ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

    ဆောင်းရာသီထွက် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ပဲစိတ်တို ပဲကို နတ်တလင်းခရိုင်၊ နတ်တလင်း မြို့နယ်ရှိ ခြံစိုက်တောင်သူများမှ စင်တင်သီးနှံအဖြစ် တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပဲစိတ်တို ပဲကို သြဂုတ်လကုန်နှင့် စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းတို့တွင် စတင်စိုက်ပျိုးကြပြီး ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတို့တွင် ခူးဆွတ်ရောင်းချကြပါသည်။

   ပဲစိုက်တောင်သူများမှ ပဲစိတ်တိုပဲကို အများအားဖြင့် အစိုခူးဆွတ် ရောင်းချပြီး၊ အခြောက်ထားပြီး ‌ရောင်းချခြင်းများလည်း ရှိပါသည်။ အရသာမှာ နူးအိချိုစိမ့်သော အရသာရှိပြီး ကြော်၍ဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်၍ဖြစ်စေ စားသုံးကြပါသည်။ ယခင်နှစ်က ပဲပေါ်ဦးစ အစိုတစ်ပြည်လျှင် လက္ကားစျေး (၅၀၀၀)ကျပ်၊ လှိုင်လှိုင်ပေါ်ချိန်တွင်(၃၀၀၀)ကျပ်၊ အခြောက်တစ်ပြည်(၇၀၀၀-၈၀၀၀)ကျပ် ‌ရောင်းချရကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယခုနှစ်တွင် သီးနှံစိုက်ခင်း အပျက်အစီးရှိပြီး အထွက်နှုန်းနည်းသဖြင့် ပေါ်ဦးစ အစိုတစ်ပြည် လက္ကားစျေး (၈၀၀၀)ကျပ်၊ လှိုင်လှိုင်ပေါ်ချိန် (၄၀၀၀)ကျပ် ထိရောင်းချရကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

     (၄၉) နှစ်မြောက် မွန်ပြည်နယ်နေ့အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် မွန်ပြည်နယ်၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မွန်ပြည်နယ်ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် မွန်ပြည်နယ်ဆီလုပ်ငန်းရှင်အသင်းတို့ပူးပေါင်း၍ ပြည်သူများအား သက်သာသောဈေးနှုန်းများဖြင့် ဆန်နှင့်ဆီများရောင်းချခြင်းကို မော်လမြိုင်မြို့၊ ကမ်းနားလမ်းရှိ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ပြခန်း၌ရောင်းချခဲ့ရာ မွန်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်၊ အရှေ့တောင်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှူးနှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ လာရောက်ကြည့်ရှုအားပေးခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

    ထိုသို့ သက်သာသောဈေးနှုန်းဖြင့် ဆန်နှင့်ဆီများအား ရောင်းချခဲ့ရာ ဧည့်မထဆန်တစ်ပြည်လျှင် (၂၀၀၀) ကျပ်၊ စားအုန်းဆီတစ်ပိဿာလျှင် (၅၂၀၀) ကျပ်နှုန်းဖြင့်ရောင်းချခဲ့ရာ လာရောက်ဝယ်ယူအားပေးသူများဖြင့် စည်ကားလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မွန်)

    တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ ကုန်စည်ဒိုင်များတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း နှင့် ပဲစဉ်းငုံ တစ်တန် ဈေးနှုန်းများအား ယခင်နှစ်၊ ယခင်လ၊ ယခင်အပတ်၊ ယခင်နေ့၊ ကာလတူ ဈေးနှုန်းစာရင်းအား နှိုင်းယှဉ်ပြုစု တင်ပြအပ်ပါသည်။

    ထောပတ်သီးများသည်အောက်တိုဘာလတွင် အသီးများစတင်ထွက်ရှိပြီး ထောပတ်ပင်များသည် နှစ်ရှည်သီးနှံပင်များဖြစ်ကာ စစိုက်ပြီး (၃)နှစ်နေမှ စတင်အသီးသီးကြောင်း သိရပါသည်။ ထောပတ်ပင်သည် အပင်ကြီးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလတွင် အသီးများစတင်သီးပြီး ဇန်နဝါရီလတွင် အသီးသီးနှုန်းနည်းသွားပါသည်။ ထောပတ်ပင်သည် ရေလောင်းပေးရသော်လည်း ရေမကြိုက်သောအပင်ဖြစ်ပါသည်။ ထောပတ်သီးသည် မမှည့်ခင်တွင် အစိမ်းရင့်ရောင်ရှိပြီး မှည့်လာ သောအခါ အညိုပုပ်ရောင်(သို့) အမည်းရောင်းသန်းလာပါသည်။

     ထောပတ်သီး၏ မူရင်းအရသာသည် စိမ့်၍အနည်းငယ်အီသောအရသာရှိသည်။ ထောပတ်သီးကို ဖျော်ရည်၊ အသုပ်၊ ပူတင်း၊ ကိတ်မုန့်၊ ရေခဲမုန့်၊ ဂျယ်လီစသဖြင့် ပြုလုပ်စားသုံးနိုင်သလို ဟင်းချက်စား၍လည်းရပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကိုဖျော်ရည်အနေဖြင့် အများဆုံး စားသုံးကြပါသည်။ ဆားအနည်းငယ်ထည့်၍ သဘာဝအတိုင်းစားသုံးပါက ကျန်းမာရေးညီညွတ် စေပါသည်။ ထောပတ်သီးသည် စားသုံးရန် တစ်ခုတည်းအတွက်မဟုတ်ပဲ ခေါင်းလျှော်ရည်၊ ဆပ်ပြာ စသည်ဖြင့်လည်း ပြောင်းလဲရောစပ်အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ သဘာဝဆိုးဆေးအဖြစ်လည်း အသုံး ပြုနိုင်သည်။ ထောပတ်သီးအစေ့ကိုရေနွေးဆူတွင်ထည့်ထားပါက ပန်းရောင်ထွက်သည်။ ဆေးဆိုး ချင်သော အထည်ကို ထောပတ်ဆူရေထဲသို့ထည့်ခြင်းအားဖြင့် ဆေးဆိုးနိုင်ပါသည်။

     ထောပတ်သီးကိုစားသုံးခြင်းမဟုတ်ပဲ အရေပြားပြင်ပတွင် အသုံးပြုခြင်းဖြင့်လည်း အလှအပ ရေးရာကို ထောက်ပံ့နိုင်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ထောပတ်သီးဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော မျက်နှာပေါင်းတင်ကပ်ခွာ၊ မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာ၊ ကိုယ်တိုက်ဆပ်ပြာများကို အလွယ်တကူ ဝယ်ယူနိုင်နေပြီဖြစ် ပါသည်။ အသင့်ပြုလုပ်ထားသောအရာများကို အသုံးပြုနိုင်သလို လူကြီးမိဘများထံမှ လက်ဆင့်ကမ်းလာသော အိမ်တွင်းသုံးနည်းလမ်းများဖြင့်လည်း မိမိကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်၍ မျက်နှာပေါင်းတင်နိုင်ပါသည်။

   ထောပတ်သီးကို ပြည်မြို့ဈေးကွက်သို့ ရှမ်းပြည်နှင့် မိုးကုတ်ဘက်မှ ဝင်ရောက်မှုရှိပြီး တချို့မှာ Oline ပေါ်တွင် Live လွှင့်၍ရောင်းချကြသဖြင့် အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထောပတ်သီး ဈေးနှုန်းများ အနေဖြင့် Online တွင်ရောင်းချသောဈေးမှာ ပိဿာချိန်ဖြင့် အလုံးအကြီးအသေးသောင်းပြောင်းရောရာ တစ်ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀-၁၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး ဈေးတွင် ခင်းပြီးရောင်းချသော ထောပတ်သီးဈေးမှာ အလုံးကြီး တစ်လုံးလျှင် (၈၀၀-၁၀၀၀)ကျပ်၊ အလုံးသေးတစ်လုံးလျှင် (၅၀၀-၇၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။ စားသုံးသူ များအနေဖြင့် ဝယ်ယူစားသုံးကြသဖြင့် ဈေးကွက်တွင် ထောပတ်သီးများ အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

      ကညွတ်ကို ယခုခေတ်နောက်ပိုင်းမှ မြန်မာပြည်မှာတွင်ကျယ်စွာ စားသုံးလာကြပါသည်။ ကညွတ်သည်အရသာကောင်းမွန်သည့်အပြင် ကျန်းမာရေးအတွက်ပါကောင်းကျိုးများသောကြောင့် ရောင်းတန်းဝင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်လာပါသည်။ ကညွတ်ကို ကညို့၊ ကြံညွတ် စသည်ဖြင့် လည်းခေါ်ကြပါသည်။ မြန်မာပြည်တွင် ကညွတ်မျိုးစုဝင်များစွာရှိပါသည်။ ရုက္ခဗေဒအရ ယခင် ကညွတ်သည် ကြက်သွန်မျိုးနွယ်များကဲ့သို့ နှင်းပန်းမျိုးရင်း Liliaceae ထဲတွင်ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ယခုတွင် ကြက်သွန်မျိုးရင်း Amaryllidaceae ဟု ခွဲထွက်သက်မှတ်လိုက်သကဲ့သို့ ကညွတ်မျိုးရင်း ကိုလည်း Asparagaceae အဖြစ်ခွဲထုတ်သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ World Check List အရ မျိုးစိတ် (၂၁၂)မျိုးရှိပြီး ယခုအခါ စပ်မျိုးများရှိလာသောကြောင့် မျိုးစိတ်ပေါင်း (၃၀၀)အထက် ရှိလာကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

     မူရင်းတွေ့ရှိရာဒေသများကတော့ အမေရိက၊ ဥရောပ၊ မြောက်အာဖရိကနှင့် အာရှအနောက်ဒေသများဖြစ်ပါသည်။ ကညွတ်ကို လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း (၂၀၀) ကျော်ကတည်းက လူများဆေးအဖြစ်မှီဝဲကာ ယနေ့အစားအစာဟင်းလျာအဖြစ် စားသုံးလာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာပြည်တွင် ကညွတ်ကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ၊ ဟင်္သာတ၊ ဓနုဖြူတို့တွင် စိုက်ပျိုးပါသည်။ သာယာဝတီနှင့် တောင်ငူတို့တွင်   အနည်းငယ်စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရပါသည်။ ပြည်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ခြံအချို့တွင်လည်း အနည်းငယ်စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရပါသည်။ ကညွတ်သည် မေလ၊ ဇွန်လလို မိုးရာသီအစတွင် စိုက်ပျိုးသောအပင်ဖြစ်ပြီး မျိုးစေ့မှ စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ဥကိုဖဲ့၍ စိုက်ပျိုးခြင်းဟူ၍ (၂)မျိုးရှိပါသည်။ ကညွတ်အစို့များကိုလိုက်ပြီး (၂)နှစ်သားတွင် စတင်ရိတ်သိမ်း နိုင်ပါသည်။ အပင်သက် (၇)နှစ်အထိ အထွက်တိုးလျက်ရှိပါသည်။ (၄)နှစ်သားအထက်တွင် အမျိုးအစားကောင်းမွန်သောအတန်းအစားများ ရရှိပါသည်။ မျိုးစေ့ကိုစိုက်ပျိုးရာတွင် အပင် ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းသည့်အကွက်ကို ရွေးချယ်ဝယ်ယူသင့်ပါသည်။ တစ်ဧကလျှင်မျိုးစေ့ (၄)ပေါင် လိုအပ်ပါသည်။ မျိုးစေ့ချပြီး (၂)ပတ်မှ (၆)ပတ်အကြာတွင် အပင်ပေါက်ပါသည်။ တစ်ဧကလျှင် ကညွတ်ပိဿာချိန် (၃၀၀)မှ (၅၀၀)အထိ ထွက်ရှိပါသည်။

    ကညွတ်ပင်သည် ပင်ပျော့ခြုံပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ အပင်ခြေတွင် မြောက်များစွာ သောဥများမျှင်တန်းကာ ပြန့်နှံလျက် ပေါက်ကြပြီး တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် အပင်ထွက်ကာ ပန်းပင်အသီး သီးပြီးပါက မြေပေါ်ရှိအပင်မှာ ခြောက်သွေ့သွားပါသည်။ ဥများက နောက်နှစ်တွင် အတက် ပြန်လည်ထွက်မည့် မျိုးအဖြစ်ကျန်ခဲ့ပါသည်။ အပင်အမြင့်မှာ (၅)ပေခန့် ရှိတက်ပြီး အရွက်သည် အပ်ပုံစံ အစိမ်းရောင်ဖြစ်ကာ သက်တမ်းကုန်ပါက အဝါရောင်ပြောင်းသွားပါသည်။ ပင်စည်မှာ မာဆပ်ပြီး အကိုင်းအခက်များစွာရှိကာ အပွင့်မှာအလွန်သေးငယ်ပြီး ခေါင်းလောင်းပုံရှိကာ စိမ်းဝါရောင်ရောလျှက်ရှိသော အဖြူရောင်ရှိပြီး ကိုင်းအဆက်နှင့် အရွက်ကြားတွင် ပွင့်ကြပါသည်။ အသီးသည် လုံးဝန်းပြီး နုစဉ် စိမ်းကာ မှည့်လျှင် အနီ ဖြစ်လာပါသည်။ အစေ့များသည် အလွန်သေးငယ်ပြီး အသီးတစ်လုံးတွင် (၂)စေ့မှ (၄-၅)စေ့အထိ ရှိတက်ကြပါသည်။ ကညွတ်သည် ချိုအေးသောအရသာရှိပါသည်။ ကညွတ်သည် တိုင်းရင်းဆေးကျမ်းအဆိုအရ အနည်းငယ်ဝမ်းသက် စေ၏။ နှလုံးအားကောင်းစေပြီး လေကိုသက်စေပါသည်။ ဆီးရောဂါ၊ ကျောက်တည်ရောဂါ ၊ သားအိမ်နာကျင်ခြင်း၊ နှလုံးတုန်ခြင်း၊ ဝမ်းကိုက်ရောဂါ၊ အဆစ်ရောင်ရောဂါကို သက်သာ ပျောက်ကင်းစေပါသည်။ သားဖွားပြီးစမိခင်များ စာသုံးရန်အထူးသင့်လျော်ပါသည်။ ဝက်ခြံ၊ အနာစိမ်း၊ အနာခြောက်၊ တင်းတိတ်တို့တွင်လည်း လိမ်းပေးကြပါသည်။ ကညွတ်သည် ကောင်းကျိုးများစွာရှိသလို ဆိုကျိုးများလည်းရှိသောကြောင့် ချင့်ချိန်စားသုံးသင့်ပါသည်။ ကညွတ်ကို အချက်၊ အကြော်၊ အကင်၊ အသုပ်၊သနပ်စိမ်၍ နည်းမျိုးစုံဖြင့်စားသုံးကြပါသည်။ အဖျော်ယမကာ များနှင့်တွဲဖက်စားသောက်ကြပြီး၊ ဝိုင်နှင့်အလိုက်ဖက်ဆုံးဟု အနောက်နိုင်ငံများက ယူဆကြပါသည်။ ကညွတ်မှ ဂျင်၊ အရက်၊ ဘီယာတို့ထုတ်လုပ်ကြောင်းလည်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ ကညွတ်နှင့်ပတ်သက်သည့် အခြားထူးခြားချက်များကတော့ ကညွတ်ပေါ်ချိန် အနောက်နိုင်ငံတို့၏ နွေဦးရာသီကာလများတွင် ကညွတ်စားပွဲတော်များ ကျင်းပကြပါသည်။ Helmut Zipmer ဆိုသူဟာ ကညွတ်ကို အခွံခွာပြီး ဂင်းနစ်စံချိန်တင်ခဲ့ခြင်းမှာ ထူးခြားမှုတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ ကညွတ်မှ Organic Soap မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာလည်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ကညွတ်သည် ယခုကာလတွင် ပေါ်ဦးပေါ်ဖျားဖြစ်သောကြောင့် နုဖက်နေကာ ဈေးကောင်းလည်းရရှိပါသည်။ ပြည်မြို့ပေါ်မှာ စိုက်ပျိုးသောကညွတ်များမှာ မထွက်ရှိသေးသဖြင့် ယခုဈေးကွက်တွင် ရောင်းချနေသော ကညွတ်များမှာ ရန်ကုန်မြို့မှ မှာယူရောင်းချကြောင်း သိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ပိဿာစည်းတစ်စည်းကို (၈၀၀၀)ကျပ် ဈေးဖြင့်ရောင်းချပြီး (၅၀)ကျပ်သား တစ်ထုံးလျှင် (၄၀၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းချကြပါသည်။ ရောင်းချရာတွင် ဈေး ကောင်းရရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးသင့်သောအပင်တစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)