ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

      ရွှေဘိုမြို့ပေါ်ရှိ အောင်ဇေယျဈေးတွင် ဆိုင်ခန်းပေါင်း (၁၀၀)ကျော်နှင့် ပျံကျဈေးသည်များအပြင် မိုးကုတ်မြို့သို့တင်ပို့ရောင်းချသည့် သီးနှံလက်ကားဒိုင်များဖြင့် နေ့စဉ် နံနက် (၆)နာရီမှ နေ့လယ် (၂)နာရီအထိ ပိတ်ရက်မရှိ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားလျက်ရှိပါသည်။

       ဇန်နဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် ရွှေဘိုမြို့  ဒေသတွင်းရှိ ကျေးရွာများမှခူးစွတ်၍ရသော တမာဖူးများ စတင်ပေါ်ချိန်ဖြစ်၍ လက်ကားတစ်ပိဿာလျှင် (၁၆၀၀၀)ကျပ်၊ လက်လီတစ်ပိဿာလျှင် (၁၈၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ပေါ်ဦးပေါ်ဖျား၌ ဈေးကောင်းရနေပြီး၊  ထိုတမာဖူးများကို ဈေးအတွင်း လက်လီပျံကျဈေးသည်များကို ဖောက်သည်ပေးသည့်အပြင်၊ ဆိုင်ကယ်ဖြင့် မြို့တွင်း လှည့်လည်ရောင်းချသော ဈေးသည်များ၊ ရွှေဘိုမြို့ပေါ်ရှိ ထမင်းဆိုင်များနှင့် မိုးကုတ်မြို့သို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း  အောင်ဇေယျဈေးအတွင်းရှိ သီးနှံလက်ကားဒိုင်များမှသတင်းရရှိပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆီအိုးကြီးဟု တင်စားရလောက်အောင် ဆီထွက်သီးနှံ နှမ်း၊ မြေပဲတို့အား အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြသော်လည်း စပါးကို မကွေးမြို့နယ်အနေဖြင့် (၂၃၅၂) ဧကသာ စိုက်ပျိုးကြသဖြင့် ဆန်ဖူလုံမှုမရှိ၍ စပါးထွက်ရှိရာ အခြားတိုင်း/ပြည်နယ်များမှ တင်သွင်းရကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း စပါး အဓိကစိုက်ပျိုးသည့် ဧရာဝတီတိုင်းမှ ဆန်(၄၅၄၇၁) အိတ်၊ မန္တလေးတိုင်းမှ(၇၇၇၉)အိတ်၊ ရန်ကုန်တိုင်းမှ(၂၁၇၅)အိတ်၊  စစ်ကိုင်းတိုင်းမှ(၃၀၀၀)အိတ်၊ ရခိုင် ပြည်နယ်မှ(၁၄၄၀)အိတ် စုစုပေါင်း(၅၉၈၆၅)အိတ်တို့ စီးဝင်ခဲ့ကြောင်းနှင့် ဒေသတွင်း အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေသော ဆန်စျေးနှုန်းများမှာ  ဧရာပဒေသာ(ပွင့်ဖြူ) (၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင် (အဟောင်း) ကျပ် (၇၈၀၀၀-၈၃၀၀၀)၊ (အသစ်)ကျပ်(၆၈၀၀၀-၇၀၀၀၀)၊ ဧရာပဒေသာ(မြောင်းမြ) (၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင် (အသစ်)ကျပ်(၆၀၀၀၀-၆၀၅၀၀)၊ ပေါ်ဆန်းမွှေး(ရွှေဘို) (၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင်(အဟောင်း) ကျပ် (၉၅၀၀၀-၁၀၀၀၀၀)၊ (အသစ်)ကျပ်(၈၀၀၀၀-၈၅၀၀၀)၊ ပေါ်ဆန်းမွှေး(မြောင်းမြ) (၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင်(အဟောင်း) ကျပ်(၇၀၀၀၀)၊ မနောသုခ(မြောင်းမြ)(၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင် (အသစ်) ကျပ်(၅၃၀၀၀- ၅၅၀၀၀)နှင့် ဖန်သီး (၂၄)ပြည် တစ်အိတ်လျှင် (အသစ်)ကျပ်(၅၇၅၀၀) တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

        ဆိပ်ဖြူမြို့ ကြက်သွန်နီ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဇန်နဝါရီလ(စတုတ္ထ)ပတ်အတွင်း မိုးကြက်သွန်နီ(အသစ်)များ တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှ ကြက်သွန်နီကုန်ချိန် ပိဿာ(၅)သောင်းခန့် (၁)ပတ်အတွင်း စုစုပေါင်းပိဿာ(၅)သိန်းခန့် ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

       ယခု(၁)ပတ်အတွင်း (မိုး)ကြက်သွန်နီ (၁)ပိဿာဈေးနှုန်းမှာ အမြင့်ဈေးထိပ်စ(ရှယ်) ကျပ်(၁၇၂၅ မှ ၁၆၅၀)၊ အလတ်စ ကျပ်(၁၄၇၅ မှ ၁၃၅၀)၊ အသေးစ ကျပ်(၁၁၀၀ မှ  ၉၅၀)ဈေးနှုန်းတို့ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခင် ဇန်နဝါရီ(တတိယ)ပတ်တွင် ကြက်သွန်နီ ထိပ်စ အမြင့်ဆုံးဈေး မှာ(၁)ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၅၀)ဈေးနှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့၍ ယခု(၁)ပတ်တွင် ထိပ်စ(ရှယ်) ကျပ်(၂၅၀)၊ အလတ်စနှင့် အသေးစတို့မှာ ကျပ်(၂၀၀)စီခန့် ဈေးနှုန်းကျဆင်းခဲ့သည်။

     ဆိပ်ဖြူမြို့မှ ကြက်သွန်နီများကို အခြားတိုင်းဒေသကြီးများသို့ စီးထွက်မှုမှာ ရန်ကုန်ဘုရင့် နောင်ပွဲရုံ၊ ပြည်မြို့၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်မြို့နှင့် မော်လမြိုင်မြို့၊ ပြည်ပပို့ကုန်အဖြစ် မြဝတီမြို့နှင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ယခု(၁)ပတ်အတွင်း စုစုပေါင်းပျမ်းမျှပိဿာ(၅)သိန်း၊ (၁၄၂၈၅)အိတ်၊ တန်ချိန်(၃)သောင်းခန့် ကုန်စည်စီးဆင်းခဲ့ကြောင်း ကုန်စည်ဒိုင်ဈေးကွက်မှ သိရှိရသည်။

      ဆိပ်ဖြူမြို့ ပတ္တမြားဈေးအတွင်းရှိ ဈေးတန်းများတွင် ကြက်သွန်နီ အရွယ်အစား အရည်အသွေးလိုက်၍ (၁)ပိဿာလျှင် လက်ကားဈေး  ကျပ်(၁၈၀၀ မှ ၇၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း ကုန်စိမ်းရောင်းချသူ ဈေးသည်များမှတစ်ဆင့် သိရှိရသည်။

DOCA(မကွေး)

        တိုင်းတောင်သူဖွံ့ဖြိုးရေးအဖွဲ့ (RFDA)၊ မြန်မာနှမ်းစိုက် တောင်သူများအသင်း (Mysfa)နှင့် စိမ်းလန်းစိုပြေအညာမြေအဖွဲ့(GEUL)တို့ ပူးပေါင်းပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပဲစဉ်းငုံသီးနှံ စုပေါင်းရောင်းချပွဲကို ရေနံချောင်းမြို့ စက်မှုဇုန်ရှိ (New One)စက်ရုံတွင်  ရေနံချောင်းစင်တာ(၁)ခုနှင့် မကွေးမြို့၊ ကံလှ ကျေးရွာရှိ (GBS) စက်ရုံတွင် မကွေးစင်တာ(၁)ခု စုစုပေါင်းစင်တာ(၂)ခုခွဲ၍ ဖွင့်လှစ်ဝယ်ယူခဲ့ပါသည်။

      ရေနံချောင်းစင်တာအား  (၁၂.၁၂.၂၀၂၂)ရက်နေ့မှ (၂၀.၁.၂၀၂၃)ရက်နေ့ အထိ ဖွင့်လှစ် ဝယ်ယူခဲ့ရာ ပဲစဉ်းငုံသီးနှံ(၁၈၈၂)တန်နှင့်  မကွေးစင်တာအား  (၁၅.၁၂.၂၀၂၂)ရက်နေ့မှ (၂၄.၁.၂၀၂၃)ရက်နေ့ အထိ ဖွင့်လှစ်ဝယ်ယူခဲ့ရာ ပဲစဉ်းငုံသီးနှံ(၂၅၇.၄၂)တန် စုစုပေါင်းစင်တာ(၂)ခုပေါင်းအနေဖြင့် (၂၁၃၉.၄၂) တန် ဝယ်ယူရရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် ဝယ်ယူပြီး ပဲစဉ်းငုံသီးနှံများကို ရေနံချောင်းမြို့နှင့် မကွေးမြို့မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ တင်ပို့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

       ပဲစဉ်းငုံသီးနှံစုပေါင်းရောင်းချပွဲကို မကွေး၊ မင်းဘူး၊ မြို့သစ်၊ ရေနံချောင်း၊ ချောက်မြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာပေါင်း (၁၅၀)မှ တောင်သူများက လာရောက်ရောင်းချခဲ့ကြောင်းနှင့်  (၁၂.၁၂.၂၀၂၂)ရက်နေ့ တွင် ပဲစဉ်းငုံ(၂၀)ပိဿာ(၁)တင်းလျှင် ကျပ်(၅၃၈၀၀)ဖြင့် စတင်ဝယ်ယူခဲ့ပြီး (၂၄.၁.၂၀၂၃)ရက်နေ့ တွင် ပဲစဉ်းငုံ (၂၀)ပိဿာ (၁)တင်းလျှင် ကျပ်(၅၇၂၀၀)ဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သဖြင့် စတင်ဖွင့်လှစ်ဝယ်ယူ စျေးမှတဖြေး‌ဖြေး စျေးနှုန်းမြင့်လာခဲ့ရာ ပဲစဉ်းငုံ(၂၀)ပိဿာ တစ်တင်းလျှင်  ကျပ်(၃၄၀၀)ထိ စျေးနှုန်း မြင့်တက်ရရှိလာကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

       လက်ဖက်ပင်သည် အပင်ငယ်မျိုးဖြစ်ပြီး အမြဲတမ်းစိမ်းစိုလျက်ရှိသည်။ သဘာဝ အလျှောက်ပေါက်သောလက်ဖက်ပင်သည် ပေ၃၀ခန့်အထိမြှင့်နိုင်သည်။ သို့သော် လက်ဖက်ခြံများတွင်မူ ထိုမျှလောက်မြင့်အောင်မထားဘဲ လေးပေငါးပေလောက်သာမြင့်ရန် အစဉ်ဖြတ်ထားပေးလေ့ရှိသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အကိုင်းအခက်များစွာမထွက်ဘဲအရွက်များကို များနိုင်သမျှများစေရန် ဖြစ်သည်။ လက်ဖက်ရွက်ခူးသူများသည် များသောအားဖြင့် အမျိုးသမီးနှင့်ကလေးများသာဖြစ်သည့်အတွက် အရွက်များခူးရာတွင် လက်လှမ်းမီမီနှင့် တစ်ပင်လုံးကိုခူးနိုင်စေရန် ဖြစ်လေသည်။ လက်ဖက်ပင်တွင် လက်ဖက်ရွက်သည် အသုံးဝင်အဖိုးတန်သောပစ္စည်းဖြစ်၏။ လက်ဖက်စိုက်ပျိုးရာတွင် လက်ဖက်စေ့များကို သင့်တော်သောမြေ၌ဦးစွာပျိုးပေး၍ တစ်ပေလောက်ကြီးလာသောအခါမှ ခြံများသို့ရွှေ့ပြောင်းပြီးလျှင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်ကို ငါးပေခြောက် ပေခန့်ခွာ၍စိုက်ရသည်။ အများအားဖြင့်လက်ဖက်ပင်များကို တောင်စောင်းများတွင်လှေကားထစ်သဖွယ်အဆင့်ဆင့်ပြုလုပ်၍ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြလေသည်။ လက်ဖက်ပင်စိုက်ပျိုးသောဒေသနှင့် ရာသီဥတုတို့အပြင်အပင်၏ သန်စွမ်းမှုပေါ်တွင် အကြောင်းပြု၍ လက်ဖက်ရွက်များကို တစ်နှစ်လျှင် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ခူးယူနိုင်သည်။ ပူသောဒေသများတွင် နွေခြောက်လအတွင်း ရက်သတ္တတစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်မျှခူးနိုင်၍ အေးသောနေရာများတွင်မူ ခူးသည့်အကြိမ်အရေအတွက်ကို လျှော့ပေးရပါသည်။ အပင်မနာအောင်လည်း အထူးဂရုပြုရန်လိုပေသည်။  မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း တောင်ပိုင်နယ်၊ မိုးမိတ်နယ်နှင့် မိုင်းလုံနယ်များတွင် လက်ဖက်ပင်များကိုစိုက်ပျိုးသည်။   မိုးမိတ်နယ်နှင့်မိုင်းလုံနယ်တို့မှထွက်သော လက်ဖက်ခြောက်၊ လက်ဖက်စိုများကိုအပြင်တောင်ဟုခေါ်၍ တောင်ပိုင်းနယ် သို့မဟုတ် နမ့်ဆန်နှင့်မိုင်းငေါ့ အပါအဝင်ဒေသများမှထွက်သော လက်ဖက်ခြောက်၊ လက်ဖက်စိုတို့ကို အတွင်းတောင်ဟုခေါ်သည်။ လက်ဖက်ရွက်ကို အချဉ်ဖောက်၍နှပ်ကာရရှိလာသော လက်ဖက်စိုကို အစာပလာ မျိုးစုံရောပြီး လက်ဖက်သုပ် အဖြစ် စားသုံးကြသည်။ လူသိများသောလက်ဖက်ခြောက်နှစ်မျိုးမှာမူ လက်ဖက်ခြောက်မည်းဟုခေါ်သော အချိုသောက်လက်ဖက်ခြောက်မျိုးနှင့် လက်ဖက်ခြောက်စိမ်းဟုခေါ်သော အကြမ်းသောက် လက်ဖက်ခြောက်မျိုးတို့ဖြစ်ကြသည်။ ထိုနှစ်မျိုးမှာ လက်ဖက်ပင်တစ်မျိုးစီမှရခြင်းမဟုတ်၊ လက်ဖက်တစ်ပင်တည်းမှပင်ရ၍ တစ်မျိုးစီပြုပြင် ထားခြင်းသာဖြစ်လေသည်။   လက်ဖက်ခြောက်ဖြစ်အောင်ပြုပြင်ရာ၌ခူးပြီးသောအရွက်များကို ပထမတွင်နွမ်း၍ နူးညံ့ပျော့ပျောင်း လာသည့်တိုင်အောင်ဖြန့်ထားရသည်။ ထို့နောက်အရွက်များ ကျို၍အနံ့ရှိသည့်အစေးများထွက်လာစေရန်လိပ်ပေးရသည်။ လက်ဖက်ခြောက်တွင် သီအင်းဓာတ်ပါ၍ ထိုဓာတ်မှာကော်ဖီတွင်ပါသည့် ကဖိန်းဓာတ်နှင့်အတူတူပင်ဖြစ်သည်။ မြန်မာလူမျိုးများ အနှစ်သက်ဆုံးဟု ပြောလေ့ပြောထရှိခဲ့ကြသော အာဟာရဝတ္ထုသုံးမျိုးမှာထဲတွင် လက်ဖက်သည်လည်း အဓိကပါဝင်ပါသည်။ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုတွင် လက်ဖက်သည်အရေးပါ၏၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ဖက်အစိုနှင့်အခြောက်ဟူ၍ရှိရာ ထိုနှစ်မျိုးစလုံးကိုပင်သုံးစွဲကြသည်။ သောက်သုံးပြီးသော လက်ဖက်စိမ်းထုပ်ကို နွေးနေသောအချိန်တွင် မျက်ခွံပေါ်တွင်ကပ်လျှင် သွေးလည်ပတ်မှုကိုကောင်းစေပြီး မျက်ကွင်းညိုခြင်း၊ မျက်ရည်အိပ်ဖောင်းခြင်းတို့ကိုပျောက် ကွယ်စေနိုင်သည်။ ရေခဲစိမ်ထားသောလက်ဖက်စိမ်းထုပ်ဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်တွင်ဖိကပ်ထားပါ ကဖောရောင်ခြင်းကိုပျောက်ကွယ်စေသည်။   နှုတ်ခမ်းခြောက်သွေ့ကွဲအက်ခြင်း၊ ခြေဖနောင့် အက်ကြောင်းထခြင်းတို့သည် ခန္ဓာကိုယ်ရေဓာတ်လိုအပ်နေသည်ကိုဖော်ပြနေသည် သာမက၊ ခန္ဓာကိုယ်ရှိဆဲလ်လည်း ပျက်ဆီးနေသည်။ တစ်ပတ်လျှင်၃-၅ကြိမ်အထိ နှုတ်ခမ်းနှင့်ခြေဖနောင့်ကို လက်ဖက်ဖြင့် သုတ်လိမ်းပါက လက်ဖက်ခြောက်တွင်ပါသော ဖီနောဓာတ်ပါဝင်ခြင်းကြောင့် ခြောက်သွေ့ရာမှစိုပြေလာစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရှိဆဲလ်များ ပြန်လည်ရှင်သန်မျိုးပွားလာစေနိုင်ပါသည်။ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုထဲတွင် လက်ဖက်သည်မပါမဖြစ်များစွာအသုံးဝင်သကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လည်း အသုံးဝင်ပြီးအကျိုးသက်ရောက်မူကောင်းစွာရရှိနိုင်သော အရွက်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ လက်ဖက်တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုကောင်းကျိုးများစွာရှိသောကြောင့် လက်ဖက်ကို အသုံးပြုပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။

DOCA(ကယား)