ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

HSBC Vietnam ၏ ဖော်ပြချက်အရ သုံးနှစ်ခန့်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းမရှိရာမှ တစ်ကျော့ပြန် ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်လာသော အယ်လ်နီညိုကြောင့် အာဆီယံဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏ ကုန်သွယ်မှုမှာ မိုးခေါင်ရေရှားဖြစ်ပေါ်မှု၊ ရေရှားပါးမှုနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတို့ တွေ့ကြုံနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် အယ်လ်နီညိုကြောင့် ဆန်နှင့်ကော်ဖီအပါအဝင် လယ်ယာထွက်ကုန် အထွက်နှုန်းများမှာ သိသာစွာထိခိုက်နိုင်ကြောင်း HSBC Vietnam ၏ စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ခဲ့ကြပါသည်။ အစီရင်ခံစာတွင် ဆန်၊ စားအုန်းဆီနှင့် ကော်ဖီစသောလယ်ယာထွက်ကုန်များသာမက Semiconductor လုပ်ငန်းများလည်း စိန်ခေါ်မှုများ တွေ့ကြုံရနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

အယ်လ်နီညိုသည် ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ ခုနှစ်များတွင် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးကို ပျက်စီးယိုယွင်းစေခဲ့ပြီး ထိုင်းနှင့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့တွင် ဆန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ ၁ဝ ရာခိုင်နှုန်းထက်ပိုမို လျော့နည်းကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကော်ဖီသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏စုစုပေါင်းတင်ပို့မှုတွင် တစ်ရာခိုင်နှုန်းထက်လျော့နည်းပါဝင်သော်လည်း စားအုန်းဆီနှင့်အပြိုင်တင်ပို့လျက်ရှိသည့် အမယ်ဖြစ်ပြီး ဗီယက်နမ်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့မှာ ကမ္ဘာ့ကော်ဖီရောင်းချမှု၏ လေးပုံတစ်ပုံ ပါဝင်ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ခြောက်သွေ့သောရာသီဥတုအခြေအနေကြောင့် ၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄ ခုနှစ်တွင် ရိုဘတ်စတာပဲ (Robusta beans) ထုတ်လုပ်မှုမှာ ၂ဝ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းကျဆင်းမည်ဖြစ်သဖြင့် ကော်ဖီထုတ်လုပ်သည့်နိုင်ငံ၏ ၆ဝ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း USDA ကခန့်မှန်းထားပါသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့သည် ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီရောင်းချမှုတွင် ၈၅ ရာခိုင် နှုန်းပါဝင်လျက်ရှိပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ကာ စားအုန်းဆီသည် အဆိုပါနိုင်ငံများ၏ စုစုပေါင်းတင်ပို့မှုတွင် ၁ဝ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့မှ အာဏာပိုင်များသည် အယ်လ်နီညိုကြောင့် စားအုန်းဆီထွက်ရှိမှုအပေါ် ထိခိုက်မည်ကို သတိပေးလှုံ့ဆော်လျက်ရှိပြီး အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်သည့်ဒေသများအပါအဝင် ခရိုင် ၇ ခုတို့တွင် အရေးပေါ်အခြေအနေများကို ကြေညာခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်ပါက စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုမှာ ကျဆင်းလေ့ရှိပြီး လယ်သမားများမှာ သီးနှံအသစ်များအတွက် နေရာရရှိစေရန် လယ်ကွင်းများကို မီးရှို့ခြင်းကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ မလေးရှားနိုင်ငံစားအုန်းဆီအသင်း၏ သတိပေးပြောကြားချက်အရ ယခုရာသီကာလတွင် စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၁ သန်းမှ ၃ သန်း (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၆-၁၇ ရာခိုင်နှုန်း) လျော့နည်းနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံအာဏာပိုင်များ၏ အဆိုအရ အယ်လ်နီညို၏ အပြည့်အဝအကျိုးသက်ရောက်မှုမှာ ၁၅ လမှ ၁၈ လအတွင်း သိသာထင်ရှားစွာ မတွေ့ရှိရသဖြင့် ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်ကို ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်ထက် ပိုမိုစောင့်ကြည့်သွားရန်လိုအပ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လအစောပိုင်းတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းခရိုင်များတွင် အယ်လ်နီညိုကြောင့် အပူချိန်မြင့်တက်မှုနှင့် မိုးခေါင်ရေရှားမှုတို့ဖြစ်ပေါ်မှုကြောင့် ရေလှောင်တမံများနှင့် ဆည်များ ရေခန်းခြောက်မှုဖြစ်ပေါပြီး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မှုကို ပြတ်တောက်စေခဲ့သဖြင့် အဆိုပါခရိုင်များရှိ လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်သည့်ကုမ္ပဏီများဖြစ်ကြသည့် Samsung နှင့် Foxconn တို့မှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပြတ်တောက်မှုကို တွေ့ကြုံခဲ့ကြရကြောင်း သိရှိရပါသည်။

သို့ရာတွင် လတ်တလောကာလ၌ မိုးအသင့်အတင့်ပြန်လည်ရွာသွန်းခဲ့သဖြင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ရေလှောင်တမံများတွင် ရေများပြန်လည်ရရှိခဲ့ပြီး လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မှုအတွက် လိုအပ်သောရေပမာဏကို ကျော်လွန်ခဲ့ကြောင်းနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်သည့်ကုမ္ပဏီများမှာလည်း ထုတ်လုပ်မှုလျှော့ချခဲ့ကြသဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပြတ်တောက်မှုမှာ လျော့နည်းကျဆင်းလာခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ သို့ရာတွင် HSBC စီးပွားရေးပညာရှင်များက အယ်လ်နီညိုနှင့် ဆက်နွယ်သည့် စွမ်းအင်အရေးကိစ္စကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်ဈေးကွက်မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေချိန်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ထုတ်လုပ်မှုကို စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။

အာဆီယံနိုင်ငံများတွင် အယ်လ်နီညိုကြောင့် စီးပွားရေးထိခိုက်မည့် အလားအလာများအတွက် ကြိုတင်သတိပေးမှုများ ထုတ်ပြန်နေကြပြီး ဒေသတွင်းနိုင်ငံများတွင် မိုးရွာသွန်းမှုပမာဏနှင့် အမျိုးအစားကို ပြောင်းလဲရန် ရာသီဥတုပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း (cloud seeding)၊ လယ်ယာထွက်ကုန်တင်သွင်းမှုများကို စတင်လုပ်ဆောင်ခြင်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှုများကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလျှော့ချခြင်းတို့ဖြင့် အယ်လ်နီညိုဒဏ် လျော့နည်းသက်သာစေရေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

Source: Vietnam News Agency, July 18^th 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

စားအုန်းဆီအဝယ်များပြားလာစေရန် ဈေးနှုန်းများလျှော့ချလာခဲ့မှုကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုသည် ဇွန်လတွင် ၅၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် သုံးလဆက်တိုက်အတွင်း မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း ဦးဆောင်ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့က ဇူလိုင် ၁၄ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ပြောကြားလာခဲ့မှု ကို The Edge Malaysia သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများမှာ ၂၈ လတာအတွင်း အနိမ့်ဆုံးအခြေအနေသို့ ကျဆင်းလာခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယ၏ စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုမှာ မေလတွင် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၄၃၉၁၇၃ တန်ရှိရာမှ ဇွန်လအတွင်း၌ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၆၈၃၁၃၃ တန်အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း မွန်ဘိုင်းမြို့ အခြေစိုက်အိန္ဒိယဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (SEA) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စားသုံးဆီတင်သွင်းသည့် အိန္ဒိယ၏ ဝယ်လိုအားပြန်တက်လာခြင်းသည် မလေးရှား၏ အနာဂတ်စားအုန်းဆီဈေးကွက်ကို အထောက်အကူပြုစေကာ အဓိကထုတ်လုပ်သူများဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားတို့အတွက် ကုန်လက်ကျန်များ လျော့ကျလာစေခဲ့ပါသည်။ လွန်ခဲ့သောလများအတွင်း စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့မှုကြောင့် ဝယ်ယူသူများအနေဖြင့် ဈေးချိုသာသော Soft Oil များကို ပြောင်းလဲဝယ်ယူလာခဲ့ကြသဖြင့် ပဲပုပ်ဆီ၊ နေကြာဆီတို့ထက် ပြည့်ဝဆီပါဝင်မှုမြင့်မားသော စားအုန်းဆီများ၏ အရောင်းအဝယ်မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ အစပြု၍ တင်သွင်းမှုများကျဆင်းလာခဲ့ရာ မေလအတွင်း တင်သွင်းမှုအနည်းဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည်။

နယူးဒေလီမြို့အခြေစိုက်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက စားအုန်းဆီမှာ တင်သွင်းမှုအနည်းဆုံး ဖြစ်ခဲ့ရာမှ လွန်ခဲ့သောရက်သတ္တပတ်များအတွင်း၌ တစ်ဖန် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း ရှိလာခဲ့ကြောင်း၊ ပဲပုပ်ဆီနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရေးနှင့် အဝယ်ပြန်ရရှိလာစေရေးတို့အတွက် ဈေးလျှော့ချ၍ ရောင်းဝယ်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် ပြောဆိုသည်။ ဈေးနှုန်းအကဲဆတ်သော အာရှဝယ်ယူသူများအနေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာမှုနှင့် တင်သွင်းချိန် မြန်ဆန်မှုတို့ကြောင့် ပုံမှန်အားဖြင့် စားအုန်းဆီကိုသာ အမှီပြုဝယ်ယူကြပါသည်။

အိန္ဒိယ၏ ပဲပုပ်ဆီတင်သွင်းမှုမှာ ဇွန်လတွင် တန်ချိန် ၄၃၇၆၅၈ အထိ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းနှင့် နေကြာဆီမှာမူ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁၉၀၇၈၅ ဖြင့် တင်သွင်းမှု ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးဆီ စုစုပေါင်းတင်သွင်းမှုမှာ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၁.၃ သန်းအထိ ၂၄ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်းဖြင့် SEA အသင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အဓိကအားဖြင့် အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ စားအုန်းဆီများကို ဝယ်ယူပြီး  အာဂျင်တီးနား၊ ဘရာဇီး၊ ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့ထံမှ ပဲပုပ်ဆီနှင့် နေကြာဆီတို့ကို ဝယ်ယူတင်သွင်းလျက်ရှိပါသည်။ ယှဉ်ပြိုင်ဖက် ပဲပုပ်ဆီများထက် ဈေးလျှော့ချခဲ့မှုကြောင့် ဇူလိုင်လအတွင်း အိန္ဒိယ၏ စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှုမှာ တန်ချိန် ၇ သိန်း အထက်ရှိနိုင်ကြောင်းဖြင့် ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းလျက်ရှိသည်။

Source: The Edge Malaysia, 14 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ပင်လယ်နက်ဒေသ ကောက်ပဲသီးနှံဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်အား ရုရှားနိုင်ငံဘက်မှ သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်းမပြုပဲ အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်းဆိပ်ကမ်းများအား တိုက်ခိုက်မှုများ တိုးမြင့်လာနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းချက်များ မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ ချီကာဂိုဈေးကွက်၌  ဂျုံ ကြိုတင်ရောင်းဝယ်မှု ဈေးနှုန်းများမှာ ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ၁.၆% မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ရက်သတ္တသုံးပတ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးနှုန်းထားသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပါသည်။ အလားတူ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည်လည်း ၁% ကျော် မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ Odesa ဆိပ်ကမ်းရှိ အခြေခံအဆောက်အအုံများအပေါ် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ညတွင်းချင်း တိုက်ခိုက်မှုက လုံခြုံမှုအာမခံချက်မရှိပဲ ပင်လယ်နက်ဒေသ၌ ကုန်သွယ်စီးဆင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ခြင်းမှာ ဘေးအန္တရာယ်ရှိသည်ဟု သတိပေးလျက်ရှိကြောင်း Fitch Group ၏ သုတေသနယူနစ်တစ်ခုဖြစ်သော BMI Research က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ချီကာဂို ကုန်သွယ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့ (CBOT) ၌ လှုပ်ရှားမှုအများဆုံးဖြစ်သော ဂျုံဈေးနှုန်း သည် ၎င်းနေ့ ဂရင်းနစ်အချိန် ၀၂း၀၃ နာရီတွင် ၁ ဘူရှယ်၏ လေးပုံတစ်ပုံလျှင် ၇.၃၉ ဒေါ်လာနှုန်း ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယမန်နေ့ (ဗုဒ္ဓဟူးနေ့) ၌ ၈% မြင့်တက်ခဲ့ပြီးနောက် ၁.၆% ထပ်မံ၍ မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းဂျုံဈေးနှုန်းသည် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့၌ ၁ ဘူရှယ်၏ လေးပုံသုံးပုံ လျှင် ၇.၃၉ ဒေါ်လာနှုန်း ပေါက်ဈေးရှိရာမှ အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ၁ ဘူရှယ်၏ လေးပုံတစ်ပုံလျှင် ၅.၅၉ ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် ယမန်နေ့ထက် ၁.၁% မြင့် တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပဲပုပ်စေ့ ဈေးနှုန်းမှာမူ ၁ ဘူရှယ်၏ လေးပုံသုံးပုံလျှင် ၁၄.၀၈ ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် ပြောင်းလဲမှုမရှိပဲ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်နေခဲ့ကြောင်းဖြင့် ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။ (၁ ဘူရှယ် = ၈ ဂါလံ)

ပင်လယ်နက်ဒေသ ကောက်ပဲသီးနှံဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို ရပ်စဲခဲ့အပြီး၌ ရုရှား၏ ညလုံးပေါက်တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် Odesa ဒေသ၏ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ Chornomorsk ဆိပ်ကမ်းတွင် ကောက်ပဲသီးနှံတင်ပို့မှုဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများနှင့်အတူ သီးနှံတန်ချိန် ၆၀၀၀၀ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး Mykola Solsky က ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: Business Recorder, 20 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယစားသုံးသူဈေးကွက်၌ ပဲစင်းငုံ၏ဝယ်လိုအားသည် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်နိုင်မှုထက် နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာကပင် ကျော်လွန်မြင့်မားလျက်ရှိရာ  ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံတို့ရှိ လယ်သမားများသည် အိန္ဒိယသို့တင်ပို့ရန်တွက် ပဲစင်းငုံများ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှုကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ဩစတြေးလျနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး Mr. Murray Watt နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ ပဲမျိုးစုံနှင့် ကောက်ပဲသီးနှံ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (IPGA) မှ ကိုယ်စားလှယ်များအပါအဝင် အိန္ဒိယစားနပ်ရိက္ခာဝန်ကြီးဌာနမှ ထိပ်တန်းအရာရှိများအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ရပ်ကို မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သော Pulse Australia ၏ပံ့ပိုးမှုဖြင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ ကွင်းစလန်ပြည်နယ်၌ ပဲစင်းငုံများ လွယ်ကူချောမွေ့စွာ စိုက်ပျိုးနိုင်ရေး IPGA အသင်းမှ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း  Economic Times  သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ကုလားပဲများကို တင်သွင်းမှုမရှိတော့သဖြင့် ဩစတြေးလျလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးသင့်သည်ဟု အကြံပြုထားကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ အစိုးရထိပ်တန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။ IPGA အသင်းမှ အမှုဆောင်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် Mr. Satish Upadhyay က ဩစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကတည်းကပင် ပဲစင်းငုံများ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး အရည်အသွေး ကောင်းမွန်မှုရှိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ ပေးနိုင်သည့်ဈေးနှုန်းမှာ ၎င်းတို့အတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှု မရှိသဖြင့် ဆက်လက်စိုက်ပျိုးမှု မပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုအခါတွင် ဩစတြေးလျ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများသည် အိန္ဒိယဈေးကွက်အတွက် ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးရန် ပြန်လည်စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုပါသည်။ သို့သော် အဆိုပါ အစပြုဆောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းများ အောင်မြင်ရန်အတွက် ဩစတြေးလျကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရထံမှ ခိုင်မာသည့် ဝယ်ယူမှုအာမခံချက်များ ရယူရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောဆိုကြပါ သည်။

အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့် အစိုးရအရာရှိကမူ အိန္ဒိယ၏ ပဲစင်းငုံ ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားမှာ တန်ချိန် ၁၇ သိန်းခန့် လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းသည် ပဲစင်းငုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချသူတိုင်းအတွက် ခိုင်မာသေချာသော အာမခံချက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘရာဇီးနိုင်ငံအတွက် သီးနှံအသစ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ပဲစင်းငုံကို စိုက်ပျိုးရာတွင် လယ်သမားများအား ကူညီပံ့ပိုးပေးရန် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်ကို ယခုနှစ်အစောပိုင်း၌ အိန္ဒိယပဲမျိုးစုံနှင့် ကောက်ပဲသီးနှံလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံတို့အကြား လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Economic Times, 14 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အာဖရိကဒေသရှိ နိုင်ငံ ၈ ခုတွင် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ပြည်ပမှ ဆန် တင်သွင်းမှုအပေါ် အမှီပြုနေရမှုအား လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် လာမည့်သီတင်းပတ်တွင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများနှင့် သဘောတူစာချုပ်တစ်ခု လက်မှတ်ရေးထိုးရန် စီစဉ်လျက်ရှိကြောင်း တောင်ကိုရီးယား စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး Chung Hwang-keun က ပြောကြား ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ သမ္မတ Yoon Suk Yeol က နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ပြန်လည်ပြင် ဆင်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်‌ဆောင်ရွက်နေသည့် “ကမ္ဘာ့အချက်အချာ ကျသောနိုင်ငံ” ဖြစ်လာစေရန် ကတိပြုခဲ့မှုအရ အဆိုပါဆောင်ရွက်ချက် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

K-Ricebelt စီမံကိန်းအရ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ဂါနာ၊ ဂီနီ၊ ဂီနီဘစ်ဆော၊ ဂမ်ဘီယာ၊ ဆီနီဂေါ၊ ကင်မရွန်း၊ ယူဂန်ဒါနှင့် ကင်ညာနိုင်ငံတို့တွင် ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိသော စပါးမျိုးစေ့များ ထုတ်လုပ်ရန်နှင့် အထွက်နှုန်း နှစ်ဆမှ သုံးဆအထိ မြင့်မားလာစေရန် ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နှောင်းပိုင်းမှစ၍ အာဖရိကသို့ အကြိမ်များစွာ သွားရောက်ခဲ့ရာတွင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အကူအညီများ လိုအပ်နေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောဆိုကြကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့စဉ်က ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက် ပြတ်တောက်မှုများကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် နှစ်ဆနီးပါး မြင့်တက်သွားခဲ့ကြောင်း၊ ရိက္ခာတင်သွင်းမှုသည် အဆိုပါနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံခြားအရန်ငွေ အကျပ်အတည်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း Chung က အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများ စီးပွားရေးအသိုက်အဝန်း (ECOWAS) ၏ အဆိုအရ ဆန်သည် အနောက်အာဖရိကဒေသတွင် အဓိကကျသည့် စားသုံးကုန်ဖြစ်သော်လည်း ဒေသတွင်းထုတ်လုပ်မှုသည် ဝယ်လိုအား၏ ၆၀% ခန့်ကိုသာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ဤအချက်က အဆိုပါဒေသ၌ ကမ္ဘာ့စျေးနှုန်း မတည်ငြိမ်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အနှောင့်အယှက်များနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ဖော်ပြလျက်ရှိပါသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် အဆိုပါ စားနပ်ရိက္ခာစီမံကိန်းအတွက် လာမည့်လေးနှစ်တာအတွင်း ဝမ်ငွေ ၁၀၀ ဘီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၇ သန်း) ကျော်သုံးစွဲရန် စီစဉ်ထားကြောင်းနှင့် ၂၀၂၇ ခုနှစ်မှစ၍  တစ်နှစ်လျှင် စပါးမျိုးစေ့ တန်ချိန် ၁၀၀၀၀ ဖြန့်ဖြူးရန် ရည်မှန်းထားကြောင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိတစ်ဦးက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ (၁ ဒေါ်လာ = ၁၃၀၂.၃၅ ဝမ်)

တောင်ကိုးရီးယားနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းဝယ်လိုအား၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်သည်အထိ ဆန်စပါးကို လုံလောက်စွာထုတ်လုပ်နိုင်သော်လည်း အခြားစားသောက်ကုန်အချို့ကိုမူ ပြည်ပမှတင်သွင်းမှုအပေါ် ကြီးမားစွာ မှီခိုနေရဆဲဖြစ်သည်။

အာဖရိကနိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံမှ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးများသည် ၁၀-၇-၂၀၂၃ ရက်၊ တနင်္လာနေ့တွင် စီမံကိန်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များ လက်မှတ်ရေးထိုးရန် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့သို့ သွားရောက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် (WFP) က တောင်ကိုရီးယား၏ အဆိုပါ လုပ်ဆောင်ချက်အား ကြိုဆိုခဲ့ပြီး WFP ကိုရီးယားဌာန၏ ဒါရိုက်တာ Marian Sunhee Yun က K-Rice စီမံကိန်းသည် ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကို ခံစားနေရသော အာဖရိကရှိ လယ်သမားများအတွက် ထူးခြားသည့် ဆန်စပါးမျိုးများနှင့် မျှော်လင့်ချက်များကို ဆောင်ကြဉ်းပေးလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Source: Reuters, 6 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)