ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

           ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ ၅ကြိမ်မြောက် ထိပ်တန်းအထည်အလိပ်နှင့် သားရေပြပွဲ Texpo 2024 တွင် ဒေါ်လာသန်း၈၀၀တန် ပို့ကန်အမှာစာများထုတ်ပေးရန် မျှော်လင့်ထားပြီး ၂၀၂၃ပြပွဲတွင်ရရှိခဲ့သည်။ ဒေါ်လာသန်း၄၂၀ထက် နှစ်ဆနီးပါးရှိမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

          TDAP ရုံးတွင်ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် Zubair Motiwala အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် TDAP က Texpo ပြပွဲသည် အောက်တိုဘာလ ၂၃ရက်နေ့မှ ၂၅ရက်နေ့အထိ Expo Centre တွင်ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သည် နိုင်ငံ၏အကြီးဆုံးအထည်အလိပ်ပြပွဲကို တက်ရောက်ဖွင့်လှစ်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ ဤပြပွဲသည် နိုင်ငံ၏အထည်အလိပ်ကဏ္ဍအတွက် ၎င်း၏အလားအလာကို နိုင်ငံတကာမှ ဝယ်ယူသူများကိုပြသပြီး သိသာထင်ရှားသော စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများကိုဖော်ဆောင်ပေးမည့် အခွင့်အလမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ပါကစ္စတန်ကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (TDAP)၏ အထည်အလိပ်နှင့် သားရေဌာနခွဲမှစီစဉ်သည့် Texpo ပြပွဲသည် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် ပလက်ဖောင်းတစ်ခုပံ့ပိုးပေးနေစဉ်တွင် အဆိုပါကဏ္ဍများအတွက် နိုင်ငံ၏ တက်ကြွပြီး ဆန်းသစ်သောပံ့ပိုးမှုများကို မီးမောင်းထိုးပြသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။ အခမ်းအနားသို့ နိုင်ငံခြားကိုယ်စားလှယ် ၅၅၀ဦးတက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့ဝင် ၅၀ဦးစီပါသော နယ်သာလန်နှင့် တောင်အမေရိကမှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များသည် ပါကစ္စတန်၏ အထည်အလိပ်နှင့် သားရေစက်မှုလုပ်ငန်းကိုလေ့လာရန် တက်ရောက်သူများထဲတွင်ပါဝင်ကြောင်းသိရသည်။ ပြပွဲတွင် ပါက္စစတန်၏ အကြီးဆုံးဖက်ရှင်ကုမ္ပဏီ ၂၅ခုမှ ဒီဇိုင်းများကို ပြသမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ ပြပွဲအတွင်း နိုင်ငံတကာမိတ်ဖက်များနှင့် အထည်အလိပ်ကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတိုးမြင့်လာစေရန် ဖက်စပ်လုပ်ငန်းအများအပြားဖြင့် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ စက်မှုကျွမ်းကျင်သူများက ၎င်းသည် ပါကစ္စတန်အတွက် အထည်အလိပ်တင်ပို့မှုအား ၂၀၂၄ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကန်ဒေါ်လာ ၁၆ဘီလီယံမှ ယခုဘဏ္ဍာနှစ်အကုန်တွင် ကန်ဒေါ်လာ ၁၉ဘီလီယံအထိတိုးမြင့်ရန် စံပြအခွင့်အရေးတစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်ထားသည်။

          ယမန်နှစ်က ကန်ဒေါ်လာသန်း၈၀၀ရှိသည့် သားရေတင်ပို့မှုသည် ဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်တွင် ကန်ဒေါ်လာ ၁ဘီလီယံတိုးလာမည်ဟုခန့်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်လက အထည်အလိပ်တင်ပို့မှု ၁၄% တိုးလာသဖြင့် Texpo 2024 ကို စက်မှုလုပ်ငန်း၏ အောင်မြင်မှုများကိုပြသရန် ပြီးပြည့်စုံသော အခွင့်အလမ်းအဖြစ် ကျွမ်းကျင်သူများကမြင်ကြသည်။

Source : brecorder

DOCA(ရန်ကုန်)

ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယား၏ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် ကုန်သွယ်မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁.၇၂ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ခုနှစ်၏ တူညီသည့်ကာလထက် ၁၃% မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါသည်။ ထိုကာလအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားသည် အာဆီယံနိုင်ငံများသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၈၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးတင်ပို့ခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇.၉၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးပြန်လည်တင်သွင်းခဲ့ကာ ၂၀၂၃ခုနှစ်၏ တူညီသည့်ကာလထက် ၁၃% အသီးသီးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။ ထိုကာလအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယား၏ စုစုပေါင်း ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၁.၄ ဘီလီယံရှိသည့် အတွက် အာဆီယံနှင့်ကုန်သွယ်မှုမှာ ထိုစုစုပေါင်းပမာဏ၏ ၂၈.၃% ရှိကြောင်းသိရပါသည်။ ထိုကာလအတွင်း ၎င်းတို့၏ထိပ်ဆုံးကုန်သွယ်ဖက် ၅နိုင်ငံမှာ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မလေးရှားတို့ဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ကို ဘရူနိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ လာအို၊ မလေးရှား၊ မြန်မာ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်္ကာပူ၊ ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားကြောင်းသိရပါသည်။
Source : Times
DOCA(ရန်ကုန်)

နိုင်ငံ၏ ရေနံဓာတုပစ္စည်းဝယ်လိုအားကိုဖြည့်ဆည်းပေးရန်အတွက် လာမည့်ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ဒေါ်လာ ၈၇ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံမှရရှိရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း နိုင်ငံ၏ ရေနံဝန်ကြီး Hardeep Singh Puri က အောက်တိုဘာလ ၁၈ရက်နေ့တွင်ပြောကြားခဲ့သည်။ လူလတ်တန်းစားများပိုများလာသည်နှင့်အမျှ ရေနံဓာတုဗေဒပစ္စည်းအမျိုးမျိုးအတွက် ဝယ်လိုအားမှာ သိသိသာသာမြင့်တက်လာကြောင်း Puri က မွမ်ဘိုင်းရှိ India Cherm 2024 ပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယသည် နှစ်စဉ် ရေနံဓါတုဗေဒထုတ်ကုန်မတ်ထရစ်တန် ၂၅မှ ၃၀သန်းအထိသုံးစွဲနေပြီး လက်ရှိတန်ဖိုး ကန်ဒေါ်လာ ၂၂၀ဘီလီယံရှိသော ရေနံဓာတုကဏ္ဍသည် ၂၀၂၅ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၃၀၀ဘီလီယံအထိတိုးလာမည်ဟု Puri ကဆိုသည်။ အိန္ဒိယအစိုးရပိုင်နှင့် ပုဂ္ဂလိကရေနံကုမ္ပဏီများဖြစ်သည့် Nayara Energy နှင့် Haldia Petro Chemicals တို့သည် ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင်ရန် အစီအစဉ်များကိုကြေညာထားပြီးဖြစ်သည်။ Haldia၊ ONGC နှင့် BPCL ကဲ့သို့သော ကုမ္ပဏီများသည် ဒေါ်လာ ၄၅ဘီလီယံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ကတိပြုထားပြီး မြင့်တက်လာသော ဝယ်လိုအားကိုဖြည့်ဆည်းရန်နှင့် နိုင်ငံ၏ကာဗွ‌န်လျေ့နည်းသော အသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုချိန်ညှိရန် နောက်ထပ် ၁၀၀ဘီလီယံထပ်မံမျှော်မှန်းထားကြောင်း Puri မှ ပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ၏ ရေနံဓာတုပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၃၀ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၂၉.၆၂ သန်းမှ တန်ချိန် ၄၆သန်းအထိ တိုးလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်းသိရသည်။
Source : business-standard
DOCA(ရန်ကုန်)

   အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံပိုင် ဝယ်ယူရေးအေဂျင်စီ Bulog သည် ယခုနှစ်အတွက် နဝမအကြိမ်မြောက် ဆန်အဝယ်တင်ဒါခေါ်ယူမှုကို အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့ရာ လွန်ခဲ့သော ခြောက်လထက် မစောစေပဲ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ထားသည့် ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော ဆန်ဖြူ မက်ထရစ်တန် ၅၀၀၀၀၀ ကို ဝယ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

    ယခု တင်ဒါခေါ်မှုတွင် ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် အိန္ဒိယ ပင်ရင်းနိုင်ငံများမှ ဆန်များကို နိုဝင်ဘာလနှင့် ဒီဇင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့အတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဆိပ်ကမ်းသို့ အရောက် ဝယ်ယူတင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လိုသည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် သတ်မှတ်ပုံစံများကို အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်မှ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့အတွင်း သတ်မှတ်နေ့ရက်အလိုက် ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပြီး အပြီးသတ်တင်ဒါအောင်မြင်သူစာရင်းကို နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်မည်ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါကြေညာချက်၌ ဖော်ပြထားသည်။

    S&P Global ဈေးကွက်လေ့လာဆန်းစစ်ရေးအဖွဲ့၏ အင်တာနက်ဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြ ချက်အရ Bulog အဖွဲ့သည် နောက်ဆုံး ခေါ်ယူခဲ့သော အဋ္ဌမအကြိမ်တင်ဒါအတွက် အောင်မြင်သူ ရလဒ်ကို စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ပါကစ္စတန်၊ ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများရှိ ပေးသွင်းသူများထံမှ ဆန်တန်ချိန် ၄၅၀၀၀၀ ကို သင်္ဘောတင်စရိတ်နှင့် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ခများ ပါဝင်သော CNF ဈေးနှုန်း ၁ တန်လျှင် ၅၃၉.၃၄ ဒေါ်လာမှ ၅၇၄  ဒေါ်လာအတွင်း နှုန်းထားဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း၊  မြန်မာကုမ္ပဏီများက အနိမ့်ဆုံးဈေးနှုန်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ထိုင်းကုမ္ပဏီများက အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းဖြင့်လည်းကောင်း ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

   အဆိုပါ အဋ္ဌမအကြိမ်တင်ဒါ၌ ပါကစ္စတန်မှ ဆန်ပေးသွင်းသူများသည် စုစုပေါင်း လေလံ ၁၅ စောင်အနက် ဆန်တန်ချိန် ၂၃၈၁၀၀ အတွက် လေလံ ၈ စောင်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ဆန်တန်ချိန် ၁၂၁၁၀၀ အတွက် လေလံ ၄ စောင်ကို မြန်မာကုန်သည်များကလည်းကောင်း၊ တန်ချိန် ၅၉၀၀၀ အတွက် လေလံ ၂ စောင်ကို ဗီယက်နမ်လုပ်ငန်းရှင်များကလည်းကောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဆန်တန်ချိန် ၃၁၈၀၀ အတွက် လေလံ ၁ စောင်တည်းကိုလည်းကောင်း အသီးသီးအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

   အင်ဒိုနီးရှား Bulog အေဂျင်စီသည် ယခင်နှစ်၌ ဝယ်ယူခဲ့သော ဆန်တန်ချိန် ၃.၈ သန်းမှ လျှော့ချလျက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၃.၆ သန်း တင်သွင်းရန် ခွဲတမ်းသတ်မှတ်ထားသည်။ ယခုပြက္ခဒိန်နှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ဆန်အဝယ်တင်ဒါ ၉ ကြိမ် ခေါ်ယူခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့ သော တင်ဒါ ၈ ကြိမ်၌ စုစုပေါင်းဆန်တန်ချိန် ၂.၆ သန်းကို ဝယ်ယူထားပြီးဖြစ်သည်။ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ပူပြင်းခြောက်သွေ့မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်းက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စပါးစိုက်ပျိုးမှုကို နှောင့်နှေးမှုဖြစ်စေပြီး ဆန်အထွက်ပမာဏ လျော့ကျနိုင်မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းလိုအားကျပ်တည်းသည့် အခြေအနေအရ အင်ဒိုနီးရှားအနေဖြင့် အဆိုပါခွဲတမ်း သတ်မှတ် ချက်ကို အပြည့်အဝ တင်သွင်းဖွယ်ရှိသည်ဟု ဈေးကွက်အရင်းအမြစ်များက ပြောဆိုထားသည်။

    S&P Global သုတေသနအဖွဲ့မှ လေ့လာဆန်းစစ်သူများက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၂၄-၂၅ ဈေးကွက်ရာသီနှစ်တွင် ပုံမှန်ထုတ်လုပ်မှု အဆင့်အတန်းဖြစ်သော ဆန်တန်ချိန် ၃၄ သန်းမှ ၃၄.၅ သန်းအတွင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားသည်။ သို့သော် အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဌာနကမူ ၎င်းဈေးကွက်နှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှား၏ ဆန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၃၄ သန်းခန့်သာရှိမည်ဟု တွက်ဆထားသည်။

Source:        (1)      Invitation No. PU-12/DP000/PD.04.01/10/2024 dated 24 Oct 2024 of BULOG, Indonesia

                   (2)      S&P Global, 21 Oct 2024

(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ အယ်လ်နီညို၊ လာနီနာနှင့် မကြာသေးမီက တိုက်ခတ်သွားသည့် တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းများကြောင့် ပြည်တွင်း ဆန်ထုတ်လုပ်မှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသဖြင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်နှင့် လာမည့်နှစ်တို့တွင်လည်း ဆန်ပိုမို တင်သွင်းလျက် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဆန်တင်သွင်းသူအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နေဖွယ်ရှိ ပါသည်။

     အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဌာန (USDA) ၏ နိုင်ငံခြားစိုက်ပျိုးရေးဝန်ဆောင်မှုဌာနက နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ခဲ့သော ကမ္ဘာ့ကောက်ပဲသီးနှံ ဈေးကွက်နှင့် ကုန်သွယ်မှု အစီရင်ခံစာတွင် ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံ၏ ဆန်တင်သွင်းမှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄.၇ သန်းအထိ ရောက်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ဗီယက်နမ်ဆန်ကို တိုးမြှင့်ဝယ်ယူလျက်ရှိမှုအရ ယခင်အကြိမ် ခန့်မှန်းချက်ထက် ၂.၂% တိုးမြှင့် ဖော်ပြထားပါသည်။ ဒေသခံ လယ်ယာလုပ်ငန်းများမှ သီးနှံအထွက် နည်းပါးနိုင်ခြေရှိမှု ကြောင့် ရှေ့လာမည့်နှစ်တွင်လည်း ဖိလစ်ပိုင်၏ ဆန်တင်သွင်းမှုသည် တန်ချိန် ၄.၉ သန်းအထိ မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

    အိန္ဒိယ၏ ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒ အပြောင်းအလဲများသည် ကမ္ဘာ့ဆန်ရောင်းလိုအားကို မြင့်မားစေလျက် ဈေးနှုန်းများကျဆင်းစေမည်ဟု မျှော်လင့်ရသော်လည်း အာဖရိကနှင့် အာရှရှိ ဈေးကွက် အများအပြားမှ ဝယ်လိုအား မြင့်မားမှုကြောင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆန်တင်သွင်းမှုများ မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်၏ ကြိတ်ခွဲပြီးဆန် ထုတ်လုပ်မှုသည် ယခုနှစ်၌ တန်ချိန် ၁၂.၇ သန်းရှိပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၂.၃ သန်းသို့ ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း အဆိုပါအစီရင်ခံစာ၌ ခန့်မှန်းထားသည်။

     ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဗျူရို၏ အဆိုအရ အောက်တိုဘာ ၃ ရက်အထိ ဆန်တန်ချိန် ၃.၂၉ သန်း တင်သွင်းခဲ့ရာ ဗီယက်နမ်ထံမှ တန်ချိန် ၂.၆၁ သန်းဖြင့် အများဆုံးဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ နောက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ တန်ချိန် ၄၁၆၀၀၀ ကျော်နှင့် ပါကစ္စတန်ထံမှ တန်ချိန် ၁၅၇၅၀၀ ကျော် တင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: Vietnam Plus, 16 Oct 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)