပေသည်။

Source: Hungary Posts English, 20 March, 2023