သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ

ရှားစောင်းလက်ပပ်အပင် ဆေးဘက်ဝင် စျေးကွက်ဝင်

        စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း နေရာဒေသအနှံ့အပြားတွင် ရှားစောင်းလက် ပပ်အပင်များကို စိုက်ပျိုးကြပါတယ်၊ အိမ်ခြံဝန်းများနှင့် ယာခင်းကန်သင်းများမှာ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်သည် မြေကြီး အစိုဓာတ် အသင့်အတင့် ရရုံဖြင့် စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး နေ့စဉ်လုပ်အားခမကုန်၊ ရင်းနှီးစရိတ်မကုန်ဘဲ ဝင်ငွေရရှိနိုင်ပါ တယ်။

ရှားစောင်းလက်ပပ်စိုက်ပျိုးသင့်တဲ့မြေမျိုး

        ရှားစောင်းလက်ပပ်အပင်ကို အဓိကအားဖြင့် ပြုစုပျိုးထောင်တဲ့အခါမှာ နေရောင် ခြည် လုံလုံလောက်လောက်ရရှိရပါမယ်၊ ရေလောင်းတဲ့အကြိမ်ရေကို လျှော့လောင်းရမယ်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်စိုက်ပျိုးသင့်တဲ့ မြေအမျိုးအစားကတော့ လေဝင်လေထွက်ကောင်း စေတဲ့ မြေအမျိုးအစား၊ ရေစီးဆင်းမှုလွယ်စေပြီး ရေဓာတ်သို မှီးထား နိုင်တဲ့မြေမျိုးဖြစ်ရ ပါမယ်၊အိမ်မှာ အိုးနဲ့စိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ စျေးကွက်မှာ အလွယ်တကူဝယ်ယူ  နိုင်တဲ့ အဆင့်သင့်မြေတွေကို မြေဆွေးတွေနဲ့ ရောမွှေ၍ စိုက်ပျိုးလိုက်ရင်ရပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်ကို မြေနီ၊ မြေကျစ်၊ မြေပွများတွင် အစိုဓာတ်အသင့်အတင့်ရရှိယုံနှင့် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။စိုက်ပျိုးမယ်ဆိုရင် မြေထဲတွေမှာ သဲကြမ်းနည်းနည်း၊ သစ်ရွက်စေးမြေ နည်းနည်း၊ မီးသွေးမှုန့်နည်းနည်းဖြည့်စွက်ရောနှောစိုက်ပျိုးရပါတယ်။ သစ်ရွက်ဆွေး မြေတွေထဲမှာ ဇီဝမြေသြ ဇာတွေ အများအပြား ပါဝင်နေတဲ့အတွက်အကောင်းစား မြေမျိုး ဖြစ်သွားမှာဖြစ် ပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်က အက်ဆစ်အချဉ် ဓာတ်နည်း ပါးပြီး အယ်လ်ကာလီများတဲ့ မြေမျိုးကို နှစ်သက်ပါတယ်၊

ရှားစောင်းလက်ပပ်စိုက်ပျိုးနည်းများ

          ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို ပန်းအိုးထဲထည့်စိုက်တဲ့နည်းနှင့် မြေကြီးမှာ တိုက်ရိုက် စိုက်တဲ့နည်းဆိုပြီး နှစ်နည်းစိုက်ပျိုးလို့ရပါတယ်၊ မိမိကြိုက်နှစ်သက်တဲ့နည်းနဲ့ စိုက်ပျိုး နိုင်ပါတယ်၊ စိုက်နည်းမတူညီတဲ့အတွက် ပေါက်ရောက်ကြီးထွားမှုမှာလဲ ကွာခြား မှုရှိ တတ်ပါတယ်၊ မြေကြီးမှာချစိုက်တဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ်က ပန်းအိုးထဲ ထည့်စိုက်တဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ်ထက် ပိုပြီးအပေါက်မြန်ပြီး အကြီးထွားသန်မာစေပါတယ်။ အတိုင်း ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်ကို တစ်ပင်နှင့် တစ်ပင် ၅ ပေကြား စိုက်ပျိုးရပါတယ်၊ စိုက်ပျိုးပြီးတစ်နှစ်သားအရွယ်မှာ အပင်လက်များ သန်မာထွား ကျိုင်းကာဖြစ်ထွန်း အောင်မြင် လာပါတယ်။ အပင်အလက်များသည် နွေဥတု၌ အတွင်းအနှစ်အနည်း ငယ်သာရှိပြီး မိုးနှင့်၊ ဆောင်းဥတုမှာ အတွင်းအနှစ်များသည် ဂျယ်လီကဲ့သို့ ဖောင်းနေပြီး အပင်အလက်ကို ဓားဖြင့်လှီးဖြတ်လျှင် အတွင်းအနှစ်များသည် ဂျယ်လီသဏ္ဍန် အိတွဲတွဲဖြင့် ဆေးဘက်ဝင် တယ်လို့ဆိုလို ပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်အပင်ကို အပင်ခြေရင်းတွင် ပြာအနည်းငယ်စီ ပုံပေးပါက ပို၍ ဖြစ်ထွန်းလွယ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်က စိုက်ပျိုးဖို့ အချိန်အခါကောင်းက ဆောင်းကုန်ပြီး မြူနှင်း ကင်းစင် တဲ့  မတ်လတွင် အကောင်းဆုံး စိုက်ပျိုး ချိန်ပါ။

 နေရောင်ခြည်

          ရှားစောင်းလက်ပပ်က နေရောင်ခြည်ကို အနှစ်သက်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်၊ အရွက်ထဲမှာ အသားတွေနဲ့ ပြည့်ဖောင်းနေတဲ့အကြောင်းရင်းဟာ နေရောင်ခြည်လုံလုံလောက်လောက် ရရှိလိုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပျိုးပင်ဘဝအစမှာတော့ ပြင်းထန်တဲ့ နေရောင်ခြည် ရဲ့ဒဏ်ကို မခံနိုင်သေးပါဘူး။

မြေသြဇာမများစေနဲ့

          ရှားစောင်းလက်ပပ်က စင်စစ်မှာတော့ မြေသြဇာမကျွေးလဲ ရှားစောင်းလက်ပပ်က ကြီးထွားမှာပါပဲ၊ ဒါပေမယ့် သင့်လျော်တဲ့ မြေသြဇာနည်းနည်းကျွေးပေးရင်တော့ ကြီးထွား မှုကို မြန်ဆန်စေပါတယ်၊ မြေသြဇာအကျွေးများလွန်းပြန်လျှင်လည်း အမြစ်ပုပ်သွားတတ် ပါတယ်၊ မြေသြဇာကို သင့်ရုံလောက်သာထည့်ပါ၊

မြေကြီးမှာစိုက်ရင် လိုက်နာရမည့် အချက်များ

          မြေကြီးမှာ ချစိုက်တဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ်က ပန်းအိုးထဲထည့်စိုက်တဲ့ ရှားစောင်း လက်ပပ်ထက် ပိုပြီးကြီးထွားလေ့ရှိပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို အကောင်းဆုံးက နေရောင်ခြည်ကောင်းကောင်းရတတ်တဲ့ အရှေ့အရပ်နဲ့ တောင်အရပ်က စိုက်ပျိုးသင့် တဲ့နေရာကောင်းတွေပါပဲ။ ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို မိုးရေဝပ်တဲ့ နေရာမျိုးမှာ လုံးဝမစိုက် ပျိုးသင့်ပါဘူး ၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့  ရှားစောင်းလက်ပပ်က သဲကန္တာရဒေသ ဇာတိအပင် မျိုးဖြစ် လေတော့ ရေများတာကို မကြိုက်ပါဘူး၊ မိုးရွာပင်ရွာသော်လည်း ရေမြန်မြန် စီးပြီး ရေတင်မကျန် ရေမဝပ်ဖို့ သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။

အသစ်ပြန်စိုက်ပြီးတဲ့ နောက်တစ်လ ရေမလောင်းပါနဲ့

        ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို အပင်ပြောင်းရွှေ့စိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အသစ်စိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အသစ်ပြန်စိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ရေလုံလုံလောက်လောက်လောင်းရစမြဲပါ၊ ဒါပေမယ့် ရှားစောင်းလက်ပပ်ကတော့ လုံးဝမတူဘဲ အသစ်ပြန်စိုက်ပြီးတဲ့နောက်တစ်လလုံး ရေလောင်းကို မလောင်းရပါဘူး ၊ တစ်လပြည့်ပြီးနောက်မှ ရေအဝလောင်းရပါတယ်၊ အဲဒီအချက်ကိုတော့ အထူးသတိပြုသင့်ပါတယ်။ ဆောင်းကာလကုန်လွန်တာနဲ့ နွေပေါက်  ပြီဆိုရင် ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်ကို အသစ်ပြန်စိုက်လို့ရပါပြီ၊ အသစ်ပြန်စိုက်ပြီး နှစ်လကြာပြီးနောက် ပဲဖတ်၊ (သို့) နှမ်းဖတ်ကို တစ်ကော်၊ နှစ်ကော် (သို့) ကြက် ချေးခြောက် တစ်ကော်၊နှစ်ကော် ကျွေးလိုက်ပါ၊ ဆောင်းတွင်းမှာတော့ ဘာမြေသြဇာမှ ကျွေး ဖိုးမလိုပါဘူး။

သားတက်ခွဲစိုက်နည်း

          သားတက်ခွဲစိုက်နည်းကတော့ မိခင်အပင်မကြီးရဲ့ အမြစ်ကို မထိခိုက်စေဘဲ သားတက်ကို အမြစ်ပါနုတ်ယူပြီး အဲဒီသားတက်ကို အမြစ်ပါ စိုက်တဲ့နည်းပဲဖြစ်ပါတယ်၊ ပထမဆုံးသားတက်ကို နုတ်ယူပါ ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းပြီး နေရိပ်ရတဲ့နေရာမှာ ရက်သတ္တတစ်ပတ်လောက် အခြောက်ခံထားပါ၊ သေသေချာချာခြောက်ပြီဆိုတော့မှ မြေထဲ ကိုစိုက်ထည့်လိုက်ပါ၊ ချက်ချင်းရေမလောင်းပါနဲ့၊ အမြစ်တွေအသေအချာခိုင်လာမှ ရေ လောင်းပါ။မကြာခင် အပင်သစ်က အမြစ်ထွက်လာပါမယ်၊အပင်သစ်ရဲ့ အရွက်နည်းနည်း အဝါရောင်သန်းလာပေမယ့် တစ်ခုခုဖြစ်သွားပီလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့ ၊ စိတ်မပူပါနဲ့၊ အမြစ် တဖြည်းဖြည်းရှည်ထွက်လာရငိ အရွက်လဲပိုပြီး သန်လာပါလိမ့်မယ်၊ အရွက်ရဲ့ အရောင် ကလဲ အစိမ်းရင့်ရောင်ပြောင်းလဲလာပါလိမ့်မယ်၊  အဲဒီတော့မှ အသေအချာစစ်ဆေးကြည့် ပြီးမှ ရောင်းလောင်းပါလို့ အကြုံပြုချင်ပါတယ်။

တစ်ကြိမ်မှာ ဘယ်လောက်သုံးသင်သလဲ

          ရှားစောင်းလက်ပပ်ရည် အပါအဝင် အခုအခါမှာ ရှားစောင်းလက်ပပ်ထုတ်ကုန် ပစ္စည်းတွေ ဥပဒေနှင့်အညီ ထုတ်လုပ်လာကြတာအများကြီးပါပဲ၊ စားကုန်သောက်ကုန်တွေ အနေနဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ်သကြားလုံး၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်ခြောက် (ရေနွေးကြမ်းလုပ် သောက်ဖို့) ၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်အမှုန့်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်လျက်ဆား၊ ရှားစောင်းလက် ပပ်ခေါက်ဆွဲ၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်ပန်းဂျုံခေါက်ဆွဲ၊ရှားစောင်းလက်ပပ်လက်ဖက်ခြောက် ထုပ်စတဲ့ ပစ္စည်းတွေဟာ စျေးကွက်ထဲစုံနေအောင် ဝယ်လို့ရနေပါတယ်။

          တခြားလူသုံးကုန်တွေအနေနဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ်ခေါင်းလျှော်ရည်၊ရှားစောင်းလက် ပပ်ဆံပင်သန်ဆေးရည်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်အလှရည်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်ကိုယ်တိုက် ဆပ်ပြာ၊ စတဲ့နေစဉ်သုံးပစ္စည်းတွေမျိုးစုံကိုလည်း ထုတ်လုပ်နေပါတယ်၊ ဒါပေမယ့်  အိမ် တွင်းမှာ ရှားစောင်းလက်ပပ်ကိုစိုက်ပြီး အသုံးပြုလိုကြတဲ့ လူတွေအတွက်တော့ နည်းနည်း ရှင်းပြချင်ပါတယ်၊ အရေးကြီးတဲ့အချက်ကတော့  ဘယ်ရွေ့ဘယ်မျှသုံးစွဲသင့်တယ် ဆိုတာပါပဲ။စားသုံးမယ်ဆိုရင် စစချင်း တစ်ခါတည်း အများကြီးမစားသင့်ပါဘူး၊ နည်းနည်းချင်းကနေ စတင်စားသင့်ပါတယ်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်က အရမ်းဆေးစွမ်း ထက်ပါတယ်၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ယခုရေးသားတင်ပြတဲ့ကျမကိုယ်တိုင်  ဓာတ်ချုပ်လို့ ရုံးဝန်းအတွင်းမှာ စိုက်ပျိုးထားတဲ့ ရှားစောင်းလက်ပပ် တလက်ဖြတ်ပြီး စားလိုက်လျှင် မနက်အိပ်ရာထ ဝမ်းသွားရပါတယ်၊ ငရုတ်သီး အစားများလို့ ဝမ်းပူ၊ ရောဂါ ကြောင့် ဝမ်းပူတာပဲဖြစ်ဖြစ် ရှားစောင်းလက်ပပ်စား လိုက်လျှင် ဝမ်းအေးသွား ပါတယ်၊ ရှားစောင်းလက်ပပ်က အစာအိမ်ရောင်တာတို့ စားလျှင်လဲ ပျောက်ကင်းပါတယ်၊ ဝမ်းကိုက်၊ ဝမ်းလျှော၊ ဝမ်းလွယ်တဲ့သူများကတော့ လျှော့ စားသင့်ပါတယ်၊ လျှို့ဝှက်ချက် ကတော့ မိမိခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အခြေအနေအရ သင့်တော်တဲ့နှုန်းကို လိုတိုးပိုလျှော့ လုပ်တတ် ဖိုပါပဲ၊ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်က ခန္ဓာကိုယ်မတူညီပါဘူး၊ ရောဂါအခြေအနေလဲ မတူပါ ဘူး၊ အဲဒီတော့ အကျိုးသက်ရောက်မှုကလဲ အများကြီးကွာခြား သွားနိုင်ပါတယ်။

          ရှားစောင်းလက်ပပ်ကိုမှ မှီဝဲချင်တယ်ဆိုရင်တော့ သုံးစင်တာမီတာ(၁.၁၈) လက်မ ဗြက်ရှိတဲ့အရွက်ကို တစ်နေ့တာစားသုံးသင့်တဲ့နှုန်းက ၄ စင်တီမှတာကနေ ၅ စင်တီမီတာ ထက်မပိုတာအကောင်းဆုံပါပဲ၊ အမြန်ပျောက်ကင်းချင်တဲ့စိတ်နဲ့ လောကြီးပြီး တစ်ကြိမ်း တည်းများများစားသောက်တာကို ရှောင်ကြဉ်ပါ၊ “တန်ဆေးလွန်ဘေးဆို တဲ့စကားကို သတိ မလစ်ဟင်းကြပါစေနဲ့ ’’လို့ အကြုံပြုလိုပါတယ်။

တဖက်တစ်လမ်းကဝင်ငွေတိုး

          ယခင်နှစ်များတွင် ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်ကို အပင်လိုက်ဝယ်ယူရာ အလျားပေ ၄၀ မှ ၆၀ ဝန်းကျင်ရှိ စိုက်ခင်းတစ်ခုကို ကျပ် ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်ပေါက်စျေးရှိပြီး အနိမ့်ဆုံးစိုက် ခင်းတစ်ခင်းကို အပင်ကိုကြည့်ပြီး ကျပ် ၁၅၀၀၀ ကျော်မှ ၂၀၀၀၀ ကျပ်ပေးဝယ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေသောခေတ်တွင် များသောအားဖြင့် ခြံဝင်းများကို အလဟသမထားပဲ) တစ်ဖက်တစ်လမ်းက မိသားစုဝင်ငွေ ရဖို့ ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်ကို ဆေးဘက်ဝင်ပင်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကြသလလို ဝင်ငွေရနေခြင်းဖြစ်ပါတယ်၊ ရှားစောင်း လက်ပပ်ကိုစိုက်ပြီး အသုံးပြုလိုကြတဲ့ သူများက အပင်မှ အလက်များကို ဓားဖြင့် လှီးဖြတ် ၍ တစ်ထပ်ခြင်း၊ အစီအရီထပ်ပြီးထည့်စရာတစ်ခုတွင် ထည့်ကာ ရှားစောင်းလက်ပပ် အတွင်းကအနှစ်ကိုအသာအယာခြစ်ယူက အနှစ်ကို ပိသာဖြင့်ရောင်းချ ရသလို အပင် လိုက်၊ အခင်းလိုက်ပုတ်ပြတ်လည်း ရောင်းချကြရပါတယ်၊ အခင်းလိုက်ပုတ် ပြတ်ဝယ်ယူ သည့်ပွဲစားများက ကုန်ကြမ်းမှ ကုန်ချောသို့ထုတ်လုပ်သူများထံ တဆင့်ရောင်း ချပြီး မိမိတို့လိုသလောက် လာလာပြီး လူငှားများဖြင့် လှီးဖြတ်တာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။

ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို စားသုံးနိုင်သည့် နည်းလမ်းများ

ကုန်ကြမ်းမှ ကုန်ချောထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းရှင်များသည့် ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို   ရှားစောင်းလက်ပပ်ယိုစုံ၊ အုန်းတစ်လုံးဆေး၊ ဆီးဆေး၊ ဝမ်းမှန်ဆေး၊ ပန်းနာရင်ကြပ် သမားများ၊ အစာအိမ်နာခြင်း အောင့်ခြင်းများအတွက် အထူးသက်သာ ပျောက်ကင်း စေတဲ့ဆေး ဆီပူခြင်း၊ မျက်စိပူခြင်း၊ အပူကန်ခြင်းအတွက်လည်း တကယ့်ဆေးစွမ်း ကောင်း တလက်ဖြစ်သလို ရှားစောင်း လက်ပပ်ချိုရည်၊ ခေါင်းလျှော်ရည်၊စနိုး၊ ဂျယ်စသည့် ကျန်းမာရေးနှင့် ကိုက်ညီသော လူသုံးကုန်၊ အလှကုန်၊ စားသောက်ကုန်များစသည့် Value added တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းများ အမျိုးမျိုးပြုလုပ်၍ ထုတ်လုပ်လာကြပါတယ်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို သဘာဝပစ္စည်းများဖြစ်သော ပျားရည်တို့ဖြင့်ကျိုချက်စားပါက အမျိုးသမီးများအတွက် အသားအရည် လှပကာ ကျန်းမာဝဖြိုးအလှတိုးစေမှာဖြစ်ပါတယ်။   ရှားစောင်းလက်ပပ်ကို စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် လူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ စားသောက်ရေး၊ သုံးစွဲဖို့အရေး ထုတ်လုပ် တာဖြစ်တဲ့အတွက် “ကုသိုလ်လည်းရ ၊ ဝမ်းလည်းဝ၊  ဆေးဘက်လည်းဝင်၊ စျေးကွက်ဝင်” သော ရှားစောင်း လက်ပပ်ပင်သည် အရင်းအနှီးလည်းမလိုပဲ တဖက် တလမ်းက ​မိသားစုဝင်ငွေတိုးရန် ချွေတာခြင်းအစ မီးဖိုချောင်က ဆိုလိုသလို မီးဖိုချောင် အသုံးစရိတ် ရရှိရန် နောင်များတွင် ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်သည် အလက်အထဲမှ အဖြူရောင်အနှစ် ဂျယ်လီလေးများသည် “အနှစ်ကလေးကလည်းလှ ၊ စျေးလေးကလည်းကြွ” လာနိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။

 သင်းသင်းအေး (မုံရွာ)

ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း) တာချီလိတ်ခရိုင်၊ တာချီလိတ်မြို့ ပါဆတ်ကားလေးကွင်းရှိ ရွှေကျားဖြူဂိတ်၌ (၁၃-၁၂-၂၀၁၈) ရက်နေ့ မွန်းလွှဲ (၂) နာရီတွင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ဒုတိယပြည်နယ်ဦးစီးမှူးနှင့်အဖွဲ့မှ ယာဉ်လိုင်းတာဝန်ခံများ၊ ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများအားတွေ့ဆုံ၍ ယာဉ်လိုင်းဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ အချက်များပညာပေးဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းသတင်းရရှိပါသည်။ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယပြည်နယ်ဦးစီးမှူးဦးလှစိုးက ဌာန၏မျှော်မှန်းချက်မှာ စားသုံးသူများလုံခြုံစိတ်ချရမှုရှိစေရန်ဖြစ်ပြီး အစားအသောက်များလုံခြုံစိတ်ချရမှုသာမက ဝန်ဆောင်မှုအမျိုးမျိုးကိုလည်း ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိကြောင်း၊ ခရီးသွားပြည်သူများကယာဉ်လိုင်းဝန်ဆောင်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီးစိတ်ကျေနပ်မှုမရှိ၍ တိုင်ကြားမှုများရှိလာပါက ဌာနအနေဖြင့် ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းပေးရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ တိုင်ကြားခံရသော ယာဉ်လိုင်းများက ခရီးသွားပြည်သူများစိတ်ကျေနပ်မှုရရှိအောင် ပြန်လည်ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ကျေနပ်မှုမရှိပါက ပြည်နယ်အငြင်းပွားမှုနှင့်စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးဗဟိုကော်မတီသို့ ဆက်လက်အယူခံဝင်နိုင်ကြောင်း၊ ဗဟိုကော်မတီကခရိုင်အငြင်းပွားနှင့်ပြည်နယ်အငြင်းပွားမှုတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကိုအတည်ပြုနိုင်သကဲ့သို့ ပယ်ဖျက်ခြင်းလည်းပြုနိုင်ကြောင်း၊ ယာဉ်လိုင်းများအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်ကပြဌာန်းထားသော ဥပဒေစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်စေလိုကြောင်းရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်ဟုသတင်းရရှိပါသည်။ ဆက်လက်၍ ယာဉ်လိုင်းများအနေဖြင့် ယာဉ်စီးနင်းခအားသတ်မှတ်နှုန်းထားအထက်ပိုမိုတောင်းခံခြင်း၊ မူလဝယ်ယူထားသောခုံနံပါတ်ပြောင်းလဲခြင်း၊ခရီးသည်အားသတ်မှတ်နေရာသို့ ပို့ဆောင်ပေးမှုမရှိခြင်း၊ ခရီးစဉ်များအားသတ်မှတ်ချိန်အတိုင်းထွက်ခွာမှုမရှိခြင်းစသည့်အချက်များကိုရှောင်ကျဉ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းရှင်းလင်းပြီးယာဉ်လိုင်းတာဝန်ခံများမှလည်းသိရှိလိုသည်များနှင့် မိမိတို့၏အခက်အခဲများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြ၍ ဒုတိယပြည်နယ်ဦးစီးမှူး၊ ဌာနဆိုင်ရာများမှ ပြန်လည်ဆွေးနွေးကာ မွန်းလွှဲ (၄)နာရီမိနစ်(၃၀) တွင် ပညာပေးဆွေးနွေးပွဲပြီးဆုံးခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

ရန်နောင်(ကျိုင်းတုံ)

ငါးသံယံဇာတ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ ငါးမွေးမြူရေးကန်များ ဖော်ထုတ်ထိန်းသိမ်းစို့

            ဟိုယခင် စာရေးသူတို့ ငယ်စဉ်အချိန်က ကသာခရိုင်ဟာ တောတောင်များတွင် သစ်တောကြီး များ ဖုံးလွမ်းလျက် စိမ့်စမ်းရေထွက်များဖြင့် အမြဲစိမ်းလန်းနေကာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဂေဟစနစ် ကောင်းမွန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကြီးကြီးမားမားမရှိခဲ့ဘဲ သာယာလှပပြီး အေးချမ်းသော ဒေသဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ စိမ့်စမ်းရေထွက်တောင်တန်းမြိုင်ယံများကို မြစ်ဖျား၊ချောင်းဖျားခံကာ မြစ်ချောင်းများ အဖြစ် ကွေ့ပတ်စီးဆင်းလျက်ရှိရာမှာ အထင်ကရ မြစ်ချောင်းများအနေဖြင့် မူးမြစ်၊ မဲဇာမြစ်၊ နမ္မားချောင်း၊ ဒေါင်းမြူးချောင်း၊ စင်လင်ချောင်းနှင့် မင်းတရားချောင်းတို့အပြင် အခြား ချောင်းငယ်များဟာ တောင်တန်းတောင်စွယ်များရှိ စိမ့်စမ်းရေထွက်များမှတဆင့် တောင်စွယ်၊ ကျောက်ဆောင်ကျောက်ခဲများကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းခဲ့ရသဖြင့် ကြည်လင်အေးမြပြီး ငြိမ့်ညောင်းသာယာလှသလို စိတ်ကြည်နူးမှုများကိုလည်း ခံစားခဲ့ရပါတယ်၊ မြစ်ချောင်းကမ်းပါးယံမှ ရေအိုက်ကြီး/ငယ်များနှင့်ရှင်းပြင်း (ရေအမြင့်မှအနိမ့်သို့ စီဆင်းခြင်း)များကို ကြည့်လိုက်လျင် မြောက်များစွာသောငါးအုပ်မျိုးစုံတို့ ကူးခတ်ဆော့ကစားနေတာကို အတိုင်းတာကြည်နူးစွာ တွေ့မြင်ခဲ့ရဘူးပါသည်။

            ငါးသံယံဇာတ ဘယ်လောက်ထိပေါများခဲ့သလဲဆိုလျင် တံငါတွေရဲ့ စကားပုံမှာပင် တော်သလင်း ငါးခွေးမစားဆိုတာ တကယ်ပင် ဆည်မြောင်းကန်ချောင်းတွေမှာ တံငါလုပ်ငါးဖမ်းသူများ ငါးရ လွန်းလို့ ခွေးကျွေးတာပင် ငါးစားရလွန်းလို့ ခွေးပင်မစားနိုင်တော်သဖြင့် ပေါ်ပေါက်လာရခြင်း ဖြစ်ပါတယ် စာရေးသူတို့ဒေသရဲ့ ရာသီဥတု အခြေအနေအရ တော်သလင်း၊ သီတင်းကျွတ်လဟာ မိုးများပြီး မြစ်ရေချောင်းရေ တက်ချိန်ဖြစ်တာကြောင့် မြစ်ရေချောင်းရေတို့နှင့်အတူ ငါးများ စုန်ဆင်းကြရာတွင် တံငါသည်များမှာ ရိုးရာငါးဖမ်းနည်းမျိုးစုံဖြင့် ဖမ်းဆီးကြရာဝယ် တောင်းကြီး၊ တောင်းငယ်တို့ဖြင့် အပြည့်အမောက်ရရှိခဲ့ကြတာကို တွေ့မြင်ခဲ့သူပါသည်။

            လွန်ခဲ့သောနှစ် အနည်းငယ်မှစ၍ တောတောင်များတွင် သစ်တောနှင့် မြေအောက် သံယံ ဇာတများ အလွန်အကျွံ ခုတ်ယူခြင်း၊ စက်ကြီးစက်ငယ်များဖြင့် တူးဖော်ခြင်းတို့ကြောင့် သစ်တောများ အတော်အတန် ပြုန်းတီးလာခြင်း မိုးရေအား သစ်တောသစ်ပင်များမှ မထိန်းထားနိုင်ခြင်း၊ မြေအောက်သံယံဇာတ တူးဖော်ထားသော မြေဇာများအား မိုးရေများက တိုက်စားသယ်ဆောင်ကာ မြစ်ချောင်းများအတွင်းသို့ ရောက်ရှိသွားသောကြောင့် မြစ်တိမ်၊ ချောင်းတိမ်များအဖြစ် ရောက်ရှိ သွားပြီး ဟိုးယခင်ကမြစ်များ ချောင်းများတွင် ဆင်တပြန် ဝါးတပြန် နက်ခဲ့သော ရေအိုက်ကြီး၊ ရေအိုက်ငယ်များ မရှိတော့လောက်အောင် ပျောက်ကွယ်ခဲ့ကာ မြစ်ရေချောင်းရေများမှာလည်း ရွံ့နွံများကြောင့် အမြဲလိုလိုနှောက်ကျိနေသဖြင့် ၄င်းမြေအောက်သံယံဇာတ တူးဖော်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် ဓါတုဓါတ်ကြွင်းရေများ ချောင်း၊ မြောင်းများအတွင်း ဝင်ရောက်ခြင်းတို့ကြောင့် ၄င်းမြစ်ချောင်းများတွင် ငါးများရှားပါးလာခြင်း ကြောင့်လည်း အစိုးရမှ နှစ်စဉ်လေလံခေါ်သော စီးကမ်းတကျ ဖမ်းရသော ချောင်းများ၊ အင်းများတွင် ငါးများရှားပါးလာပြီးဖြစ်ပါသည်။

            ငါးမဖမ်းရာသီဖြစ်သည့် မေ၊ ဇွန်၊ ဇူလိုင်လများတွင် ဥများလွယ်ထားသော ငါးများကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် တရားမဝင် လျှပ်စစ်ဖြင့် ရှော့တိုက်ဖမ်းဆီးမှုများကြောင့် ငါးများနေထိုင်ခြင်းမရှိ တော့၍ ငါးများရှားပါးလာကာ အချို့ငါးမျိုးစိတ်များ ပျောက်ကွယ်လာနေပြီး ဖြစ်ပါသည်။

            ယခုအခါ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် သစ်ထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်ဆိုင်းကာ သစ်တောသစ်ပင် ပြန်လည် ထူထောင်သည့် စိုက်ခင်းများပြုစုခြင်း စိုက်ပျိုးခြင်းတို့ကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ဆောင်ရွက်လာပြီး တရားမဝင် သစ်ခိုးထုတ်သူများအား ထိရောက်စွာ ဖမ်းဆီးအရေးယူလာခြင်း၊ တရားမဝင် မြေအောက် ဿံယံဇာတ တူးဖော်ခြင်းများအား တားဆီးထိန်းသိမ်းလာပြီး စနစ်တကျ တူးဖော်သည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် အကျိုးတူဆောင်ရွက်လာခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် မြစ်ချောင်းများတွင် ရေများကြည်လင်စပြုလာပြီး ငါးမျိုးစုံတို့လည်း အနည်းငယ် တွေ့ရှိလာနေရပြီး ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် မြစ်၊ ချောင်းများ တွင် ငါးများနေထိုင် ခိုအောင်းနိုင်မည့် ရေနက်သည့် အိုက်များမရှိတော့ခြင်းက ငါးများပေါက်ပွါးနေထိုင်မှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေပါသည်။ မြေတူးစက်များဖြင့် မြစ်ချောင်းများဖောက်လုပ်ရာတွင် ရေစီးရေလာကောင်းအောင် တဖြောင့်တည်း ဖောက်လုပ်ခြင်းကလည်း မိုးရွာသည့်အခါသာ ရေများတင်ရှိသော်လည်း မိုးမရွာပါက ရေအနည်းငယ်သာ စီးဆင်းတော့သဖြင့် ဆောင်းနှင့်နွေတို့၌ ချောင်း၊မြောင်းများတွင် ရေပြတ်လပ်မှုနှင့် ကြုံတွေ့ရပါသည်။ ထိုသို့ မဖြစ်စေရန် စက်ယန္တယားများဖြင့် မြစ်ချောင်းများ ပြုပြင်ဖော်ထုတ်ရာတွင် ရေနက်အိုက်များစွာ ဖော်ထုတ်ထားမှသာ နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း ချောင်းရေအဆက်မပြတ်ရှိပြီး ငါးသယံဇာတလည်း ပေါများလာမှာဖြစ်ပါသည်။

            စာရေးသူတို့ နိုင်ငံတွင် ငါးစားသုံးမှုမှာ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း များပြားလာတာကို တွေ့ရပါတယ်၊ နှစ်စဉ် ရာသီဥတု ပူပြင်းလာခြင်းကြောင့် ဗိုင်းရပ်ကူးစက်ရောဂါများ ပြန့်ပွားလာသဖြင့် ကြက်ငှက်တုတ်ကွေး၊ ဝက်နားရွက်ပြာ၊ ဒေါင့်သန်းရောဂါကဲ့သို့သော တိရိစ္ဆာန်များတွင် ကျရောက်မှုများရှိသဖြင့် လူတို့၏ စားသုံးမှုပုံစံပြောင်းလဲလာကာ တိရိစ္ဆာန်အသားများအစား ရေနေသတ္တဝါ ငါးများကို အလေးထား စားသုံးလာတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်၊ ယခင်က စာရေးသူတို့ ခရိုင်တွင် ငါးသံယံဇာပေါများခဲ့ပြီး အခြားခရိုင်များသို့ပါ တင်ပို့နိုင်တဲ့ အခြေအနေမှ ယခုအခါ အခြားတိုင်းနှင့် ခရိုင်များကပါ ငါးကို ပြန်လည်တင်သွင်းနေရပါတယ်၊ သို့အတွက်ကြောင့် ငါးသံယံဇာတ ပေါများ လာအောင် ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် စနစ်တကျ ငါးမွေးမြူသည့်လုပ်ငန်းရှင်များ ပေါများလာအောင် စည်းရုံးဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နည်းပညာပေးခြင်း၊ လယ်ယာလုပ်ကိုင်၍ မရသော အပတောအင်းအိုင်မြေ များကို တူးဖော်လုပ်ကိုင်လာစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ သင့်တင့်သော အတိုးနှုန်းဖြင့် နှစ်တို၊ နှစ်ရှည်ချေးငွေများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်စေကာ လုပ်ငန်းရှင်အချင်းချင်း ထိန်းညှိဆောင်ရွက်ပေးစေပြီး ဈေးကွက်ရှာဖွေဖော်ထုတ်ပေးမည်။ ငါးသံယံဇာတ ကုန်ထုတ်အသင်းများ ထူထောင်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း တိုးတက်လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ ငါးမွေးမြူလိုသူများအနေဖြင့် ငါးကန်တူးဖော်ရန် မြေလျောက်ထားရာတွင် သစ်တောကြိုးဝိုင်းမြေထဲတွင် မပါဝင်သောမြေ၊ လယ်ယာလုပ်ကိုင်၍မရသောမြေတို့ကို လယ်ယာမြေစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့်စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန တွင် လယ-၃၀ လျှောက်ထားဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ငါးမွေးမြူရာတွင် တသီးတခြား တူးဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းထက် တဖက်ဆည်ကန်များ ပြုလုပ်ဆောင်ရွက်ခြင်းက ငါးကြီးထွားမှုနှုန်း မြန်ဆန်ခြင်း၊ ကျွေးမွေးသည့်ငါးစာအပြင် သဘာဝ အစားအစာများဖြစ်တည်မှုရှိခြင်း၊ ကန်ရေပြင်ကျယ်သဖြင့် ငါးများလွတ်လပ်စွာ မြူးတူးကစားနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ကြီးထွားနှုန်း မြန်ဆန်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ ငါးကန်များ တူးဖော်ခွင့်ရရှိပါက ငါးကန်အား လေးဖက်လေးတန် ပြင်ညီ အနက်မတူဖော်သင့်ဘဲ တဖက်နိမ့်စောင်း (တဖက်ကအနက် တဖက်ကအတိမ်) တူးဖော်သင့်ပါသည် သို့မှသာ ရေတိမ်ပိုင်တွင် လှုပ်ရှားသွားလာနိုင်မှာဖြစ်ပြီး နေရောင်ခြည်ကိုလည်း တိုက်ရိုက်ရရှိမှာ ဖြစ်ကာ ငါးကန်အတွင်း အောက်စီဂျင် အလုံအလောက်ရရှိမှာ ဖြစ်ပါသည်။ ငါးကန်အသစ်တူးရာတွင် (၁.၀၀)ဧက ဧရိယာနှင့် အနက် ၅ ပေ ၃ ပေသည် ငါးမွေးမြူရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး  အသစ်တူးထားသောကန်အနေဖြင့် သဘာဝအစားအစာ များ ဖြစ်ပေါ်လာရန် မြေအတွင်းမှ  ဘက်တီးရီးယားများ သေဆုံးစေရန်နှင့် ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓါတ်ငွေ့များ မထွက်စေရန်အတွက် ငါးကန်အသစ် (၁.၀၀)ဧရိယာတွင် ဖောက်ထုံး(၅၀)အိတ်အား ငါးကန်အနှံ ဖြန့်ဖြူး၍ (၁၀)ရက် ခန့်နေပူလှန်းပြီးမှ နွားချေး(၁၅)စီးခန့်ထည့်ပြီး (၁၄)ရက်ခန့်ဆိုလျင် ရေသွင်းထားပါက (၂)လခန့်တွင် သဘာဝအစားအစာများ ပေါက်ရောက်လာမည် ဖြစ်ပါသည်။

            စာရေးသူသည်လည်း (၁၀)ဧကကျော်ရှိသော ငါးကန်ဖြင့် ငါးမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းအား (၅) နှစ်ခန့် လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးရာ ငါးဦးစီးဌာနနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်တို့မှ ပို့ချသော သင်တန်းမှ ဗဟုသုတများနှင့် လက်တွေ့လုပ်ကိုင်၍ ရရှိခဲ့သော အတွေ့အကြုံများကို ပေါင်းစပ်တင်ပြခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည်။ ကသာခရိုင် ထီးချိုင့်မြို့နယ်တွင် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ ဖွင့်လှစ်ထားသော ငါးမျိုး ဆေးထိုးသားဖောက်ခြင်း သင်တန်းများ လက်တွေ့သင်ကြားပေးသလို ငါးသားဖောက်နှစ်ခြင်းမျိုး နှစ်ချို့မျိုး နှစ်မျိုးခွဲခြား၍ ရောင်းချဖြန့်ဖြူးပေးခြင်း၊ နည်းပညာ အကူအညီပေးမှုများလည်း ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

            ငါးကန်တူးဖော်ရာ၌ တူးဖော်နှစ်တွင်သာ အရင်းအနှီးစိုက်ထုတ်ရပြီး နောက်နှစ်များတွင် ငါးမျိုးဘိုးနှင့် ငါးစာဖိုးတို့လောက်သာ ကုန်ကျမှုရှိပါသည်။ ငါးကန်(၁)ဧက တူးဖော်စရိတ်မှာ ပျမ်းမျှ (၁၈)သိန်းခန့်မှန်းမျှသာ ကုန်ကျမှုရှိပြီး ငါးကန်ဧရိယာ(၁)ဧကတွင် နှစ်ချို့ငါးမျိုးဆိုလျှင် အကောင်ရေ (၅၀၀၀)နှင့် နှစ်ချဉ်ငါးမျိုးဆိုပါက အသေအပျောက်ရှိနိုင်သဖြင့် အကောင်ရေ(၈၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀)ခန့် ထည့်သွင်းပြီး နှစ်ချဉ်ငါးမျိုးမှာ (၁)လက်မဆိုဒ်အရွယ်ဆို တကောင်လျင် ပျမ်းမျှ (၅/-) ကျပ်နှုန်းသာရှိပြီး နှစ်ချို့ ငါးမျိုး(၂)လက်မ (၃)လက်မဆိုဒ်ဆိုလျင် ပျမ်းမျှ(၃၀/-)ကျပ်နှုန်း လောက်သာရှိပါသည်။ မိုးဦးကျကာစ ဇွန်လတွင် ငါးသားပေါက်များ ထည့်နိုင်ပါက အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ အစာအဟာရများကို အချိုးကျစပ်ထားသည့် ငါးစပ်စာအိတ်များမှာ ငါးအသေးစာ၊ ငါးအကြီးစာဟူ၍ အရံသင့်ကျွေးမွေးနိုင်သော (၅၀)ကီလိုအိတ်တအိတ်တွင် (၃၀၀၀၀/-)ကျပ်မှ (၃၅၀၀၀/-)ကျပ်သာရှိပါသည်။ ငါးကိုကျွေးမွေးသည့် စပ်စာအား အလေအလွင့် မရှိအောင် ကျွေးမွေးနိုင်ပါက ကြီးထွားမှုလျင်မြန်ပြီး နှစ်ချို့ ငါးကြင်းများဆိုပါက (၄)လ(၅)လ အတွင်း (၅၀)ကျပ်သားအထက် ဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။ နှစ်ချဉ်ငါးဆိုလျင် (၂၅)ကျပ်သား မှ (၃၀)ကျပ်သား လောက်သာ ကြီးထွားပါသည်။ ငါးစပ်စာမကျွေးနိုင်ပါကလည်း ငါးလုပ်ငန်းရှင်အများစုမှာ ဖွဲ့နုနှင့် ပဲဖတ်ကို (၃)ပုံ(၁)ပုံရောကျွေး၍ မွေးမြူကြခြင်းဖြင့် ကြီးထွားပါသည်။

            ငါးကန်မွေးမြူခြင်း လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူအနေဖြင့် မိုးရာသီကာလတွင် မိမိငါးကန်ရေရှိမှု အခြေအနေအား မပြတ်စောင့်ရှောက်ခြင်း၊ အလေအလွင့်မရှိစေရန် စနစ်တကျ တန်း(သို့မဟုတ်) တိုင်စိုက်၍ ပိုက်ခြင်းများတွင်ထည့်ကာ တရက်(၂)ကြိမ်ခန့် ပုံမှန်ကျွေးပေးခြင်း၊ နွေရာသီ ငါးကန် တွင် ရေနည်းချိန်၌ အောက်စီဂျင်ပြတ်လပ်မှု မရှိစေရန်နှင့် ငါးများ ရောဂါကျရောက်မှုမရှိစေရန် ရေဟောင်းအချို့ထုတ်ပြစ်ပြီး ရေအသစ်များသွင်းပေးခြင်း ငါးများနားခိုရန်အတွက် အရိပ်လုပ်ပေးခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်ပေးလျှင်ပင် ငါးများပုံမှန်ကြီးထွားနေမှာဖြစ် အချိန်တိုအတွင်း စီးပွားဖြစ်နိုင်သောလုပ်ငန်းဖြစ်ပါသည်။

            ကသာခရိုင်အနေဖြင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ငါးကန်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ(၂၄၈)ဦး ဧရိယာ (၆၄၀.၁၀)ဧကရှိရာမှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် (၃၅၂)ဦး ဧရိယာ (၁၀၁၅.၂၅)ဧကထိ တိုးတက် မွေးမြူလာခြင်းအား ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ သိရှိရပါသည်။ ငါးမွေးမြူရေးကန် (လိုင်စင်) မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားရာတွင် ပါဝင်ရမည့်အချက်များမှာ  ပုံစံ-၁၀၅/၁၀၆ (သို့) လယ-၃၀၊ ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ ထောက်ခံချက်၊ မြို့နယ်ထွေ/အုပ်ထေက်ခံချက်၊ ပုံစံ ၆၆/ဃ/မှတ်ပုံတင် မိတ္တူနှင့် လိုင်စင်ဓါတ်ပုံတို့ဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနများတွင် လျှောက်ထားလုပ်ကိုင်နိုင်ပါသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့်လည်း နှစ်စဉ်ငါးသားဖောက် မွေးမြူနည်း၊ ပြုစုခြင်းနည်း ပညာပေးသင်တန်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပြီး ခရိုင်အတွင်း မြစိမ်းရောင်စီမံကိန်းဖြင့် အရင်းမပျောက် ချေးငွေကို ကျေးရွာများတွင် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိရာ ငါးကန်များ ဖော်ထုတ်ပြီး ငါးမွေးမြူခြင်းဖြင့်  ငါးသံယံဇာတများ ထိန်းသိမ်းကာ အချိန်တိုအတွင်း စီးပွားဖြစ်ထွန်းနိုင်သော လုပ်ငန်းဖြစ်ကြောင်း လေ့လာရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါသည်။

                                                                                          ကျော်စိန်ဌေး

                                                                                      ( DOCA -ကသာ)

ကလေးမြို့တွင် တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်စိုက်ပျိုးလာသောဘရာဇီးငှက်ပျော

၁။           ကလေးမြို့၊ လှိုင်သာယာရပ်ကွက်၊ အမှတ် ( ၁ ) ရပ်ကွက်ရှိဦးအောင်သန်းဦး နေအိမ် အတွင်းလစ်လပ်နေသောမြေနေရာများတွင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ခင်းအဖြစ် ဘရာဇီးငှက်ပျောပင် များစိုက်ပျိုးထားပါတယ်။ စိုက်ပျိုးထားရှိမှုအခြေအနေများကို ဦးအောင်သန်းဦးသို့ မေးမြန်းရာတွင် ငှက်ပျောပင်ပေါက်များကို မန္တလေးမှ မှာယူပြီးတစ်ပင်လျှင် ( ၁၀၀၀ိ/ ) ကျပ်ပေးရပါကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရာတွင် ( ၁ ) ပေပတ်လည်ကျင်းတူး၍  ( ၇ ) ပေပတ်လည်ကြားစိုက်ပျိုးပါတယ်။ ပထမဦးစွာ မြေအောင်းပိုးသတ်ဆေး၊ အမြစ်ပွားဆေးရည်များထည့်ပြီးနောက် ကြက်ချေး ( ၁ ) ဆနှင့် ဖွဲပြာ ( ၂ ) ဆ ရောမွေပြီးကျင်းထဲသို့ နှပ်ထားပြီးရေလောင်းပြီး ( ၂ ) ရက်ကြာမှ ငှက်ပျောပင်ပေါက်များ စတင်စိုက်ပျိုးပါသည်။ ဘရာဇီးငှက်ပျောပင်သည် ရေကြိုက်သော်လည်း ရေဝပ်ခြင်းကို မကြိုက်နှစ်သက်၍ စိုက်ပျိုးခါစမှာ အပင်များ ပုပ်မသွားစေရန် အထူးဂရုစိုက်ပြီး စိုက်ပျိုး ရပါတယ်။ ရာသီဥတုပူလျှင် ( ၁ ) လတစ်ကြိမ် ရေသွင်းစိုက်ပျိုးရပါတယ်။ နေရောင်ခြည်ကိုကြိုက်နှစ်သက်သော အပင် တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ခြံဝန်းအတွင်းတစ်ဖက်တစ်လှမ်းမှ မိသားစု အပိုဝင်ငွေရရှိရန်အတွက် မိသားစုလုပ်အားဖြင့် စိုက်ပျိုးပြီးမိမိအိမ်ခြံဝန်း အတွင်း ကြက်များ မွေးမြူထားသည့်အတွက် မိမိကြက်ခြံမှထွက်ရှိသည့် ကြက်ခြေးများကိုလစဉ် အပင်များ ရှင်သန် ကြီးထွားရေးအတွက် သဘာဝမြေသြဇာသာအသုံးပြု၍ စိုက်ပျိုးပါတယ်။ အခြားစိုက်ပျိုးသည့် ငှက်ပျော စိုက်ခင်းများထက် ဓါတုဆေးဝါးများ၊ မြေသြဇာများ ဝယ်ယူ အသုံးပြုခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ သက်သာပါတယ်။

၂။            စတင်စိုက်ပျိုးသည်မှ ( ၈ ) လခန့်တွင် အသီးစတင်သီးပြီး( ၃ ) ပတ်ခန့်အကြာတွင် ချက်ခြွေပေးခြင်းအားဖြင့် အလုံးအရွယ်အစားနှင့် အဖီးလှရန်အတွက် တစ်ခိုင်လျှင် ငှက်ပျောဖီး( ၁၀ ) ဖီး သာထားရှိပြီးငှက်ပျောဖူးထိပ်မှ ခုတ်ချခြင်းအားဖြင့် အလုံးအရွယ်အစားလှပြီး၊ အရင်းအဖီးတွင် အလုံးရေ ( ၃၅ ) လုံးခန့်နှင့် အဖျားအဖီးတွင် ( ၁၆ ) လုံးခန့်တင်သောကြောင့် ငှက်ပျောပင်သည် စတင်သီးသည့် အချိန်တွင် အသီးတင်သည့် ငှက်ပျောင်အားဒေါက်ထောက်ပေးရပါတယ်။ အသီးသီး သည့် အပင်ဘေးတွင် ငှက်ပျောပင်သားတက်ပွားများလျှင် ငှက်ပျောသီးအလုံး အရွယ်အစား ကြီးထွားမှု ကိုလျော့ကျစေသည့်အတွက် သားတက်ပွားများကိုတူးပစ်ရပါတယ်။ သားတက်ငှက်ပျောပင်များ ကိုဝယ်ယူသူများရှိပါကတစ်ပင်လျှင် ( ၁၀၀၀ိ/ ) ကျပ်ဖြင့် ပြန်လည်ရောင်းချပေးပါတယ်။

၃။           ငှက်ပျောသီးရောင်းချရာတွင် တစ်ခိုင်လုံးအပြတ်သာရောင်းချပြီးတစ်လုံးလျှင် ( ၆၀ိ/ ) ကျပ်ဖြင့် ( ဗြွန်း ) ရောင်းချပါတယ်။ မိမိကဲ့သို့ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးလိုသူများရှိပါက ငှက်ပျောပင်ပေါက်များ ရောင်းချပေးနေပြီး၊ စိုက်ပျိုးပုံအဆင့်ဆင့်အား အခကြေးငွေရယူခြင်းမပြုဘဲ မိမိစိုက်ပျိုးသည် စိုက်ပျိုးနည်းပညာများကို လည်းဖြန့်ဝေပေးပြီးဓာတုဆေးများ အသုံးပြုမှုနည်းပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည့် သဘာဝစိုက်ပျိုးနည်းဖြင့်သာ စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်းငှက်ပျောစိုက်ပျိုးသူ ဦးအောင်သန်းဦးမှ ပြောကြားခဲ့ပါ တယ်။

သိမ့်သိမ့် ( ကလေး )

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ကသာခရိုင်၊ အင်းတော်မုန့်တီခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းရှင်များ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲခြောက်တိုးချဲ့ထုတ်လုပ်သင့်

          ကသာခရိုင်၊ အင်းတော်မြို့နယ် မုန့်တီခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းများမှာ ဒေသတွင်းစားသုံးရန် လုပ်ငန်း အကြီးအသေးငါးဆယ်ကျော် လုပ်ကိုင်လျှက်ရှိပါသည်။ ထုတ်ကုန်က တာရှည်မခံတဲ့အတွက် စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိတာတွေ့ရပါတယ်။ ခရိုင်တစ်ခရိုင်အတွင်းမှာရှိတဲ့ ကောလင်းက ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲခြောက်များ မှာယူရောင်းချနေရပါတယ်။ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲထုတ်တဲ့ကုန်ကြမ်း စောရှုပ်ဆန် က အင်းတော်မှာ ထွက်တဲ့အတွက် ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲခြောက်လုပ်ငန်းများကို စီးပွားဖြစ်တိုးချဲ့ထုတ်လုပ်သင့်တယ်လို့ စားသုံးသူများထံက သိရပါတယ်။

          ကောလင်းရေစိမ်ခေါက်ဆွဲခြောက်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက စောရှုပ်ဆန်နဲ့ပြုလုပ်ပါတယ်။ ရေစိမ်၊ အမှုန့်ကြိတ်၊ ပေါင်းခံ၊ ကြိတ်ပြားလုပ်၊ ခေါက်ဆွဲနန်းဆွဲ၊ နေလှန်းခြောက်ပြီး ထုပ်ပိုးရောင်းချပါတယ်။ ဓာတုဗေဒဆေးလုံးဝမပါတဲ့အတွက် စားသုံးသူများ စိတ်ချလက်ချ စားသုံးနိုင်ပါတယ်။ ကသာခရိုင်မှာ စောရှုပ်ဆန်ကို ကောလင်း၊ အင်းတော်၊ မြို့နယ်များမှာ စိုက်ပျိုးကြပါတယ်။ စောရှုပ်ဆန်က အစေးရှိပြီး မာလို့ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းအတွက် အဓိက ကုန်ကြမ်းဖြစ်ပါတယ်။ ကောလင်း ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲက အထက်မြန်မာပြည်မှာ နာမည်ရတဲ့ ထုတ်ကုန်ဖြစ်ပါတယ်။ ကောလင်းမြို့နယ် ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်း ဆယ်ခုက နေ့စဉ်ထုတ်လုပ်နေပြီး မြစ်ကြီးနား၊ ဟိုပင်၊ မိုးကောင်း၊ ဗန်းမော်၊ ရွှေကူ၊ ကသာ၊ ထီးချိုင့်၊ အင်းတော်၊ ဗန်းမောက်၊ ကျွန်းလှ၊ ကန့်ဘလူ၊ ထန်းကုန်း၊ ရွှေဘို၊ မုံရွာ၊ မန္တလေးမြို့များကို စီးပွားဖြစ် တင်ပို့ရောင်းချနေတာတွေ့ရပါတယ်။ အင်းတော်မြို့နယ်မှာ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းမရှိပါဘူး။ မုန့်တီ ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းရှင်များ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲခြောက်လုပ်ငန်း တိုးချဲ့ပါက အောင်မြင်နိုင်ပါတယ် လို့ ကောလင်းခေါက်ဆွဲ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

          အင်းတော်မြို့နယ်မှာ ဆင်း- ၃ စပါး အဓိကစိုက်ပြီး၊ စောရှုပ်စပါးလည်း အများအပြား စိုက်ပျိုး ကြပါတယ်။ ဆင်း-၃ဆန်မှ မုန့်တီ ရှမ်းဆန်စေးခေါက်ဆွဲ ထုတ်လုပ်ပေမဲ့ ဒေသတွင်းစားသုံးရန်သာ ဖြစ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒေသတွင်းစားသုံးတဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းအဆင့်မှ စီးပွားဖြစ်လုပ်ငန်းအဆင့် ကို ရောက်ရှိဖို့ ဒေသတွင်းမှာ ထွက်တဲ့စောရှုပ်ဆန်မှ ရေစိမ်ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်း တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်သင့်တယ် လို့ မုန့်တီခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်း တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်သင့်တယ်လို့ မုန့်တီခေါက်ဆွဲစျေးကွက်က သိရပါတယ်။

ကြည်နိုင်ဦး(အင်းတော်)