ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

ပူအိုက်သောရာသီဥတုတွင် ရေဓာတ်သည်အလွန်အရေးပါသည်။ ထို့ကြောင့် ရေဓာတ်ပြည့်ဝစွာ ပါဝင်သော ဖရဲသီးစားသုံးခြင်းသည်လည်း ကျန်းမာရေးအတွက် တစ်ထောင့်တစ်နေရာမှ အကျိုး ပြုနေလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဖရဲစိုက်ပျိုးမှုသည်လည်း အတန်အသင့်အရေးပါသော စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖရဲသီးကို မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ ပူအိုက်စိုစွတ်သော ရှမ်းပြည်နယ်(အရှေ့ပိုင်း)၊ တာချီလိတ်ခရိုင်၊ တာလေမြို့ မိုင်းလင်းအရှေ့ ကျေးရွာအုပ်စု၊ တာလေ-ကျိုင်းလပ်သွား လမ်းဘေးဝဲယာရှိ ဝိန်းလန်း-လန့်တောင်းကျေးရွာတို့တွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြပါသည်။
ဖရဲသီးတွင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်အရေးပါနေသော အာဟာရဓာတ်၊ ဗီတာမင်၊ သတ္တုဓာတ်နှင့် အော်ဂဲနစ်ဒြပ်ပေါင်းများ ပါဝင်လျက်ရှိပြီး ဗီတာမင်C ၊ ကယ်လ်ဆီယမ်၊ အမျှင်ဓာတ်၊ ပရိုတင်းဓာတ် စသည့်ဓာတ်များ ပါဝင်နေသည့်အတွက် ကျန်းမာရေးအတွက် စားသုံးသင့်သော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။
ထို့အပြင် ဖရဲသီးကိုမိသားစုတစ်ပိုင်တစ်နိုင်မှ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလာကြပြီး ပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်သည်အထိ တစ်ဖြေးဖြေး တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။ ဇန်နဝါရီလသည် ဖရဲသီးပေါ်သည့် အချိန်ကာလ ဖြစ်၍ ဖရဲသီးဈေးကွက် ပြန်လည်စတင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါဖရဲသီး အကြီးတစ်လုံးလျှင် (၄၀၀၀)(၅၀၀၀) ကျပ်ခန့်ဖြစ်ပြီး၊ အသေးတစ်လုံးလျှင်(၂၀၀၀)ကျပ်ခန့် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။
DOCA(ပဲခူး)

ရာသီစာဖြစ်သည့် ကရင်ပြည်နယ်ဒေသထွက် ခဝဲသီးကို ဘားအံမြို့အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျေးရွာများမှ ဘားအံမြို့ပေါ်ဈေးများသို့ လာရောက်ရောင်းချကြပါသည်။ ဒေသခံတောင်သူများသည် ခဝဲပင်ကို အပိုဝင်ငွေရရှိရန်အတွက် မိမိတို့၏ အိမ်ခြံဝန်းအတွင်း တစ်နိုင်တစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးကြသည့်အပြင် စီးပွားဖြစ် လည်းစိုက်ပျိုးကြသည်။ ခဝဲသီးကို ပုဇွန်ခြောက်၊ ကြက်ဥနှင့်အတူ ကြော်စား၍ရသလို ငပိရည်တို့စရာ နှင့်လည်း ပြုတ်တို့စားပါက ထမင်းမြိန်စေသည်။ ခဝဲသီးမှာ ပါဝင်သော သံဓာတ်အမျှင်ဓာတ် ရေဓာတ် တို့ပါဝင်နေပါသည်။ ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ဒုတိယပတ်တွင် ခဝဲသီးဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာလျှင် (၃,၀၀၀၊ ၅,၀၀၀) ကျပ်နှုန်းတို့ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
DOCA(ကရင်)

မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူမြို့နယ် ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးရာဒေသများဖြစ်ကြသော ပေါက်၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ရေပြာ၊ ကမ္မ၊ ပခုက္ကူကျွန်းများတွင် ဆောင်းစိုက်၊ ပင်စိုက်ကြက်သွန်နီများ စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီ ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ပခုက္ကူမြို့ရှိ မြို့နယ်များသာမက အခြားဒေသများဖြစ်သော စစ်ကိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပုလဲနယ်မှထွက်ရှိသော ကြက်သွန်နီများလည်း ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါသည်။ ပခုက္ကူမြို့သည် ကြက်သွန်နီ အဓိကထွက်ရှိရာ ဒေသတစ်ခုလည်းဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးအချက်အခြာကျသော မြို့တစ်မြို့လည်းဖြစ်ပါသည်။
၂၀၂၄ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(ပထမပတ်)တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော ကြက်သွန်နီ(ယော) ဒိုင်ပြတ် ဈေးနှုန်းမှာ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၅၀)၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၅၀၀)၊ အနိမ့်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၀၀၀)၊ ပုလဲစတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၅၀)၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာလျှင်ကျပ် (၁၇၀၀)၊ အနိမ့်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၂၀၀) ဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလ(ဒုတိယပတ်)တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော ကြက်သွန်နီ(ယော) ဒိုင်ပြတ် ဈေးနှုန်းမှာ ထိပ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၀၀၀)၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၀၀)၊ အနိမ့်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၃၀၀)၊ ပုလဲစ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၈၀၀)၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာ လျှင် ကျပ်(၁၇၀၀) အနိမ့်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၂၀၀)ဖြစ်ပြီး (ပထမပတ်)နှင့် (ဒုတိယပတ်) နှိုင်းယှဉ်ပါက ကြက်သွန်နီ(ယော)မှ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၅၀)ခန့် မြှင့်တက်နေပြီး နေ့စဉ် ကုန်ဝင်ပိဿာချိန်မှာ တစ်နေ့လျှင် ကုန်ချိန်(၅၀၀၀၀)ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရှိရပါသည်။
DOCA(မကွေး)

ထန်းလျက် Jaggery ဆိုသည်မှာ ထန်းရည်ချိုကိုချက်၍ရသော ခဲဖွယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ထန်းပင်မှရသော သန့်စင်ထားသည့်ထန်းရည်အချိုကို ဒယ်အိုးထဲသို့ထည့်ကာ မီးပြင်းပြင်းဖြင့် ပျစ်လာသည်အထိ တစ်နာရီခန့် ဆူပွက်အောင်ကျိုချက်ပေး၍ သမအောင်မွှေပေးရသည်။ အရည်ပျစ်၍ ထန်းလျက်သားတက်လာသည့်အခါ မီးဖိုပေါ်မှချပြီး မိမိလိုအပ်သည့် အတုံးများတုံးကာ အခြောက်ခံပါက ထန်းလျက်ခဲကိုရရှိမည်ဖြစ်သည်။ အချို့မှာ ဆီးမှုန့်၊ အုန်းသီး၊ နှမ်း၊ မြေပဲ စသည့် မိမိအလိုရှိရာကိုထည့်၍ ပြုလုပ်ကြသည်။ သဘာဝပစ္စည်းစစ်စစ်မှ ထုတ်လုပ်ထားသည့်အပြင် ဆေးဖက်ဝင်သောကြောင့် မြန်မာ့ထမင်းဝိုင်းတွင် အချိုတည်းစရာတစ်ခုအဖြစ် ရှေးယခင်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တာကာ လက်ရှိအချိန်ထိ လူကြီး/ လူငယ်မရွေး အထူးကြိုက်နှစ်သက်စွာစားသုံးလျက်ရှိသည့် အစားအစာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းထန်းလျက်များကို ပြည်တွင်း၌သာမက ပြည်ပနိုင်ငံများမှလည်းကြိုက်နှစ်သက်ကြသည်။
ပုသိမ်မြို့ရှိဈေးများတွင် ရောင်းချနေသာ ထန်းလျက်ဈေးနှုန်းမှာ ယခင်နှစ်တွင် (၁) ပိဿာလျှင် ကျပ် (၆၀၀၀/၇၀၀၀) ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်ထန်းလျက်ဈေးနှုန်းမှာ (၁) ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၀၀၀၀) ခန့်ဈေးရရှိပြီး ယခုအောက်တိုဘာလ ပထမပတ်နှင့် ဒုတိယပတ်အတွင်း (၁) ပိဿာလျှင် ကျပ် (၁၂၀၀၀) သိသိသာသာဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာသဖြင့် ထန်းစိုက်ပျိုးသောတောင်သူများ တွက်ချေကိုက်လျက်ရှိကာ မိသားစုပိုမိုဝင်ငွေရရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။
DOCA(ဧရာဝတီ)

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မအူပင်မြို့နယ်မှ ငါးရံ့ခြောက်များကို ရန်ကုန်မြို့ဈေးကွက်က နှစ်စဉ် ဝယ်ယူမှုကောင်းနေကြောင်း မအူပင်မြို့နယ်ရှိ ငါခြောက်မျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေးပွဲရုံပိုင်ရှင် ဒေါ်စုစုခိုင်ကပြောပြ၍ သိရသည်။ မအူပင်မြို့နယ်မှ ငါးရံ့ခြောက်များကို ရန်ကုန်ဈေးကွက်မှ ကုန်သည်များက ဝယ်ယူမှုအားကောင်းပါသည်။ ယခင်နှစ်တွင် တစ်ပတ်လျှင် ငါးရံ့ခြောက်ပိဿာချိန် ၅၀မှ ၁၅၀ထိတင်ပို့ရောင်းချနေရကြောင်းသိရသည်။ ယခုနှစ် ငါးရံပေါ်ချိန်၌လည်း ယခင်နှစ်ထက် ဈေးကောင်းရနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းရပါသည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။
မအူပင်မြို့နယ် ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ကိုင်သော မလတ်တိုကျေးရွာနှင့် ထနီးကျေးရွာများသည် မြစ်ကမ်းဘေးတွင်ရှိသော ကျေးရွာများဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံသော်လည်း သား၊ ငါးဖမ်းဆီးလုပ်ကိုင်သူများရှိကြောင်း၊ ဒေသတွင်း စားသုံး၍ ပိုလျှံသောငါးရံများကိုအခြောက်လှန်း၍ ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ အဓိကထားတင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း မလတ်တိုကျေးရွာ ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်မြင့်ကပြောပြခဲ့ပါသည်။
မလတ်တိုကျေးရွာတွင် ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ကိုင်သောလုပ်ငန်းရှင် (၁၀)ဦးခန့်ရှိပြီး ငါးရံ့ငါးအစို အရွယ်စုံ ၁ပိဿာလျှင် ၆၀၀၀ကျပ်ဖြင့်ဝယ်ယူပြီး ငါးရံ့ခေါင်းနှင့် ငါးရံ့အူများကို ခုတ်ထစ်ဖယ်ရှားပြီး ငါးရံ့များကို ဆားဖြင့်နယ်ပြီး လှပအောင် ခွဲ၍ အဝိုင်းချပ်သဏ္ဌာန်နေလှန်းပါသည်။ နေပူပူတွင် (၃)ရက်နေလှန်းပြီးသောအခါ ငါးရံ့ခြောက်များရရှိပါသည်။ ယခင်နှစ်များထက် ယခုနှစ်တွင် မိုးများသောကြောင့် ငါးခြောက်အထွက်နှုန်းမှာ ယခင်နှစ်ထက် အထွက်နောက်ကျလျက်ရှိနေပါသည်။ ငါးရံ့ခြောက်ကို စက်တင်ဘာလမှစတင်ပြီး မတ်လ ဧပြီလအထိ ဝယ်ယူရနိုင်ကြောင်းသိရသည်။
ငါးရံ့အစိုကို ၁ပိဿာလှန်း၍ ၃၅ကျပ်သားခန့်ရှိသော ငါးရံ့ခြောက်များရရှိပြီး၊ ငါးရံ့ခြောက် ၅၀ကျပ်သားခန့်ရှိသော ငါးရံ့ခြောက်ပြားများမှာ ယနေ့ဈေး ၁ပိဿာလျှင် ၉၀၀၀၀ကျပ်ပေါက်လျက်ရှိကြောင်း ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ကိုင်သူ ဦးအောင်မြင့်၏ ပြောပြချက်အရသိရသည်၊
မအူပင်မြို့၊ မလတ်တိုကျေးရွာမှ ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ငန်းရှင် (၁၀)ဦးက တစ်ဦးလျှင် ငါးရံ့အစို အချိန်တစ်ဆယ်ခန့် နေ့စဉ် နေလှန်းလုပ်ကိုင်နေကြောင်း၊ မလတ်တိုကျေးရွာမှ နေ့စဉ်ငါးရံ့ခြောက်ကုန်ချိန် (၃၅)ပိဿာခန့်/ ပိဿာ (၅၀)ခန့် မအူပင်ငါးရံခြောက်မျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေးဒိုင်မှတစ်ဆင့် နေ့စဉ်တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။ "မအူပင်မြို့နယ်မှ ရန်ကုန်ဈေးကွက်ကို တင်ပို့ရောင်းချသော ငါးရံ့ခြောက်များမှာ အချိုခြောက်များဖြစ်ပြီး ဈေးမှာ ငါးရံ့ခြောက်အကြီး၊ အသေးပေါ်မူတည်ပါတယ်လို့" ငါခြောက်မျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေးပွဲရုံပိုင်ရှင် ဒေါ်စုစုခိုင်ကပြောပြသည်။
ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ငန်း၏ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုများမှာ ငါးရံ့ခြောက်ပိဿာ(၁၀)လျှင် ၅၀၀၀၀ကျပ်၊ လုပ်သားခ (၃)ဦးလျှင် ၃၀၀၀၀ကျပ်နှင့် ဆား ၁ပိဿာလျှင် ၅၀၀ကျပ်နှုန်းဖြင့်ဝယ်ယူရပြီး၊ ငါးရံ့ခြောက်အရွယ်အစားအလိုက် အကြီးဆုံး ၉၀၀၀၀ကျပ်၊ အလတ် ၇၀၀၀၀ကျပ်၊ အသေး ၅၀၀၀၀ကျပ်တို့ဖြင့် ပေါ်ဦးပေါ်ဖျား ဈေးကောင်းလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရသည်။
မအူပင်မြို့နယ်မှ ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့ရောင်းချနေသည့် ငါးရံ့ခြောက်များကို အချိုခြောက်နှင့် ဆာလတ်ခြောက်ဟူ၍ နှစ်မျိုးထုတ်လုပ်ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အဆိုပါ ငါးရံ့ခြောက်အလတ်တစ်ပိဿာလျှင် ငွေကျပ်၁၂၀၀၀၀၊ ငါးရံ့ခြောက်အသေးတစ်ပိဿာလျှင် ငွေကျပ်၇၉၀၀၀ထိဈေးပေါက်ရောင်းချခဲ့ရပြီး ယခုအောက်တိုဘာလ ဈေးဦးပေါ်ချိန်က အများဆုံး ၉၀၀၀၀ကျပ်ဈေးပေါက်၍ ရောင်းချနေရပါသည်။ ဈေးပိုမိုကောင်းလာမည်ဟုလည်းခန့်မှန်ကြောင်း ငါးရံ့ခြောက်လုပ်ကိုင်သူ ဦးအောင်မြင့်၏ ပြောကြာချက်အရသိရှိရပါသည်။
DOCA(ဧရာဝတီ)