ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသဖြစ်သည့် အားလျှော်စွာ ပုဇွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအတွက် အကောင်းဆုံးဒေသများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုသိမ်၊ ဘိုကလေး၊ မြောင်းမြနှင့် ကျောင်းကုန်းဒေသများတွင် ပုဇွန်ကန်များ အကြီးအကျယ်တည်ရှိပြီး ပြည်တွင်းသို့ ရော ပြည်ပဈေးကွက်သို့ပါ တင်ပို့နေသည်။
ဒေသခံများအတွက် အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး လယ်မြေနှင့်ရေလွှမ်းဒေသများကို ပုဇွန်ကန်များအဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ ဘိုကလေးနှင့် မြောင်းမြခရိုင်တို့မှာ ဒီရေဝင်ရောက်သော ဒေသများဖြစ်သည့်အတွက် ပုဇွန်မွေးမြူရေးအတွက် အထောက်အကူ ပြုသည့် သဘာဝအရင်း အမြစ်ကောင်းများ ရရှိသည်။ ကျောင်းကုန်းဒေသတွင် ငါးနှင့်ပုဇွန် ရောမွေးမြူသည့် စနစ်ကို အသုံးပြုလျက်ရှိပြီး စီးပွားဖြစ်မွေးမြူမှုများ တိုးတက်လာသည်။
မွေးမြူရေးစနစ်နှင့် ထုတ်လုပ်မှုစနစ်အနေဖြင့် အများစုမှာ သဘာဝကန်စနစ် (Extensive) နှင့် အချိုးကျမွေးမြူရေး (Semi-intensive) စနစ်များကို အသုံးပြုသည်။ ထုတ်လုပ် မှု အနေဖြင့် တစ်ဧက ပုဇွန် ၅၀၀ ကီလိုဂရမ်မှ ၇၀၀ ကီလိုဂရမ် အထိ ထွက်ရှိသည်။ တစ်နှစ်လျှင် ပုဇွန်တန်ချိန် ၁၀,၀၀၀ ကျော် ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ပြည်ပသို့ အဓိကတင်ပို့နေသည်။ ပြည်တွင်း ဈေးကွက် အနေဖြင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် အခြားမြို့ကြီးများသို့ အဓိကရောင်းချပါသည်။ ပြည်ပတင်ပို့မှုအနေဖြင့် တရုတ်၊ ထိုင်း၊ စင်ကာပူနိုင်ငံများသို့ အဓိကတင်ပို့ပြီး တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၈၀,၀၀၀ ကျပ်မှ ၉၀,၀၀၀ ကျပ် အထိ ရရှိသည်။
စိုက်ပျိုးရေး၊မွေးမြူရေးနှင့်ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနမှလည်း ပုဇွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအား အတိုးမဲ့ချေးငွေ နှင့် နည်းပညာလေ့ကျင့်သင်ကြားမှုများ ပေးလျက်ရှိပြီး JICA (ဂျပန် နိုင်ငံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့) နှင့် FAO (ကုလသမဂ္ဂစားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့) တို့မှ ရေရှည်တည်တံ့သော ပုဇွန်မွေးမြူရေးစနစ်များ ဖော်ဆောင်ရန် အကူအညီ ပေးလျက်ရှိပါသည်။
ထို့ပြင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ပုဇွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းသည် ဒေသခံများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေပြီး ပြည်ပဝင်ငွေရရှိရေးအတွက်လည်း အရေးပါသည်။ နည်းပညာနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ တိုးမြှင့်နိုင်ပါက အနာဂတ်တွင် ပိုမိုတိုးတက်လာမည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။
DOCA(ဧရာဝတီ)