ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          ပြောင်းဖူးကို မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာများတွင် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလျှက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး မြေတစ်ဧကကို ပြောင်းဖူးစေ့ မျိုးစေ့ ၁ ထုပ်စိုက်ပျိုးရပြီး ပြောင်းမျိုးစေ့အများအပြားရှိသော်လည်း ၆၂၁၊ ၆၂၅၊ ၃၃၉ မျိုးကိုသာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါကြောင်း၊ မျိုးစေ့ ၁ထုပ်လျှင် ကျပ် ၄၆၀၀၀ မှ ၅၈၀၀၀ ထိပေး ဝယ်ရပါကြောင်း၊ ယခုအခါ ထွန်စက်ကြီးများဖြင့် တစ်နာရီလျှင်  ကျပ် ၃၀၀၀၀ နှုန်းဖြင့် ထွန်ယက်နေပါကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီး အပင်ပေါက် ၁ လကျော်လျှင် ပိုးသတ်ဆေး၊ အပင်ဖြစ်ဆေး၊ ဆေးဖျန်းပေးရကြောင်း၊ တစ်ဧကလျှင် မြေဆီ ၂ အိတ်နှုန်းနှင့် မြေဆီ ၁ အိတ်လျှင်  ကျပ်၇၀,၀၀၀ မှ  ၈၀,၀၀၀ ပေးရ၍  မြေတစ်ဧက စိုက်ပျိုးလျှင် အပြီးအစီး ၅ သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ ပြောင်းဖူးကို ရာသီမရွေး ရေတင်စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး စစိုက်ပျိုးချိန်မှသည် ရိတ်သိမ်းချိန်ထိ ရေ ၅ ကြိမ်တင်ပေးရပါကြောင်း၊ နွေရာသီစိုက်လျှင် ရက် ၁၀၀ ကြာပြီး ရေ ၅ ကြိမ် တင်ပေးရကြောင်း၊ ဆောင်းရာသီ စိုက်ပျိုးလျှင် ရက်ပေါင်း ၁၁၀ မှ ၁၂၀ ထိကြာပြီး ရေ ၃ ကြိမ်သာတင်ပေးရကြောင်း၊ စတင်စိုက်ပျိုးချိန်မှာ စက်တင်ဘာလနှင့် အောက်တိုဘာလများတွင်  စိုက်ပျိုးကြပြီး ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလများတွင်  ရိတ်သိမ်းရကြောင်း၊ ဆောင်းရာသီစိုက်ပျိုးလျှင် အမြတ်ပိုမိုရရှိကြောင်း၊ ပြောင်းဖူးစေ့ ၁တင်းကို ကျပ် ၁၂၀၀၀ ကျော်မှ ၁၅၀၀၀ ကျော်ရောင်းချရကြောင်း၊   ပြောင်းဖူးစေ့ ၁ တင်းလျှင် ၁၈ ပိသာရှိပြီး  ဆောင်းရာသီစိုက် တစ်ဧကအထွက်နှုန်းမှာ တင်း ၁၀၀ ထွက်ရှိ၍ နွေရာသီတွင် တင်း ၇၀ မှ ၈၀ ဝန်းကျင်ခန့်သာ ထွက်ရှိကြောင်း၊ ပြောင်းဖူးစေ့များကို ဒေသခံပွဲရုံများသို့ ရောင်းချခြင်း၊ မုံရွာပွဲရုံများသို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျရောင်းချခြင်းများရှိကြောင်း၊  တောင်သူအချို့မှာ ယခင်နှစ်က ပြောင်းဖူးကို ၃/၄ ဧကစိုက်ပျိုးကြသော်လည်း  ယခုနှစ်တွင် ဓာတ်ဆီဈေး များတက်လာခြင်း၊ မြေဆီဈေးတက်လာခြင်းကြောင့် စိုက်ဧကနည်းလာပြီး  တပိုင်တနိုင် ၁/၂ ဧက ဝန်းကျင် ခန့်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိ‌ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပြောင်းဖူးဈေးသည် စိုက်ပျိုးသူများနည်းပါးလာသည့်အတွက် ယခုနှစ်တွင် ဈေးမြင့်တက်လာပြီး  တောင်သူများ စိုက်ဧကနည်းသော်လည်း အမြတ်ပိုမိုရကြောင်း၊ ပြောင်းဖူးစေ့ကို မုံရွာမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာများတွင် ကြက်စာနှင့် ငုံးစာများအဖြစ် အသုံးပြုကြကြောင်း၊  ဈေးပေါ်မူတည်သော်လည်း အရှုံးမရှိဘဲ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းပါက အမြတ်အစွန်း ပို၍ ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ တစ်ဧကစိုက်ပျိုးလျှင် ယခုနှစ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ကျပ် ၂၀ သိန်း ခန့် အမြတ်ရရှိကြောင်း ပြောင်းဖူးစိုက်ပျိုးသူ ဘုမ္ပနိုးကျေးရွာ တောင်သူ ဦးမြသိန်းထံမှ သိရှိခဲ့ရပါသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးသည် ဆန်ပိုဒေသများဖြစ်သော ရွှေဘိုခရိုင်၊ ကလေးခရိုင်၊ ကသာခရိုင် များတွင် ဒီဇင်ဘာလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် စပါး/ဆန်ဈေးအေးနေခဲ့ပါသည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ အခြားတိုင်းဒေသကြီးများသို့ ဆန်စီးထွက်မှုမှာ ယခင်အပတ်က ရန်ကုန်သို့အိတ်ရေ ၃၃၀၀၀၊ မန္တလေးသို့ အိတ်ရေ ၄၀၆၀၀ ၊ မကွေးသို့ အိတ်ရေ ၅၀၀၊ နေပြည်တော် သို့ အိတ်ရေ ၈၀၀၀၊ ရှမ်း(တောင်)သို့ အိတ်ရေ ၆၀၀၀၊ ရှမ်း(မြောက်)သို့ အိတ်ရေ ၇၀၀၀၊  စုစုပေါင်းအိတ်ရေ (၉၅၁၀၀)အိတ်၊ တန်အားဖြင့် (၄၇၅၅) စီးထွက်ခဲ့ပြီး၊ ယခုအပတ်တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ အခြားတိုင်းဒေသကြီးများသို့ ဆန်စီးထွက်မှုမှာ ရန်ကုန်သို့ အိတ်ရေ ၂၉၀၀၀၊ မန္တလေးသို့ အိတ်ရေ ၅၁၆၀၀၊ မကွေး သို့ အိတ်ရေ ၅၀၀၊ နေပြည်တော်သို့ အိတ်ရေ ၇၀၀၀၊ ရှမ်း(တောင်)သို့ အိတ်ရေ ၅၅၀၀၊ ရှမ်း(မြောက်)သို့ အိတ်ရေ ၅၅၀၀၊ စုစုပေါင်းအိတ်ရေ (၉၉၁၀၀) အိတ်၊ တန်အားဖြင့်(၄၉၅၅)စီးထွက်ခဲ့သည့်အတွက်  ယခင်အပတ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ယခုအပတ်တွင် အိတ်ရေ (၄၀၀၀)၊ တန်အားဖြင့် (၂၀၀) ပိုမိုစီးထွက်ခဲ့ပါသည်။

        မုံရွာမြို့၏ ဇန်နဝါရီလ (နောက်ဆုံး)ပတ်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေခံစားကုန်ဈေးနှုန်းများမှာ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း(စပါး) (ဟောင်း)တင်း၁၀၀လျှင် ကျပ်(၁၆၀၀၀၀၀)၊ ပေါ်ဆန်း(ဆန်)(ဟောင်း)၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်လျှင် ကျပ်  ၅၅၀၀၀၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း(စပါး) (သစ်)တင်း၁၀၀လျှင် ကျပ်(၁၁၀၀၀၀၀)၊ ပေါ်ဆန်း (ဆန်)(သစ်)၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်လျှင် ကျပ်  ၄၄၀၀၀၊ ဧရာမင်း(စပါး)(ဟောင်း)တင်း ၁၀၀လျှင် ၁၂၈၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း(ဆန်)(ဟောင်း)၂၄ ပြည်ပါ တစ်အိတ် ကျပ် ၅၃၀၀၀၊ ဧရာမင်း(စပါး)(သစ်)တင်း ၁၀၀လျှင် ၉၀၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း(ဆန်)(သစ်)၂၄ ပြည်ပါ တစ်အိတ် ကျပ် ၃၉၀၀၀၊ ရေဦး ပေါ်ဆန်း (စပါး)(ဟောင်း) တင်း ၁၀၀လျှင် ကျပ် ၁၄၀၀၀၀၀၊ ပေါ်ဆန်း(ဆန်)(ဟောင်း) တစ်အိတ်လျှင်ကျပ် ၅၂၀၀၀၊ ရေဦး ပေါ်ဆန်း (စပါး)(သစ်) တင်း ၁၀၀လျှင် ကျပ် ၁၀၅၀၀၀၀၊ ပေါ်ဆန်း(ဆန်)(သစ်) တစ်အိတ်လျှင်ကျပ် ၄၂၀၀၀၊ ရေဦး ဧရာမင်း (စပါး)(ဟောင်း) တင်း၁၀၀ လျှင် ၁၂၀၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း(ဆန်)(ဟောင်း)၂၄ ပြည်ပါ တစ်အိတ် ကျပ် ၄၅၀၀၀၊ ရေဦး ဧရာမင်း (စပါး)(သစ်) တင်း၁၀၀ လျှင် ၉၅၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း (ဆန်)(သစ်)၂၄ ပြည်ပါ တစ်အိတ် ကျပ် ၃၆၀၀၀၊ ကလေးမြို့မှ ဧည့်မထ(စပါး)(ဟောင်း) တင်း၁၀၀ လျှင် ၈၉၀၀၀၀၊ ဧည့်မထ(ဆန်)‌(ဟောင်း) ၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်မှာ ကျပ် ၃၀၀၀၀၊ ဧည့်မထ(စပါး)(သစ်) တင်း၁၀၀ လျှင် ၆၅၀၀၀၀၊ ဧည့်မထ(ဆန်)‌(သစ်) ၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်မှာ ကျပ် ၂၃၀၀၀၊ ငစိန်(စပါး) (ဟောင်း)တင်း  ၁၀၀ လျှင်  ၇၈၀၀၀၀ ၊ ငစိန်(ဆန်)(‌ဟောင်း)၂၄ပြည်ပါတစ်အိတ်မှာ ၂၈၀၀၀၊ ငစိန်(စပါး) (သစ်)တင်း  ၁၀၀ လျှင်  ၆၅၀၀၀၀ ၊ ငစိန်(ဆန်)(‌သစ်)၂၄ပြည်ပါတစ်အိတ်မှာ ၂၃၀၀၀၊ ဧရာမင်း (စပါး)(ဟောင်း)တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၁၀၀၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း(ဆန်)(ဟောင်း)၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်မှာ ကျပ်၃၉၀၀၀၊ ဧရာမင်း (စပါး)(သစ်)တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၇၂၀၀၀၀၊ ဧရာမင်း(ဆန်)(သစ်)၂၄ပြည်ပါ တစ်အိတ်မှာကျပ် ၂၉၀၀၀၊ ကောလင်းမြို့နယ်မှ မှော်ဘီ(၂)(စပါး)(သစ်) တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ်၆၅၀၀၀၀၊ မှော်ဘီ(၂)ဆန်(သစ်) ၂၄ပြည် တစ်အိတ် လျှင် ကျပ် ၂၄၀၀၀၊ ဆင်းဧကရီ(၃)(စပါး)(သစ်) တင်း၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၅၅၀၀၀၀၊ ဆင်းဧကရီ-၃ဆန်(သစ်) ၂၄ပြည် တစ်အိတ်မှာ ကျပ် ၂၂၀၀၀၊ ဧရာမင်း (စပါး)(သစ်) တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၇၅၀၀၀၀၊ ဧရာမင်းဆန်(သစ်) ၂၄ ပြည်ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၂၉၀၀၀ ရှိပြီး မုံရွာမြို့တွင် ဧရာမင်း(စပါး)(ဟောင်း) တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၁၁၀၀၀၀၀၊  ဧရာမင်းဆန်(ဟောင်း)၂၄ပြည် တစ်အိတ်မှာ ကျပ် ၄၆၀၀၀၊ ဧရာမင်း(စပါး)(သစ်)တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် ၉၂၀၀၀၀၊  ဧရာမင်း(ဆန်) (သစ်)၂၄ပြည် တစ်အိတ်မှာ ကျပ် ၃၆၀၀၀ ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း သိရပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး

        စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသော ကသာခရိုင်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များဖြစ်သည့် ကသာမြို့နယ်နှင့် ထီးချိုင့်မြို့နယ်များတွင် မြေထောက်ပဲသီးနှံ စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိပြီး ခရိုင်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၂-ခုနှစ် ကသာခရိုင်တွင်း မြေထောက်ပဲ စိုက်ဧကမှာ (၃၉၃၅၂)ဧကခန့်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

     မြေထောက်ပဲစိုက်တောင်သူများ၏ ပြောကြားချက်အရ မြေထောက်ပဲစိုက်ရာတွင် တစ်ဧက မျိုးတစ်တင်းခွဲခန့် စိုက်ပျိုးရပြီး အထွက်တင်းအနေဖြင့် ပျှမ်းမျှ (၂၆)တင်းမှ (၃၀)တင်းခန့် ထွက်ကြောင်း၊ တစ်ဧကစိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်မှာ ကျပ်(၄)သိန်းရှိပြီး သီးနှံပေါ်ချိန် အစိုတစ်တင်းလျှင်(၂၅၀၀၀)ကျပ် ရှိကြောင်း၊ အခြောက်ခံရောင်းပါက တစ်တင်းလျှင်(၄၅၀၀၀)ကျပ်မှ (၅၀၀၀၀)ကျပ်အထိ ရောင်းချရကြောင်း၊ အစိုအနေဖြင့် ရောင်းပါက လတ်တလော ငွေကြေးအဆင်ပြေသော်လည်း အကျိုးအမြတ်နည်းပြီး အခြောက်ခံရောင်းပါက တစ်ဧက ကျပ်(၈၅၀၀၀၀)ခန့် အကျိုးအမြတ်ကျန်ကြောင်းနှင့် ယခုအခါ တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်အမှီ မြေထောက်ပဲများကို မန္တလေးမြို့မှတစ်ဆင့် တရုတ်နယ်စပ်သို့ တင်ပို့မှုများ ရှိနေသောကြောင့် ကသာခရိုင်ထွက် မြေထောက်ပဲ အစို/အခြောက်များကိုလည်း မန္တလေးပွဲရုံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချမှုများ ရှိနေကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

        မြေထောက်ပဲသီးနှံသည် ဈေးကွက်ရှာစရာမလိုဘဲ ဝယ်လက်အသင့်ရှိသော သီးနှံဖြစ်သည့်အပြင် လူကြိုက်များသော ပဲသီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သို့သော် မြေထောက်ပဲသည် နေရာဒေသမရွေး စိုက်ပျိုးနိုင်သော သီးနှံမဟုတ်ဘဲ စိုက်ပျိုးမြေရွေးသော သီးနှံဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဈေးကွက်အသင့် ရှိပြီး လူကြိုက်များသော မြေထောက်ပဲသီးနှံအား ရေမြေနှင့်ကိုက်ညီသည့် ကသာခရိုင်ကဲ့သို့သော ဒေသတွင် မြေထောက်ပဲဇုံသတ်မှတ်ပြီး တွန်းအားပေးတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး

           ပြည်ထောင်စုနယ်မြေတွင် ဥတ္တရခရိုင်နှင့် ဒက္ခိဏခရိုင်ဟူ၍ ခရိုင်(၂)ခုရှိပါသည်။ ဥတ္တရခရိုင်တွင် တပ်ကုန်းမြို့နယ်၊ ဇေယျာသီရိမြို့နယ်၊ ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်နှင့် ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်တို့ပါဝင်ပြီး ဒက္ခိဏခရိုင်တွင် ပျဉ်းမနားမြို့နယ်၊ လယ်ဝေးမြို့နယ်၊ ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်နှင့် ဒက္ခိဏသီရိမြို့နယ်တို့ ပါဝင်ပါသည်။

          ၂၀၂၁-၂၀၂၂ခုနှစ် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် ဥတ္တရခရိုင်(၄)မြို့ နယ်တွင် (၈၂၉၀)ဧက၊ ဒက္ခိဏ ခရိုင်(၄)မြို့နယ်တွင် (၁၈၀၉၀)ဧက စိုက်ပျိုးရန်လျာထားသတ်မှတ်ထားပြီး ပြည်ထောင်စုနယ်မြေအတွင်း နွေစပါးစိုက်ဧက စုစုပေါင်း (၂၆၃၈၀)ဧက စိုက်ပျိုးရန်လျားထားသတ်မှတ်ထားပြီး ဆည်ရေပေးဝေနိုင်မှုနှင့် ရေရရှိမှုအပေါ်မူတည်၍ နွေစပါး စိုက်ပျိုးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ဆည်မြောင်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၅)ရက်နေ့မှ စတင်၍ ငလိုက်ဆည်ရေသောက်ဧရိယာ ရေပေးဝေနိုင်မှုရှိပြီး ဇန်နဝါရီလကုန်နှင့် ဖေဖော်ဝါရီ လဆန်းပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးရန်အတွက် တောင်သူများအနေဖြင့် မြေယာပြင်ဆင်ခြင်း၊ ထွန်ယက်ခြင်းလုပ်ငန်းများ စတင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          နွေစပါးစိုက်တောင်သူများသည် အထွက်နှုန်းကောင်းပြီး တောင်သူတွက်ခြေကိုက်မည့် စပါးမျိုးဖြစ်သည့် သက်တမ်းရက် (၁၀၅/၁၁၀)သာရှိ၍ သွင်းအားစု သင့်တင့်မျှတရုံသာသုံးပြီး ရေ/မိုး အဆင်ပြေလျှင် တစ်ဧက စပါးတင်း(၁၂၀)မှ (၁၅၀)အထိ ထွက်ရှိသည့် ထိုင်းနှံကောက်စပါးမျိုးကို ယခုအခါ ပိုမိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ယခင်နှစ် နွေစပါးစိုက်ပျိုး ရာသီတွင် မနောသုခ၊ ပုလဲသွယ်၊ ရွှေတိုး၊ ရွှေသွယ်ရင်း၊ ထိုင်းကောက်၊ နယူးဧရာ စပါးမျိုးများ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခဲ့သော်လည်း သက်တမ်းရက်(၁၂၀)နှင့်အထက် ကျော်လွန်ခြင်း၊ သွင်းအားစု ပိုမို အသုံးပြုရခြင်း၊ ရာသီဥတုနှင့် အပူဒဏ်၊ ရေငတ်ဒဏ် ခံနိုင်မှုအားနည်းခြင်းကြောင့် ပိုးမွှားရောဂါ ကျရောက်တတ်သဖြင့် ပုံမှန်အထွက်နှုန်းတစ်ဧက (၇၀)မှ (၉၀)တင်းအထိ ထွက်ရှိသော်လည်း  ၎င်းအောက် အထွက်နှုန်း လျော့နည်းနိုင်သဖြင့် ယခုအခါတွင် တောင်သူတွက်ခြေကိုက်သည့် စူပါနှံကောက်စပါးမျိုးများ အများဆုံး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

          ဒက္ခိဏခရိုင်၊ ပျဉ်းမနားမြို့နယ်၊ မယ်ဇလီကုန်းကျေးရွာ နွေစပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူဦးစောမောင်(၄)ဧက၊ ပြူတွင်းကျေးရွာ ဦးဘိုနီ (၃)ဧကနှင့် သရက်ကုန်းကျေးရွာ တောင်သူဦးကုလား (၈)ဧက စိုက်ပျိုးထားရှိသည့် နွေစပါးစိုက် တောင်သူများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ယခုနှစ်နွေစပါးရာသီမှာ စူပါနှံကောက် (သို့)ထိုင်းနှံကောက် စပါးမျိုးကို စိုက်ပျိုးထားကြောင်း၊ စပါးမျိုးများအား ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးဌာနမှ ဝယ်ယူရရှိပြီး မျိုးတစ်တင်းလျှင် (၁၀၀၀၀)ကျပ်နှင့် တစ်ဧက(၂)တင်းနှုန်း ကြဲသားပက်စိုက်ပျိုးထားခြင်း၊ ကြဲပက်ပြီး(၅)ရက်မှ (၁၅) ရက်အတွင်း ပေါင်းသတ်ဆေးဖြန်းခြင်း၊ (၄၅)ရက်သားအရွယ်မှစတင် မြေသြဇာပက်ဖြန်းခြင်း၊ ပိုးမွှားကာကွယ်ဆေးပက်ဖြန်းခြင်းလုပ်ငန်းများ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနှံကောက်(သို့)စူပါနှံကောက်ဆန်ကို ပြည်တွင်းစားသုံးမှုတွင်သာမက တရုတ်ဈေးကွက် အဝယ်လိုက်ခြင်းတို့ကြောင့် ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ အခြားစပါးမျိုးများဖြစ်သည့် မနောသုခ၊ ပုလဲ သွယ်၊ ရွှေတိုး၊ ရွှေသွယ်ရင်းများ စိုက်ပျိုးရာတွင် အထွက်နှုန်းတင်း(၈၀/၉၀)ဝန်ကျင်တွင်သာရှိပြီး သွင်းအားစု ပိုမိုသုံးစွဲရခြင်းတို့ကြောင့် အထွက်ကောင်းသည့် ထိုင်းနှံကောက်(သို့)စူပါနှံကောက်စပါးမျိုးများ ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးထားကြောင်း ၎င်းတို့မှ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

          တောင်သူလယ်သမားများအနေဖြင့် နွေစပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှုကြောင့် ကျေးလက်တောရွာနေသူများ အလုပ်အကိုင်၊ အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုများပြားလာစေခြင်း၊ ပြည်တွင်းစားသုံးမှုပိုလျှံ သည့်အပြင် ပြည်ပတင်ပို့မှု မြှင့်တင်နိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်ပဝင်ငွေတိုးပွားလာပြီး နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာနိုင်မည်ဖြစ်၍ နွေစပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ပိုမိုအားကောင်းလာစေရန်အတွက် အထွက်ကောင်းသည့် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ ရှာဖွေဖော်ထုတ်၍ စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်းကို “ တောင်သူ အကြိုက် စူပါ နှံကောက်စိုက်” ဟု ခေါင်းစဉ်စာသားဖြင့် အကြံပြုတင်ပြအပ်ပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန

ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ

        ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူတို့သည် အစားအစာဘေးအန္တယ်ရာယ်ကင်းရှင်းရေးကို အလေးထား စားသုံးလာကြပါသည်။ ထို့သို့စားသုံးရာတွင် စားသုံးဆီ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာလည်း အလွန်အရေးပါလာသည်။ လူတို့အား ဘေးဥပါ်ဖြစ်စေသော စားသုံးဖွယ်ရာတွင် ဆီကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သည့် ရောဂါများမှာ အများအပြားပင်ဖြစ်ပါသည်။ထို့ကြောင့် လူတို့သည် မိမိတို့၀င်ငွေအရ ကျန်းမားရေးနှင့်ညီညွတ်သော စားသုံးဆီသန့်များကို ရွေးချယ်သုံးစွဲလာကြပါသည်။ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေးအရ ဆီစားသုံးမှုကို တွက်ချက်ကြည့်လျှင် အာဆီယံနိုင်ငံများ အတွင်း၌ စားသုံးမှု အနိမ့်ဆုံးနှုန်းနှင့် တွက်ချက် ကြည့်ခြင်းပင်လျှင် လူတစ်ဦးတစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှ ဆီ၆၀ကျပ်သား (၁၂ကီလိုဂရမ်) ခန့်စားသုံးလျက်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များတွက်ဆကြပါသည်။ 

       မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ဆန်၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ၊ပြောင်းတို့ကို အဓိကထားစိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ ဆီထွက်သီးနှံများကို ပြည်တွင်း စားသုံးခြင်းနှင့် ပြည်ပသို့တင်ပို့ခြင်းတို့ရှိရာ ဈေးကွက်ရရှိမှုအရ မြေပဲ၊ နှမ်းအမျိုးမျိးတို့ကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ပြီး စားအုန်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ သံလွင်ဆီစသည့် စားသုံးဆီအမျိုးမျိုးကို ပြည်ပမှတင်သွင်းလျက်ရှိပါသည်။ စားသုံးဆီများတွင် မပြည့်ဝဆီ၊ ပြည့်ဝဆီနှင့် အသွင်ပြောင်းဆီဟူ၍ (၃)မျိုးခွဲခြားနိုင်ရာတွင် မပြည့်ဝဆီများကို တတ်နိုင်သမျှဦးစားပေး စားသုံးသင့်ပြီး၊ ဒုတိယဦးစားပေး ပြည့်ဝဆီကို အတန်အသင့်သာ စားသုံးသင့်ပြီး၊ အသွင်ပြောင်းဆီများကိုမူ (လုံးဝ) မစားသုံးသင့်ပေ။မပြည့်ဝဆီအုပ်စုတွင် မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ ငါးမှရသော အဆီများ ပါဝင်ပါသည်။ ပြည့်ဝဆီအုပ်စုတွင် စားအုန်းဆီ၊ ဆီကြော်အစားအစာများ၊ တိရစ္ဆာန်မှရသော အဆီများ ပါဝင်ပါသည်။ အသွင်ပြောင်းဆီအုပ်စုတွင် အသင့်စားအစားအစာများဖြစ်သည့် အာလူးကြော်၊ ကြက်ကြော်၊ စမူဆာ၊ ပဲကပ်ကြော်၊ ကိတ်မုန့်၊ ပေါင်မုန့် စသည်တို့တွင် ပါဝင်သည့်ဆီများဖြစ်ပါသည်။
        ကမ္ဘာပေါ်တွင် စားအုန်းဆီ၊ ပဲပိစပ်ဆီ၊ နေကြာဆီ၊ မြေပဲဆီ၊ အုန်းဆီ၊ သံလွင်ဆီနှင့် မုန်ညင်းဆီ စသည့်စားသုံးဆီအမျိုးမျိုးကို သုံးစွဲလျက်ရှိသည့်အနက် အများဆုံးစားသုံးသည့်ဆီအမျိုးအစားမှာ စားအုန်းဆီ (Palm Oil) ဖြစ်ပြီးအာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဆီထုတ်လုပ်တင်ပို့မှုကဏ္ဍ၌ ပိုမိုများပြားပြီး၊ ဒေသတွင်းစားသုံးမှုမှာ ထုတ်လုပ်တင်ပို့မှုထက်လျော့နည်းကြောင်း စာရင်းအင်းဆိုင်ရာ သုတေသနကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် ဂျာမဏီနိုင်ငံအခြေစိုက် Statista ၏ ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်များအရသိရှိရပါသည်။
      ဆီစားသုံးရာတွင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်စေရန် လူတစ်ဦးအတွက် တစ်နေ့လျှင် လ္ဘက်ရည်ဇွန်း (၆) ဇွန်းခန့် (၁.၈ ကျပ်သား)၊ တစ်လလျှင် ၅၄ ကျပ်သားသာ စားသုံးသင့်ကြောင်း The Health Site.com မှ သိရှိရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူတစ်ဦးအတွက် စားသုံးဆီ စားသုံးမှုနှုန်းမှာ တစ်နေ့လျှင် ၂.၂၅ ကျပ်သား၊ တစ်လလျှင် ၆၈ ကျပ်သား စားသုံးနေကြောင်း သိရှိရကာ ပုံမှန်သုံးစွဲသင့်သည့်ပမာဏထက် ပိုမိုသုံးစွဲနေသည်ကိုလေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ဆီကိုစားသုံးသင့်သည့် ပမာဏထက် ကျော်လွန်စားသုံးခြင်းနှင့် အရည်အသွေးမပြည့်မီသည့် ဆီများစားသုံးခြင်းတို့ဖြင့် နှလုံးရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါ၊ အဝလွန်ခြင်း၊ အသည်းအဆီဖုံးခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း စသည့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးများစွာ ခံစားရစေပါသည်။ ထိုသို့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဆိုးကျိုးများစွာ ခံစားလာရသည်နှင့်အမျှ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုများကိုပါ တွေ့ကြုံစေနိုင်သောကြောင့် ဆီစားသုံးမှုကို အတတ်နိုင်ဆုံးလျော့ချစားသုံးသင့်ပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အရည်အသွေးပြည့်မီသည့်ဆီနှင့် ၎င်းဆီဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့် အစားအစာများကိုသာချင့်ချိန် စားသုံးသင့်ပါသည်။
        ဆီစားသုံးမှုလျှော့ချနိုင်ရေးအတွက် စားသုံးမှုပုံစံကို ပြောင်းလဲရန် လွန်စွာအရေးကြီးလှပါသည်။ ဆီကိုလူတစ်ဦးစားသုံးသင့်သည့်ပမာဏသာ အသုံးပြုခြင်း၊ ဆီကုန်သက်သာစေသည့် ဟင်းလျာများချက်ပြုတ်စားသုံးခြင်း၊ အကြွပ်ကြော်အစားအစာများ ချက်ပြုတ်စားသုံးမှုမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းတို့အပြင် ပြန်ကြော်ဆီကို ထပ်ခါထပ်ခါအသုံးပြုခြင်းသည် ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာထိခိုက်စေသည့်အတွက် ဆီကုန်သက်သာစေရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဆီကိုထပ်ခါထပ်ခါအသုံးပြု၍ ကြော်ချက်ခြင်း မပြုလုပ်သင့်ပေ။ ဆီကိုဝယ်ယူသုံးစွဲရာတွင်လည်း ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသား ပြည့်စုံပြီး ဆီထုပ်ပိုးမှု စနစ်မှန်ကန်သည့် Consumer Pack စနစ်ဖြင့် ထုပ်ပိုးရောင်းချသည့် စားသုံးဆီများကိုသာ ရွေးချယ်ဝယ်ယူသုံးစွဲသင့်ပါသည်။

       စားအုန်းဆီအား စားသောက်ကုန်အမှတ်တံဆိပ်များနှင့်အတူ ထည့်သွင်းပစ္စည်းအမယ် စာရင်းတွင်ထည့်သွင်းခြင်း၊ စားအုန်းဆီစားသုံးမှုမြင့်တက်များပြားလာခြင်း၊ လူဦးရေများများနှင့် စားသောက်ကုန်အချို့ တွင် စားအုန်းဆီ၏သြဇာ သက်ရောက်နေမှုကြောင့် ကျန်းမာရေးကိုစိုးရိမ်သောလူများက ယင်းဆီကို ဖိအားပေးလာကြသည်။ တစ်ဖန်ပြည့်ဝအဆီ (Saturated Oil) အားလုံးလိုလိုသည် ကိုလက်စထရောဆိုးကျိုးကိုမပေးကြောင်းလည်း စမ်းသပ်တွေ့ရှိကြသည်။ ယင်းတွင် လူကိုကောင်းကျိုးပေးသော ကိုလက်စထရော (H.D.L) နှင့် ဆိုးကျိုးပေးသောကိုလက်စထရော (L.D.L) ဟူ၍ရှိရာ စားအုန်းဆီစားသုံးမှုသည် အခြားပြည့်ဝအဆီများဖြစ်သည့် အုန်းဆီ၊ နို့၊ တိရစ္ဆာန်အဆီများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင်သွေးထဲမှကိုလက်စထရောနည်းပါးပါသည်ဟု စမ်းသပ်မှုအစီရင်ခံစာအချို့ကဖော်ပြကြပြန်သည်။ ထို့ပြင် စားအုန်းဆီတွင် ပါဝင်သည့် ပါမစ်တစ်အက်ဆစ် (Palmitic Acid) က အခြား ပြည့်ဝအဆီများနှင့်မတူဘဲ ကိုလက်စထရောအဆင့်ကို မျှစေသည်ဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏။

       ဆီစားသုံးမှုတွင် ပြည့်ဝအဆီ (Saturated fat)သည် ကျန်းမာရေးအတွက် မသင့်လျော်ကြောင်း၊ ပုံပြောင်းအဆီ (Trans fat) သည် လူကိုအန္တရာယ်ပေးတတ်ကြောင်း၊ ပြည့်ဝမဟုတ်သောအဆီ (Unsaturated fat) ကို စားသုံးသင့်၍ တစ်မယ်တည်းအဆီ (Mono Unsaturated Oil) ကိုသာ ဦးစားပေး၍စားသုံးသင့်ကြောင်း ဓာတ်ခွဲပညာရှင်များက တွေ့ရှိခဲ့ကြသော်လည်း သဘောထားကွဲလွဲမှုအနည်းငယ်ရှိနေဆဲဖြစ်ပေသည်။ အချို့က ချက်ပြုတ်ကြော်လှော်ရာတွင် ဆီသည်မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည်ဟု ဆိုကြသော်လည်း အချို့ကဆီကိုရှောင်ကြဉ်သင့်သည်ဟု သဘောထားခဲ့ကြသည်။

        F.D.A အဖွဲ့အစည်းကမူ အဆီစားသုံးလျှင် ကယ်လိုရီ နည်းနည်း (သို့) ပါဝင်မှု ၃ဝ% သာ စားသုံးသင့်သည်ဟု ထောက်ခံချက်ပေးကြသည်။ အခြား အာဟာရဓာတ်ပညာရှင်များကညွှန်းရာတွင် လူတစ်ယောက်အနေဖြင့် အဆီကရသည့် ကယ်လိုရီကို ၁ဝ% ထက်မပိုသင့်ဟု ဆိုကြပြန်သည်။ သို့ဖြင့် ဆီစားသုံးမှုလွန်ကဲလျှင် အသည်းအဆီဖုံးခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနှင့် ကင်ဆာရောဂါကိုအားပေးခြင်းဟူသော ဆိုးကျိုးများကို ရနိုင်ကြောင်း ကျန်းမာရေးအသိ များရှိခဲ့ကြသည်။
လူတို့အတွက် နေ့စဉ်အာဟာရဓာတ် လိုအပ်ချက်တွင် ဆီသည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါသည်။

        သို့သော် ဆီစားသုံးမှုများပြားပါက ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်နိုင်ပြီး အသည်းအဆီဖုံးခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနှင့် ကင်ဆာရောဂါကိုအားပေးခြင်း စသည့်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သဖြင့် “တန်ဆေး၊ လွန်ဘေး”ဆိုသည့် မြန်မာစကားပုံအတိုင်း ချင့်ချိန်စားသုံးကြရန် လိုအပ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။

စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး