ထိုင်းနိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် သီးနှံရိတ်သိမ်းပြီး နောက် ရိုးပြတ်မီးရှို့သော ပြောင်းစိုက်ခင်းများမှ ထွက်ရှိသည့် ပြောင်းဖူးစေ့များတင်သွင်းမှုအား တားမြစ်ရန်အတွက် အစိုးရအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်ကိုရယူရန် စီစဉ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိ ရသည်။

          စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာနနှင့် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင် တက် ရောက်ခဲ့သော အစည်းအဝေးတစ်ရပ်တွင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မီးခိုးမြူပြဿနာကို လျှော့ချနိုင်ရန် အတွက် ထိုကဲ့သို့ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ပြောင်းများတင်သွင်းခြင်းကို တားမြစ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ သည်ဟု အစိုးရ၏ ဒုတိယပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Anukul Prueksanusak က ပြောကြားခဲ့သည်။

          အဆိုပါ အစီအမံများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြောင်းတင်သွင်းသူများသည် သီးနှံရိတ်သိမ်းပြီး နောက် မီးရှို့ခြင်းမပြုသော စိုက်ခင်းများမှ ထုတ်လုပ်ရရှိသည့် ပြောင်းများဖြစ်ကြောင်း အာမခံချက် ပေးနိုင်ရန်အတွက် ပြောင်းတင်ပို့သည့်နိုင်ငံများရှိ သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များထံမှ ထောက်ခံချက် လက်မှတ်များရရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ပြောင်းတင်သွင်းသူများသည် တင်သွင်းလာသော ပြောင်းများကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် စိုက်ခင်းများ၏ တည်နေရာကို ဖော်ပြသော မြေပုံများကို လည်း ပြသရန်လိုအပ်ကြောင်း Mr Anukul က ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

          ထိုင်းနိုင်ငံ၌ နှစ်စဉ် ပြောင်းတန်ချိန် ၄ သန်းမှ ၅ သန်းအထိ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ပြောင်းဝယ်လိုအားမှာမူ တန်ချိန် ၈ သန်းမှ ၉ သန်းအထိ ရှိကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယခင်နှစ်တွင် ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအိုနှင့် မြန်မာတို့ထံမှ ပြောင်းတန်ချိန် ၂ သန်း တင်သွင်းခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံမှ ၈၇%၊ လာအိုနိုင်ငံမှ ၁၂.၆၁% နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှ ၀.၃၉% အသီးသီး ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း Mr Anukul ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရှိရသည်။

Source: Bangkok Post, 2 February, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

          အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအားဖြင့် ၆ နှစ်တာကာလအတွင်း ပဲမျိုးစုံ ဖူလုံမှုရရှိရေး အထူးလုပ်ငန်းတာဝန် (Mission for Aatmanirbharta in Pulses) ကို စတင်ချမှတ် လိုက်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မည်ဟု အိန္ဒိယအစိုးရက ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

          ၂၀၂၅-၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် အစိုးရ၏ ရငွေနှင့်အသုံးစရိတ် အစီအမံကို တင်ပြရာ၌ အိန္ဒိယ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Nirmala Sitharaman က အထူးသဖြင့် ပဲစင်းငုံ၊ မတ်ပဲနှင့် ပဲနီလေးတို့ အပါ အဝင် ကိုယ်ပိုင်ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအားဖြင့် ပဲမျိုးစုံဖူလုံစေရေး အထူးလုပ်ငန်းတာဝန်ကို ၆ နှစ်တာ အစီအမံအဖြစ် ယခုအချိန်မှစတင်၍ လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး ဗဟိုသမဝါယအေဂျင်စီများဖြစ်သော NAFED နှင့် NCCF တို့သည် ရှေ့လာမည့် ၄ နှစ်အတွင်း ၎င်းတို့ထံမှတ်ပုံတင်ထားသည့် တောင်သူ များထံမှ အဆိုပါ ပဲသုံးမျိုးကို စာချုပ်များချုပ်ဆိုလျက် ဝယ်ယူသွားမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

          ၎င်းပဲမျိုးစုံ အထူးလုပ်ငန်းတာဝန်သည် ဘတ်ဂျက်လျာထားချက် အစီအစဉ်အတိုင်း ရာသီ ဥတုဒဏ် ခံနိုင်ရည်ရှိသော သီးနှံမျိုးစေ့များကို ဖွံဖြိုးတိုးတက်စေပြီး စီးပွားဖြစ်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး အလေးပေးလျက် ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် တောင်သူ လယ်သမားများ ဝင်ငွေတိုးတက်ရရှိရန်အတွက် ဈေးနှုန်းများ သေချာခိုင်မာစေရေးနှင့် ရိတ်သိမ်း ချိန်လွန် သိုလှောင်မှုနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုများ တိုးတက်ကောင်းမွန်ရေးတို့ကိုလည်း ရှေ့ရှုဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်သည်။

          ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ၊ စားသုံးသူနှင့် တင်သွင်းသူဖြစ်သော အိန္ဒိယ နိုင်ငံအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော ၂ နှစ်တာကာလ၌ ရာသီဥတုပုံပျက်ယွင်းမှုကြောင့် ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှုများဖြစ်ပေါ်ပြီး ပြည်ပမှတင်သွင်းမှုအပေါ် မှီခိုမှု မြင့်တက်လာခဲ့ သည်။ ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းခြင်းက ဈေးနှုန်းများကို မြင့်တက်လာစေခဲ့ပြီး လက်ရှိ ၂၀၂၄-၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်၏ ပထမ ၉ လအတွင်း ဒေါ်လာ ၃.၇၈ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသော ပဲမျိုးစုံကို တင်သွင်းခဲ့ရ သည်။ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ် အလားတူကာလ၌ တင်သွင်းခဲ့သည့်တန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၂.၄၆ ဘီလီယံနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပိုမိုလာခြင်းဖြစ်သည်။

          အစိုးရ၏ သီးနှံအထွက်ခန့်မှန်းချက်များအရ တစ်နိုင်ငံလုံး ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ၂၀၁၅-၁၆ ခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၁၆၃.၂၃ သိန်းရှိရာမှ ၂၀၂၁-၂၂ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၂၇၃.၀၂ သိန်းအထိ မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း ရာသီဥတု ပုံသဏ္ဌာန် မမှန်ခြင်းကြောင့် ၂၀၂၃-၂၄ ခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၂၄၂.၄၆ သိန်းသို့ အထွက်ပမာဏ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၄-၂၅ မိုးသီးနှံရာသီကာလတွင်ပင် ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးမှု ဧရိယာ တိုးတက်မှုရှိသော်လည်း ယခင်နှစ် မိုးသီးနှံကာလထွက်ရှိမှု တန်ချိန် ၆၉.၇၄ သိန်းအောက် အနည်းငယ် လျော့နည်းလျက် အထွက်စုစုပေါင်းသည် တန်ချိန် ၆၉.၅၄ သိန်းသာ ရရှိခဲ့သည်။

          ပြည်တွင်း၌ ရောင်းလိုအားအပိုင်းကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် အစိုးရသည် ပဲစင်းငုံ လွတ်လပ်စွာ တင်သွင်းခွင့်ပြုသည့်ကာလကို ၂၀၂၆ ခုနှစ် မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ သက်တမ်းတိုးမြှင့်ပေးခဲ့ သည်။  သို့ရာတွင် စားတော်ပဲအား အကောက်ခွန်လွတ် တင်သွင်းခွင့်ကာလသည် ယခုနှစ် ဖေဖော် ဝါရီ ၂၀ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ကုလားပဲ အကောက်ခွန်လွတ် တင်သွင်းခွင့်ကာလသည် မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့၌လည်းကောင်း အသီးသီး ကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။

Source: The Hindu Business Line, 1 Feb 2025 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

             Japan Tobacco International (JTI) ၏ ဥက္ကဋ္ဌ Eddy Pirard သည် ဖနွမ်းပင်မြို့တွင် ဆီးနိတ်ဥက္ကဋ္ဌ Hun Sen နှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ဆေးဝါးနှင့်အစားအသောက် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းများကဲ့သို့သော ကဏ္ဍများတွင် အခွင့်အလမ်းအသစ်များရှာဖွေရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ Eddy Pirard က ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံရှိ (JTI) သည် JT Group ၏ လုပ်ငန်းခွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ဂျပန်အစိုးရမှပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်းနှင့် ကုမ္မဏီသည် ဆေးဝါးနှင့် အစား အသောက်ပြုပြင်ရေးလုပ်ငန်းများအပါအဝင် ဆေးလုပ်လုပ်ငန်းနှင့်အခြားကဏ္ဍများတွင် ပါဝင် ဆောင်ရွက်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ လူမှုစီးပွားရေးသုတေသနပညာရှင် Chey Tech က ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ဂျပန်ကုမ္မဏီများ၏ စိတ်ဝင်စားမှုသည် ဆေးဝါးနှင့် အစားအသောက်ပြုပြင်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အပြုသဘောဆောင်သောတိုးတက်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ဂျပန်နိုင်ငံမှရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့်အတူ အခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တိုးတက်ကောင်းမွန်သော နိုင်ငံရေးပတ်ဝန်းကျင်၊ အခြေခံအဆောက်အအုံများနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်ရန် စံနာမူနာအဖြစ်ဆောင်ရွက်သည့် Minbea Mitsumi ကုမ္မဏီကဲ့သို့သော အောင်မြင်မှုများစွာရရှိခဲ့သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း Chey Tech မှ ထပ်မံပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

Source : Khmer Times

DOCA(ရန်ကုန်)

            ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖော်ဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်မှ မတ်လ ၂ ရက်နေ့အထိ လေးရက်ကြာ ကျင်းပရန်စီစဉ်ထားသည့် “၁၈ ကြိမ်မြောက်၊ ကမ္ဘောဒီးယား ထုတ်ကုန်များ၊ သစ်သီးများ နှင့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များပြပွဲ ၂၀၂၅” ကို Siem Reap ပြည်နယ်တွင် လက်ခံကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန(MOC) မှာထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ပြပွဲသည် ဒေသတွင်းထုတ်လုပ်မှုများ မြှင့်တင်ရန်၊ ကမ္ဘောဒီးယားထုတ်ကုန်များကိုပံ့ပိုးကူညီရန်၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊ အိမ်ခြံမြေပိုင်ရှင်များ၊ သစ်သီးဝလံ စိုက်ပျိုးသူများ၊ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသူများနှင့် ကုန်သည်များအကြား တူညီသည့်ကုန်သွယ်မှု ပလပ်ဖောင်းတစ်ခုဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်သည်။ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီး ဌာန(MOC) မှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ထုတ်လုပ်သူများ၊ တင်သွင်းသူများ၊ ပရိုဆက်ဆာများ၊ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ခြံပိုင်ရှင်များ၊ သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုး သူများအား ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်များကို ခင်းကျင်းပြသကာ ပြပွဲတွင်ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခြင်း စာချုပ်များချုပ်ဆိုနိုင်ရန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအား ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်မှ ၂၅ ရက်နေ့အထိ ၄ ရက်တာကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော “၁၇ ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီးယား၊ သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ပြပွဲ ၂၀၂၄” တွင် နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားများ နှင့်အတူ Siem Reap ပြည်နယ်မှ ဒေသခံအများအပြားသည် ပြပွဲသို့လာရောက်ခဲ့ ကြပြီး လက်ဆက်သောသစ်သီးဝလံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သီဟိုဠ်စေ့နှင့် ငရုတ်ကောင်းကဲ့သို့သော ကမ္ဘောဒီးယားလယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် လက်မှုပစ္စည်းများဝယ်ယူမှု သိသိသာသာမြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန (MOC) မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

Source : Khmer Times

DOCA(ရန်ကုန်)

            ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ Binh Duong ပြည်နယ်၏ ပြည်သူ့ကော်မတီသည် စုစုပေါင်းမတည်‌ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသော ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီမံကိန်း ၇ ခုအတွက် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုအသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်နှင့် မူအားဖြင့်ခွင့်ပြုချက်ပေးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၎င်းတို့ထဲ တွင် Vietnam-Singapore Industrial Park Joint Venture Co.,Ltd (VSIP) သည် စက်မှုဇုန် အခြေခံအဆောက်အအုံစီမံကိန်း ၂ ခုအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလိုင်စင် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၎င်းတို့တွင် VSIP Binh Duong Residental Development Co.,Ltd ၏ ဗီယက်နမ်-စင်ကာပူ စက်မှုဇုန် ၃ ( VSIP 3) တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၄၁.၂ သန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့်စီမံကိန်းနှင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇၁ သန်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် မြို့ပြဧရိယာသစ်စီမံကိန်း တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုစီမံကိန်းနှစ်ခု၏ စုစုပေါင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၁၂.၂ သန်း ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့ပြင် VSIP 3 တွင် တည်ရှိသည့် Timotion Vietnam Limited Liability Company နှင့် Axman Vietnam Co.,Ltd ၏ စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃ သန်း တန်ဖိုးရှိသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်း ၂ ခုကိုခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ပြည်နယ်သည် တည်ရှိပြီး စီမံကိန်း ၃ ခု၏ စုစုပေါင်းအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅ သန်းတန်ဖိုးရှိသော မတည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထပ်မံတိုးချဲ့မှုကိုလည်း ခွင့်ပြုချက်ချ‌‌ပေးခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ၎င်းတို့တွင် Cheng Loong Binh Duong Paper Co.,Ltd ၏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ တန်ဖိုးရှိသော ထပ်တိုးရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ Deneast Vietnam Co.,Ltd ၏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀.၂ သန်း ထပ်တိုး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်  Dongil Rubber Belt Vietnam Co.,Ltd ၏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅ သန်း ထပ်တိုးရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ Binh Duong ပြည်သူ့ကော်မတီ၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ Vo Van Minh က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအား ပံ့ပိုးပေးမည့် ပြည်နယ်၏အာမခံချက်နှင့် အားကောင်းပြီးစဉ်ဆက်မပြတ်တည်ငြိမ်စွာကြီးထွားရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းများကိုရှာဖွေသွားရန် ထပ်မံကတိကဝတ်ပြုခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ တစ်ချိန်တည်း မှာပင် ဒေသအာဏာပိုင်များသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃၂ သန်းတန်ဖိုးရှိသော အိမ်ရာစီမံကိန်း ၇ ခုအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မူဝါဒများကို ခွင့်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Vietnam Plus

DOCA(ရန်ကုန်)