ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ဗီယက်နမ် Bac Lieu ပြည်နယ်စီရင်စုနှင့် မဲခေါင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတို့တစ်လျှောက်ရှိ အဓိကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများသည် မကြာသေးမီကာလအတွင်း ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာမှုကြောင့် အထိနာခဲ့ကြောင်း၊ Bac Lieu ပြည်နယ်စီရင်ရှိ ပုစွန်အသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌ Mr. Ta Hoang Nhiem ၏ ပြောကြားမှုအရ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပုစွန်ဈေးနှုန်းများ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားခြင်းသည် ဒေသတွင်းမွေးမြူရေးသမားများအပေါ် အလွန်အမင်းဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်ပေါ် စေကြောင်းဖြင့် Vietnam News သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

ကုန်ကျစရိတ်များ လျှော့ချရန်အတွက် လယ်ကွက်အများအပြားသည် ဒေသတွင်းရေစနစ်အတွင်းသို့ ရေဆိုးရေညစ်များကို လွှတ်သွင်းရခြင်းမှတစ်ဆင့် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူ့အသက်ကိုပါ ခြောက်လှန့်မှု ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ ယခုနှစ်တင်ပို့မှု အတက်အကျများသည် ဒေသတွင်းပုစွန် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ပိတ်သိမ်းမှုအထိပါ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း၊ ပြည်နယ်စီရင်စုဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ Mr. Pham Van Thieu ၏ ပြောကြားမှုကို သိရသည်။

Minh Phu ပင်လယ်စာကော်ပိုရေးရှင်းအဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် Mr. Le Van Quang ၏  ပြောကြားမှုအရ လက်ရှိကာလတွင် စီးပွားရေးအကျဖက်သို့ ရောက်ရှိနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံအများအပြားသည် ပုစွန်တင်သွင်းမှုကို လျှော့ချနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်၏ ပုစွန်တင်ပို့မှုများအတွက် ထုတ်လုပ်ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားမှုကို အီကွေဒေါနှင့် အိန္ဒိယတို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက မယှဉ်ပြိုင်နိုင်ကြောင်း၊ အီကွေဒေါ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အိန္ဒိယ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းအသီးသီးဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဗီယက်နမ်၏ ပုစွန်လုပ်ငန်းအောင်မြင်မှုနှုန်းအနေဖြင့် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်နေကြောင်း၊  ထို့ကြောင့် အရည်အသွေးမြင့်ပုစွန်များ မွေးမြူနိုင်ရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ကွက်များ၌ သိပ်သည်းစွာ မွေးမြူမှုကို‌ လျှော့ချနိုင်ရေး၊ ကောင်းမွန်သော မွေးမြူရေးနည်းလမ်း အသုံးပြုနိုင်ရေးတို့သည် အောင်မြင်မှုရာခိုင်နှုန်းကို ပိုမိုတိုးတက်စေမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

ကျွမ်းကျင်သူအများအပြားကမူ ကုန်ကျစရိတ်နည်းပါးရန်အတွက် ပုစွန်အစာကို တိကျစွာ စီမံခန့်ခွဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဗီယက်နမ် သားငါးမွေးမြူရေးအဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ Mr. Tran Dinh Luan ကမူ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် သားငါးပုစွန် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများသည် သမဝါယအစုအဖွဲ့များနှင့် အတူ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာစေရေး၊ အလွန်အကျွံ သားငါးဖမ်းမှုများ မပြုလုပ်ရေးနှင့် ထုတ်ကုန်အရည်အသွေး အဆင့်အတန်းမီလာစေရေးတို့အတွက် ရှေးရှုရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်အကုန်တွင် ပုစွန်ဈေးနှုန်းများ မူလအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်စေရန် ခန့်မှန်းထားကြောင်း၊ ပုစွန်မျိုး အရည်အသွေးနှင့် မွေးမြူသည့်ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းမွန်စေရေး သင့်လျော်သည့် ပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ပြောကြားထားသည်ကို Vietnam News သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Vietnam News, 3 Jul 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပဲစင်းငုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုလျော့ကျသည့်အလျောက် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက် မှုနှင့် ရင်ဆိုင်လာရမှုအပေါ် ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ပေးသွင်းနိုင်မှုအား မြှင့်တင်ရန်နှင့် ဈေးနှုန်း ထိန်းညှိနိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပမှ ပဲစင်းငုံများတင်သွင်းခြင်းကို ယခင်နှစ်ကထက် ၃၅% တိုးမြှင့်လျက် တန်ချိန် ၁၂ သိန်းအထိ ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာနမှ အတွင်းဝန် Mr. Rohit Kumar Singh က ပဲစင်းငုံ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မှုသည် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ဈေးနှုန်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ ပဲစင်းငုံ ၁ ကီလိုဂရမ်၏ ပျမ်းမျှလက်လီရောင်းဈေးသည် ၂၅% မြင့်တက်လျက် ၁၂၈.၆၆ ရူပီးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ ပဲစင်းငုံ စားသုံးမှုမှာ တန်ချိန် ၄၄ သိန်းမှ ၄၅ သိန်းခန့်ရှိပြီး ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲစင်းငုံ တန်ချိန် ၁၂ သိန်းအထိ တိုးမြှင့်တင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲတင်သွင်းမှု စတင်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းလာမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ရပ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၏ ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ၂၀၂၁-၂၂ ခုနှစ် (ဇူလိုင်-ဇွန်) သီးနှံရာသီ၌ တန်ချိန် ၃၉ သိန်း ရှိရာမှ ၂၀၂၂-၂၃ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် သိန်း ၃၀ သို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ ၂၀၂၂-၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အာဖရိက အရှေ့ပိုင်းဒေသ နိုင်ငံများထံမှ ပဲစင်းငုံ တန်ချိန် ၈.၉ သိန်း တင်သွင်းခဲ့ပြီး လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ်၌ တန်ချိန် ၆ သိန်း တင်သွင်းထားပြီးဖြစ်သည်။

အရှေ့အာဖရိကဒေသမှ ပဲစင်းငုံများသည် ဩဂုတ်လတွင် စတင်ဝင်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကို လျော့ပါးစေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ဈေးနှုန်းထိန်းညှိနိုင်ရန် နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ စက်ပိုင်နှင့် ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်များ လက်ဝယ်၌  ပဲစင်းငုံသိုလှောင်ထားရှိနိုင်မှု ပမာဏကို ကန့်သတ်သကဲ့သို့ အရန်ရိက္ခာမှလည်း ပဲစင်းငုံတန်ချိန် ၅၀၀၀၀ ကို ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ထုတ်ရောင်းပေးရန် အစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ပဲစင်းငုံ နည်းတူ မတ်ပဲဈေးနှုန်းများသည်လည်း မြင့်တက်လျက်ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဇွန်လ ၂၈ ရက်နေ့ရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်း မတ်ပဲ ၁ ကီလိုဂရမ်၏ ပျမ်းမျှလက်လီရောင်းဈေးသည် ၇.၂၂% မြင့်တက်ပြီး ၁၁၁.၇၇ ရူပီးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၌ မတ်ပဲအား ဈေးကစား ကိုင်တွယ်မှုများရှိနေခဲ့ပြီး ယခုအခါ မိုးရာသီကာလသို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်၍ ဆက်လက် ထိန်းချုပ်ထားနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ အခြားနိုင်ငံများ၌ မတ်ပဲစားသုံးမှုမရှိသဖြင့် မြန်မာဘက်မှ မတ်ပဲများ ကို အိန္ဒိယသို့ ထုတ်ရောင်းရတော့မည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှလည်း သီးနှံများ မကြာမီထွက်ရှိလာမည်ဖြစ်ရာ ဈေးနှုန်းများကျဆင်းလာမည်ဖြစ်ကြောင်း အတွင်းဝန် Mr. Kumar Singh က ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၂၈ ရက်နေ့ ပျမ်းမျှလက်လီဈေးနှုန်းများအရ ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပဲတီစိမ်းသည်လည်း ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၇.၀၇% ပိုမိုလျက် ၁၀၉.၂၃ ရူပီးနှုန်းသို့ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မဒ္ဒရာပရာ‌ဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၌ ပဲတီစိမ်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ အထွက်နှုန်းမြင့်မားဖွယ် ရှိသဖြင့် ဈေးနှုန်းများ ပြန်လည်ကျဆင်းလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲနီလေးဈေးနှုန်းမှာမူ ယခင်နှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ရာတွင် ၅% လျော့နည်းလျက် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၉၁.၇၈ ရူပီးနှုန်းသို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ ပဲနီလေးအား တန်ချိန် ၁၆ သိန်းအထိ တိုးတက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ရာ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုပမာဏ တန်ချိန် ၂၂ သိန်းအပေါ် ပြည်ပမှ တန်ချိန် ၆ သိန်းခန့် တင်သွင်းဖြည့်ဆည်းရန် လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် ကနေဒါနှင့် ဩစတေးလျတို့မှ ပဲနီလေးကို အဓိကမှာယူတင်သွင်းလျက်ရှိပြီး ၂၀၂၂-၂၃ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၁ သိန်းခန့် တင်သွင်းခဲ့ရကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Economic Times, 30 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အခြေခံစားသောက်ကုန်များ၏ လက်လီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသည့်ကာလအတွင်း အိန္ဒိယအစိုးရအနေဖြင့် မကြာမီကျင်းပမည့် လေလံပထမအသုတ်တွင် စားသုံးသူအုပ်စုနှင့် ကုန်သည်များကို အရန်သိုလှောင်ထားသည်များအနက်မှ ဆန်တန်ချိန် ၅ သိန်းနှင့် ဂျုံတန်ချိန် ၄ သိန်းကို ရောင်းချပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်လီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုကို ထိန်းကျောင်းသည့် ဗဟိုအစိုးရ၏ ရေရှည်စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း  Economic Times သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ပွင့်လင်းမြင်သာသော ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းချမှုအစီအစဉ် (OMMSS) ကို အိန္ဒိယ၏ စားသောက်ကုန်ဝယ်ယူဖြန့်ဖြူးရေးအေဂျင်စီဖြစ်သည့် FCI အနေဖြင့် စတင်ဆောင်ရွက်ရန် လမ်းညွှန်ထားကြောင်းဖြင့် FCI က PTI သတင်းမီဒီယာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန် ၁၂ ရက်နေ့တွင် သိုလှောင်မှုကို စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုကို ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လအထိ ဂျုံလက်ကျန်ပမာဏကို ချက်ချင်း ကန့်သတ်ထားရှိခဲ့ကြောင်း၊ OMMSS နှင့်အညီ FCI ရှိ Central Pool သိုလှောင်ရုံမှ စားသုံးသူအုပ်စုနှင့် ကုန်သည်များကို ဂျုံတန်ချိန် ၁၅ သိန်းကို ထုတ်ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆန်ကို ရောင်းချမည်ဖြစ်သော်လည်း စုစုပေါင်းရောင်းချမည့်ပမာဏကို ဗဟိုအစိုးရက မသတ်မှတ်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

ဂျုံလက်ကျန်ပမာဏကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် အစိုးရအနေဖြင့် လေလံပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သူများတွက် ဂျုံ လက်ကျန်စောင့်ကြည့်ခြင်းစနစ်ဝင်ပေါက်နှင့်စပ်လျဉ်းသည့်ကြေညာချက်များကို လိုက်နာရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အခြေအနေခိုင်မာပါက OMSS အတွက် အသုံးပြုနိုင်မည့် ပိုလျှံသည့် ဂျုံတန်ချိန် ၈၇ သိန်းနှင့် ဆန်တန်ချိန် ၂၈၂ သိန်း ရှိပါကြောင်း၊ အမျိုးသား အစားအသောက် ဘေးကင်းလုံခြုံမှုဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေအရ လိုအပ်ချက်များကို ပြည့်စုံစေသည့်အပြင် ထပ်မံပိုလျှံမှု ဖြစ်ပါကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းအစားအသောက်ဥပဒေအရ လူပေါင်းသန်း ၈၀၀ အတွက် စား သောက်ကုန်များ အခမဲ့ထောက်ပံ့ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျန်သန်းပေါင်း ၆၀၀ ကို သင့်လျော်သော ဈေးနှုန်းဖြင့် ဂျုံ၊ ဆန်တို့ ရရှိစေရေး ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်လီဈေးနှုန်းများ လျှော့ချဖို့ လိုအပ်လာခဲ့ပါက ဂျုံသွင်းကုန်အခွန်များ လျှော့ချခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် FCI ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Ashok K Meena က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဂျုံအပေါ် သွင်းကုန်အခွန်မှာ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်က အစိုးရအနေ ဖြင့် ပြည်တွင်းရောင်းလိုအား မြှင့်တင်ရန်နှင့် ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းချုပ်ရန် ဂျုံတင်သွင်းမှုကို တားမြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် OMSS အသုံးပြုခဲ့မှုဖြင့် ဂျုံတန်ချိန် ၃၄ သိန်းကို ရောင်းချပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် သိရသည်။ ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က အစားအသောက်သမဂ္ဂ၏ ပြောကြားမှုတွင် ဂျုံအတွက် လက်ကျန်ပမာဏကန့်သတ်ရခြင်းမျာ မသမာသူများက လက်ကျန်ကို ထိန်းချုပ်ပြီး ရှားပါးအောင် ဆောင်ရွက်နေခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်လတွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဈေးများ ကြီးမြင့်ခဲ့ရကြောင်းဖြင့် သိရသည်။

ဂျုံဈေးနှုန်းများမှာ ယခင်လက တစ်ကွင်တယ်လ်ယူနစ်လျှင် ရူပီးငွေ ၂၁၂၉ ရှိရာမှ ဇွန်လ ၇ ရက်နေ့ တွင် ရူပီးငွေ ၂၃၀၂ သို့ ကြီးမြင့်လာခဲ့ကြောင်း၊ ဂျုံကုန်သည်များ သို့မဟုတ် လက်ကား သမားများ အတွက် လက်ကျန်ထားရှိရမည့်ပမာဏမှာ တန်ချိန် ၃၀၀၀၊ လက်လီသမားများအတွက် ၁၀ တန်၊ လက်လီဆိုင်ကြီးများ၏ ဆိုင်ခွဲတစ်ခုစီလျှင် ၁၀ တန်နှင့် ၎င်းတို့၏ သိုလှောင်ရုံများအတွက် တန်ချိန် ၃၀၀၀ ဖြင့် ထားရှိရန် ကန့်သတ်ထားကြောင်း Economic Times သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြ ထားသည်။                                                              

Source: Economic Times, Jun 23, 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ဖိလစ်ပိုင် ဈေးကွက်သို့ ပထမဆုံးအကြိမ် အဖြစ် ဆန်တန်ချိန် ၂၅၇၅ ခန့် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ Mr. Oknha Chan Sokheang က (၂၆-၆-၂၀၂၃) တနင်္လာနေ့တွင် အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ ဆန်တင်ပို့ရောင်းချမှုဈေးကွက် စတင်ဖွင့်လှစ်သည့် အခမ်းအနားတွင် ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်ဈေးကွက်ရှာဖွေရန် အမြဲကြိုးစားနေသည့် ခမာစားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့နှင့် တော်ဝင် အစိုးရ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် အကြီးစားတင်ပို့မှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Mr. Sokheng က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ လာရောက်ခဲ့သည့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသမ္မတ အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံများမှ အစိုးရအကြီးအကဲများနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်များကို ပိုမိုဝယ်ယူပေးကြရန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟွန်ဆန်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ အထူးသဖြင့် Green Trade ကုမ္ပဏီနှင့် ကောင်းမွန်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့မှုအပြင် ၎င်း၏ ကြိုးစားအားထုတ်မှုတို့အတွက် ဖိလစ်ပိုင်တွင် ဆန်ဈေးကွက်ဖွင့်လှစ်ရန် ဦးဆောင်ခဲ့သော ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးအသင်းချုပ်အား စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Mr. Pan Sosak က ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး အခြားသော ဈေးကွက်ရှာဖွေမှုများကိုလည်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားကြရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဖိလစ်ပိုင်သံအမတ်ကြီး Ms. Maria Amelita C Aquino ကလည်း ဆန်ကုန်သွယ်မှု တိုးတက်ခြင်းနှင့် အထူးသဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်ဈေးကွက်သို့ ကမ္ဘောဒီးယားဆန် တင်ပို့နိုင်မှု ကို ချီးကျူးခဲ့သည်။ အခြားသော ဆန်တင်သွင်းသူများထံသို့ ကမ္ဘောဒီးယား၏ အလားအလာရှိသည့် ဆန်များကို မှာယူနိုင်ကြောင်း နမူနာအဖြစ် ပြသနိုင်ရန်အတွက် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်အတူ Khmer Food Group မှ အဆိုပါ ဆန်တင်ပို့မှုကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: The Hindu Business Line, 27 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

မလေးရှားနိုင်ငံ၏  ဆီအုန်းအကြီးဆုံးထုတ်လုပ်သည့် ဆာဗားပြည်နယ်ရှိ ဆီအုန်းနယ်မြေများသည် အယ်လ်နီညို၏ အစောပိုင်းကာလ အရိပ်ငွေ့များကြောင့် စိုက်ပျိုးရေပြတ်လပ်မှုကို ကြုံတွေ့လာရခြင်း၊ အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျလာခြင်း၊ အစေ့အဆံ ဖြစ်ထွန်းမှု ပိုမိုဆိုးရွားစွာ လျော့ကျလာခြင်းတို့အပြင် လွန်ခဲ့သော ၃ နှစ်ကတည်းက လုပ်သားအင်အားမှာလည်း ပြတ်လပ်လာကြောင်း The Edge Malaysia သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံသည် မိုးရေချိန်လျော့ နည်းမှုနှင့် အပူချိန် ၀.၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်မှ ၁.၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်အကြား မြင့်တက်လာမှုတို့နှင့်အတူ ယခုနှစ် ဇွန်လမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ဖြစ်ပေါ်နိုင်မည့် အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်ထိခိုက်ကို အားအနည်းငယ်မှ အသင့်အတင့်သာရှိရန် မျှော်လင့်လျက်ရှိသည်။

ရာသီဥတုဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပင်မှုများကြောင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အထွက်ပမာဏ ခန့်မှန်းချက်ကို လျော့ချခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၌ ထုတ်လုပ်မှု ၁၀% မှ ၁၅% အထိ ကျဆင်းနိုင်ကြောင်းဖြင့် ဆာဗားပြည်နယ်မှ အလယ်အလတ်အဆင့် စိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ အကြီးတန်းမန်နေဂျာဖြစ်သူ Mark Adrian  က ပြောဆိုပါသည်။

ဆာဗားပြည်နယ်ရှိ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူများက ဖေဖော်ဝါရီလမှ စတင်၍ ရာသီဥတုပူပြင်းမှုကြောင့် ရိတ်သိမ်းရရှိသည့် ဆီအုန်းသီးနှံများ၏ အလေးချိန်မှာ ၁၀% မှ ၁၅% အကြား ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဤဖြစ်စဉ်သည် သီးနှံအများအပြားထွက်ရှိမည့် လာမည့် ဇူလိုင်မှ စက်တင်ဘာလအထိ သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။

ခြံမြေမန်နေဂျာတစ်ဦးဖြစ်သူ Fabian Lim က ၎င်း၏ ဆီအုန်းသီးနှံများ အရွယ်အစားမှာ သေးငယ်လာသည့်အပြင် ရေပြတ်လပ်မှုအရိပ်အငွေ့ ကြုံတွေ့လာရကြောင်း၊ နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဆီအုန်းတစ်ခိုင်လျှင် ၂၂ ကီလိုဂရမ်ရှိရာမှ မေလခူးဆွတ်ရရှိမှုတွင် တစ်ခိုင်လျှင် ၂၀ ကီလိုဂရမ်သာရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘော်နီယိုကျွန်းရှိ အဆိုပါဆာဗားပြည်နယ်သည် မလေးရှားနိုင်ငံ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးဧရိယာ၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဈေး အသက်သာဆုံး စားသုံးဆီအတွက် ဝယ်လိုအားမှာ ကြီးထွားလာသော်လည်း လွန်ခဲ့သော ၄ နှစ်ကျော်ကတည်းက မလေးရှားဆီအုန်းထုတ်လုပ်မှုမှာ တိုးတက်မှုမရှိကြောင်း၊ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားခြင်းနှင့် ရုရှား-ယူကရိန်းအရေးခင်းကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်များ ဖောင်းပွလာခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည့်အပြင် ဓာတ်မြေဩဇာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြတ်လပ်မှုကြောင့် ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူများအနေဖြင့် ရောင်းလိုအားကျပ်တည်းမှု နောက်ထပ် ၁ နှစ် ကြုံတွေ့ လာနိုင်ချေအပေါ် အားတင်းနေကြရကြောင်း The Edge Malaysia သတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။

မလေးရှားအစိုးရအနေဖြင့် အလုပ်ခန့်ထားခြင်းဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များကို ဖြေလျှော့ပြီးသည့်နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မလေးရှားသို့ ရွှေ့ပြောင်းခိုလှုံသူများ၌ ကပ်ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပေါ် လာသော ဆိုးရွားလာသည့် လုပ်သားပြဿနာသည် စတင်သက်သာလာခဲ့သော်လည်း ဆီအုန်းလုပ်ငန်းသည် အဓိကရိတ်သိမ်းရာသီဖြစ်သည့် ဇူလိုင်မှ စက်တင်ဘာလအထိ မတိုင်မီတွင် လုပ်သားလိုအပ်မှုကို ကြုံတွေ့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

Source: The Edge Malaysia, 15 Jun 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)