ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

          ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ၏ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက် (RED II) ၌ ပါရှိသော ဖော်ပြချက်အချို့သည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုအပေါ် တရားမျှတမှုမရှိပဲ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း ပြုရာရောက်သည်ဟု ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) က စီရင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး နောက် ၎င်း၏ ဇီဝလောင်စာမူဝါဒများကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် စီစဉ်နေသည်ဟု EU က ကြေညာ ချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

          ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီ ၁၀ ရက်နေ့၌ ထုတ်ပြန်သည့် အဆိုပါ WTO ၏ စီရင်ချက်သည် ဇီဝ လောင်စာဆီကုန်သွယ်မှု ကန့်သတ်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ EU နှင့် ကာလကြာရှည်အငြင်းပွားမှု တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအတွက် အဓိကကျသော အောင်ပွဲတစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်နိုင်ကြောင်း Jakarta Globe သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

          ရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်များကို လိုက်နာဆောင် ရွက်ရန် EU ၏အခွင့်အရေးအပေါ် ထောက်ခံထားသော်လည်း RED II အကောင်အထည်ဖော်မှုတွင် အားနည်းချက်များရှိနေသည်ကို WTO က ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် စားအုန်းဆီအား သွယ် ဝိုက် မြေယာအသုံးပြုမှု ပြောင်းလဲခြင်းအတွက် အန္တရာယ်မြင့်မားသော အရင်းအမြစ်အဖြစ် သတ် မှတ်ထားသည့် EU ၏ အက်ဥပဒေသည် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု စည်းမျဉ်းများနှင့် ကိုက်ညီမှု မရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ စားအုန်းဆီအခြေခံသည့် ဇီဝလောင်စာများကို ချန်လှပ်၍ မုန်ညှင်းဆီ နှင့် ပဲပုပ်ဆီ တို့ကို အစားထိုးရွေးချယ်ပြီး အခွန်ကောက်ခံမှုဆိုင်ရာ သက်သာခွင့်ပေးအပ်ထားသည့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ အခွန်စည်းကြပ်မှုသည်လည်း ခွဲခြားဆက်ဆံမှုအဖြစ် မှတ်ယူထားသည်။

          WTO ၏ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် EU အနေဖြင့် ၎င်း၏မူဝါဒများကို WTO ၏ သဘောတူညီချက်များပါ တာဝန်များနှင့်အညီ ချိန်ညှိဆောင်ရွက်ရေး ကတိပြုထားကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ EU သည် ၎င်း၏ စည်းမျဉ်းမူဘောင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ပြန်လည်သုံးသပ် နေပြီး စီရင်ချက်အပေါ် အယူခံဝင်ခြင်းမရှိပါက အဆိုပါ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများမှာ ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း အပြီးသတ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း သိရှိရသည်။

          ဥရောပ၌ ထုတ်လုပ်သော ဇီဝလောင်စာများကို အကျိုးပြုနေချိန်တွင် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ RED II ညွှန်ကြားချက်မူဘောင်သည် စားအုန်းဆီအပေါ် မျှတမှုမရှိပဲ ပစ်မှတ်ထားသည်ဟု ကမ္ဘာ့ စားအုန်းဆီ အများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားက စောဒကတက်ခဲ့သည်။ WTO ၏ ဆုံးဖြတ် ချက်သည် မကြာသေးမီက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာအထိ ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သည့် ဥရောပသမဂ္ဂ သစ်တော ပြုန်းတီးမှုစည်းမျဉ်း (EUDR) အပါအဝင် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ မူဝါဒများနှင့်ပတ်သက်၍ ကျယ်ပြန့် သော အငြင်းပွားမှုများတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ခိုင်မာစေပါသည်။

          ဤအောင်ပွဲသည် အင်ဒိုနီးရှားအနေဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးများကို တိုက်ဖျက် အနိုင်ရနိုင်သည်ကို သက်သေပြကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ WTO ၏ထုတ်ပြန်ချက်က စားအုန်းဆီ အခြေခံ သည့် ဇီဝဒီဇယ်၏ တရားဝင်မှုကို အလေးပေးဖော်ပြကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား စီးပွားရေးရာဝန်ကြီး Mr. Airlangga Hartarto က ဂျကာတာတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

          စားအုန်းဆီသည် ဇီဝဒီဇယ်အသုံးပြုမှုအတွက် အန္တရာယ်ရှိမှုမြင့်မားပြီး အန္တရာယ်နည်းပါး သည့် ဇီဝလောင်စာထုတ်လုပ်မှုအတွက် အရည်အသွေးအသိအမှတ်ပြု စစ်ဆေးမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အားနည်းချက်များ ရှိနေသည်ဟု EU ၏ ပြောဆိုချက်သည် အချက်အလက်များကို ကောင်းစွာ အကဲဖြတ်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း WTO က ဝေဖန်သုံးသပ်ထားသည်။ အဆိုပါ တွေ့ရှိချက် က အထူးသဖြင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရှိ စားအုန်းဆီလုပ်ငန်း၌ ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်လျက်ရှိသော လုပ်ကွက်ငယ် တောင်သူများ၏ ပို့ကုန်အပေါ် တရားမျှတစွာ ဆက်ဆံမှုရှိစေရန် အင်ဒိုနီးရှား၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းစေသည်။

          Mr. Airlangga က အဆိုပါ စီရင်ချက်သည် နောက်ထပ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို တားဆီးရန် အတွက် အဓိကစားအုန်းဆီတင်ပို့သည့် မလေးရှားနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကောင်း စေမည့် အခွင့်အလမ်းဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ရပ်တန့်လျက်ရှိသော အင်ဒိုနီးရှား-အီးယူ ဘက်စုံစီးပွားရေး မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက်ဆိုင်ရာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု အပါအဝင် ကုန်သွယ်မှုပြဿနာများအား ဖြေရှင်းမှုလမ်းကြောင်းကို ရှင်းလင်းစေသည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။

          ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှ စတင် တင်သွင်းခဲ့သော အဆိုပါ အငြင်းပွားမှုသည် ကုန်သွယ်ရေးဖြေလျှော့မှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်မှုတို့ကြား အားပြိုင်မှုကို နိုင်ငံတကာ က အာရုံစိုက်လာစေခဲ့သည်။ မလေးရှားမှ တင်သွင်းသည့် အပြိုင်အမှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် အလားတူ WTO စီရင်ချက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ၎င်း၏မူဝါဒများကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် အီးယူအား ထပ်မံဖိအားပေးခဲ့သည်။

Source: Jakarta Globe , 17^th  Jan 2025 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          စားအုန်းဆီ အများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားသည် စားအုန်းဆီကို အချိုးကျရောနှော အသုံးပြုသည့် ဇီဝဒီဇယ်အသုံးပြုမှုအား မြှင့်တင်ထားသောကြောင့် မလေးရှားစားအုန်း ဆီကြမ်း (CPO) ၏ အနာဂတ် အလားအလာမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဈေးနှုန်း ပိုမိုမြင့်တက်လာ မည်ဟု စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ မျှော်လင့်ရကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ၂၁-၁-၂၀၂၅ ရက် နေ့တွင် ဖော်ပြထားသည်။

          စားအုန်းဆီ တစ်တန်၏ ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းသည် ယခုနှစ်တွင် ရင်းဂစ် ၄၃၅၀ (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၉၇၂.၀၇) ရှိပြီး ၂၀၂၄  ခုနှစ်၌ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သောဈေးနှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာမည်ဟု ကုန်သည်များ၊ လေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် စားအုန်းဆီနယ်ပယ်၌ လုပ်ငန်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူ ၁၁ ဦး၏ ပျမ်းမျှခန့်မှန်းချက်အရ သိရှိရကြောင်း ရိုက်တာက ပြောဆိုပါသည်။

          ဆိုးရွားသောရာသီဥတုက ရောင်းလိုအားကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေသောကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် စားအုန်းဆီကြမ်း ဈေးကွက်အပိတ် ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းသည် တစ်တန်လျှင် ၄၁၂၈ ရင်းဂစ် ဖြင့် ယခင်နှစ်ထက် ၈.၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ၂ နှစ်ခွဲတာ ကာလ အတွင်း အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

          အင်ဒိုနီးရှား၌ စားအုန်းဆီ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းရောနှောအသုံးပြုမည့် ဇီဝဒီဇယ် (B40) အစီအစဉ် ကို ခွင့်ပြုခဲ့ပါက  ပြည်ပသို့စားအုန်းဆီတင်ပို့နိုင်မှုကို လျော့ကျသွားစေမည်ဖြစ်ပြီး ရလဒ် အနေဖြင့် မလေးရှားစားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုကို ပိုမိုအားကောင်းလာစေနိုင်ကြောင်း  မွမ်ဘိုင်းအခြေစိုက် စားသုံး ဆီလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သော Sunvin Group မှ သုတေသနအကြီးအကဲ Mr. Anilkumar Bagani က ပြောကြားခဲ့သည်။

          အင်ဒိုနီးရှား၏ ဇီဝဒီဇယ်၌ စားအုန်းဆီအချိုးကျရောနှော အသုံးပြုမှုကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်မည့် အစီအစဉ်သည် စားအုန်းဆီကြမ်း တန်ချိန် ၁.၂ သန်းမှ ၁.၇ သန်းအထိ ထပ်မံ လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်ဟု မလေးရှားစားအုန်းဆီအသင်းမှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Mr. Roslin Azmy Hassan က ပြောကြားခဲ့သည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ဆိုးရွားသည့် ရာသီဥတုနှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ရမှုကြောင့် အင်ဒိုနီးရှား၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုကိုလျော့ကျစေပြီး စျေးနှုန်းမြင့် တက်မှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေလျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် အင်ဒိုနီးရှားသည် ဇီဝဒီဇယ်မူဝါဒကို အထောက်အပံ့ဖြစ်ရန် ပို့ကုန်အခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဆိုပါက စားအုန်းဆီ စျေးနှုန်းကို ထပ်မံ တိုးမြင့်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

          အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အနေဖြင့် ဇီဝဒီဇယ်သုံးစွဲမှု အစီအစဉ်ကို ဘဏ္ဍာငွေ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ရန် အတွက် စားအုန်းဆီကြမ်းတင်ပို့မှုအပေါ် အခွန်စည်းကြပ်မှုအား ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးမြှင့်ရန် စီစဉ်နေသော်လည်း နည်းဥပဒေတစ်ရပ်ချမှတ်ရန် လိုအပ်နေသေးကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

          တောင်အမေရိကမှ ပဲပုပ်ဆီများ၏ ရောင်းလိုအား မြင့်မားလာခြင်းသည် စားအုန်းဆီ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကို ထိန်းချုပ်ဖွယ်ရှိကြောင်း နယူးဒေလီအခြေစိုက် ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောဆို သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားတို့မှ စားအုန်းဆီ အထွက်ပမာဏ အနည်းငယ် တက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၏ ထုတ်လုပ်မှုသည် ယခင်နှစ်ကထက် ၁.၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုလျက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄၉ ဒသမ ၈ သန်းအထိ တိုးတက်လာမည်ဟု စစ်တမ်းအရ ခန့်မှန်းထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ကမ္ဘာ့ဒုတိယအများဆုံး စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၁၉.၅ သန်းထုတ်လုပ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ယခင်နှစ်ထက် ၀.၈၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လာနိုင်ကြောင်းနှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထုတ်လုပ်မှုအများဆုံးနှစ်ဟု ခန့်မှန်းထား ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

          ဆိုးရွားသောရာသီဥတု၊ လုပ်သားရှားပါးမှုနှင့် ဆီအုန်း ပြန်လည်စိုက်ပျိုးမှုနည်းပါးခြင်းတို့က မလေးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီအထွက်နှုန်း တိုးတက်မှုအလားအလာအပေါ် သက်ရောက်ဆဲဖြစ် သည်ဟု စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာ စစ်တမ်း ဖော်ပြချက်ကို တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ (၁ ဒေါ်လာ = ရင်းဂစ် ၄.၄၇၅၀)

Source: Reuters, 21^st Jan 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ တန်ချိန်  ၉ ဒသမ ၀၄ သန်းဖြင့် စံချိန်တင် မြင့်မားခဲ့ရာမှ ယခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၇ ဒသမ ၅ သန်းသို့ လျော့ကျမည်ဟု ခန့်မှန်း ထားကြောင်း ဗီယက်နမ် စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ Nguyen Ngoc Nam က ပြော ကြားခဲ့သည်။

          အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့၏ နောက်တွင် ကမ္ဘာ့တတိယအကြီးဆုံး ဆန်တင်ပို့သည့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အဓိက ပို့ကုန်ဈေးကွက်များမှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယ၏ ဆန်တင်ပို့မှု တိုးတက်များပြားလာနိုင်ခြေနှင့်  အင်ဒိုနီးရှား၏ ဆန်တင်သွင်းမှု လျှော့ချ ရန် ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ယခုနှစ်အတွင်း ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုသည် စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နိုင်ရဖွယ်ရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်မည့် အလားအလာ ကောင်းများ ပိုမိုတောက်ပနေပါကြောင်း Mr. Nam က ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ 

          ဗီယက်နမ်အစိုးရ၏ အချက်အလက်များအရ  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၌ ဆန်တန်ချိန် ၉ ဒသမ ၀၄ သန်း တင်ပို့နိုင်မှုမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကထက် ၁၁ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တင်ပို့မှု တန်ဖိုးအရမူ ယခင်နှစ်ထက် ၂၁ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ပြီး ဒေါ်လာ ၅ ဒသမ ၆၇ ဘီလီယံ ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

Source: Business Recorder, 15 Jan 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          အိန္ဒိယပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ သကြားဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလျက်ရှိနေချိန်တွင် သကြား စက်ရုံများအနေဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် ဈေးနှုန်းများရရှိစေရန်အတွက် ပြည်ပသို့ သကြားတန်ချိန် ၁ သန်း တင်ပို့ရန် အစိုးရက ခွင့်ပြုထားသည်ဟု ကုန်သည်သတင်းအရင်းအမြစ်များအရ သိရှိရပါ သည်။

          သကြားစက်ရုံများမှ ကြံစိုက်တောင်သူများသို့ ငွေပေးချေမှုကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေရန် အတွက် သကြားတင်ပို့မှုကို ခွင့်ပြုပေးသင့်သည်ဟု အိန္ဒိယသကြားနှင့်ဇီဝစွမ်းအင်ထုတ်လုပ်သူများ အသင်း (ISMA) နှင့် သကြားစက်ရုံလုပ်ငန်းများသမဝါယမအသင်းချုပ်တို့က တောင်းဆိုထားခဲ့ကြ ပါသည်။ ISMA အသင်းက သကြားတန်ချိန် ၂ သန်း တင်ပို့ခွင့်ပြုရန် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း အစိုးရ အနေဖြင့် ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖူလုံရေးနှင့် ပိုလျှံမှုရှိပါက အီသနောလောင်စာအဖြစ် ပြောင်းလဲ သုံးစွဲရေးတို့ကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ်ပိုလျှံမှုအပေါ် အခြေခံ၍သာ မည်မျှတင်ပို့ခွင့်ပြုမည်ကို ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်ဟု စားနပ်ရိက္ခာ အတွင်းဝန် Sanjeev Chopra က ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့၌ ပြောကြားထားခဲ့သည်။

          အစိုးရ၏ ခန့်မှန်းချက်များအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ခဲ့သည့် ယခုနှစ် ဈေးကွက်ရာသီတွင် သကြားတန်ချိန် ၃၂ သန်း ထွက်ရှိမည်ဟုခန့်မှန်းထားပြီး၊ ပြည်တွင်း စားသုံးမှုသည် တန်ချိန် ၂၈.၅ သန်းမှ ၂၉ သန်း ကြားရှိနိုင်ကြောင်း၊ တန်ချိန် ၄ သန်းကို အီသနော ထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ဈေးကွက်ရာသီမှ လက်ကျန်တန်ချိန် ၇.၉ သန်းကို ထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက ယခုနှစ် ဈေးကွက်ရာသီပိတ်သိမ်းချိန် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ လကုန်တွင် လက်ကျန်တန်ချိန် ၆.၉ သန်းရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ပြည်တွင်း၌ သကြားစားသုံးမှုကို တစ်လလျှင် တန်ချိန် ၂.၄ သန်းနှုန်းဖြင့် နှစ်လခွဲကာလ အတွက် တန်ချိန် ၆ သန်းခန့်ကို ကြံကြိတ်ဝါးသည့် ရာသီအစကာလ၌ အရန်ရိက္ခာထားရှိရန် အစိုးရ က ရည်ရွယ်ထားရှိရာ အဆိုပါတွက်ချက်မှုအရ တန်ချိန် ၁ သန်းခန့်သာ ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်မည်ဖြစ် ပါသည်။

          အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ သကြားတင်ပို့မှုကို တားမြစ်ထားခြင်းမရှိသော်လည်း ပြည်ပသို့သကြားတင်ပို့ လိုပါက  စားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြုချက်ကို ရယူရမည်ဟု ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနက စည်းကမ်းသတ်မှတ် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ ဝန်ကြီးဌာနသည် လွန်ခဲ့သော ဈေး ကွက်ရာသီအတွင်း သံတမန်လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် မေတ္တာရပ်ခံသည့် သကြားတင်ပို့ခွင့် ကိစ္စရပ် များမှအပ မည်သည့်ခွင့်ပြုမိန့်ကိုမျှ ထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိသဖြင့် သကြားတင်ပို့မှုမှာ ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်ထားသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ 

          အိန္ဒိယသကြားဇီဝစွမ်းအင်ဖိုရမ်၏ တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Samarth SSK ကုမ္ပဏီမှ အုပ်ချုပ်မှု ဒါရိုက်တာ Dilip Patil က ပြည်တွင်း၌ သကြားထုတ်လုပ်မှုမှာ ကျဆင်းလျက်ရှိပြီး အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်မှုက ထုတ်လုပ်မှုအဆင့်များအပေါ် သက်ရောက်မှုမရှိစေရန် သေချာခိုင်မာကြောင်းနှင့် ယခု တင်ပို့ခွင့်ပြုခြင်းသည် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု ဆက်လက်တည်ငြိမ်စေခြင်းနှင့်အတူ ဈေးကွက် အတွင်း ယုံကြည်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားပါသည်။

          အိန္ဒိယသကြားစက်ရုံပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ‌လျော့ဈေးဖြင့် ရောင်းချ နေသည့် S-grade အဆင့်သကြားသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် သိသာထင်ရှားသည့် အရည်အသွေး မြင့် ရောင်းတန်းဝင် သကြားအမျိုးအစားအဖြစ် ရောက်ရှိလာမည်ကို မကြာမီသိရှိလာလိမ့်မည်ဖြစ် ကြောင်း The Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။

Source : The Hindu Business Line, January 19, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ တောင်ပိုင်းရှိ တဲလန်ဂါနာပြည်နယ်မှ အမှတ် ၁၀၁၀ ဆန်နှင့် ၁၀၆၄ ဆန် အမျိုးအစား စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၁၀၀၀၀၀ ကို ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန်အတွက် အဆိုပါပြည်နယ် အစိုးရက စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

          တဲလန်ဂါနာပြည်နယ်၊ Nalgonda ခရိုင်အတွင်း Haliya ဒေသရှိ Vajrateja Rice Cluster ပုဂ္ဂလိကလီမိတက်သို့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံမှ အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ အရာရှိများ လာရောက် သည့် ခရီးစဉ်အတွင်း ထိုကဲ့သို့ သဘောတူညီချက်ကို ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် စပါးစမ်းသပ်ကြိတ်ခွဲခြင်း၊ ပို့ကုန် အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီမှု ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ဆန်၏အရသာ အကဲဖြတ်ခြင်းကို လည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့လိုအပ်သော အရည်အသွေးနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည်ဟု အတည်ပြုခဲ့ ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ဆန်များ သင်္ဘောတင်ပို့မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ မည်သို့ဆောင်ရွက်ရမည်ကို ဒေသ အာဏာပိုင်များသို့ အကြံပြုဆွေးနွေးခြင်းကိုလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြကြောင်းဖြင့် ဟိုက်ဒရာဘတ် မြို့ အခြေစိုက် The Siasat Daily သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

          သို့ရာတွင် ဆန်၏ အရည်အသွေးဆိုင်ရာပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ဖွယ်အကြောင်း ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ထားရှိရမည့် ဆန်ကြိတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များ အရ ဒေသတွင်းစားသုံးရန်အတွက် ဖြန့်ဖြူးသည့်ဆန်သည် ဆန်ကွဲ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအဆင့် ဖြစ်သော် လည်း ဖိလစ်ပိုင်သို့ တင်ပို့ရန်အတွက်မူ ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအဆင့်ကိုသာ ခွင့်ပြုထားကြောင်း၊ ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ခြားနားချက်အပေါ် နစ်နာကြေးပေးအပ်ရန် ပြည်နယ် အစိုးရသို့ တောင်းဆိုလျက်ရှိပြီး အပြီးသတ် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်စုံတစ်ရာမျှ ချမှတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေး ကြောင်း သိရှိရသည်။

          တဲလန်ဂါနာပြည်နယ် ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌ Gampa Nagender က ၎င်းတို့အနေဖြင့် ကနဦးအဆင့်၌ ဆန်တန်ချိန် ၄၀၀၀၀ ကို တင်ပို့ရန် စီစဉ်ထားပြီး ကျန်ရှိသော တန်ချိန် ၆၀၀၀၀ ကို နောက်ပိုင်းကျမှသာ သင်္ဘောတင်ပို့ရန် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်ဟု ပြော ကြားခဲ့သည်။

Source: The Siasat Daily, 19 January 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)