ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

" ထန်းပင်ထန်းလျက်    ထန်းရွက်ကယ် ဝေဝေ

စင်အောင်ခုတ်ထစ်    နုမျစ်ကယ် ထန်းဦးရေ

မယားငယ်ဆွေ       ထန်းရည်သိမ်းဆည်း

သားမြေးဟစ်ကြော်        ခွေးဝက်ကယ်ခေါ် "

          ဟူသော ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာ၏ ကဗျာစာသားလေးကို သတိရမိပါသည်။ အညာကျေးလက် ထန်းတက်သမား၏ တစ်နေ့တာ ဘဝသရုပ်ကို မြင်သာ ပေါ်လွင်အောင် အားရတက်ကြွဖွယ် စပ်ဆိုထားပါသည်။

          ထန်းပင်သည် နေရာတိုင်းမပေါက်ရောက်နိုင်သောအပင်ဖြစ်ပြီး မိုးများသော အပူပိုင်းဒေသ များတွင်သာ အဖြစ်ထွန်းဆုံးဖြစ်ပါသည်။မတ်လ၊ဧပြီလနှင့်ဒီဇင်ဘာလတို့တွင် ထန်းပွင့်များ ပွင့်လေ့ ရှိပြီး အဖိုပွင့်အမပွင့်ကို ကြည့်၍ အဖိုပင် အမပင် ခွဲခြားနိုင်သည်။အဖိုပင်အမပင်(၂)မျိုးလုံး ထန်းရည် ရရှိနိုင်ပြီး၊အမပင်သည် အဖိုပင်ထက် ထန်းရည်တစ်ဆခွဲ ပိုထွက်လေ့ရှိပါသည်။ထွက်ရှိလာသော ထန်းရည်ကို သန့်စင်ပြီး ဒယ်အိုးထဲသို့ထည့် မီးပြင်းပြင်းအပူပေးကာ ပျစ်လာသည့်အထိ တစ်နာ ရီခန့် ဆူပွက်အောင် ကြိုချက်ပေး၍ သမအောင်မွှေပေးရသည်။ အရည်ပျစ်၍ ထန်းလျက်သားတက် သည့်အခါ မီးဖိုပေါ်မှချပြီး လိုအပ်သည့် အတုံးကလေးများတုံးကာ အခြောက်ခံပါက ထန်းလျက် ခဲကို ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။

          ထန်းလျက်သည် မြန်မာအဟာရ အော်ဂဲနစ်(Organic) စားသောက်ကုန်တစ်ခုဖြစ်သည်။ လူကြီးလူငယ် ကျားမ မရွေးစားသုံးနိုင်ပြီး အစာကြေခြင်း၊ရင်ချောင်ခြင်း၊အသည်း၏ လုပ်ငန်းဆောင် တာများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေခြင်း၊သွေးတိုးကို ကျစေခြင်း၊အဆီကိုလောင်ကျွမ်းစေခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ် အဆိပ်အတောက်ကို လျော့နည်းစေခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေသလို အချိုရှောင်ရသည့် ဆီးချို Control ဖြစ်သည့် လူနာများသည်ပင် သကြားအစားထိုး (Sugar Substitute)အနေနှင့်ပါ စားသုံးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

          ညောင်ဦးဒေသတွင် ပြွန်ထန်းလျက်သည် ဟိုးယခင် အချိန်ကတည်း က ချိုသည်၊မွှေးသည်ဟု နာမည်ကြီး လူကြိုက်များသည့်အတွက် ပုဂံညောင်ဦးဒေသ ပြွန်ကျေးရွာရှိ ထန်းလျက်လုပ်ငန်းရှင် ဦးဇော်မိုးနှင့်တွေ့ဆုံ၍ မြန်မာ့ရိုးရာ ဒေသထွက်ကုန်ဖြစ်သည့် ထန်းလျက်လုပ်ငန်းကို သွားရောက်လေ့လာခဲ့ပါသည်။ ဦးဇော်မိုးသည် ထန်းလျက်လုပ်ငန်းအား ရိုးရာစားသောက်ကုန်များကို အောင်ပါစေ ဟူသော ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းထုတ်လုပ်သော အမှတ်တဆိပ်နှင့် ဒေသရိုးရာ အစားအစာများသည် အရည်အသွေး ကောင်းမွန်ခြင်း၊ ဈေးနှုန်းသင့်လျော်ခြင်း၊ အာမခံချက်ပြည့်ဝခြင်း၊ စားသုံးသူနှင့်ဆက်ဆံရေး ပြေပြစ်ခြင်း စသည့်အချက်များကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သဖြင့် အချိန်တိုအတွင်း အောင်မြင်လာသည်ဟု ယူဆနိုင်ပါသည်။

          ယခင်က မိသားစုတနိုင်တပိုင် လုပ်ငန်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သော်လည်း (၂၀၁၇) ခုနှစ်မှ စတင် ကာ တန်ဖိုးမြှင့် ထုပ်ကုန်အဖြစ် ထန်းလျက်များကို တမူထူးခြားစွာ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါသည်။ သဘာဝထန်းလျက်ကိုသာမက အုန်းထန်းလျက်၊ ဇီးထန်းလျက်၊ မန်ကျီးထန်း  လျက်၊ချင်းထန်းလျက်၊ရှားစောင်းထန်းလျက်ဟူ၍ အမျိုးအစား(၆)မျိုးကို လုပ်သားအင့်အား(၁၂)ဦး ဖြင့် တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ကုန်ကြမ်းများဖြစ်သည့် အုန်းသီးကို ရန်ကုန်မှလည်းကောင်း၊ ချင်း ကို တောင်ကြီးမှလည်းကောင်း ဝယ်ယူ၍ မန်းကျီး၊ ဇီးနှင့် ရှားစောင်းလက်ပတ်တို့ကို မိမိဒေသ၌ပင် ဝယ်ယူ၍ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၊ထန်းလျက်သိုလှောင်ရာတွင် ရာသီဥတုကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံး မှုမရှိစေရန် စနစ်တကျ သိုလှောင်ထားရှိသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။

          ထန်းလျက်နှင့်ရောစပ်ပြုလုပ်ထားသည့် ဒေသစားသောက်ထုတ်ကုန်များကို တစ်နေ့လျှင် ပျမ်းမျှ ပိဿာချိန်(၁၀၀)ခန့် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိရာ ဈေးကွက်တွင် တန်ဖိုးအနေဖြင့် ၁၅ ကျပ်သား ပါကင်ထုပ်တစ်ထုပ်လျှင်(၉၀၀)ကျပ် နှုန်းဖြင့်ရောင်းချလျက်ရှိပြီး ဒေသအလိုက် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စရိတ်ပေါ်မူ တည်၍ ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲမှု ရှိနိုင်ပါသည်။

          ပုဂံညောင်ဦးဒေသသို့ လာရောက်သည့်ခရီးသွားများကို ဦးတည်ကာ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပုဂံလက်ဆောင် ဒေသထွက်ကုန်တစ်ခုအနေဖြင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခြင်းဖြစ်သော်လည်း ယခုအခါ ပုဂံ‌ ညောင်ဦးဒေသတွင်မက ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ တောင်ကြီး၊ မြောင်းမြ၊ ပုသိမ်၊ ရခိုင်၊မြဝတီ၊တာချီလိတ်၊ လားရှိုး၊မုံရွာ၊ကလေး၊သီပေါ စသည့်ဒေသများသို့ပါ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာ့အာဟာရ ဒေသထွက်ကုန် စစ်စစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထုတ်ပိုးမှုမှာလည်း စနစ်ကျ၍ ကျန်းမာရေးနှင့်လည်းညီညွတ်ပြီး ဈေးနှုန်လည်းသင့်လျော်၍ စားသုံးသူတို့အတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမရှိစေဘဲ အာမခံချက်အပြည့်အဝဖြင့် စေတနာအဓိကထားကာ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင် ဦးဇော်မိုးထံမှ သိရှိရပါသည်။ ထိုအပြင် လုပ်ငန်းရှင်မှ ၎င်း၏ကုန်စည်များကို ထပ်တိုး၍ အရည်အသွေးပိုမိုကောင်းမွန်စေမည့် Value Added ဖြစ်စေမည့် ပြောင်း၊ ဇီး တော်ဖီကဲ့သို့ အမယ်သစ်ထုတ်ကုန်များကိုပါ ထပ်မံတိုးချဲ့ထုတ်လုပ်ရန် ပြင်ဆင်ထားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          မိရိုးဖလာ မြန့်မာစားသောက်ကုန်ဖြစ်သည့် ထန်းလျက်သည် အချိုပွဲတွင် အသင့်လျော်ဆုံး ဖြစ်ပါသည်။အရည်အသွေးပြည့်မီသည့် ဒေသတွင်းထုတ်ကုန်များကို အားပေးခြင်းသည် ယဉ်ကျေးမှု ကိုထိမ်းရာရောက်သည်။စားသုံးသူများသည် ဈေးနှုန်းသက်သာ၍ အရည်အသွေးမြင့်သော ကုန်စည် များကို ဝယ်ယူသုံးစွဲသင့်ပြီး စာသုံးရန်မသင့်သော စားသောက်ကုန်များကို စားသုံးခြင်းသည်မိမိနှင့် မိမိပါတ်ဝန်းကျင်ကိုပါ ဘေးဥပါတ်ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။အောင်ပါစေ ထန်းလျက်သည် သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာကာ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်၍ ထောက်ခံချက်များလည်း ရရှိ ထားပြီးဖြစ်သဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်သည်။ထိုသို့သော ရိုးရာအမွေအနှစ် စားသောက်ကုန်များကို စားသုံးခြင်းသည် ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းရာရောက်သဖြင့် ရိုးရာအမွေကို မြတ်နိုးပါ ထိန်းသိမ်းပါလို့ တိုက်တွန်းဆန္ဒပြုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          ငါန်းဇွန်မြို့နယ်သည် ဧရာဝတီမြစ် ဖြတ်သန်းစီးဆင်းရာ မြစ်ကမ်းနံဘေးတွင် တည်ရှိပြီး မြို့နယ်ကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းမှုအနေဖြင့် (၂၁)မိုင် အရှည်ရှိပါသည်။ လယ်ယာသီးနှံများ စိုက်ပျိုးမှုအနေဖြင့် ဆန်စပါး၊ပဲမျိုးစုံ၊ဝါ၊ဆေးရွက်ကြီး၊ပြောင်း၊နေကြာ၊ဖရဲ စသည် သီးနှံမျိုးစုံအား ရာသီအလိုက်စိုက်ပျိုးကြပြီး မြို့နယ်အတွင်းရှိ ငါန်းမြှာ၊ ကျီကုန်း၊ ကံသာ၊ ကံလှ၊ မြောက်ကျွန်း၊ ထ နှောင်းကုန်း၊မရိုးကုန်း၊ လက်ပံသာ၊ လင်္ကာဒီပ၊ အောင်သာ၊ ယက္ခဒီပ၊ ရေလည်သောင် ၊မြေတိုင်း ၊ တလင်းကုန်း စသည့်ကျေးရွာများသည် မြစ်ရေဝင်ရောက်သည့် ကျေးရွာများဖြစ်ပြီး မြစ်ရေကျချိန်၌ ပေါ်ထွန်းလာသော ကျွန်းများပေါ်တွင် ဆောင်းသီးနှံအဖြစ် အစေ့ထုတ်ပြောင်းများကို အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြပါသည်။

          ငါန်းဇွန်မြို့နယ်တွင် အစေ့ထုတ်ပြောင်းသီးနှံကို မိုးနှင့်ဆောင်း နှစ်ရာသီစိုက်ပျိုးကြပြီး  ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမှုများကြောင်းသိရပါသည်။ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် မြို့နယ်၏ အစေ့ထုတ်ပြောင်း (ဆောင်း) စိုက်ပျိုးမှုမှာ(၄၈၀၄)ဧက စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး၊တစ်ဧက ပျမ်းမျှအထွက်နှုန်းမှာ (၇၃)တင်း ကျော် ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် (၄၉၂၇) ဧက စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ပြောင်းစိုက်တောင်သူများသည် အစေ့ထုတ်ပြောင်း သီးနှံကို မြစ်ရေကျချိန် အောက်တိုဘာလ လောက်မှစ၍ စိုက်ပျိုးကြပြီး ပြောင်းမျိုးအနေဖြင့် 888၊808၊282၊229 စသည့် ပြောင်းမျိုးများကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မျိုးဈေးအနေဖြင့် ၅-ကီလို(နှစ်ပြည်နှင့်နို့ဆီဘူးလေးလုံးပါ) တစ်ထုပ် လျှင်  ယခုနှစ်စိုက်ပျိုးချိန်တွင် (၄၅၀၀၀)ကျပ် ရှိ၍ ယခင်နှစ် စိုက်ပျိုးချိန်တွင် (၃၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့သောကြောင့်မျိုးဈေးနှုန်းများမှာ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး သွင်းအားစုဖြစ်သည့် မြေဆီဈေး နှုန်း များမှာလည်း ယခင်နှစ်က ယူရီယားတစ်အိတ်လျှင်(၃၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်မှ ယခုနှစ်စိုက်ပျိုး ရာသီ တွင် (၇၅၀၀၀)ကျပ်ခန့်ထိ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

          စိုက်ပျိုးမှုအနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် ပြောင်းမျိုးထုပ်တစ်ထုပ်နှုန်း စိုက်ပျိုးကြပြီး သွင်းအား စုဖြစ်သည့်မြေဆီမှာ နှစ်အိတ်ခန့် ထည့်သွင်းစိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ ဆောင်းသီးနှံဖြစ်သည့် အတွက် ရေသွင်းရေတင်ခြင်းအား (၄)ကြိမ်ခန့် ပြုလုပ်ရကြောင်းနှင့်တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် (၆၀၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင် ကုန်ကျကြောင်းသိရပါသည်။သက်တမ်းအားဖြင့် (၄)လခန့်ကြာမြင့်၍ ပြောင်းပင်တစ်ပင်လျှင်  မျိုးအလိုက်ပြောင်းဖူး(၁)ဖူးနှုန်း၊ (၂)ဖူးနှုန်းထွက်ရှိပြီး အောင်မြင် ဖြစ်ထွန်းပါက တစ်ဧက လျှင် တင်း (၈၀၊၁၀၀) နှုန်း ထွက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

          ရိတ်သိမ်းချိန်များတွင် မြင်းခြံ၊စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး စသည့်ဒေသများမှ ဆေးပေါ့လိပ် လုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ပြောင်းဖူးဖက်များကို လာရောက်ဝယ်ယူလေ့ရှိပြီး      မျိုးထုပ် တစ်ထုပ်စိုက်ကို ပြောင်းဖူးဖက်ထုပ်ပေါင်း (၁၀၅၀)ထုပ်ခန့် ထွက်ရှိပြီး ဖက်လှီးသူအား တစ်ထုပ်လျှင် (၅၀၊၆၀)ကျပ်ခန့်ပေးရကြောင်းနှင့် ယခင်နှစ်က ပြောင်းဖူးဖက် တစ်ထုပ်လျှင်(၁၀၀၊၁၅၀)ကျပ်ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင်လာရောက်ဝယ်ယူသူ မရှိသေးကြောင်းသိရပါသည်။ ပြောင်းပင်ရိုးမှာလည်း နွားစာ ရှားပါးသည့်ဒေသများမှ နွားကျွေးရန် အတွက် လာရောက်ဝယ်ယူကြပြီး ထော်လာဂျီတစ်စီးတိုက်ကို ယခင်နှစ်က(၃၅၀၀၀)ကျပ် ရရှိ၍ မျိုးထုပ်တစ်ထုပ် စိုက်လျှင် ထော်လာဂျီ နှစ်စီးတိုက် ရရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် နွားစာရှားပါးသည့် ကုန်ပိုင်းဒေသများတွင် မိုးကောင်းခဲ့၍ နွားစာဖူလုံသည့်အတွက် လာရောက်ဝယ်ယူသူနည်းပါးပြီး မျိုးထုပ်တစ်ထုပ်စိုက် ပြောင်းရိုးများကို (၂၀၀၀၀) ကျပ် ဝန်းကျင်သာရရှိကြောင်း သိရပါသည်။ရိတ်သိမ်းထွက်ရှိလာသော ပြောင်းဖူးများကို (၆)နေခန့် နေလှန်း၍ ကျေးရွာများရှိ ခြွေလှေ့စက်များတွင် ခြွေလှေ့ကြပြီး ပြောင်းဆံတစ်တင်းကျကို ယခင် နှစ်တွင် (၁၀၀၊၁၅၀)ကျပ်နှုန်း ပေးရပြီး ယခုနှစ်တွင်စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့၍ တစ်တင်း ကျကို (၂၀၀)ကျပ်နှုန်း ပေးရကြောင်းနှင့် ခြွေပြီးပြောင်းစေ့များကို(၂)နေခန့် ပြန်လှန်းရကြောင်း ဒေသခံပြောင်းစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရပါသည်။

          ရောင်းဝယ်မှုဈေးကွက်အနေဖြင့် မန္တလေး၊မြင်းခြံ စသည့်မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြသလို၊ တစ်ချို့မှာလည်း ကျေးရွာများတွင်လာရောက်၍ ဝယ်ယူဖွင့်လှစ်သော အဝယ်ဒိုင်များတွင်လည်း ရောင်းချကြပါသည်။ယခင်နှစ် ပြောင်းပေါ်ချိန်ဈေးအနေဖြင့် တစ်တင်းလျှင်(၈၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင် ဖြင့် စတင်ရောင်းချခဲ့ပြီး၊ (၁၂၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်ဖြင့် ဈေးပိတ်ခဲ့ကြောင်း၊ယခုနှစ်ငါန်းဇွန်မြို့နယ်တွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယပါတ်မှစ၍ အစေ့ထုတ်ပြောင်းများ စတင်၍ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိရာ တစ်တင်း လျှင် (၁၂၀၀၀)ကျပ်ဝန်းကျင်ဖြင့် စတင်၍ ယခုအချိန်တွင် တစ်တင်းလျှင်(၁၇၅၀၀)ကျပ်ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိပါသည်။ ပြောင်းစိုက်တောင်သူအများစုမှာ မြင်းခြံသို့ အများဆုံး တင်ပို့ ရောင်းချလျက်ရှိရာ သယ်ယူစရိတ်ကားခအနေဖြင့် တစ်ပိဿာလျှင် ယခင်နှစ်တွင် (၃၅) ကျပ် ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် (၄၅)ကျပ်နှုန်းရှိကြောင်း သိရပါသည်။

          အစေ့ထုတ်ပြောင်း တစ်ဧကကုန်ကျမှုအနေဖြင့် ယခင်နှစ်တွင်(၄၀၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်ခန့် ကုန်ကျခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် သွင်းအားစုဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့မှုကြောင့်(၆၀၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်ခန့် ကုန်ကျခဲ့ကြောင်း၊ယခုနှစ်စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုအနေဖြင့်တစ်ဧလျှင်(၇၀၊၇၅)တင်းနှုန်းခန့် ထွက်ရှိနိုင်သဖြင့် ယခုဖြစ်ပေါ်နေသော ဈေးနှုန်းများအရ တစ်ဧကအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၅၅၀၀၀၀)ကျပ် ဝန်းကျင်ခန့် ရရှိနိုင်ကြောင်း ကံလှရွာပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးထံမှသိရပါ သည်။ အစေ့ထုတ်ပြောင်းသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ဈေးကွက် ရှိ၍ အစေ့ထုတ်ပြောင်း စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်

ပြည်တွင်းမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေသလို  ပြောင်းစိုက်တောင်သူများ၏ လူနေမှုဘဝများတိုးတက် မြင့်မားလာစေနိုင်ရန်အတွက် ပိုမိုတိုးချဲ့စိုက် ပျိုးသင့်သော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

       စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တိုင်း/ခရိုင်ဦးစီးမှူးတို့၏လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ပခုက္ကူခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ ဒု-ဦးစီးမှူး ဒေါ်မြင့်မြင့်သန်းသည် (၁၆.၃.၂၀၂၂) ရက်နေ့၊ နံနက်(၀၉:၀၀)နာရီအချိန်တွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၊ သံဇလုံကျေးရွာ၊ ဆောင်းသီးနှံစားတော်ပဲစိုက်ပျိုးသော တောင်သူ ဒေါ်အမာညိုနှင့် သွားရောက်တွေ့ဆုံပြီး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုနှင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု အခြေအနေကို ကွင်းဆင်းလေ့လာ မေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

          ကွင်းဆင်းလေ့လာမေးမြန်းခဲ့မှုအရ စားတော်ပဲစိုက်တောင်သူ ဒေါ်အမာညိုမှ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် တွင်ဆောင်းသီးနှံစားတော်ပဲကို ဧရာဝတီမြစ်ရိုးတစ်လျှောက်ရှိ ဆိပ်ဖြူမြို့ပေါ် (၄)ရပ်ကွက်နှင့် ရေလယ်ကျွန်း၊ ကိုးထောင့်၊ သံဇလုံ၊ ပဒေသာကျွန်း၊ ရွာသာအေးနှင့် နီးစပ်ရာကျေးရွာတို့တွင် နှစ်စဉ် မြေပဲခင်းများတွင် သီးညှပ်အနေဖြင့်လည်းကောင်း သီးသန့်စိုက်ခင်းအဖြစ်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် ဧရာဝတီမြစ်ဝမြေနုကျွန်းများတွင် သဲနုန်းမြေများမှာ မြစ်ရေကျချိန်တွင် စိုက်ခင်းများအတွင်း မြေသားတင်မှုများပြားခြင်းကြောင့် စားတော်ပဲစိုက်တောင်သူများ နှစ်စဉ်ထက်များ၍ စိုက်ဧကများလည်း တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးမှုများကြောင်း ယခုနှစ်သံဇလုံကျေးရွာနှင့်ဆက်စပ်လျက်ရှိသော ကျေးရွာများအပါအဝင် စိုက်ဧက(၂၀၀၀)ဝန်းကျင်ခန့် သီးညှပ်/သီးသန့်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ယခုနှစ်စိုက်ပျိုးရာတွင် ရေသွင်း(၁)လက်မခွဲပိုက်တန်း၍ ရေမွှားရေပန်းစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ရိုးရိုးကျဲပက်စနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ စားတော်ပဲကို တန်ဆောင်းမုန်းလဆန်းတွင်  စတင်ကျဲပက်စိုက်ပျိုး၍ တပေါင်းလကုန်တွင် ရိတ်သိမ်းကြောင်း၊ စိုက်ပင်သက်တမ်းကာလမှာ (၃)လ ခွဲခန့်ကြာမြင့်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

       ကျွန်းစားတော်ပဲစိုက်တောင်သူဒေါ်အမာညိုမှာ ယခုနှစ်တွင် သီးသန့်(၄)ဧကခန့်စိုက်ပျိုး၍ ယခင်နှစ်ထက် ပို၍စိုက်ပျိုးထားကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရာတွင် စားတော်ပဲမျိုးစေ့ (၂)တင်း(၈)ပြည်ခန့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ ယခုနှစ်စားတော်ပဲမျိုးစေ့ (၁)တင်း (၇၀၀၀၀)ခန့်ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူ စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရာတွင် နွားဖြင့်ထွန်ချောင်းဆွဲပြီး စိုက်ပျိုးခြင်းမဟုတ်ဘဲ ကျဲပက်စနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးကြောင်းသိရှိရပါသည်။ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် နုန်းသဲမြေများပါရှိ၍ မြေသားကောင်းမွန်ခြင်း၊ ရာသီဥတုအနေအထားကောင်းမွန်ခြင်း၊ သီးနှံဖျက်ပိုးကျရောက်မှုနည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် အထွက်နှုန်းမှာ သင့်တင့်မျှတမှုရှိ၍ ထွက်ရှိသော စားတော်ပဲများမှာလည်း အောင်မြင်ပြီး အလေအလွင့်နည်းပါးကြောင်း၊ (၁)ဧကလျှင် ပျမ်းမျှ(၈)တင်းခန့်ထွက်ရှိပြီး (၄)ဧကစိုက်ပျိုး၍ (၂၈)တင်းခန့်ထွက် ရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးမြေမှာ နုန်းသဲမြေ မြေအောက်အစိုဓါတ်များ၍ ရေသွင်းရန်မလိုအပ်၍ ကုန်ကျစရိတ်သက်သာကြောင်း၊ သဘာဝမြေသားပေါ်တွင် စိုက်ပျိုးသောတောင်သူများအနေဖြင့် ရေအကြိမ်ကြိမ် ပေးသွင်းစိုက်ပျိုးရ၍ ကုန်ကျစရိတ်ပိုမိုကြီးမြင့်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ယခင်နှစ်သီးနှံပေါ်စ ကျွန်းစားတော်ပဲ(၁)တင်းလျှင် (၄၅၀၀၀) ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရပြီး ယခုနှစ်တွင် (၉၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရ၍ ဈေးနှုန်းမှာ သိသိသာသာ ယခင်နှစ်ထက် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ သံဇလုံကျေးရွာမှ ထွက်ရှိသော ကျွန်းစားတော်ပဲများကို ချောက်မြို့ (ဧဝမ်း)ပွဲရုံသို့ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ စားတော်ပဲ (၄)ဧက စိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မြေပြုပြင်ခ၊ မျိုးစေ့ဝယ်ယူခ၊ အလုပ်သမားငှားရမ်းခ၊ သွင်းအားစုအမျိုးမျိုးနှင့် ပိုးသတ်ဆေးဝယ်ယူခ စုစုပေါင်းကုန်ကျစရိတ်မှာ(၆)သိန်းခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ မိမိတို့ မိသားစုဝင်များ ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပါ၍ ကုန်ကျစရိတ်နည်းပါးကြောင်း၊ ရေသွင်းစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးသောတောင်သူများတွင် ကုန်ကျစရိတ်မှာ ပိုမိုကုန်ကျကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယခုနှစ်အထွက်တင်းမှာ (၁)ဧကလျှင် ပျမ်းမျှ(၇)တင်းခန့် (၄)ဧကစိုက်ပျိုးထား၍ (၂၈)တင်းခန့်ထွက်ရှိပြီး (၁)တင်းလျှင် (၉၂၀၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချရ၍ ဝင်ငွေမှာ (၂၅)သိန်းခန့်ရရှိပြီး အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုမှာ (၁၉)သိန်းခန့်ရရှိကြောင်း ယခင်နှစ်ထက်သိသိသာသာ ဝင်ငွေပိုမိုရရှိ၍ စိုက်တောင်သူများလုပ်ငန်းအဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း တောင်သူ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရပါသည်။

      ဆောင်းသီးနှံကျွန်းစားတော်ပဲသည် ဧရာဝတီမြစ်ရိုးတစ်လျှောက် မြေနုကျွန်းများတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြပြီး ပြည်တွင်းစားသုံးမှုပဲများတွင် တစ်မျိုးအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး စားသုံးရာတွင်လည်း အရသာအကောင်းဆုံးပဲတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်း၌ စားသုံးမှုများပြားပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု စိုက်ဧကနည်းပါး၍ စားသုံးမှုလိုအပ်ချက်အရ ပြည်ပနိုင်ငံများမှ ဝယ်ယူသုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်ပါ၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဈေးကောင်းရရှိနေသည့် ကျွန်းစားတော်ပဲကို သင့်တော်သည့် စိုက်ပျိုးမြေရှိသည့် တောင်သူများအနေဖြင့် နှစ်စဉ်တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မကွေး)

၂၁.၃.၂၀၂၂ ရက်နေ့ မှ ၂၇.၃.၂၀၂၂ ရက်နေ့အထိ အပတ်စဉ် စားအုန်းဆီ တစ်ပိဿာကုန်ကျစရိတ် တွက်ချက်မှုစာရင်းအား ပူးတွဲပါဖိုင်တွင် ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်-

            ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်စပါးအများဆုံးစိုက်ပျိုးရာ တိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်အိုးကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံရကာ တစ်နိုင်ငံလုံး စားသုံးရန်အတွက် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ပေးနေသော တိုင်းဒေသကြီး ဖြစ်ပါသည်။ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မိုးစပါး(၃၇)သိန်းကျော်၊ တစ်ဧကပျမ်းမျှ အထွက်တင်း (၆၇)တင်းခန့်နှင့် နွေးစပါးစိုက်ဧက(၁၃)သိန်းကျော်၊ တစ်ဧကပျမ်းမျှ အထွက်တင်း (၉၆)တင်း ခန့်ထွက်ရှိကာ စုစုပေါင်း မိုး/နွေစပါးတင်းပေါင်း သိန်းပေါင်း (၄၀၀၀) ကျော်ခန့် ထွက်ရှိပါသည်။ ထို့အပြင် ဆီထွက်သီးနှံများဖြစ်သော မြေပဲ၊ နေကြာ၊ နှမ်း၊ ပန်းနှမ်း၊ ဆူးနှမ်း စိုက်ဧကစုစုပေါင်း (၉၉၆၁၂)ဧက စိုက်ပျိုးပြီး အထွက်တင်း(၂၄၈၁၉၃၅)တင်း ထွက်ရှိကာ ဆီပိဿာ (၁၂၇) သိန်း ခန့်ရရှိပြီး ဆီဖူလုံမှုမှာ(၂၉.၇၅)ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့်အတွက် ဆီလိုအပ်မှုများ ရှိနေသော တိုင်းဒေသကြီး ဖြစ်ပါသည်။

           ယခုအခါ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲမှ စားသုံးဆီအား ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်အရ ပြည့်ပက တင်သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုနေရချိန် စားသုံးဆီကို ပြည်တွင်းဖူလုံသော နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည် နိုင်ရေးအတွက် အစိုးရ ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း စားအုန်းဆီအမယ်တစ်ခုတည်းအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း(၈၃၀)နီးပါး သုံးစွဲခဲ့ရခြင်းအား သက်သာစေရန်အတွက်လည်းကောင်း မိမိတို့နိုင်ငံအတွင်း ဆီဖူလုံရေးအတွက် အစီအမံများချမှတ်ဆောင်ရွက်သွားရန် လမ်းညွှန်မှာကြားခဲ့ပါသည်။

        ထို့အတွက်ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့ကြီးကြပ်မှုဖြင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီး ဌာနက ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ထွက်ရှိသော စပါးတင်းသိန်း(၄၀၀၀)ကျော်မှ ထွက်ရှိမည့် ဖွဲနုတန်ပေါင်း(၇၂၃၂၁၄)တန်အား ဖွဲနုဆီစက်များတည်ဆောက်လည်ပတ်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ ဆီလိုအပ်ချက် တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ပြည့်မီအောင်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဖွဲနုတန်(၁၀၀) ကြိတ်ခွဲပါက ဖွဲဖတ်(၈၄)တန်၊ ဆီကြမ်း(၁၀)တန် ပြန်လည်ရရှိပြီး (၆)ရာခိုင် နှုန်းမှာ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းပျောက်ဆုံးသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဆီကြမ်း(၁၀) တန်အား အဆင့်ဆင့် ပြန်လည် သန့်စင်ပါက ဆီချောပိဿာ(၃)တန်မှ (၃.၅)တန်ထွက်ရှိပြီး ဘေးထွက်ပစ္စည်းများမှာ ဖယောင်း ကြမ်း(၅.၈)ရာခိုင်နှုန်း၊ ဆပ်ပြာကြမ်း(၅၀-၈၀)ရာခိုင်နှုန်း၊ အရောင်ချွတ်ဖတ်(၃) ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဖယောင်းချော(၁)ရာခိုင်နှုန်းတို့ကို ရရှိပြီး အဆိုပါပစ္စည်းများမှာ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရာတွင် ပြန်လည်အသုံးပြုကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဖွဲနု(၁)တန်ကိုကြိတ်ခွဲပါက  ဖွဲနုဆီ(၀.၀၃-၀.၀၃၅)တန်(၁၈ ပိဿာမှ ၂၁ပိဿာ အထိ) ရရှိကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

           ထို့ကြောင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ထွက်ရှိသော ဖွဲနုတန်ပျမ်းမျှ (၇၂၃၂၁၄)တန်အား ကြိတ်ခွဲပါက ဆီပိဿာပေါင်း(၉၄)သိန်းခန့် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပါသဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၏ ဆီလိုအပ်ချက်(၂၄.၃၇)ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

          ၎င်းအပြင် ဖွဲနုဆီသည် ဆီအရည်အပိုင်းများသော စားသုံးဆီဖြစ်ခြင်း၊ ဖွဲနုဆီတွင်မပြည့်ဝအဆီ အက်ဆစ်များအချိုးညီ ပေါင်းစပ်ပါဝင်ပြီး ပြည့်ဝအဆီအက်ဆစ်ပါဝင်မှု ရာခိုင်နှုူန်း အလွန်နည်းခြင်းတို့ကြောင့် မကောင်းသော ကိုလတ်စထရော မြင့်တက်မှုကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ရေး၊ နှလုံးကျန်းမာရေးကို အလွန်အထောက်အကူပြုနိုင်သည်ဟု ပညာရှင်များက ထောက်ခံထားကြပါသည်။ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ပါဝင်သောကြောင့် ဆီစားတည်မြဲမှု ကြာရှည်စေပြီး အထားခံခြင်း၊ အရွယ်မတိုင်မီ အိုမင်းရင့်ရော်မှုကို တားဆီးပေးခြင်း၊ အိုမီဂါ-၃ ပါဝင်မှုကြောင့် ကိုယ်ခံစားမြင့်တင်စေခြင်းစသည့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကျိုးပြု စားသုံးဆီလည်း ဖြစ်ပါသည်။

          သို့အတွက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဆန်စပါးကြိတ်ခွဲရာမှ ထွက်ရှိသော ဘေးထွက်ပစ္စည်းဖွဲနုအား ဖွဲနုဆီကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ခြင်းအားဖြင့် ဒေသတွင်း၊ နိုင်ငံအတွင်း လိုအပ်သော ဆီဖူလုံမှု လိုအပ်ချက်အား ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ သုံးစွဲမှုလျော့နည်းကာ ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူဖြစ်စေမည့်အပြင် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ရရှိနိုင်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင် ဖွဲနုဆီစက်များ တည်ဆောက်ခြင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံများ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်  မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်အိုးကြီးမှတစ်ဆင့် ဆီလိုအပ်ချက် ဖူလုံလာစေသည့် တိုင်းဒေသကြီးတစ်ခုအဖြစ် နိုင်ငံ့အတွက် အားထားရသောတိုင်းဒေသကြီးတစ်ခုဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)