နေပြည်တော် _ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန၏ ပထမအကြိမ် အဖြစ် “ စားသုံးသူများတွင် အခွင့်အရေးများရှိသည်” ဟူသောခေါင်းစဉ်ဖြင့် Campaign မိတ်ဆက် ရှင်းလင်းပွဲ အခမ်းအနား ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၂ ရက် (အင်္ဂါနေ့) နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော် ရုံးအမှတ်(၅၂)၊ စားသုံးသူ ရေးရာဦးစီးဌာနခန်းမ၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
အဆိုပါအခမ်းအနားတွင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်ထူးက ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂကအဖွဲ့ကြီးမှ လမ်းညွှန်ထားသော စားသုံးသူအခွင့်အရေး(၈)ချက် ရှိပါကြောင်း ၎င်းတို့မှာ ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ လုံခြုံစိတ်ချစွာဖြင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာ သုံးစွဲခွင့် (Right to Safety), သတင်းအချက်အလက် ပြည့်စုံစွာရရှိနိုင်ခွင့်(Right to Information), မိမိစိတ်ကြိုက် ရွေးချယ်နိုင်ခွင့် (Right to choose), အခြေခံလိုအပ်ချက်များအပေါ် စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိခွင့်(Right to Satisfaction of Basic Needs), နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများအတွက် ပြောဆိုတင်ပြကြားနာနိုင်ခွင့် (Right to be Heard ), ထိခိုက်နစ်နာမှုများအတွက် လျော်ကြေးရပိုင်ခွင့် (Right to Redress), စားသုံးသူရေးရာကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ သိရှိလေ့လာနိုင်ခွင့် ( Right to Consumer Education) နှင့် ကောင်းမွန်ရှင်သန်နိုင်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကိုရရှိနိုင်ခွင့် (Right to Healthy Environment) တို့ ဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အဆိုပါစားသုံးသူ အခွင့်အရေး (၈)ချက်ရှိသည်ကို လူနည်းစုသာ သိရှိသေးကြောင်း၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနက ကျင်းပပြုလုပ်မည့် “We are Consumers, We have Rights” ဟူသည့် စားသုံးသူများတွင် အခွင့်အရေးများရှိသည်ဟူသော လူထုလှုပ်ရှားမှု (Campaign)သည် စားသုံးသူများရသင့်သည့် အခွင့်အရေးများကို မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ပြည်သူများသိရှိစေရန် အသိပညာပေးလိုသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်ရခြင်း ဖြစ်ပါကြောင်း ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။
ဆက်လက်၍ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးမြင့်လွင်က ရှင်းလင်းပြောကြားရာတွင် အဆိုပါ အမျိုးသားစားသုံးသူအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု (Campaign) ကို ရက်သတ္တပတ်(၆)ပတ်ကြာ ပြုလုပ်သွားမှာ ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ရက်သတ္တပတ် (၆)ပတ်တာကာလအတွင်း စားသုံးသူအသိပညာပေး ဇာတ်လမ်းတိုများကို နိုင်ငံပိုင် ရုပ်သံမီဒီယာနှင့် ရေဒီယိုလိုင်းများတွင် ထုတ်လွှင့်ပြသသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နည်းတူ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန အနေဖြင့်Social Media Campaign ကိုလည်း ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ထို့အပြင် ၂၀၁၉ခုနှစ် ၊ မတ်လ (၁၅) ရက်နေ့တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်မြို့ရှိ မြို့တော်ခန်းမ၌ ကျင်းပပြုလုပ် သွားမည့် “ကမ္ဘာ့စားသုံးသူ အခွင့်အရေးနေ့” အခမ်းအနားတွင်လည်း စားသုံးသူများကို အသိပညာပေးမည့် အဆိုပါ Campaign ကို ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနအနေဖြင့် စားသုံးသူများကို အကာအကွယ်ပေး လျက်ရှိပြီး စားသုံးသူများ၏တိုင်ကြားမှုများကို ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရာ၌ အဓိကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နေသော ဌာနတစ်ခု ဖြစ်ပါကြောင်း၊ စားသုံးသူများက ၎င်းတို့၏နစ်နာမှုများကို တိုင်ကြားလိုပါက မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းရှိ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်ဦးစီးမှူးရုံးများ၊ ခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးများတွင် ဖွင့်လှစ်ထား ရှိသော စားသုံးသူသတင်းပြန်ကြားရေးနှင့် တိုင်ကြားမှုလက်ခံဆောင်ရွက်ရေးစင်တာ (CICC)များသို့ လူကိုယ်တိုင် သွားရောက် တိုင်ကြားနိုင်သည့်အပြင် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် တိုင်ကြားလိုသောသူများအတွက် စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန၏ တရားဝင် Websiteဖြစ်သော http://www.doca.gov.mm ၊ မိုဘိုင်း Application ဖြစ်သော DOCA Myanmar နှင့် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန Facebook Page မှတစ်ဆင့် တိုင်ကြားနိုင်ပါကြောင်း၊ တိုင်ကြားမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရှေးဦးစွာ စားသုံးသူနှင့်လုပ်ငန်းရှင်တို့အကြား အငြင်းပွားမှုများကို စားသုံးသူ ရေးရာဦးစီးဌာနမှ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးပါကြောင်း၊ ၊အဆိုပါ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုဖြင့်ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ စားသုံးသူအငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့ (DSB) သို့ တင်ပြ၍ သက်ဆိုင်ရာစားသုံးသူ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့ (DSB)မှ စားသုံးသူအကာ အကွယ်ပေးရေးဥပဒေပါ ယင်းအဖွဲ့၏အရေးယူပိုင်ခွင့် ပုဒ်မ၁၉နှင့်အညီ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ လိုအပ်ပါက စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍ အကြံပြုတင်ပြစေခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိပါကြောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ တိုင်ကြားမှုပေါင်း (၂၉၇)မှု နှင့် ကုန်စည်နှင့် ပတ်သက်၍ တိုင်ကြားမှုပေါင်း (၇၁)မှု နှင့် စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးဥပဒေနှင့် မသက်ဆိုင်သည့် တိုင်ကြားမှုပေါင်း (၃၃) မှု အပါအဝင် တိုင်ကြားမှုပေါင်း (၄၀၁) မှုကို စားသုံးသူ သတင်းပြန်ကြားရေး နှင့် တိုင်ကြားမှုလက်ခံဆောင်ရွက်ရေးစင်တာ (CICC) များမှ လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး (၃၅၃)မှုကို ဖြေရှင်းပေး နိုင်ခဲ့ပါကြောင်း။ ကျန်ရှိသည့်တိုင်ကြားမှု (၄၈)မှုမှာ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ဆဲဖြစ်ပါကြောင်း၊ စားသုံးသူ ပြည်သူများ အနေဖြင့် မိမိတို့၏ရပိုင်ခွင့်အခွင့်အရေးများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အသိပညာရရှိလာမည်ဆိုပါက တိုက်ရိုက်အကျိုး သက်ရောက်မှုအားဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ကုန်စည်များကိုလည်း ရရှိလာနိုင်မည် ဖြစ်သည့်အပြင် မိမိတို့နစ်နာမှုများ ကြုံတွေ့လာရပါကလည်း တိုင်ကြားမှုများ ပိုမိုဆောင်ရွက်လာနိုင်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားပါ ကြောင်း၊ တစ်ဘက်တွင်လည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ထုတ်လုပ်ရောင်းချသော ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများ၏အရည်အသွေးကို မြှင့်တင်၍ ထုတ်လုပ်ရောင်းချလာနိုင်စေရန် တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်နှင့် စားသုံးသူပြည်သူများအတွက်လည်း အကျိုးများစွာဖြစ်ထွန်းစေမည် ဖြစ်ပါ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
အဆိုပါ အမျိုးသားစားသုံးသူအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု (Campaign) ကျင်းပ ရခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ စားသုံးသူများတွင် ကိုယ်စီအခွင့်အရေးများရှိပြီး ကုန်ပစ္စည်း သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှု သုံးစွဲရာတွင် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတစ်စုံတစ်ရာ ကြုံတွေ့လာပါက စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနသို့ တိုင်ကြားဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းကို အသိပညာပေး လိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ Campaign ပြုလုပ်မည့်ကာလမှာ ရက်သတ္တပတ် (၆)ပတ်ကြာမြင့် မည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံမီဒီယာများနှင့် လူမှုကွန်ယက်များမှတစ်ဆင့် စားသုံးသူအခွင့်အရေးနှင့်ဆိုင်သော အသိပညာပေး ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတိုများ၊ ရေဒီယိုဇာတ်လမ်းတိုများကို ထုတ်လွှင့်ပြသသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။
စုလဲ့ဝါ
သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာနှင့်အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲရေးဌာနခ