ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ပြည်ပမှ ကြက်သွန်နီတင်သွင်းမှုကို မကြာမီခွင့်ပြုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အတွင်းဝန် Ms. Wahida Akhtar က ပြောဆိုပါသည်။

၂ဝ၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးတွင် ပြည်တွင်းလယ်သမားများ၏ အကျိုးစီးပွားကို ချင့်ချိန်စဉ်းစား၍ ကြက်သွန်နီတင်သွင်းမှုကို ယာယီရပ်ဆိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကြက်သွန်နီဈေးကွက်ကို အမြဲမပြတ်စောင့်ကြည့်လျက်ရှိပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် လတ်တလောကာလအတွင်း ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကုန်လက်ကျန်အခြေအနေအရ ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်စရာ အကြောင်းမရှိသော် လည်း လက်ရှိကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများမှာ အတော်အသင့်မြင့်မားနေသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်းနှင့် ဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်မြင့်တက်မည့် အခြေအနေရှိပါက ပြည်ပမှ တင်သွင်းခွင့်ပြုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Ms. Wahida Akhtar က ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ၃၄ သိန်းကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိကုန်လက်ကျန်မှာ တန်ချိန် ၁၈.၃ဝ သိန်း ရှိကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သောဧပြီလအတွင်း ပြည်တွင်း၌ စိုက်ပျိုးသည့် ကြက်သွန်နီလက်လီဈေးနှုန်းများမှာ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် တာကာ ၆ဝ မှ ၇ဝ ရှိခဲ့သဖြင့် ယခင်မတ်လဈေးဖြစ်သည့် တာကာ ၃ဝ မှ ၄ဝ ဈေးနှုန်းထက် ပိုမိုမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်မှုကော်ပိုရေးရှင်း၏ ဈေးနှုန်း စာရင်းဇယားများ အရ ပြည်ပမှတင်သွင်းသော ကြက်သွန်နီများ၏ဈေးနှုန်းမှာ ဧပြီလအတွင်း ၅၉ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Daily Star, 15th May 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုသည် ပြည်တွင်းစားသုံးရန် လိုအပ်ချက်အပေါ် ပြည့်မီမှုမရှိသဖြင့် ၃ နှစ်တာကာလအတွင်း သတ်မှတ်ထားရှိသော ပြည်နယ်အချို့၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို နှစ်စဉ်မြှင့်တင်လျက် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဖူလုံမှုရရှိအောင် စီမံဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနရှိ သတင်းအရင်းအမြစ်များအရ သိရှိရသည်။

၂၀၁၇-၁၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂-၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်တွင်း၌ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုမှာ ၉% တိုးတက်ခဲ့ရာ ၎င်းကာလအတွင်း အိန္ဒိယ၏ ပဲမျိုးစုံ တင်သွင်းမှုသည် ၆၀% ကျဆင်းခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော ၇ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ပဲမျိုးစုံဧရိယာ ၁ ဟက်တာလျှင် ၆၅၅ ကီလိုဂရမ်မှ ၉၂၄ ကီလိုဂရမ်သို့ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ရာ အထွက်နှုန်းမှာ ၄၁% တိုးတက်မှုရရှိခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အထွက်နှုန်း မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းရန် မလိုအပ်ပဲ ကိုယ်ပိုင်ဖူလုံမှုရှိရန် အလားအလာရှိသော ပဲများ ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရေး အိန္ဒိယအစိုးရက စီမံချက်ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ယခုနှစ်မှ စတင်၍ ပဲစင်းငုံ တန်ချိန် ၄၅.၅ သိန်း၊ မတ်ပဲတန်ချိန် ၂၃.၈၈ သိန်းနှင့် ဆောင်းပဲနီလေး တန်ချိန် ၁၆.၉၅ သိန်းအထိ ထွက်ရှိရန် ရည်မှန်းထားသည်။ သို့သော် အဆိုပါ ရည်မှန်းချက်ကို ပြည့်မီရန်မှာ အတားအဆီးများစွာရှိနေပြီး ၎င်းတို့ကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနအစီအစဉ်အား အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းကို အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေး သုတေသနကောင်စီ (ICAR) သို့ တာဝန်ပေးအပ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ICAR ကောင်စီလက်အောက်ရှိ ကန်ပူရာမြို့အခြေစိုက် အိန္ဒိယပဲမျိုးစုံသုတေသနဌာန (IIPR) သည် ဖေဖော်ဝါရီလ၌ ဌာနတွင်းအစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကို ကျင်းပရာတွင် မိဘမျိုးစေ့ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင်ခြင်းနှင့် မျိုးစေ့ဗဟိုဌာန အစီအမံများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို တင်ပြဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊  IIPR  ဌာန၏ ပြောကြားချက်အရ မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနအစီအစဉ်ကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ဒေသပေါင်း ၁၅၀ ၌ စတင်ခဲ့ပြီး စင်တာတစ်ခုချင်းစီ၏ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို ၁၀၀၀ ကွမ်တယ် (၁၀ တန်) အထိ ရည်မှန်းထားကြောင်း၊ သို့သော် ပြည်နယ်များနှင့် အခြားအေဂျင်စီများ၏ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်မှုမှာ ကြန့်ကြာမှုရှိခြင်း၊ နိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဒေသများတွင် မျိုးစေ့ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေးနိုင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများ မရှိခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ကလာပ်စည်းများအတွက် ရန်ပုံငွေပြတ်လပ်ခြင်း စသည့် ကန့်သတ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရှိရသည်။

မေလ ၃ ရက်နေ့၌ ကျင်းပသော မိုးသီးနှံညီလာခံတွင် မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနများ၏ ထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ပြည်နယ်အစိုးရများသို့ အကြံပြုခဲ့ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနများအနေဖြင့်  နောက်ကြောင်းခြေရာခံစနစ် နှင့် ပထဝီဒေသ ခွဲခြားမှတ်တမ်းတင်မှုတို့အပါအဝင်  သတင်းအချက်အလက်နည်းပည စင်္ကြန်များကို ၂ လ အတွင်း ထူထောင်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနများ၏ သက်ရောက်မှုရှိမည့် သုတေသနပြုလုပ်ငန်းများ၊  မျိုးစေ့ ထုတ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များနှင့် ၎င်းဗဟိုဌာနများ၌ မျိုးစေ့ထုတ်လုပ်မှုအတွက် ပေးအပ်ရမည့်ထောက်ပံ့ကြေးများကို တွက်ချက်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် မျိုးစေ့ဗဟိုဌာနများအနေဖြင့် အဆိုပါအထောက်အပံ့များကို လက်ခံရရှိခြင်း မရှိသေးကြောင်းဖြင့် The Hindu Business Line သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 12 May 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပန်းသီးတင်သွင်းမှုများသည် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်သောပန်းသီးများ၏ဈေးနှုန်းကို လျော့နည်းကျဆင်းစေခဲ့ပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံအတွင်းသို့ ပန်းသီးတင်သွင်းမှုကို ယခင်က ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားရာမှ ယခုတားမြစ်ကန့်သတ်လိုက်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရက မေလ ၈ ရက်၊ တနင်္လာနေ့တွင် အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန၏ အဆိုပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအရ တင်သွင်းမည့် ပန်းသီး၏ ဆိပ်ကမ်းအရောက်တန်ဖိုး CIF ဈေးနှုန်းမှာ ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီး ၅ဝ သို့ မဟုတ် ယင်းဈေးနှုန်းအောက် လျော့နည်းပါက အိန္ဒိယပြည်တွင်းသို့ တင်သွင်းခွင့်ပြုမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယခုကဲ့သို့ အနိမ့်ဆုံးထားတင်သွင်းရမည့် CIF ဈေးနှုန်း သတ်မှတ်ချက်သည်   ဘူတန်နိုင်ငံမှ တင်သွင်းမည့် ပန်းသီးများအတွက် အကျုံးဝင်မှုမရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ပန်းသီးကို တူရကီ၊ အီတလီ၊ အီရန်နှင့် ချီလီနိုင်ငံတို့မှ အဓိကတင်သွင်း မှုရှိပြီး ၂ဝ၂၁-၂ဝ၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၃၈၅.၁ သန်းဖိုး တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၂-၂ဝ၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် ဧပြီလမှ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ပန်းသီးတင်သွင်းမှု တန်ဖိုးမှာ ဒေါ်လာ ၂၆ဝ.၃၇ သန်းရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ပြည်ပမှတင်သွင်းမှုက ပြည်တွင်းပန်းသီးဈေးနှုန်းများကို လျော့နည်းကျဆင်းစေခဲ့သဖြင့် ကက်ရှ်မီးယားဒေသရှိ ပန်းသီးစိုက်တောင်သူများက အီရန်နိုင်ငံမှ ပန်းသီးများတင်သွင်းမှုကို ပိတ်ပင်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ပန်းသီးများတင်သွင်းရာတွင် အိန္ဒိယအစိုးရသည် ဆိပ်ကမ်းကန့်သတ်ချက်များကို ၂ဝ၁၈ ခုနှစ်၌ ဖယ်ရှားပေးခဲ့ပြီး ပန်းသီးတင်သွင်းမှုကို ကောလ်ကတ္တား၊ ချန်နိုင်း၊ မွန်ဘိုင်းနှင့် ကိုချင်း မြို့များရှိ ဆိပ်ကမ်းများ၊ လေဆိပ်များနှင့် ဒေလီမြို့ရှိ ပြည်တွင်း ကုန်းလမ်းဆိပ်ကမ်းနှင့် လေဆိပ်များမှတစ်ဆင့် တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထို့နောက် နယ်စပ်ဒေသများမှလည်း ပန်းသီးတင်သွင်းမှုကို ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။

Source: Economic Times, 8 May 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများအား စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများသို့ လွှဲပြောင်းသုံးစွဲခြင်းကို တားဆီးရန်နှင့် အရည်အသွေးအာမခံချက်ရှိစေရန် လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် စံသတ်မှတ်ချက်များကို ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်သော ကုမ္ပဏီ ၁၁၂ ခု၏ လုပ်ငန်းလိုင်စင်များအား ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြောင်းနှင့် လွန်ခဲ့သည့်ခြောက်လအတွင်း လုပ်ငန်းပေါင်း ၃၇၀ ကျော်ကို စစ်ဆေးခဲ့ပြီးနောက် အမှုဖွင့်အရေးယူမှု ၃၀ မှုရှိခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယ ဓာတုပစ္စည်းနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာဝန်ကြီးဌာနက မေလ ၉ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည်နယ် ၁၅ ခုရှိ ဓာတ်မြေဩဇာလုပ်ငန်းပေါင်း ၃၇၀ ကို စစ်ဆေးရာတွင် ဓာတ်မြေဩဇာ အရောအနှော ပြုလုပ်သည့် စက်ရုံ ၂၂၀ ခု၊ ယူရီးယားစက်ရုံ ၁၃၀ ခု၊ Single Super Phosphate (SSP) ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံ ၁၅ ခုနှင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင် ၅ ဦးတို့အား ပါဝင်ကြောင်း၊ စစ်ဆေးမှုတွင် ဂူဂျရတ်ပြည်နယ်မှ လုပ်ငန်း ၉၂ ခု အများဆုံး ပါဝင်ပြီး ၎င်း၏နောက်၌ ကီရာလာပြည်နယ်မှ ၅၄ ခု၊ တမီနာဒူပြည်နယ်မှ ၄၀ ခုနှင့် ကာနာတကာပြည်နယ်မှ လုပ်ငန်း ၃၉ ခုတို့ကို အများဆုံး စစ်ဆေးခဲ့ကြောင်း အဆိုပါဝန်ကြီးဌာန၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြပါသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ ဓာတ်မြေဩဇာ အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့် အခြေအနေတွင် ၄၅ ကီလိုဂရမ်ဝင် ယူရီးယားဓာတ်မြေဩဇာ တစ်အိတ်လျှင် ၂၅၀၀ ရူပီးခန့် ကျသင့်သော်လည်း လယ်သမားများသို့ ၂၆၆ ရူပီး ဖြင့် ရောင်းချပေးခဲ့ကြောင်းနှင့် မူလရည်ရွယ်သော လုပ်ငန်းလမ်းကြောင်းမှ ပြောင်းလွှဲမှုရှိသည့် ဖြစ်စဉ်တွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိသော ဖြန့်ဖြူးသူ သို့မဟုတ် အသုံးပြုသူ သို့မဟုတ် ဆိုင်ခွဲများအား ပြင်းပြင်းထန်ထန်အရေးယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဓာတုပစ္စည်းနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာဝန်ကြီး Mr. Mansukh Mandaviya က‌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဓာတ်မြေဩဇာလုပ်ငန်းများမှ နမူနာ ၂၆၈ ခုအား ရယူခဲ့ပြီး၊ နမူနာ ၅၉ ခု၏ ရလဒ်အား ‌စောင့်ဆိုင်းနေဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် နမူနာ ၈၉ ခုတွင် စံချိန်မမီသော ယူရီးယား ပါဝင်ကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ စက်ရုံ ၁၃၀ အား စစ်ဆေးရာတွင် ၁၂၀ မှာ ယူရီးယားမြေဩဇာအား လုပ်ငန်းလမ်းကြောင်းမှ ပြောင်းလွှဲမှုရှိသဖြင့် လုပ်ငန်းလိုင်စင် ၁၁၂ ခုအား ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီး Mr. Mandaviya က ပြောဆိုသည်။

အဆိုပါ စစ်ဆေးမှုများအရ အစိုးရက အထောက်အပံ့ပေးသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို လမ်းကြောင်း ပြောင်းလွှဲမှုရှိခြင်းကြောင့် အမှုဖွင့်အရေးယူမှု ၃၀ မှုထိ ရှိလာခဲ့ပြီး  ဂူဂျရတ်၊ ကီရာလာ၊ ဟာရီယာနာ၊ ရာဂျပ်စတန်နှင့် ကာနာတကာ ပြည်နယ်များမှ ဓာတ်မြေဩဇာ အိတ် ၇၀၀၀၀ အား သိမ်းဆည်းခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ အိတ်များအနက် ၂၆၁၉၉ အိတ်ကို ဓာတ်မြေဩဇာထိန်းချုပ်ရေးအမိန့် (FCO) စည်းမျဉ်းများအရ ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း၊ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လွန်ခဲ့သည့် ၁ နှစ်အတွင်း ယူရီးယား မှောင်ခိုရောင်းချသူ ၁၁ ဦးအား မှောင်ခိုရောင်းဝယ်မှု တားဆီးကာကွယ်ရေး ဥပဒေအရ ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း၊  ယူရီးယားကို စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအပြင် အစေး၊ ကော်၊ သုံးထပ်သား၊ ပုံသွင်းမှုန့်၊ ပန်းကန်ခွက်ယောက်၊ နွားစာ၊ နို့ထွက်ပစ္စည်း၊ သတ္တုတွင်း ဖောက်ခွဲရေး ပစ္စည်း စသည်ဖြင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုလာကြကြောင်း၊ တရားမဝင် ပြောင်းလဲသုံးစွဲမှု မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် မျိုးစေ့ကြဲကာလတွင် ယူရီးယားမြေဩဇာ ရှားပါးလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယဓာတုပစ္စည်းနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာဝန်ကြီးဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

Source: The Hindu Business Line, 9 May 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အီသနောပေးသွင်းမှုနှစ် (Ethanol Supply Year – ESY) အတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသော အီသနောလီတာပေါင်း ၅၁၄ ကုဋေအနက် ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့အထိ လီတာပေါင်း ၂၃၃ ကုဋေကို ရေနံထွက်ကုန်ဖြန့်ဖြူးရေးကုမ္ပဏီများက လက်ခံရရှိပြီးဖြစ်ရာ လောင်စာဆီ၌ အီသနောရောစပ်မှုကို ယခင်နှစ်ကာလတူတွင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှု ၁၀% ထက် ပိုမိုလျက် ၁၁.၆၅% သို့ တိုးတက်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ယခု ESY နှစ်အတွက် ဓာတ်ဆီတွင် အီသနော ရောစပ်ပါဝင်မှုကို ၁၂% အထိ တိုးမြှင့်ရန် အိန္ဒိယအစိုးရက ရည်မှန်းထားသည်။

တမီနာဒူပြည်နယ်မှအပ ကျန်ဒေသများတွင် ကြံကြိတ်ခွဲမှုများ ပြီးစီးဖြစ်၍ သကြားစက်ရုံများအနေဖြင့် ရာသီပိတ်သိမ်းချိန်အတွက် သိုလှောင်ထားသော တင်လဲရည်မှ အီသနောလောင်စာ ထုတ်လုပ်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ကြံရည်မှ အီသနောထုတ်လုပ်မှုမှာ ပြီးဆုံးခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သကြားထုတ်လုပ်နိုင်မှု ကျဆင်းနေချိန်၌ အီသနောထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာ အောင်မြင်မှုတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ကြောင်း အစိုးရအရာရှိတစ်ဦးက ပြောဆိုပါသည်။ ရေနံထွက်ကုန်ဖြန့်ဖြူးရေးကုမ္ပဏီများသည် လောင်စာဆီ ရောနှောမှုလိုအပ်ချက်အတွက် သကြားအခြေပြုစက်ရုံများမှ အီသနော လီတာပေါင်း ၃၇၄ ကုဋေနှင့် ကောက်ပဲသီးနှံ အခြေပြု အီသနောစက်ရုံများမှ လီတာပေါင်း ၁၄၀ ကုဋေ ဝယ်ယူရမည်ဖြစ်သည်။

ကြံရည်မှတိုက်ရိုက်ထုတ်လုပ်မည်ဆိုပါက ကြံတစ်တန်လျှင် အီသနော ၇၀ မှ ၇၅ လီတာ ထွက်ရှိနိုင်ပြီး တင်လဲရည်အပျစ် (B-Heavy Molasses) တစ်တန်မှ ထုတ်လုပ်လျှင် ဇီဝလောင်စာ ဆီလီတာ ၃၂၀ ထွက်ရှိနိုင်သည်။ သကြားလုပ်ငန်းနယ်ပယ် သတင်းအရင်းအမြစ်များအရ သကြားစက်ရုံများသည် ကြံရည်မှ အီသနောလီတာပေါင်း ၁၃၈ ကုဋေနှင့် တင်လဲရည်အပျစ်မှ လီတာပေါင်း ၂၃၀ ကုဋေ ပေးသွင်းရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီး ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရက ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ESY ရာသီအား ဒီဇင်ဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအထိ ကာလအစား နိုဝင်ဘာလမှ အောက်တိုဘာလအထိ ကာလသို့ ရွှေ့ပြောင်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ယခုနှစ်တွင် ၁၁ လသာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မည်ဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အတွင်း အီသနော လောင်စာရောစပ်နိုင်မှု ၁၂% ရရှိရန် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ သကြားစက်ရုံလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ISMA) ၏ စာရင်းများအရ ယခုနှစ် သကြားထုတ်လုပ်ရေးရာသီ (၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ) တွင် ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့အထိ သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၃၁၇.၉၁ သိန်း ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ကာလတူထုတ်လုပ်နိုင်မှု တန်ချိန် ၃၄၁.၆၃ သိန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၇% ကျဆင်းခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် မဟာရဋ္ဌပြည်နယ်၌ တန်ချိန် ၂၇ သိန်း လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ အီသနောထုတ်လုပ်ရန် သုံးစွဲမည့် သကြားပမာဏအား မူလက တန်ချိန် ၄၅ သိန်းမှ လျာထားရာမှ တန်ချိန် သိန်း ၄၀ သာ အသုံးပြုနိုင်မည်ဟု ISMA က ယခင်လ၌ လျော့ချခန့်မှန်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

သမဝါယမသကြားစက်ရုံများအသင်းချုပ် (NFCSF) ကမူ ယခုနှစ် ကြံကြိတ်ခွဲရေးရာသီ၌ ၁-၁၀-၂၀၂၂ နေ့မှ ၃၀-၄-၂၀၂၃ နေ့အတွင်း သကြားတန်ချိန် ၃၂၀.၃၀ သိန်းခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ခန့်မှန်းထားသည်။ NFCSF ၏ အချက်အလက်များအရ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့အထိ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ကြံတန်ချိန် ၃၂၄၄.၃၃ သိန်း ကြိတ်ခွဲခဲ့ပြီး ကြံကြိတ်ခွဲမှုမှ သကြားပြန်လည် ထုတ်လုပ်ရရှိမှုနှုန်းမှာ ၉.၈၇% ရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကာတူ၌ ကြံတန်ချိန် ၃၄၀၉.၆၂ သိန်း ကြိတ်ခွဲနိုင်ခဲ့ပြီး သကြားပြန်လည်ရရှိမှုမှာ ၁၀.၀၇% ဖြစ်၍ ယခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Hindu Business Line, 9 May 2023 (လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့်အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)