ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

     ဥရောပနှင့် အနောက်အာရှ၏ အဓိကဈေးကွက်ကြီးများတွင် ကော်ဖီဝယ်ယူသူများသည် လက်ရှိရိတ်သိမ်းပြီးဖြစ်သည့် အာရေးဗီးကားကော်ဖီသီးနှံအသစ်များကို အမှာဝယ်ယူမှုများ စတင်ပြုလုပ်နေပြီဖြစ်ခြင်းကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံကော်ဖီတင်ပို့သူများအနေဖြင့် ဝယ်လိုအားမြင့်တက်လာခြင်းကို စတင်တွေ့မြင်လာကြကြောင်း The Hindu Business Line သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

      အိန္ဒိယကော်ဖီတင်ပို့သူများအသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌ Ramesh Rajah က ကော်ဖီဝယ်လိုအားမှာ မြင့်တက်လာကြောင်း၊ အာရေးဗီးကားကော်ဖီဈေးနှုန်းများသည် ယခင်ကထက် နိမ့်ကျလျက် ရှိပြီး ဝယ်ယူရန်သင့်လျော်သည်ဟု ယူဆမှုများရှိကြောင်း၊ အာရေးဗီးကားကော်ဖီအသစ်များသည် ဈေးကွက်သို့ စတင်ဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း၊ သီးနှံထွက်ရှိမှုပမာဏနည်းပါးနိုင်သည်ဟူသော အစီရင်ခံစာများအရ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် အမှာစာအနည်းငယ်ကိုသာ လက်ခံဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ပမာဏကြီးမားစွာစာချုပ်ချုပ်ဆိုမှုများမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

      ယခုနှစ်၌ ပုံမှန်မဟုတ်သောမိုးရွာသွန်းမှုပုံစံများကြောင့် အာရေးဗီးကားကော်ဖီရိတ်သိမ်းမှုကို တစ်လကြိုတင်၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ အောက်တိုဘာလအကုန်တွင် စတင်ရိတ်သိမ်းခဲ့ သော်လည်း ယခုအခါ ရိတ်သိမ်းမှုရပ်နားထားသဖြင့် ဈေးကွက်ရောက်ရှိမှုများမှာလည်း နှေးကွေးလျက်ရှိကြောင်း၊ လာမည့်လမှအစပြု၍ အဝယ်များပိုကောင်းနိုင်ကြောင်းဖြင့် သိရပါသည်။

     (၂၀၂၃-၂၄) သီးနှံရာသီအတွက် အာရေးဗီးကားကော်ဖီအသစ်တင်ပို့မှုများကို ဇန်နဝါရီလမှစတင်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ တင်ပို့သူများသည်လည်း ကော်ဖီ၏ လက်ရှိဈေးနှုန်းအဆင့်မှ မြင့်တက်လာသောဈေးနှုန်းများကို သိမြင်လာကြကြောင်း၊ ရိုဘက်စတာ မြေနိမ့်ကော်ဖီ၏ဈေးနှုန်းများမှာလည်း ဈေးကောင်းရနေသဖြင့် လက်ရှိအဆင့်တွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေမည် ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် Rajah က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

     လက်ရှိ (၂၀၂၃-၂၄) ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် အိန္ဒိယ၏ ကော်ဖီစေ့တင်ပို့မှုသည် ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်အတိုင်း ဆက်လက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ပြက္ခဒိန်နှစ်၏ ပထမ ၃လပတ် သို့မဟုတ် စတုတ္ထ ၃လပတ်တွင်လည်း တင်ပို့မှုများသည် ယခင်ကာလတူအတိုင်း ဆက်လက်ရှိနိုင်ကြောင်း Rajah က ခန့်မှန်းထားသည်။

     လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ် ဧပြီလ ၁ရက်နေ့မှ နိုဝင်ဘာလ ၂၈ရက်နေ့အထိ အိန္ဒိယ၏ ကော်ဖီစုစုပေါင်းတင်ပို့မှုသည် ယခင်နှစ်ကာလတူ၏ တန်ချိန် ၂.၆၁သိန်းအောက် ၆.၅%လျော့နည်းလျက် တန်ချိန် ၂.၄၄သိန်းသာတင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော်  အမြင့်ဈေးနှုန်းများဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့မှုကြောင့် ကော်ဖီတင်ပို့မှုမှ ရငွေသည် ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ရရှိသော ဒေါ်လာ ၇၃၃သန်းထက် ၆%ပိုမိုလျက် ဒေါ်လာ ၇၇၅သန်းသို့မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရှိရသည်။

        အိန္ဒိယမှထုတ်လုပ်သော ကော်ဖီများသည် ဥရောပသမဂ္ဂမှထုတ်ပြန်ထားသည့် သစ်တောပြုန်းတီးခြင်းမှကင်းစင်သော ထုတ်ကုန်များဆိုင်ရာ EUDR စည်းမျဉ်းများနှင့်ကိုက်ညီမှုရှိ/မရှိကို  ကော်ဖီဝယ်ယူသူများက စုံစမ်းမေးမြန်းမှုရှိကြောင်း၊ အဆိုပါ စည်းမျဉ်းများသည် ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ရက်နေ့မှစတင်၍ သက်ရောက်မှုရှိမည်ဖြစ်ရာ ဥရောပသမဂ္ဂအခြေပြုကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ၎င်းသတ်မှတ်ချက်များနှင့်ကိုက်ညီသည့် ထုတ်ကုန်များကိုသာတင်သွင်းနိုင်ရေး သေချာအောင်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

       အစိုးရကော်ဖီဘုတ်အဖွဲ့သည် အဆိုပြုထားသော EUDR စံနှုန်းများကို လိုက်နာနိုင်မည့်စနစ်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ရန်အတွက် (၂၉-၁၁-၂၀၂၃) ရက်နေ့တွင် အစုအဖွဲ့များနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယခြံစိုက်ခင်းသီးနှံများစီမံခန့်ခွဲမှုသိပ္ပံ (Indian Institute of Plantation Management) မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူများ၏ ကိုယ်စားလှယ်တို့ပါဝင်သောအဖွဲ့များဖြင့် EUDR စံနှုန်းများအတွက် လိုက်နာရမည့်ယန္တရားတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 29 Nov 2023

     ၂ဝ၂၃ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၇ရက်နေ့တွင်ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် ဆွေးနွေးခဲ့မှုများအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာအခမဲ့ပေးအပ်သည့်အစီအစဉ်ဖြစ်သည့် PM Garib Kalyan Ann Yojna (PMGKAY) ကို (၅) နှစ်သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခဲ့မှုနှင့် ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန်တင်ပို့မှုကို ပိတ်ပင်ရသည့် နောက်ခံအကြောင်းအရင်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ရှိ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ခေါင်းဆောင်များသို့ ဆွေးနွေးတင်ပြသွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း The Hindu Business Line ၏အစီရင်ခံစာတစ်ခုတွင် ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

      အဆိုပါအစည်းအဝေးတွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်ကြသည့် အမေရိကန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ကနေဒါ၊ ဩစတြေးလျ၊ ဆွစ်ဇာလန်နှင့် နယူးဇီလန်တို့သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ တောင်သူများသို့ အစိုးရက အနိမ့်ဆုံးထောက်ပံ့ပေးသည့်ဈေးနှုန်းဆိုင်ရာ ကတိကဝတ်ပြုမှုများနှင့် ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မေးခွန်းများကို မေးမြန်းခဲ့ကြပါသည်။

       အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းဆန်ရောင်းလိုအားကို တိုးမြှင့်နိုင်ရန်နှင့်  ပွဲတော်ရာသီကာလများအတွင်း ဆန်လက်လီဈေးနှုန်းများကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက် ဘာစမာတီမဟုတ်သောဆန် တင်ပို့မှုကို ၂ဝ၂၃ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂ဝရက်နေ့တွင် တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ပါသည်။ စက်တင်ဘာလ ၂၇ရက်နေ့၌ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျီနီဗာမြို့တွင်ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကော်မတီအစည်းအဝေး၌ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ မေးခွန်းများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အိန္ဒိယအစိုးရအရာရှိများက ဆန်တင်ပို့မှုပိတ်ပင်ခြင်းမှာ ကန့်သတ်မှုမဟုတ်ဘဲ ကြပ်မတ်ထိန်းကျောင်းရန် ဆောင်ရွက်သည့်နည်းလမ်းတစ်ခုသာဖြစ်ကြောင်းနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ၁.၄ဘီလီယံရှိသောလူဦးရေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုမှာ အရေးကြီးသောလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက် ဆန်တင်ပို့မှုကို ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။

      Nomura Holdings Inc. ကော်ပိုရေးရှင်းမှ အိန္ဒိယနှင့် ဂျပန်ပြင်ပအာရှဒေသ စီးပွားရေးရာအကြီးအကဲဖြစ်သူ Sonal Varma က ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မည့် ဖိအားများ ဖြစ်ပေါ်နေသရွေ့ ကန့်သတ်ချက်များမှာ ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးသည့် အချိန်ကာလအထိ ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများတည်ငြိမ်မှုမရှိပါက အဆိုပါ ဈေးနှုန်းထိန်းကျောင်းသည့်နည်းလမ်းများကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်မှုကို  သက်တမ်းတိုးမြှင့်ကျင့်သုံးသွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

      အဆိုပါ သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခဲ့သော PMGKAY အစီအစဉ်၏အောက်တွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၏ ပြည်တွင်းအထောက်အပံ့ပေးမှုဆိုင်ရာ ကတိကဝတ်များအပေါ် သက်‌ရောက်မှုရှိနိုင်မည့်အချက်ဖြစ်သော သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ဆန်ဝယ်ယူခြင်းအား လုပ်ဆောင်မည့်အခြေအနေရှိမရှိကို  ကနေဒါနိုင်ငံက မေးမြန်းခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် PMGKAY အစီအစဉ်မှာ မည်သည့်အကြောင်းပြချက်‌ကြောင့် ပိုမိုထိရောက်မှုရှိသည်ကို ရှင်းလင်းဖြေကြားရန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုမှုနှင့်အတူ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍအတွက် ထိခိုက်မှုအနည်းဆုံးဖြစ်စေရန် ဆန်များကို လက်ရှိဈေးကွက်ပေါက်ဈေးအတိုင်းဝယ်ယူရန် ကနေဒါနိုင်ငံက အဆိုပြုဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

     အိန္ဒိယအစိုးရက ဆန်တင်ပို့မှု ပိတ်ပင်သည့်အချိန်တွင် သတင်းမီဒီယာတချို့က ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားကို ပြည့်မီစေမည့် ဆန်အလုံအလောက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြပါသည်။ ၎င်းအချက်ကိုအခြေခံလျက် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် ဆွစ်ဇာလန်တို့က ပို့ကုန်ကန့်သတ်သည့်အချိန်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရက စဉ်းစားထားရှိသော ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်အတွက် ဆန်လက်ကျန်ပမာဏမှာ မည်မျှဖြစ်သည်ကို မေးမြန်းခဲ့ကြသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လယ်ယာကဏ္ဍနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပို့ကုန်ကန့်သတ်မှု၊  ပို့ကုန်အခွန်ကောက်ခံမှုနှင့် ပို့ကုန်ပိတ်ပင်မှု စသည့်ယာယီဆောင်ရွက်မှုနည်းလမ်းများ ချမှတ်ကျင့်သုံးမှုမှာ မည်သည့်အချိန်ကာလ၌ ပြီးဆုံးမည်ဖြစ်သည်ကို ရှင်းလင်းတိကျစွာသိရှိလိုကြောင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက ပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။       

Source: Business Standard, 27 Nov 2023

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပဲမျိုးစုံ အဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ဒေသများတွင် အနောက်တောင်မုတ်သုံရာသီ ကာလအတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုလျော့ကျလျက် ရာသီဥတုပုံသဏ္ဌာန် မမှန်ခြင်းကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်မှုအပေါ် ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်းက ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်၏ ပထမနှစ်ဝက်ကာလ၌ ပြည်ပမှ ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုကို နှစ်ဆကျော် မြင့်တက်စေခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

     အစိုးရ၏စာရင်းများအရ (၂၀၂၃-၂၄) ဘဏ္ဍာနှစ်၊ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုသည် တန်ချိန် ၁၄၈၅၅၅၇တန်ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ တင်သွင်းခဲ့မှု ၆၉၈၁၅၄တန်အပေါ် ၁၁၂.၇၈% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ တန်ဖိုးအရနှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုဘဏ္ဍာနှစ် ပထမ ၆လ၌ ဒေါ်လာ၁၂၆၅သန်းရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ တင်သွင်းမှုတန်ဖိုးမှာ ‌ဒေါ်လာ၅၉၅သန်းဖြစ်ရာ ၁၁၂.၆၀%မြင့်တက်လာကြောင်း၊ အိန္ဒိယရူပီးငွေတန်ဖိုးအားဖြင့် ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်၌ ၄၆၉၅ကုဋေရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် ရူပီး၁၀၄၄၀ကုဋေဖြစ်ရာ ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုမှာ ပြည်တွင်းသုံး‌ငွေကြေးအရမူ ၁၂၂.၃၆%အထိမြင့်မားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ပဲနီလေး၊ ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့ကို ပိုမိုဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ် ပထမနှစ်ဝက်အတွင်း ပဲနီလေးတင်သွင်းမှုသည် တန်ချိန်၈.၀၂သိန်းရှိရာ ယခင်နှစ်ကာလတူတင်သွင်းမှု တန်ချိန်၂.၈၁သိန်းအပေါ် ၁၈၄%တိုးမြင့် လာခဲ့ကြောင်းဖြင့် Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

      အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ယခင် (၂၀၂၂-၂၃) ဘဏ္ဍာနှစ်၌ ပဲနီလေးတန်ချိန်၈.၅၈သိန်းကို ပြည်ပမှဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့သည်။ မကြာသေးမီကာလ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံထံမှတင်သွင်းသော ပဲနီလေးများ အပေါ် တန်ပြန်အကောက်ခွန်ချမှတ်ထားမှုကို အိန္ဒိယအစိုးရက ပယ်ဖျက်ပေးမှုနှင့်အတူ ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားမြင့်မားနေမှုအရ ယခုဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ပဲနီလေးတင်သွင်းမှုမှာ တန်ချိန် ၁သန်းကျော်လွန်ဖွယ်ရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ဆောင်းသီးနှံဖြစ်သောပဲနီလေးစိုက်ပျိုးမှုမှာ ယခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၄ရက်နေ့အထိ ဟက်တာ ၁၂.၇၄သိန်းစိုက်ပျိုးပြီးစီးဖြစ်ရာ ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ စိုက်ပျိုးနိုင်မှုထက် ဟက်တာ ၀.၇၁သိန်းပိုမိုလျက်ရှိသည်။ သို့ရာတွင် ကုလားပဲစိုက်ပျိုးမှုမှာ နောက်ကျလျက်ရှိရာ ဆောင်းသီးနှံရာသီပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးပြီးစီးမှုမှာ ယခင်နှစ်ကာလတူစိုက်ပျိုးနိုင်မှုအောက် လျော့နည်းနေဆဲဖြစ်သည်။

       ယခုနှစ် ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း အိန္ဒိယ၏ပဲစင်းငုံတင်သွင်းမှုသည် တန်ချိန် ၂.၇၄သိန်းရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူ တင်သွင်းမှုတန်ချိန်၁.၅၆သိန်းအပေါ် ၇၅%မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ မတ်ပဲတင်သွင်းမှုသည်လည်း ယခင်နှစ် ပထမနှစ်ဝက်၌ တန်ချိန်၁.၇၂သိန်းရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင် ၃၉%ပိုမိုလျက် တန်ချိန်၂.၄၀သိန်းတင်သွင်းခဲ့ကြောင်းသိရှိရသည်။ ယခုနှစ် ပဲစင်းငုံတင်သွင်းမှု မှာ ပိုမိုများပြားဖွယ်ရှိသော်လည်း အရှေ့အာဖရိကနှင့်ကုန်သွယ်ရာတွင် အထူးသဖြင့် မိုဇမ်ဘစ်မှ သင်္ဘောတင်ပို့မှုမှာ နှောင့်နှေးမှုများဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သွယ်ရေးအရင်းအမြစ်များက ပြောဆိုလျက်ရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ပြီးခဲ့သော (၂၀၂၂-၂၃) ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲမျိုးစုံစုစုပေါင်းတန်ချိန် ၂၅.၂၉သိန်းတင်သွင်းခဲ့သည့်အနက် ပဲစင်းငုံတန်ချိန် ၈.၉၄သိန်းနှင့် မတ်ပဲ ၅.၂၄ သိန်းပါဝင်ကြောင်းသိရှိရသည်။

      အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ပဲမျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး ကုမ္ပဏီဖြစ်သော Igrain India မှ လုပ်ငန်းရှင် Rahul Chauhan က အိန္ဒိယ၏ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုမှာ ကောင်းမွန်သည့်အခြေအနေရှိကြောင်း၊ လာမည့် ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်း၌ ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲအသစ်များထွက်ပေါ်လျက် ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မည်ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုမှာ ယခင်နှစ်ပမာဏကို ကျော်လွန်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ပဲမျိုးစုံအဓိကတင်သွင်းရာ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ယခုနှစ်တွင် မတ်ပဲတန်ချိန် ၆.၅သိန်းခန့်နှင့် ပဲစင်းငုံတန်ချိန် ၃.၅သိန်းခန့် အသီးသီးထွက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်းဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Hindu Business Line, 29 Nov 2023

     ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုမှာ  တိုးတက်မှုရှိခဲ့သော်လည်း တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယ ဈေးကွက်များသို့ တင်ပို့နိုင်မှုမှာ ယခင်လနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ စက်တင်ဘာလတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၇၈၁၀၀၀ တန်သာ တင်ပို့ခဲ့ရာ သြဂုတ်လ၌ တင်ပို့နိုင်မှု  တန်ချိန် ၉၂၀၀၀၀ အပေါ် ၁၅.၁၁% လျော့ကျခြင်းဖြစ်ကြောင်း  အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း (Gapki) က ၂၁-၁၁-၂၀၂၃ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်းမှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Mr. Mukti Sardjono က အိန္ဒိယသို့ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုသည် သြဂုတ်လတွင် တန်ချိန် ၇၄၄၀၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ စက်တင်ဘာလ၌ တန်ချိန် ၃၅၂၀၀၀ သာရှိပြီး တင်ပို့မှုကျဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ဩဂုတ်လတင်ပို့မှု ပမာဏ ၏ တစ်ဝက်မျှသာရှိကြောင်း ပြောဆိုသည်။

    အင်ဒိုနီးရှား၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုသည် စက်တင်ဘာလတွင် စုစုပေါင်းတန်ချိန် ၂.၆၉ သန်းခန့်ရှိခဲ့ပြီး သြဂုတ်လတွင် တန်ချိန် ၂.၀၇ သန်းသာ တင်ပို့မှုရှိခဲ့သည့်အတွက် ၂၉.၉% တိုးမြင့်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ စက်တင်ဘာလ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၁၁ ဘီလီယံ ရှိကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်းက ဖော်ပြပါသည်။

     ပြုပြင်ပြီးစားအုန်းဆီကြမ်း (Processed CPO)  တင်ပို့မှုသည် သြဂုတ်လတွင် တန်ချိန် ၁.၂၅ သန်းခန့် ရှိရာမှ စက်တင်ဘာလ၌ တန်ချိန် ၁.၉၇ သန်းအထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ အလားတူကာလအတွင်း စားအုန်းဆီကြမ်းတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၃၁၇၀၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ တန်ချိန် ၂၃၃၀၀၀ သို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ Oleochemical တင်ပို့မှုသည် ဩဂုတ်လ၌ တန်ချိန် ၄၁၆၀၀၀ ရှိရာမှ စက်တင်ဘာလတွင် တန်ချိန် ၃၃၃၀၀၀ သို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    အင်ဒိုနီးရှား၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု တန်ဖိုးသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် တစ်နှစ်ပတ်လုံး၌ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃၉.၀၇ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး ပမာဏအားဖြင့် တန်ချိန် ၃၃.၉၃ သန်းအထိ ရှိခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ ၉ လအတွင်း စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုပမာဏ တန်ချိန် ၂၄.၆ သန်း၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၁.၃၁ ဘီလီယံ ရှိကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်းက ဖော်ပြပါသည်။

  ယခင်အစီရင်ခံစာများအရ တရုတ်နိုင်ငံသည် အင်ဒိုနီးရှားမှ စားအုန်းဆီ တင်ပို့မှု တန်ချိန် ၆.၃၅ သန်း အထိရှိပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ထိပ်တန်းဝယ်ယူသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏နောက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံက တန်ချိန် ၅.၅၄ သန်း နှင့် ပါကစ္စတန်က တန်ချိန် ၂.၈၃ သန်းဖြင့် အသီးသီး ရပ်တည်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

      ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း အိန္ဒိယနှင့် အင်ဒိုနီးရှား နှစ်နိုင်ငံကြား ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် စုစုပေါင်းအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံနီးပါးရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှား-တရုတ် ကုန်သွယ်မှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၃.၄၄ ဘီလီယံရှိကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား အစိုးရဌာနများ၏ အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။

Source: Jakarta Globe, 21 Nov 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကြံစိုက်ပျိုးသော တောင်သူများအနေဖြင့် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ သီးနှံရာသီအတွက် ကြံနှင့်သကြားဘုတ်အဖွဲ့ရုံး (Office of the Cane and Sugar Board - OCSB) က တွက်ချက် တင်ပြထားသည့် ခန့်မှန်းသကြားဈေးနှုန်းများထက် ပိုမိုလျက် ကြံတစ်တန်လျှင် ၁၄၀၀ ဘတ်နှုန်း သတ်မှတ်ပေးရေး အာဏာပိုင်များသို့ တောင်းဆိုရန် စီစဉ်လျက်ရှိကြောင်း Bangkok Post သတင်း ဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     ကနဦးတွက်ချက်မှုအရ OCSB မှ အဆိုပြုသော ကြံတစ်တန်၏ ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းမှာ ၁၃၇၀ ဘတ်နှုန်း ဖြစ်ကြောင်း၊  အဆိုပါ ဈေးနှုန်းတွက်ချက်မှုတွင် ထုတ်လုပ်မှုကုန်စရိတ် မြင့်မားမှုကို ချိန်ညှိနိုင်အောင် စက်ရုံထုတ်သကြား ဈေးနှုန်းအပေါ် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂ ဘတ်နှုန်း တိုးမြှင့်ခဲ့ သည့် အစိုးရအဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကဲ့သို့သော အကြောင်းအရင်းများကို အခြေခံထားကြောင်းဖြင့် OCSB အဖွဲ့တွင် ပါဝင်သော တောင်သူများ၏ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်သူ Verasak Kwanmuang က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   OCSB အဖွဲ့အနေဖြင့် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့၌ ပြုလုပ်မည့် အများပြည်သူထံ ရှင်းလင်းဆွေးနွေးပွဲ မတိုင်မီ ကြံဈေးနှုန်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန်စီစဉ်ထားကြောင်း၊ ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် သီးနှံရာသီအသစ်အတွက် ကြံဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ခြင်းကို အပြီးသတ် အတည်ပြု ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သိရပါသည်။

    ထိုင်းကြံစိုက်ပျိုးသူများအဖွဲ့ချုပ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ Narathip Anantasuk က ၎င်းတို့အနေဖြင့် ကြံဈေးနှုန်းအား တစ်တန်လျှင် ၁၃၇၀ ဘတ်မှ တောင်သူအများစုအတွက် သင့်လျော်မှုရှိမည့် ဘတ် ၁၄၀၀ နှုန်းသို့ တိုးမြှင့်ပေးရန် ဘုတ်အဖွဲ့ထံ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကြံ စိုက်ပျိုးဇုန် ၉ ခု ရှိသည့်အနက် ဇုန် ၂ ခုသည်သာ အဆိုပြု ဘတ်ငွေ ၁၃၇၀ နှုန်း သတ်မှတ်ချက်နှင့် ဆီလျော်မှုရှိကြောင်း ပြောဆိုပါသည်။

    တောင်သူကိုယ်စားလှယ် Mr Verasak ၏ ပြောကြားချက်အရ ကြံတစ်တန်လျှင် ဘတ်ငွေ ၁၃၇၀ နှုန်းသည် အချိုဓာတ်အဆင့် ၁၀ ရှိသည့် စီးပွားဖြစ် သကြားကုန်ချော (Commercial Cane Sugar – CSS) ထုတ်လုပ်သော ကြံများအတွက်သာ သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။

     ၂၀၂၃-၂၀၂၄ သီးနှံရာသီတွင် ကြံတစ်တန်လျှင် သကြား ၁၁၃.၂၅ ကီလိုဂရမ် အထွက်နှုန်း တွက်ချက်မှုနှင့်အတူ ကြံတန်ချိန် ၈၂.၄ သန်း ထွက်ရှိရန်ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပြည်တွင်း သကြား စားသုံးမှုမှာ အိတ်ပေါင်း ၂၅.၇ သန်းဖြင့် တန်ချိန် ၂.၅၇ သန်းရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ နိုင်ငံခြား ငွေလဲနှုန်း ၁ အမေရိကန်ဒေါ်လာလျှင် ၃၅.၅၁ ဘတ်နှုန်း ထားရှိတွက်ချက်ပါက ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာ တွင် သကြား တစ်ပေါင်လျှင် ၂၆.၄၇ ဆင့် ဈေးရရှိနိုင်ကြောင်းဖြင့် သိရပါသည်။

     စက်ရုံမှ မူလထုတ်ဈေးအပေါ် ၂ ဘတ်နှုန်း တိုးမြှင့်လိုက်ခြင်းဖြင့် သန့်စင်ပြီးသကြား၏ ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၁.၂၂ ဘတ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး အဆိုပါ ဈေးနှုန်းဖြင့် တွက်ချက်မှု များအရ ကြံတစ်တန်၏ ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းမှာ ၁၅၀၅.၂၅ ဘတ်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဥပဒေအရ တရားဝင်ကြံဈေးနှုန်းမှာ တွက်ချက်ထားသည့်ဈေးနှုန်း၏ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် ၁၃၇၀ ဘတ်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် Mr Verasak က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

     ကြံနှင့် သကြားဘုတ်အဖွဲ့၏ နောက်ဆုံးအကြိမ် အစည်းအဝေး ကျင်းပပြီး နောက်တစ်ရက်ဖြစ်သော ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ကြံကြိတ်ခွဲမှု ရာသီကာလကို စတင်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။

Source: Bangkok Post, 23 Nov 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)