မြေပဲကို လူမျိုးမရွေး၊ ဘာသာမရွေးစားသုံးကြပြီး မြန်မာလူမျိုးများအနေဖြင့် ဆီကြိတ်၍ လည်းကောင်း ၊ မြေပဲဆံကို ပဲကြော်၊ ပဲလှော်များ ကြော်လှော်၍ လည်းကောင်း စားသုံးကြသလို သက်သက်လွတ်စားခြင်းဖြင့် ကုသိုလ်လည်းရ ဝမ်းလည်းဝသည့်အပြင် လူခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ် သော အာဟာရဓာတ်များလည်း ရရှိနိုင်မှာဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ခရိုင်တွင် ဆီထွက်သီးနှံ (၃)မျိုးရှိရာ မြေပဲသီးနှံသာ ဧကအများဆုံး စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရပါသည်။ ယခုအချိန်တွင် ပြည်ခရိုင်၌ မိုးမြေပဲ စိုက်ပျိုးနေချိန်ဖြစ်ပါသည်။
မြေပဲစတင်စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသ
မြေပဲကိုတောင်အမေရိကတိုက်ရှိ ဘရာဇီးလ်မှ တစ်ဆင့် အာဂျင်တီးနား၊ မြောက်အမေရိကမှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာအနှံသို့ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ မြေပဲသီးနှံကို ၁၈၈၅ ခုနှစ် လောက်က အိန္ဒိယမှတစ်ဆင့် မကွေးတိုင်းသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။ မကွေးတိုင်းမှတစ်ဆင့် မြန်မာ နိုင်ငံအနှံအပြားသို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး အလယ်ပိုင်းနှင့် အောက်ပိုင်းဒေသများတွင် ပိုမိုစိုက်ပျိုး၍ အောင်မြင်ကြပါသည်။ ပြည်ခရိုင် အနေဖြင့် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မြေပဲစုစုပေါင်း စိုက်ဧကမှာ (၇၂၃၂၂)ရှိပြီး ရွှေတောင်မြို့နယ်နှင့် ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်တို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးထွက်ရှိပြီး ကျန်မြို့နယ်များတွင် အနည်းငယ်သာစိုက်ပျိုးကြပါသည်။
မြေပဲအမျိုးအစားနှင့်သက်တမ်းကာလ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြေပဲကို ပင်ထောင်မြေပဲနှင့် ပင်ပြန့်မြေပဲဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ ပင်ထောင်မြေပဲအမျိုးအစားမှာ စပိန်ကလေးမြေပဲ နှင့် ဂျပန်ကလေးမြေပဲ တို့ဖြစ်ပါသည်။ ဂျပန်မျိုးမှာ အနီရောင်အဆန်ရှိပြီး စပိန်မျိုးမှာ အဆံပန်းရောင်အဖျော့ရှိပါသည်။ ပင်ထောင် မြေပဲ၏ ပင်စည် နှင့်အကိုင်းများသည်ထောင်မတ်၍ ပေါက်ရောက်ကြပြီး အသီးသီးရာတွင် အပင်ခြေမှာ စုပုံရောနှော ၍သီးကာ အသီးမှာ သေးငယ်ပါသည်။ ပင်ထောင်မျိုးမှာ သက်တမ်း (၃)လကြာပြီး အတောင့် အခွံပါး၍ အတောင့်တွင် အစေ့ပြည်ဝပါသည်။ ပင်ပြန့်အမျိုးအစားမှာ စပိန်ကြီးမြေပဲနှင့် ဗာဂျီး နီးယား မြေပဲတို့ဖြစ်ပါသည်။ ပင်ပြန့်မြေပဲ၏ ပင်စည်သည် ထောင်မတ်ပြီး အကိုင်းများမှာ မြေပြင် ပေါ်၌ထွား၍ သွားကြပါသည်။ အသီးသီးလျှင် အကိုင်းတလျှောက်မြေကြီးနှင့် ထိသော နေရာများ တွင်သီးပြီး အတောင့်အခွံထူ၍ မာကျောပါသည်။ ပင်ပြန့်မျိုးသည် မြေပဲတောင့်တစ်တောင့်လျှင် (၁)လက်မခန့်ရှိပြီး သက်တမ်းမှာ (၅/၆)လခန့်အထိ ကြာမြင့်ပါသည်။ ဂျပန်မြေပဲကို ရှမ်းပြည်နယ်တွင် စိုက်ပျိုးပြီး စပိန်မြေပဲကို ပြည်ခရိုင်တွင် စိုက်ပျိုးကြသလို ရေဆင်းမျိုး၊ တွန်တာနီ၊ ဆင်းမ ဒေသာ နှင့် ပင်ပြန့်မျိုးတို့ကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြပါသည်။
မြေပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးချိန်
မိုးမြေပဲကို မေလနှင့်ဇွန်တွင် မြေပြန့်ဒေသများ၌ စိုက်ပျိုးကြပြီး တောင်တန်းဒေသများတွင် စက်တင်ဘာလမှ အောက်တိုဘာလတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး ဆောင်းမြေပဲကို စက်တင်ဘာလနှင့် အောက်တိုဘာတို့တွင် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မြေပဲသည် ရေမဝပ်သော သဲဆန်သည့် မြေပွများတွင် ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းပြီး ရေကောင်းစွာစီးဆင်းမှုရှိသော သဲနှုန်းဆန်သော မြေမျိုးကို ကြိုက်နှစ်သက်ခြင်း၊ သစ်ဆွေးဓာတ်များလွန်းသောမြေတွင် စိုက်ပျိုးပါက မြေပဲအရောင်မဲ တက်ပြီး သဲမြေများတွင် စိုက်ပျိုးပါက အထွက်နှုန်းလျော့နိုင်ပါသည်။ ပင်ထောင်မြေပဲကို မိုးရာသီ တွင်ယာမြေများ၌ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ဆောင်းရာသီတွင် ကိုင်းကျွန်းမြေများတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် စပါးအပြီး သီးထပ်အဖြစ်စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။
မိုးရေချိန်နှင့်အပူချိန်
မြေပဲကို စိုက်ပျိုးရန် အသင့်တော်ဆုံးအချိန်မှာ မိုးရေချိန် (၃၅)လက်မ မှ (၄၅)လက်မ ဖြစ်ပါ သည်။ အပူချိန်မှာ ၅၀•Fမှ ၃၀•F တွင်စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ၂၀•Fအောက်တွင် ကြီးထွားမှု နှောင့်နှေးစေပါသည်။
မျိုးစေ့ပြုပြင်ခြင်းနှင့် စမ်းသပ်ခြင်း
ပင်ထောင်မြေပဲကို အတောင့်လိုက်စိုက်ပျိုးနိုင်သလို အဆန်အနေဖြင့်လည်း စိုက်ပျိုးနိုင် ပါသည်။ အတောင့်လိုက်စိုက်ပျိုးလိုပါက ရေအေးတွင် (၁၂)နာရီမှ (၂၄)နာရီအထိ ရေစိမ်ပြီး (၁/၂) နာရီခန့် အခြောက်ခံထားရပြီး စိုက်ပျိုးရပါသည်။ ပင်ပြန့်မြေပဲကို အတောင့်လိုက် စိုက်ပျိုး၍မရဘဲ အဆန်လိုက်စိုက်ပျိုးရပါသည်။ စိုက်ပျိုးရာတွင် မြေပဲစေ့ကို ပိုးသတ်ဆေးများ လူးနယ်ပြီး စိုက်ပျိုး မှသာ ပိုးမွှားဖျက်ဆီးမှုသက်သာစေပြီး အပင်ပေါက်နှုန်း ကောင်းလာမည်ဖြစ်ပါသည်။
စိုက်ပျိုးမြေပြင်ဆင်ခြင်း
ပင်ထောင်မြေပဲကို မိုးရာသီတွင် ကုန်းကျသော ယာမြေများတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး မိုးမြေပဲ စိုက်ပျိုးရန်မြေကို မိုးမကျမီ ထယ်ရေးခွဲပေးထား၍ မိုးကျလျှင်စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ ထယ်ထိုးရာတွင် သဲဆန်သောမြေဖြစ်လျှင် ဧပြီလတွင်စတင်ထယ်ထိုးရပါသည်။ မြေစေးဖြစ်ပါက မတ်လနှင့် ဧပြီလ တွင်ထယ်ထိုးရပါသည်။ ထယ်ထိုးပြီး၍ (၂/၃)ရက်အကြာတွင် လယ်စာခဲခြောက်သွေ့လာပါက တလိမ့်တုံး၊ ဂျမ်းတုံးများဖြင့် ထယ်အခဲများကို ခြေပေးရပါသည်။ ထိုသို့ သုံးသွားထွန်၊ လေးသွား ထွန်တို့ဖြင့် ထွန်ယက်ပေးပြီး ပေါင်းမြက်များကို ဖော်ထုတ်၍ ရှင်းလင်းပေးရပါသည်။ ထွန်ရေး(၄) (သို့) (၅)ဆခန့်ရလျှင် စိုက်ပျိုးရန်သင့်တော်သောမြေကိုရရှိပါသည်။
စိုက်ပျိုးမှု
မြေပဲကိုစိုက်ပျိုးရာတွင် မျိုးစေ့ချနှုန်းမှာ တစ်နေရာနှင့်တစ်နေရာမတူဘဲ မြေကောင်းသော နေရာတွင် စိုက်ကြောင်းကျဲပြီး၊ မြေညံ့သောနေရာတွင် စိုက်ကြောင်းကျဉ်းထား၍ စိုက်ပျိုးရသော ကြောင့် မျိုးစေ့ချနှုန်းမှာ တစ်ဧကလျှင် မျိုးမြေပဲတောင့် (၅)တင်းမှ (၈)တင်းအထိလိုအပ်ပါသည်။ မြေပဲတောင့် တစ်တင်းလျှင် မြေပဲဆန်(၅)ပြည်အထိ ရရှိနိုင်ပါသည်။ ပင်ထောင်မြေပဲစိုက်ပျိုးလျှင် တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း(၁၅)လက်မမှ (၁၈)လက်မထိ၊ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် (၂)လက်မ မှ (၃)လက်မ ခြား၍ စိုက်ပျိုးရပါသည်။ ပင်ပြန့်မြေပဲကို တစ်တန်းနှင့် တစ်တန်း (၁၈)လက်မခန့် နှင့် တစ်ပင်နှင့် တစ်ပင် (၄)လက်မမှ (၆)လက်မခန့်ခြား၍ စိုက်ပျိုးရပါသည်။ သဲဆန်သောမြေတွင် မြေပဲစိုက်ပျိုးပါ က အာဟာရဓါတ်ချို့တဲ့သဖြင့် ဓါတ်မြေဩဇာများဖြည့်တင်းပေးရန်လိုအပ်ပါသည်။ တောင်သူများ အနေဖြင့် မြေပဲစိုက်ပျိုးရာတွင် လုပ်အားခသက်သာစေရန်အတွက် ထွန်ရေးဝင်နေချိန်တွင် ကြဲပက် ၍ စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ မျိုးစေ့ချ၍ စိုက်ပျိုးရာတွင် မျိုးစေ့များကိုခြောက်သွေ့သော အရပ်၌ မြေ အနက်(၃)လက်မခန့်နှင့် မြေစိုသောအရပ်၌ (၂)လက်မမှ (၃)လက်မအတွင်း မျိုးစေ့ချစိုက်ပျိုးရပါ သည်။ စိုက်ပျိုးပြီး (၄/၅)ရက်အကြာတွင် အပင်ပေါက်လာကြပြီး ညှောက်ပေါက်စတွင် လေးသွား ထွန်ဖြင့် အပင်များကို ကန့်လန့်ဖြတ်မှုန်းပေးရပါသည်။ စိုက်ပြီး (၂၂)ရက်အကြာတွင် ပန်းများ စတင်ပွင့်လာပြီး နောက်(၄/၅)ရက် အကြာတွင် ဆက်တိုက်ပွင့်လာကြပါသည်။ မြေပဲစိုက်ပျိုးပြီး ရက်(၃၀)အကြာတွင် ကြားလိုက်ပေးရပြီး (၄၅)ရက်အကြာတွင် ဘောင်တင်ပေးရပါသည်။ ကြားလိုက်ခြင်း၊ ဘောင်တင်ခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်ရာတွင် ထွန်ကြောင်းဖြောင့်မှ အပင်ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်မည်ဖြစ်ပါသည်။
ရိတ်သိမ်းခြင်း
မိုးမြေပဲကို စက်တင်ဘာလတွင်ရိတ်သိမ်းပြီး ဆောင်းမြေပဲကို ဇန်နဝါရီလတွင်ရိတ်သိမ်းရပါ သည်။ မြေပဲပင်နှုတ်သိမ်းတော့မည်ဆိုလျှင် မြေပဲစည်များညိုးလာပြီး အရွက်ဝါ၍ ကြွေကျလာပါက မြေပဲပင်ကို နှုတ်ကြည့်လျှင် အခွံအတွင်းသား အညိုရောင်ဖြစ်နေပါက နှုတ်သိမ်းချိန် ရောက်လာပြီ ဖြစ်ပါသည်။ မြေပဲနှုတ်သိမ်းချိန်နောက်ကျပါက အနှုတ်ရခက်ပြီး နှုတ်သိမ်းချိန်စောပါက အတောင့် ထဲတွင်ရေများနေသဖြင့် ကြာကြာနေလှန်းရပါသည်။ ထိုမြေပဲသည် ဆီထွက်နှုန်းလည်း ကျဆင်း တက်ပါသည်။ မြေပဲတစ်ဧကလျှင် အထွက်တင်းမှာ တင်း(၄၀)မှ တင်း(၅၀)ကျော်အထိ ထွက်ရှိ ပါသည်။
မြေပဲသီးနှံစားသုံးခြင်းနှင့် အသုံးပြုပုံ
မြေပဲကို ဆီကြိတ်ခွဲ၍ ဆီအဖြစ်စားသုံးခြင်းနှင့် မြေပဲကိုလှောင်၍လည်းကောင်း၊ ပြုတ်၍ လည်းကောင်း စားသုံးနိုင်ပြီး အခြားမုန့်ပဲသရေစာများပြုလုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုကြပါသည်။ မြေပဲဆီအဖြစ်ကြိတ်ခွဲရာတွင် မြေပဲအခွံပါတစ်တင်းကို ဆီကြိတ်လျှင် မြေပဲဆီ(၂)ပိဿာ ခန့်ထွက် ရှိပြီး၊ မြေပဲဆန် (၁၀၀)ပိဿာ ကြိတ်ခွဲလျှင် ဆီပိဿာ (၄၀)ထွက်ရှိသည်ဟု သိရှိရပါသည်။ ဆီကြိတ် ပြီးထွက်ရှိသော မြေပဲဖက်များကို တိရိစ္ဆာန်အစာအဖြစ် အသုံးပြုကြပါသည်။ မြေပဲ ကြိတ်ဖတ်သည် အခြားဆီကြိတ်ဖတ်များထက် နိုက်ထရိုဂျင်ဓါတ်ပိုမိုပါဝင်သည်ဟု သိရပါ သည်။
တစ်ဧကကုန်ကျစရိတ်နှင့်အကျိုးအမြတ်
ပြည်ခရိုင်တွင် ယခုအချိန်တွင် မြေပဲများစိုက်ပျိုးနေချိန်ဖြစ်ပြီး မြေပဲများရိတ်သိမ်းမှု မရှိသေး သည့်အတွက် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ခုနှစ်အတွက် တစ်ဧကခန့်မှန်းကုန်ကျစရိတ် (၅)သိန်းကျပ်ကျော် ကုန်ကျ နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့်လည်း ယခင်နှစ်ကအတိုင်း တစ်ဧကကို တင်း(၅၀) ကျော် ထွက်ရှိမည်ဆိုလျှင် တောင်သူအကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၃)သိန်းနီးပါးအမြတ် အစွန်းများ ရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။
ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့်ဈေးနှုန်းဈေးကွက်
ပြည်ဈေးကွက်သို့ မြေပဲဆန်စီးဆင်းမှုမှာ ယခုအချိန်တွင် မိုးမြေပဲများစိုက်ပျိုးချိန်ဖြစ်သဖြင့် ကံမ၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်း နှင့်ပေါက်ခေါင်းဘက်မှ ရက်ခြားဝင်ရောက်မှုရှိပြီး ဝင်ရောက်သည့် ရက်တွင် အိတ်(၅၀၀)ခန့် ဝင်ရောက်သည်ဟုသိရပါသည်။ ပြည်ပွဲရုံရှိ မြေပဲဆန်များကို ဒေသတွင်း ဆီစက်များ နှင့် ပဲလှော်၊ ပဲကြော်သမားများက ဝယ်ယူမှုရှိပြီး မန္တလေးတိုင်းသို့လည်း တင်ပို့ရောင်း ချကြောင်း သိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ယခု ဇွန်လ ဒုတိယပတ်တွင် မြေပဲဆီဆန် (အဖြူ)တစ်ပိဿာလျှင် (၆၃၀၀)ကျပ်၊ (အနီ)တစ်ပိဿာလျှင် (၇၇၀၀)ကျပ်ဖြင့် ယခင်မေလ ကုန်ပတ်ထက် တစ်ပိဿာလျှင် (၁၀၀-၂၀၀)ကျပ်ခန့်ဈေးမြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။ လုံးဆန်ဈေးမှာ (အဖြူ)တစ်ပိဿာလျှင် (၆၈၀၀) ကျပ်၊ (အနီ)တစ်ပိဿာလျှင် (၈၂၅၀)ကျပ်ဖြင့် ယခင် မေလကုန် ပတ်ထက် တစ်ပိဿာလျှင် (၁၀၀-၁၅၀)ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။ မြေပဲဆီဈေးမှာလည်း တစ်ပိဿာလျှင် (၁၃၄၀၀)ကျပ် ဖြင့် ပြည်ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိပါသည်။
မြေပဲကိုလူမျိုးမရွေး၊ ဘာသာမရွေးသုံးစွဲနိုင်ပြီး အရည်အသွေးမီမျိုးကောင်းမျိုးသန့်များကို စနစ်တကျရွေးခြယ်စိုက်ပျိုးမည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးဆီဖူလှုံမည်အပြင် ပြည်ပဈေးကွက် သို့လည်း အရည်အသွေးကောင်းမြေပဲဆန်များကိုတင်ပို့ရောင်းချနိုင်ပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများလည်း ရရှိလာနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။
DOCA(ပဲခူး)
